به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، ۲ هفته پیش رییس جمهوری به وزیر صنعت، معدن و تجارت دستور داد فهرست از دریافت کنندگان ارز دولتی (با نرخ ۴۲۰۰ تومان) منتشر شود.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز مطابق با کالاهایی که وزارت صنعت، معدن و تجارت درخواست کرد، دهم تیرماه نخستین فهرست شامل واردکنندگان اقلام خوراکی همچون انواع حبوبات شامل عدس، لوبیا، نخود و لپه، گوشت، برنج و کره، دارو، ملزومات پزشکی، نهاده های بخش کشاورزی همچون کنجاله ذرت، سویا و ذرت و نیز کودهای شیمیایی، لوازم خانگی، تلفن همراه، کالای مرتبط با فناوری اطلاعات و کامپیوتر، موز، تایر، لوازم خانگی، کاغذ و غیره را منتشر کرد.
بررسی این فهرست نشان می دهد نام ۱۳۱ شرکت واردکننده لپه، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا چیتی، لوبیا قرمز، نخود و عدس با ارز دولتی آمده است که بیش از ۸۰ میلیون یورو ارز دریافت کرده اند.
بیشترین میزان تخصیص ارز به شرکت های وارد کننده عدس، نخود، لوبیا چیتی و قرمز بوده اما میزان حجم واردات وزنی این محصولات اعلام نشده است.
این درحالی است که اکنون در بازار کشور حبوباتی مانند نخود (روسی)، عدس (کانادایی) و لوبیا چیتی (چینی) به وفور یافت می شود که حتی در فروشگاه های زنجیره ای نیز قابل رویت است.
مصرف سالیانه حبوبات شامل نخود، لپه، عدس و انواع لوبیا در کشور حدود ۷۰۴ هزار و ۷۰۰ تن است درحالی که براساس آمار وزارت جهاد کشاورزی، پارسال میزان حبوبات مورد نیاز ۷۶۰هزار تن محاسبه شده بود.
پارسال ۶۳۵ هزارتن انواع حبوبات در سطح ۷۶۰ هزار هکتار تولید و مصرف سرانه حبوبات برای هر ایرانی۸٫۷ کیلوگرم برآورد شد.
آمارهای موجود حکایت از آن دارد که حدود ۶۰ هزارتن کسری حبوبات داریم که باید از محل واردات تامین شود؛ در حالی که امکان تولید این محصولات در داخل کشور وجود دارد اما بخش قابل توجهی ارز برای واردات این محصولات اختصاص می یابد.
پارسال وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد تولید حبوبات ایران با ۷۳۷ هزارتن در سطح ۸۲۳ هزار هکتار نسبت به سال ۱۳۹۵ با تولید ۹۶۰ هزارتن ۷ درصد افزایش داشته است، در حالی که آمار امسال نشان می دهد با روند کاهشی تولید این محصولات روبروییم.
در اوایل دهه ۹۰ ایران رتبه چهارم سطح زیر کشت نخود و عدس دنیا را داشت.

** سودجویی؛ عامل واردات مازاد حبوبات 
در این پیوند مدیرکل دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی امروز به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: با توجه به ظرفیت های کشور امکان تولید حبوبات مورد نیاز مصرفی در داخل کشور وجود دارد اما با وجود خشکسالی و کمبود منابع آبی به دنبال تغییر فصل کشت حبوبات از بهار به پاییز هستیم تا با آب کمتری بتوانیم این محصولات را تولید کنیم.
«فرانک عزیز کریمی» با بیان این که بیشترین کشت نخود و عدس به صورت دیم است اظهار داشت: با توجه به میزان کشت حدود ۳۷۰ هزارتن نخود و عدس نیازی به واردات این دو محصول از خارج کشور نداریم اما متاسفانه برخی واردکنندگان برای سودجویی اقدام به واردات نوعی نخود روسی و عدس کانادایی می کنند که قیمت این حبوبات در کشورهای مذکور پایین تر از کشورما است.
وی تغییر الگوی کشت حبوبات بهاره به پاییزه و توسعه کشت دیم را از برنامه‌های این معاونت دانست و افزود: داشتن ارقام مناسب، مقاوم به سرما،مبارزه با علف‌های هرز و توسعه کاشت و برداشت مکانیزه از الزامات این برنامه است.
به گفته وی، در سال های گذشته ایران یکی از صادرکنندگان حبوبات در جهان بود اما به دلیل بحران آب و به دلیل افزایش قیمت تمام شده قدرت رقابت را از دست داد.
وی با بیان این که عملکرد تولید ما در هکتار بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم است گفت: اگر این میزان عملکرد در هکتار به یک تن برسد، قیمت تمام شده ما کاهش خواهد یافت که در این صورت افزایش تولید و صادرات مازاد آن مقرون به صرفه خواهد بود.
این مسوول در امور غلات وزارت جهاد کشاورزی گفت: بسیاری از حبوبات در فروردین ماه کشت می‌شود و بارندگی پاییز و زمستان را برای نخود و عدس از دست می‌دهیم که تلاش داریم با کمک موسسه بین المللی تحقیقات کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک و کارشناسان آنان بتوانیم به صورت آزمایشی محصولات نخود و عدس را در فصل پاییز کشت کنیم.

** فرجام سخن
با توجه به شرایط اقتصادی کشور نیاز است در تخصیص ارز به واردات محصولات گوناگون توجه بیشتری شود.
با توجه به پیامدهای احتمالی خروج امریکا از توافق هسته ای برجام و بازگشت تحریم ها و همچنین احتمال کسری بودجه بهتر است به جای خروج ارز برای واردات محصولاتی مانند حبوبات که می توان در آن به خودکفایی دست یافت، برای بهبود بهره وری با روش هایی مانند تغییر الگوی کشت در خارج از فصل اقدام شود.
همچنین می توان با بکارگیری «آب سبز» از بازچرخه فاضلاب، این محصولات را به میزان مورد نیاز تولید و حتی مازاد آن را مانند گذشته صادر کنیم تا بر پایه سیاست های اقتصاد مقاومتی، درآمد ارزی کشور را افزایش دهیم.