وزارت زراعت عراق ورود ۵ قلم کالای کشاورزی به این کشور را موقتاً ممنوع اعلام کرد.

به گزارش روابط‌عمومی سازمان توسعه تجارت ایران، ناصر بهزاد، رایزن بازرگانی ایران در عراق در این خصوص گفت: وزرات زراعت عراق از ورود ۵ قلم کالای کشاورزی شامل سیب‌زمینی، هندوانه، خربزه، فلفل و کدو به دلیل ممنوعیت فصلی از تاریخ ۷/۵/۲۰۱۸ از کلیۀ مرزها و از تمامی کشورها به عراق موقتاً جلوگیری می‌نماید.

گفتنی است، محموله‌هایی که مجوز ورود آنها پیشتر صادر شده است می‌توانند با در دست داشتن مدارک لازمجهت ترخیص کالای خود از مرز عراق اقدام کنند.

وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران بر لزوم گسترش ظرفیت و توانمند سازی تعاونی ها و تشکل های تولیدی بخش کشاورزی تاکید کرد.

به گزارش ایرنا، محمود حجتی که برای شرکت در سی و چهارمین نشست منطقه ای خاورنزدیک سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل (فائو) در صدر هیاتی به ایتالیا سفر کرده است، از نمایشگاه تعاونی های کشاورزی ایتالیا در بخش میوه و سبزیجات شهر ساحلی ریمینی بازدید و بر لزوم گسترش ظرفیت و توانمند سازی تعاونی ها و تشکل های تولیدی بخش کشاورزی ایران تاکید کرد.
وزیر جهاد کشاورزی پس از بازدید از این نمایشگاه که در آن ظرفیت و توانمندی های شبکه تعاونی های بخش کشاورزی به نمایش گذاشته شده بود، با برخی از مدیران اتحادیه های تعاونی های کشاورزی ایتالیا دیدار کرد.
حجتی اظهار داشت: در کشورهای پیشرو مانند ایتالیا، اتحادیه های تعاونی مسئولیت زنجیره تولید از مرحله تامین نهاده ها تا بازار رسانی محصولات کشاورزی را برعهده دارند و ما نیز امیدواریم که تعاونی ها و تشکل های تولیدی بخش کشاورزی در ایران نیز ضمن توانمند سازی، در این زمینه اهتمام بورزند.

 میزان خریداری گندم در سال ۱۳۹۶ به ۹ میلیون تن رسید. با توجه به خودکفایی پارسال و پیش بینی مشاور وزیر جهاد کشاورزی درباره خرید «۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن» تا پایان سال زراعی جاری، امسال نیز به واردات گندم نیازی نیست.

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، پارسال نزدیک ۹ میلیون تن گندم به ارزش بیش از ۱۱۴ هزار میلیارد ریال از گندمکاران سراسر کشور خریداری شد که با توجه به ذخایر پارسال همچنان خودکفایی در تولید این محصول استمرار پیدا کرد.
در همین پیوند، مشاور وزیر و مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی امروز (شنبه) گفت: از آغاز فصل برداشت تاکنون یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده که پیش بینی می شود این میزان تا پایان فصل خرید به ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن برسد.
«اسماعیل اسفندیاری پور» در حاشیه همایش معرفی برترین های آموزش های مهارتی افزود: در سال ۱۳۹۷ به واردات این محصول نیازی نخواهیم داشت.
خودکفایی در تولید کالاها بویژه محصولات غذایی از بندهای سیاست های اقتصاد مقاومتی است که در سال ۱۳۹۲ ابلاغ شد. امسال نیز «حمایت از کالای ایرانی» نام دارد.
البته مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی یادآوری کرد «مجموعه شرایط محیطی، عوامل طبیعی، نوسان گرما و خشکی در برخی مناطق جنوب کشور به مزارع دیم گندم خسارت وارد کرده است».
با این همه به گفته وی، کشت دیم گندم در سایر بخش ها بویژه مناطق سردسیر، شمال و شمال غرب کشور از شرایط خوبی برخوردار است.
بیست و یکم فروردین ماه رییس سازمان برنامه و بودجه قیمت خرید تضمینی امسال هر کیلوگرم گندم را ۱۳۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: فعلا دولت توانایی پرداخت بیش از این رقم برای گندم را ندارد.
پارسال براساس مصوبه شورای اقتصاد هر کیلوگرم گندم معمولی (نان) با افت مفید چهار درصد و افت غیرمفید ۲ درصد به مبلغ ۱۳ هزار ریال (۱۳۰۰ تومان) و گندم دوروم ۱۳ هزار و ۳۰۰ریال (۱۳۳۰ تومان) خریداری شد.
سال ۱۳۹۵ نیز ۱۴ میلیون و ۵۹۰ هزارتن گندم تولید و ۱۱ میلیون و ۵۲۵ هزارتن به ارزش بیش از ۱۴۵ هزار میلیارد ریال خریداری شد که قیمت هر کیلوگرم گندم معمولی ۱۲ هزار و ۷۰۵ ریال و گندم دوروم ۱۳هزار و ۶۸ ریال بود.
خرید گندم هر سال از شهرستان سرباز بخش پیشین سیستان و بلوچستان آغاز می شود و تا اواخر مهرماه هر سال ادامه دارد.

