رئیس انجمن واردکنندگان فرآوردههای خام دامی مطرحکرد: سایه سنگین تفکرات و سیاستهای سنتی بر بازار گوشت
رئیس انجمن واردکنندگان فرآوردههای خام دامی خواستار بازنگری در نگرشها و سیاستهای حاکم بر بازار گوشت شد.
مهندس فرهاد آگاهی در گفتگو باخبرنگار جهاناقتصاد با اشاره به ضرورت آسیبشناسی عملکرد سازمانهای مرتبط با تنظیم بازارگوشت اظهارداشت: یکی از رسالتهای اصلی تشکلهای تخصصی در حوزه اقتصاد وتجارت، ایناست که به پشتوانه تجربیاتشان به عنوان بازوی مشورتی دولتمردان، سیاستگذاریهای حاکمیتی را مورد تجزیه و تحلیل قرارداده و در صورت نیاز آسیبشناسی کنند.
وی ادامهداد: گام برداشتن دراین مسیر، باید به دور از هیجانات سیاسی و جناحی و صرفا برمدار منافع ملی و رفاهاجتماعی باشد که خوشبختانه قاطبه تشکلهای اقتصادی، به همین شکل هستند.
آگاهی با تاکید براین موضوع که بروز خطا و اشتباه در سیاستگذاریها امری محالنیست، اضافهکرد: این رسالت، مبتنی براین واقعیتاست که الزاما همه سیاستگذاریها منطبق برآیندهنگری و مرجعیت علمی نیست و بعضا راهحلهای ارائهشده به اندازه خود مشکلات، دردسرزا است.
وی ادامهداد: باید بپذیریم مدیران دولتی، چه درمرحله سیاستگذاری و چه در مرحله اجرا، ممکناست اشتباه کنند و متاسفانه هزینه اشتباه ایشان را کل جامعه میپردازد. پس همه باید دست به دست هم دهیم و مشکلات را ریشهیابی کنیم و جلوی تحمیل هزینههایی که ناشی از دوباره تجربهکردن آزمودهها است را بگیریم.
***وزارت جهاد گرفتار روزمرگی
وی ضمن بررسی مشکلاتی که بازار گوشت قرمز را در سال گذشته با نوسانات متعدد مواجهکرد، اظهار داشت: سال گذشته، بازار گوشت قرمز با شرایطی مواجهشد که متاسفانه علیرغم همه تلاشها، خانوادهها و صنایع غذایی که ماده اولیهشان گوشتاست، گرفتار مشکلات مختلفیشدند و اگر دلایل وقوع این مشکل، ریشهای و ساختاری باشد، بیشک این گرفتاریها ممکناست برای سال جاری و حتی سالهای بعد نیز ادامه پیداکند.
آگاهی ادامهداد: واقعیت ایناست که وزارت جهادکشاورزی در حوزه مدیریت دام سبک و سنگین و همچنین تنظیم بازار گوشت قرمز، ضعفهای و نواقص متعددی دارد که متاسفانه بدلیل مشغله کاری زیاد و همچنین ضرورت رسیدگی به امور روزمره، اصلاح آنها چندان مورد توجه قرار نمیگیرد و همین موضوع یعنی مدیریت بحرانهای هر روزه، سببشده که فرصت و اولویتی برای اصلاح امور زیربنایی، آیندهنگرانه و تغییر نگرشها باقی نماند.
***سامانه آماری وزارت جهاد، غیر قابل اتکا
آگاهی افزود: آناست که وزارت کشاورزی در طول این سالها نتوانسته یا نخواسته سامانه آماری منطبق بر واقعیتهای دامداری کشور را تدارک ببیند. به طوری که آمارهایی که این وزارتخانه از تعداد دام سبک کل کشور و گوشتاستحصالی از آن ارائه میدهد، بهیچ وجه برای برنامه ریزی قابل اتکا نیست. حتی این آمارها با اطلاعات مرکز آمار ایران، نیزاختلاف چند صد هزار تنی دارد.
***پشت پا زدن شرکتهای وابسته به وزارت جهاد
وی افزود: متاسفانه باید اعتراف کنیم که اقتصاد ایران، در آماج پشت پا زدنهای شرکتهای شبهه دولتی قراردارد و وزارت جهاد کشاورزی نیز از این موضوع استثناء نیست.
آگاهی ادامهداد:مقام معظم رهبری با ابلاغ اصل ۴۴ ، مردمیشدن اقتصاد را یکی از اهداف خصوصی سازی ذکرکردند ولی شاهد هستیم که در وزارت جهاد، به دلیل وجود شرکتهای شبهه دولتی و شرکتها وابسته به وزارتخانه، فعالان اقتصادی بخشخصوصی، قربانی رابطههای طلایی میشوند.