مدیرکل صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: با وجود صادرات ۳٫۳ میلیارد دلار صنایع غذایی ایران در سال ۹۶، این بخش از نبود کنسرسیوم هایی که بتوانند این محصولات را آسان و با کیفیت به دست مشتریان در کشورهای همسایه برسانند، رنج می برد.

«مهدی صادقی نیارکی» افزود: بهترین راهکار برای توسعه بازارهای صادراتی، تشکیل کنسرسیوم ها یا شرکت های مدیریت صادرات است که بتوانند با برخورداری از نقدینگی لازم، به پیش خرید نقدی محصولات (سلف خری)پرداخته، محصولات را دست چین کرده و با کیفیت یکسان به بازار عرضه کنند.
این مسئول در وزارت صنعت تاکید کرد: در صورت رعایت بازار رسانی بی وقفه، استفاده از بسته بندی های مناسب و ارائه کالاها با قیمت های کم نوسان و همچنین توسعه حمل و نقل زنجیره سرد، پتانسیل بالایی برای توسعه صادرات لبنیات، آبزیان، برخی چاشنی ها و تره بار ایرانی در بازارهای منطقه وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: وجود ثبات سیاسی و امنیتی در ایران، همچنین زیرساخت های مناسب و در حال توسعه، بازار بزرگ، دسترسی آسان به سایر کشورهای منطقه و همسایگان که کاهش هزینه ها را به دنبال دارد، ایران را به کشوری جذاب برای سرمایه گذاران خارجی برای دستیابی به بازار بزرگ ۶۰۰ میلیونی همسایگان تبدیل کرده است.
صادقی نیارکی تصریح کرد: هرچند حضور برندهای بزرگ در پسابرجام با افزایش سرمایه و انتقال فناوری در کشورمان همراه بوده، اما ریزش و خروج از صحنه برخی شرکت های داخلی را نیز به دنبال داشته است؛ با این حال مزایای حضور این شرکت ها که منجر به ارتقای تولید و بهبود کیفیت کالا، رقابتی تر شدن قیمت ها، توسعه صادرات و ارتقای تحقیق و توسعه می شود، قابل چشم پوشی نیست.

** صادرات ۳٫۳ میلیارد دلاری صنایع غذایی 
وی تصریح کرد: پارسال ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن انواع محصولات صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی به ارزش سه میلیارد و ۳۴۰ میلیون دلار صادر شد؛ بر این اساس و با توجه به برنامه ریزی برای صادرات ۳٫۶ میلیارد دلاری، بیش از ۹۳ درصد این هدف محقق شد.
این مقام مسئول وزارت صنعت بیان داشت: ۲٫۸ میلیارد دلار صادرات در صنایع غذایی (معادل ۸۶ درصد)، ۲۷۰ میلیون دلار (معادل هشت درصد) در صنایع دارویی و مواد اولیه و ۲۲۷ میلیون دلار (معادل ۶ درصد) از صادرات در حوزه محصولات آرایشی و بهداشتی به ثبت رسید.
صادقی نیارکی ادامه داد: این میزان صادرات در همسنجی با سال ۹۵ از نظر وزنی ۲۴ درصد و از نظر ارزشی ۱۳ درصد رشد داشته است. ارزش صادرات صنایع غذایی حدود ۱۳ درصد و صنایع دارویی حدود ۴۱ درصد به ثبت رسیده اما صادرات محصولات آرایشی- بهداشتی مشابه سال ۹۵ بوده است.
به گفته وی، فرآورده های لبنی و بستنی، شیرینی و شکلات، زعفران، رب گوجه فرنگی، آبمیوه و کنسانتره، ماکارونی و پاستا، عصاره شیرین بیان، آرد گندم، فرآورده های سیب زمینی، پودر شوینده، مایع ظرفشویی و انواع داروی انسانی عمده محصولات صادراتی کشورمان در این بخش را تشکیل می دادند.
صادقی ادامه داد: صنایع غذایی با صادرات حدود ۲٫۸ میلیارد دلار و سهم حدود ۸۶ درصدی در رتبه نخست، صنایع دارویی با صادرات نزدیک به ۲۷۰ میلیون دلار و سهم حدود هشت درصدی در رتبه دوم و صنایع آرایشی و بهداشتی با صادرات حدود ۲۲۷ میلیون دلار و سهم حدود ۶ درصدی رتبه سوم از نظر ارزش صادرات این بخش را به خود اختصاص داده‌اند.
مدیرکل صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت یادآور شد: پارسال از نظر ارزشی بیش از ۱۰ میلیون دلار به ۲۰ کشور جهان صادر شد که در این بین، عراق با سهم ۴۶ درصدی و افغانستان با سهم ۲۰ درصدی بیشترین سهم را به خود اختصاص دادند.
«پاکستان، امارات متحده عربی، هنگ کنگ، سوریه، اسپانیا، ترکیه، آلمان و ترکمنستان،نیز از سایر بازارهای صادراتی ایران است».
به گفته صادقی، سهم صادرات بخش صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی کشور در سال گذشته از کل صادرات غیرنفتی (بدون احتساب میعانات گازی) ۸٫۴ درصد بوده است.
این مسئول با اشاره به صادرات ۲٫۵۷ میلیارد دلار کالاهای مصرفی و نهایی و ۷۷۰ میلیون دلاری کالاهای واسطه ای در این بخش، تصریح کرد: صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی با خام فروشی کمتر، از ارزش افزوده بالایی برخوردار است و «زنجیره ارزش» به خوبی در آنها شکل گرفته است.
مدیرکل صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت خاطرنشان کرد: برای امسال ۳٫۶ میلیارد دلار صادرات برنامه ریزی شده است که اولویت با صادرات محصولات نهایی بویژه صنایع دارویی به کشورهای منطقه است.
وی یادآوری کرد: در زمینه محصولات صنایع غذایی، حفظ بازارهای موجود و افزایش بازارهای جدید برنامه ریزی شده و در زمینه محصولات آرایشی و بهداشتی نیز افزایش داخلی سازی محصولات با همکاری کشورهای صاحب سبک در برنامه است.
صادقی بیان داشت: در عرصه تولید مواد شوینده و بهداشتی قادر به تامین ۹۰ درصد بازار داخلی هستیم، اما نزدیک به ۳۵ درصد مواد آرایشی مورد نیاز از داخل تامین می شود.
وی ادامه داد: ارتقای داخلی سازی در مواد آرایشی با حمایت از واحدهای موجود، افزایش ظرفیت و بازسازی آنها، بکارگیری فناوری و فرمولاسیون جدید و همکاری های مشترک به جای واردات محصولات نهایی، برنامه ریزی شده است.
این مسئول وزارت صنعت تصریح کرد: در این پیوند پس از برجام، در زمینه محصولات آرایشی و بهداشتی مذاکره هایی با شرکت هایی از ایتالیا و آلمان و هیات هایی از فرانسه انجام شده است.
وی تصریح کرد: رشد صادرات طی سال های گذشته حاکی از آن است که تولیدکنندگان داخلی در شناخت بازار هدف، بهبود کیفیت تولیدات و رقابت پذیر کردن قیمت ها عملکرد قابل قبولی داشته اند، اما به دنبال تعاملاتی با کشورهایی که با آنها منافع مشترک داریم – از جمله در زمینه های تحقیق و توسعه و تولید تحت لیسانس – هستیم که این مهم به افزایش صادرات خواهد انجامید.
«خارجی ها بیشتر در زمینه صنایع دارویی و لبنیات در ایران سرمایه گذاری کرده اند».
صادقی همچنین با اشاره به برخی محصولات منتخب، اضافه کرد: پارسال تولید روغن نباتی به یک میلیون و ۴۷۴ هزار تن، داروی انسانی نزدیک به ۳۸ میلیارد عدد و پودر شوینده ۶۵۱ هزار تن رسید.