وی اضافهکرد: بخشخصوصی از نظر توانایی و پتانسیلهای ذاتی تولید، خدمات و تجارت، قادراست به راحتی با بخش شبهه دولتی رقابت کند، ولی متاسفانه بروکراسیهای مبهم و خاکستری در وزارت جهاد و پاسکاریهای که صورت میگیرد، سرمایههای بخشخصوصی را که در واقع سرمایههای کشوراست، تلفکردهاست.
***نابودی عقبههای دامی
وی تصریحکرد: درهمه جای دنیا، کشورها به منظوراستمرار تولید گوشت قرمز، برای خود عقبه و بانک دامیایجاد میکنند. یعنی سیاستگذاریها به گونهای شکل میگیرد که از کشتار تعدادی از دامهای قابل، به منظور ایجاد دامهای جدید، خودداری میشود. ولی در این خصوص برنامه ریزی مناسبی در کشور ما از سوی وزارت جهاد صورت نپذیرفته و هر ساله شاهد تضعیف عقبه دامیکشور هستیم.
آگاهی ادامهداد: این موضوع، به خودی خود یکی از ریشههای کاهش تولید گوشت قرمز در کشوراست
***سیاستهای مقطعی و مبهم
آگاهی ادامهداد: رشد تولید و تجارت، وابسته به جذب سرمایه گذاراست. باید شرایطی فراهم شود که سرمایه گذار راغب به حضور در یک صنعت شود.
وی تاکیدکرد: تجربه جهانی نشان داده که سرمایه ها از فضاهای پر التهاب و پر نوسان فراری هستند. سرمایه گذار دنبال شفاف بودن فضای کسب و کاراست تا بتواند بر مبنای آن برای بنگاه خود برنامهریزی کند.
وی افزود: به همین دلیل سیاستهای دولت نباید مقطعی و گذرا باشد. ضمن اینکه باید شفاف و بدور از تشدید فضای خاکستری باشد. براین اساس باید بگوییم که غافلگیرکردن فعالان اقتصادی، نتیجهای جز فرسایش تدریجی فعالان اقتصادی و دلسرد شدن ایشان نخواهدداشت.
آگاهی ادامهداد: آنچه رنج آوراست ایناست که علی رغم ضرورت جذب سرمایه گذار به حوزه گوشت قرمز، چه در حوزه تولید و چه در حوزه تجارت، به نظر میرسد این موضوع برای برخی افراد چندان اولویت ندارد.
***عدم حمایت از بخشخصوصی
آگاهی گفت: تجربه سالهای گذشته نشان میدهد که در تنظیم بازار گوشت قرمز، بارها و بارها بخشخصوصی به کمک دولت آمدهاست و حتی با فداکاری و بدور از منافع مالی تلاشکرده تا بروز بحران در عرضه گوشت قرمز مهار شود. ولی به محض مدیریت بحران، بخشخصوصی همچون یک غریبه به کنار گذاشته میشود.
وی ادامهداد: حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد گوشت از طریق واردات تامین میشود. و این در شرایطیاست که دولت نه تنها هیچگونه حمایتی از ایشان ندارد،حتی محدودسازی آن ها را در برنامه ریزیهای خود لحاظ میکند. این در حالیاست که بدلیل وضعیت سیطره خشکسالی بر کشورمان، گریزی جز واردات گوشت نیست.
***تشکلها، شاه بیت نظام بخشی به بازار
نائب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در خصوص ضرورت توجه دولتمردان به رای و نظرات تشکلها اظهار داشت: در کشورهای توسعه یافته، تشکلهای تخصصی نقش کلیدی در تصمیم سازی ها دارند و به دلیل احاطه به اطلاعات درون صنفی، به عنوان بازوی مشورتی دولت عمل میکنند و بسیاری از مباحث مرتبط با سیاستگذاری ها، به آن ها منتقل میشود.
وی با تاکید براین موضوع که بهترین و مناسبتترین راه برای تفویض اختیارات دولت و دستگاههای اجرایی هستند، ادامهداد: اگر به دنبال پیادهسازی اقتصاد معطوف به توسعههستیم، باید زمینه حضور و نقشآفرینی تشکلها فراهم شود و امور تصدی گری دولت، به تشکل ها واگذار شود تا از این طریق شاهد کاهش بار دولت و بهبود شرایط بالندگی بخشخصوصی باشیم.
آگاهی اضافهکرد: امروز متاسفانه به دلیل بیتوجهها به ظرفیت تشکل ها، بسیاری از سیاستگذاری ها دستخوش انفعال و برخوردهای سطحی و موسمیمیشود و عمر برخی بخشنامه ها حتی به یک ماه هم نمیرسد.
وی ادامهداد: متاسفانه دولتمردان در مقابل تفویض امور به تشکل ها احتیاط افراطی از خود به خرج میدهند. حتی بسیاری از تفاهم نامه ها و توافقات قبلی نیز جامعه عمل پوشانده نشدهاست.