** حجم واردات صنایع غذایی 
صادقی نیارکی در ادامه گفت: پارسال چهار میلیون و ۲۰۳ هزار تن محصول در این بخش به ارزش ۶ میلیارد و ۳۲۱ میلیون دلار وارد کشور شد که کالاهای واسطه ای و مواد اولیه از جمله روغن خام و کنجاله، بخش عمده آن را تشکیل می دهند.
وی افزود: سال گذشته حدود چهار میلیون تن مواد اولیه، کالاهای واسطه ای و برخی کالاهای اساسی مورد نیاز به ارزش چهار میلیارد و ۱۳۳ میلیون دلار و ۲۰۰ هزار تن کالاهای مصرفی به ارزش ۲ میلیارد و ۱۸۸ میلیون دلار (که عمده آنها را داروهای خاص و های تک تشکیل می داد) وارد شد.
مدیرکل صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت توضیح داد: داروهای انسانی با یک میلیارد و ۱۵۶ میلیون دلار، روغن با یک میلیارد دلار، کنجاله با ۵۰۰ میلیون دلار و مواد اولیه و موثره دارویی با ۴۲۰ میلیون دلار، مهمترین اقلام وارداتی پارسال بوده است.

** افزایش سرمایه گذاری خارجی ها
وی با اشاره به سال های تحریم ها، خاطرنشان کرد: شرکت های خارجی که در زمینه های دارویی، غذایی و بهداشتی با ایران همکاری داشتند، بطور عمده پس از تحریم ها نیز بازار ایران را حفظ کردند، اما در پسابرجام شاهد افزایش سرمایه گذاری آنها بودیم.
مدیرکل صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت خاطرنشان کرد: در سال های گذشته بویژه با اجرایی شدن برجام، شاهد سرمایه گذاری خارجی ها در صنایع آرایشی، بهداشتی و دارویی بودیم که عمده آنها کشورهای اروپایی بودند که در قالب سرمایه گذاری مشترک (جوینت ونچر)، سرمایه گذاری مستقیم یا تولید تحت لیسانس انجام شد.

** سهم ۱۳٫۵ درصدی صنایع غذایی از کل واحدهای صنعتی کشور
صادقی اظهار داشت: مجموع تعداد واحدهای صنعتی زیرمجموعه این اداره کل ۱۱ هزار و ۲۸۸ واحد است که ۱۳٫۵ درصد از کل واحدهای صنعتی کشور را شامل می شوند.
به گفته وی، ۱۵٫۴ درصد سرمایه گذاری انجام شده صنایع کشور در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی بوده و ۱۷٫۲ درصد از اشتغال صنعتی کشور را در بر می گیرند؛ بر این اساس جزو صنایع اشتغالزای کشور محسوب می شوند.
این مقام مسئول در وزارت صنعت تصریح کرد: مطابق گزارش های مرکز آمار ایران، ۱۵ درصد ارزش افزوده و طبق گزارش های بانک مرکزی ۱۴٫۶درصد ارزش افزوده بخش صنعت کشور مربوط به صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی است.
وی بیان داشت: از مجموع واحدهای صنعتی یاد شده، ۹ هزار و ۸۷۲ واحد (۸۸ درصد) در حوزه محصولات غذایی و آشامیدنی، ۴۵۱ واحد (چهار درصد) در حوزه محصولات دارویی (مواد اولیه، مواد موثره و داروهای انسانی و دامی) و ۹۳۶ واحد (معادل هشت درصد) در حوزه محصولات آرایشی و بهداشتی فعالیت دارند.
صادقی با اشاره به عملکرد سال ۹۶ این واحدها یادآور شد: پارسال هزار و ۲۷۰ پروانه بهره برداری جدید در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی صادر شد که هزار و ۱۱ پروانه در حوزه صنایع غذایی، ۱۸۸ پروانه در صنایع آشامیدنی و بهداشتی و ۷۱ پروانه در زنجیره دارو و صنایع دارویی بود.
وی اظهار داشت: ۴۷ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری در پروانه های یاد شده انجام شد که زمینه اشتغالزایی بیش از ۲۳ هزار نفر را فراهم کرد.

از سوی ستاد توسعه زیست‌فناوری شبکه محصولات سالم به منظور تامین امنیت غذایی راه‌اندازی شد.

رئیس کارگروه کشاورزی ستاد توسعه زیست‌فناوری با انتقاد نسبت به عدم کنترل بر تولید محصول غذایی سالم، افزود: بر این اساس به ایجاد شبکه محصول سالم با هدف ایجاد شبکه تولید و توزیع محصولات کشاورزی و غذایی گواهی‌شده اقدام کردیم.

همزمان با سفر ریاست محترم جمهوری اسلامی و شرکت در آئین افتتاحیه تبریز بعنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی درسال ۲۰۱۸ ، از ۴ طرح بزرگ تولیدی صنایع غذایی شیرین عسل در شبستر بهره برداری و عملیات اجرایی ۱۶ طرح دیگر آغاز گردید.

به گزارش اگروفودنیوز، شهرک صنعتی آذربایجان خاوری افتتاح وکلنگ آغاز عملیات اجرایی بزرگترین پالایشگاه دانه های روغنی خاورمیانه و افزون بر آن ۱۶ کارخانه دیگر از زنجیره تولید این مجموعه توسط وزیر جهاد کشاورزی بر زمین زده شد.
یونس ژائله رئیس هیئت مدیره گروه صنایع غذایی شیرین عسل در مراسم افتتاحیه این طرحها که توسط رییس جمهور از طریق ویدئو کنفرانس انجام شد ، ضمن ارائه گزارش مبسوطی از فعالیتهای شیرین عسل درخصوص تکمیل زنجیره تولید ، ارتقای کیفیت کالاهای تولیدی و حضور مستمر در بازارهای جهانی و افزایش زمینه اشتغال جوانان را از اهداف و برنامه های اصلی این شرکت دانست و افزود : امروز به میمنت حضور رئیس جمهور در تبریز در اوایل “سال حمایت از کالای ایرانی” کارخانه بزرگ تولید بستنی با امکان تولید انواع بستنی وکارخانه تولید مایع پاستوریزه تخم مرغ ، خوراک دام و طیور در مجتمع کشت و صنعت آذربایجان خاوری افتتاح ومورد بهره قرار میگیرد .

در این مراسم با شکوه که در صنایع غذایی شیرین عسل واحد شبستر برگزار شد  مهندس حجتی وزیر محترم جهادکشاورزی ، مدیران ارشد کشوری ، دکتر پزشکیان معاون محترم مجلس و نمایندگان محترم مردم در مجلس شورای اسلامی ،  مدیران عامل بانکها و مسئولین و مدیران محلی حضور  داشتند ،  وزیر جهاد کشاورزی اظهارداشت که درسال ۸۴ کلنگ این مجموعه را زده و از پیشرفتهای حاصله و ایجاد کارخانجات عظیم توسط شیرین عسل دراین منطقه موجب خرسندی است . وی ازاقدامات بسیار موثر آقای  ژائله و پرسنل سخت کوش این شرکت بخاطر ایجاد چنین بستری که در اقتصاد منطقه وکشور و اشتغالزایی  بسیار حائز اهمیت است ، قدردانی نمود.
دراین مراسم کلنگ آغازعملیات ۱۶ کارخانه اززنجیره تولیداین مجموعه توسط وزیرمحترم جهاد کشاورزی برزمین زده شد.
جناب آقای ژائله در پایان این مراسم اظهار داشتند با اجرای موفقیت آمیز این طرحها درآینده ای نزدیک برای ۱ هزارتن دیگر از جوانان این سرزمین شغل ایجاد خواهد شد.

قیمت و بازار محصولات اساسی غذایی در پایان سال گذشته با نوسانات قیمتی نسبی مواجه بود و جالب اینجاست که بر اساس آمار رسمی موجود در کنار گرانی ۲۱.۶ درصدی برنج پاکستانی باسماتی نسبت به اسفند ماه سال ۱۳۹۵، شاهد ارزانی یک محصول استراتژیک مانند شکر سفید نیز بوده‌ایم.