آگاهی گفت: بخشخصوصی بمنظور تسریع امور، صیانت از سرمایههای ملی و تامین منافع ملی، بارها و بارها آمادگی خود را برای قبول مسئولیت و عرضه تجربیات خود اعلام داشتهاست،ولی به نظر عطش برخی بخشهای دولت نسبت به انجام امور تصدیگرایانه بسیار زیاداست
***حمایت از تولید، قیمت گوشت را افزایش داد
آگاهی تصریحکرد: رویکردی که در وزارت جهاد حاکماست ایناست که ابزار حمایت از تولیدکننده داخلی را جلوگیری از کاهش قیمت گوشت در بازار تلقی میکنند. بهمین جهت برای اینکه از دامدار داخلی حمایت کنند، تصور میکنند که باید ساز و کاری فراهم کنند که قیمت گوشت کاهش پیدا نکند .
وی ادامهداد: این درحالیاست که چنین مکانیزمیبه کاهش شاخص مصرف گوشت قرمز در کشور منجر میشود که لطمات زیادی را در حوزه سلامت به دنبال خواهد داشت.
آگاهی افزود: اگر حمایت از مصرفکننده و تامین نیازهای وی، یک شاخص اساسی در نظر گرفته شود، به جای مانع سازی مقابل کاهش قیمت گوشت، باید به دنبال راهکارهای مناسب تر برای حمایت از تولیدکننده داخلی باشیم.
***تعرفه واردات
آگاهی تصریحکرد: از حدود دوسال پیش، وزارت جهاد سیاست افزایش پلکانی تعرفه واردات را مد نظر قرار داده، تا اینکه امروز واردات گوشت با تعرفه ۲۶درصدی صورت میگیرد.این درحالیاست که واقعا واردات گوشت قرمز، را نباید در رقابت با تولید این کالا درنظر گرفت. بلکه واردات گوشت قرمز میتواند بخشی از نیازهای بازار خصوصا در حوزه مصرف غیر خانواده ها را پوشش دهد.
وی ادامهداد: برخی صاحب نظران معتقداند کهاین سیاست بیش از اینکه در مسیر حمایت از دامداران کشور باشد، به منظور تامین مناقع شرکتهای وابسته به جهاد کشاورزیاست. این موضوع چه واقعیت داشته باشد و چه نداشته باشد، مهم ایناست که هزینه اتخاذ چنین سیاستهایی، بر دوش خانواده ها تحمیل میشود
آگاهی افزود:چنین رویکردهایی برای کشور و سیاستگذارانی که هدف و غرضشان حمایت از قشر آسیب پذیراست، بهیچ وجه زیبنده نیست
وی ادامهداد: قیمت گوشت قرمز در بازارهای جهانی، حدود ۵۰درصد پایین تر از قیمت گوشت داخلیاست و ما باید به جای فشار آوردن بر خانواده ها و همچنین از بین بردن مراتع کشور، از پتانسیل تجارت خارجی برای تامین نیازهای بخشی از بازاراستفاده کنیم.
آگاهی با تاکید بر ضرورت کاهش تعرفه واردات گوشت قرمز اظهار داشت: با کاهش تعرفه واردات گوشت قرمزو تثبیت آن، میتوانیم شاهد کاهش ۱۵ تا ۲۰درصدی قیمت گوشت در بازار باشیم که همین موضوع میتواند فشار تقاضا از روی گوشت داخلی را کاهش دهد و به بازار فرصت دهد که به مرورکمبودهای خود را جبران کند.
وی افزود: علاوه بر ضرورت کاهش تعرفه واردات، نکته حائز اهمیت ایناست که سیاستگذاران از بازیکردن با تعرفه خودداری کنند. چرا که تغییر پی دی پی تعرفه، ضمن تخریب ثبات بازار، نتیجه جز آشفته سازی بازار و مخدوش ساختن برنامه ریزی ها، حاصل دیگری ندارد.
***دانش واردات دام زنده
وی ادامهداد: یکی از سیاسیتهایی که بسیاری از کشورهای عربی خاورمیانه در پیش گرفته اند، واردات دام زندهاست و متاسفانهاین موضوع نه تنها در کشور ما چندان به صورت رسمیو قانونی دنبال نمیشود، حتی دانش مربوط به آن نیز در اختیار گرفته نشدهاست.
***راهکار حل مشکلات
وی در پایان تصریحکرد: فعالان اقتصادی معتقد اند که بازار گوشت، اسیر نگرشهای قرون وسطاییاست و درخواست ما از معاون اول رئیس جمهور ایناست که به موضوع ورورد پیدا کند و با مروری بر آنچه که وزارت جهاد کشاورزی در حوزه دامیبر سر اقتصاد مقاومتی آورده، با ایجاد کمیتههای کارشناسی مرکب از نخبگان دانشگاهی، فعالان اقتصادی و مدیران بخش دولتی، مسیر مناسبی را برای بازبینی نوع نگرش به تنظیم بازار گوشت قرمز کشور ریل گذاری کند