آنچه که نخست پس از فرمان ترامپ مبنی بر خروج ایالات متحده از توافق هسته ای به اذهان متبادر می شود آشفتگی و تشویش در بازار و عدم پیش بینی شفاف از عاقبت سرمایه گذاری های پیشین و آتی است؛ در اقتصاد دولتی ایران، تمام اسباب و عللی که پویایی بازار معلول آن ها است، تنیده در تار و پود مصوبات، دیپلماسی و نهایتا احکام حکومتی نظام حاکمه و دولت های مستقر است. مستقل از مطائب و کوارث اقتصاد دولتی، آنچه که مسبوق است، مبدا آغاز نخستین واکنش بازار، خیابان فردوسی و بازار ارز است. طی هفت سال اخیر، در اینگونه تحولات، واکنش منفی این بازار منجر به افزایش قیمت ارز بالاخص دلار و سپس افزایش قیمت کالاها، رکود و تورم، و ورشکستگی بنگاه های اقتصادی به طور زنجیره ای و به هم پیوسته گشته، و واکنش های گاها قهری دولت ها جهت ایجاد ثبات جبری در بازار و عدم توفیق علی الدوام ایشان، موجبات ایجاد حباب های متعدد و شوربختانه شتاب صعودی قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی شده است.

زمانیکه نرخ برابری ریال به ارز مبادلاتی کاهش می یابد ((به طور ساده زمانیکه قیمت ارز افزایش می یابد)) به دلیل کاهش بهای تمام شده کالا در مقایسه با کالای مشابه خارجی ((در حالت برابری سایر معیارهای موثر بر فرایند تصمیم گیری مصرف کننده جهت خرید و تامین آن پروداکت یا خدمت)) و مزیت رقابتی محصول این اتفاق، صادرات جذابیت بیشتری نسبت به واردات پیدا می کند. اگرچه، وقتی صادرات در این حالت توجیه دارد که محصول صادراتی در بازار مقصد مزیت مطلق داشته، یا تولید و بهای تمام شده آن وابسته به مواد اولیه وارداتی نباشد.

مقدمه فوق، حداقل اسباب پاسخ به بخشی از پرسش های مطرح درباب عاقبت بازار محصولات لبنی پس از خروج آمریکا از برجام را فراهم می کند. کسب و کار لبنیات در ایران به یک دلیل ساده بسیار سودآور است. میزان عرضه محصولات لبنی در بازار کمتر از میزان تقاضای بازار است. کافیست فقط نگاهی به افزایش تولیدات محصولات لبنی محلی و سهم از بازار این محصولات در کل بازار فراورده های لبنی بدون تصاحب چشمگیر سهم از بازار تولیدات صنعتی، و گرایش تولید کننده های سایر محصولات غذایی به حضور در این بازار پر سود بیاندازید تا به گپ میان میزان عرضه و تقاضا در بازار محصولات لبنی پی برید؛ به بافت این مفهوم گرایش مصرف کنندگان به مصرف فراورده های لبنی به دلیل درک جامعه از سودمندی آنها برای سلامت و افزایش طول عمر، و همچنین مقاصد جذاب صادراتی مانند عراق و افغانستان را که محصولات داخلی مزیت مطلق را در بازارهای منقول دارند، اضافه کنید تا رونق این صنعت بیش از پیش برایتان شفاف گردد. لذا در حداقل حالت ممکن، بقا در این بازار نیاز به تخصص، صفات، کمال و شایستگی عجیب و غریبی ندارد.

بهای تمام شده فراورده های لبنی وابستگی مستقیم به قیمت شیر خام دریافتی کارخانه ها دارد. این بدان معناست که تولید محصولات لبنی خیلی وابسته به آنچه که واردات مواد اولیه خوانده می شود نیست. واردات مواد اولیه در این حوزه به غیر از شیرخشک با تعرفه چهل درصدی و دانش تولید وارداتی، نهایتا محدود به استارتر و استابلایزرها است. بنابراین مطابق بر اصل مزیت رقابتی در صادرات که پیش از گفته شد، زمانیکه قیمت شیر خام کشور نسبت به قیمت شیر خام در مقاصد صادراتی کمتر باشد، نهاده تولید نسبت به آن بازار کمتر بوده و کالای صادراتی در حالت برابری سایر معیارهای موثر در محصول، مزیت مطلق در آن بازار دارد. به همین دلیل به راحتی قابل فهم است که چرا عراق و افغانستان جذابیتی صادراتی دارند اما به طور مثال ترکیه و آذربایجان ندارند. طبق آخرین گزارش کمیسیون اروپا، اوریج پایه قیمت شیرخام گاو در اروپا در ماه گذشته (آپریل ۲۰۱۸) به ازای هر صد کیلوگرم ۳۳٫۴۴ یورو بوده است. شاید به لطف افزایش قیمت ارز در هفته های اخیر، مبلغ فوق قیمت گرانتر شیر خام در اروپا نسبت به ایران را نشان دهد اما به دلیل عدم دسترسی به ارز و یا دردسرهای انتقال ارزهای دریافتی فروش به کشور، افزایش تقاضای شیرخام در شش ماهه نخست سال خورشیدی و کمبود شیرخام در این دوره و همچنین بهای بالاتر تمام شده تولید در ایران نسبت به محصولات اروپایی، هیچ کدام از کمپانی های لبنی مستقر در ایران توان صادرات به مقاصد اروپایی و آمریکا را ندارند، و گاها اگر اخباری در مورد صادرات به اتحادیه اروپا و آمریکا منتشر می شود، نهایتا کاربرد تبلیغاتی دارد و نه توجیه اقتصادی. به طور نمونه قیمت یک کیلو پنیر بلو چیز تولیدی در ایران حدود هفتاد هزار تومان است در حالیکه مشابه خارجی آن به طور مثال پنیر بلو چیز با کیفیت بالای دانمارکی بدون تعرفه واردات و با قیمت دلار ۴۲۰۰ تومان حدود ۲۲ هزار تومان است که اگر تعرفه پنجاه و یکی دو درصدی واردات را به آن بیافزاییم نهایتا محصول در حدود قیمت ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان به مشتری عرضه می گردد. این بدان معناست که در صورت حضور رقیب دانمارکی در ایران، محصول ایرانی به طور کامل از بازار حذف می گردد و حتی تعرفه واردات محصول نیز کمکی به بقا محصول ایرانی در بازار داخل نمی کند. اما به دلیل همان اقتصاد دولتی و رانت ها معمول آن، چنین اتفاقی نمی افتد. اقتصاد دولتی و تعرفه واردات اگر برای مصرف کنندگان امر نامطلوبی است و گزینه های آن ها را محدود کرده و به قناعتشان به حداقل کیفیت دامن می زند، توفیقی اجباری برای کمپانی های لبنی بوده است.

فراتر از بهای تمام شده، محصولات لبنی داخلی توان رقابت کیفی با نظیر های خارجی خود را ندارند. عدم توفیق صادرات به روسیه درست زمانیکه به دلیل تیره شده روابط ترکیه و روسیه بهترین فرصت جهت صادرات به آن کشور فراهم شد، می توان نمونه خوبی از این حقیقت و واقعیت باشد که محصولات لبنی داخل بدیل مناسبی حتی برای فراورده های لبنی ترکیه ای در بازار هایی غیر از عراق و افغانستان نیستند، حال بماند برندهای مطرح و حتی معمولی اروپایی و آمریکایی که هرکدام به دلیل مزیت های رقابتی بی شمارشان، استراتژی های تهاجمی و رقابتی خاص خود را در بازارهای مختلف اتخاذ می کنند.

به طور عام، به هزار و یک دلیل، اساسا ماهیت و نفس بازار در ایران پر از نوسان، به شدت داینامیک و گریزان از ثبات است. پس از برجام و امید نسبی به ثبات در این بازار، اقبال به سمت حضور در بازار لبنی ایران از طرف کمپانی های خارجی به وضوح قابل مشاهده بود. نستله، سولیدا، کمپینا، یوپلت، والیو و … نمونه هایی از برندهای معتبری بودند که مذاکرات خود را جهت حضور در ایران آغاز کردند. حتی با چشم انداز شفاف و امید به تغییرات مثبت پیش از جلوس دانلد ترامپ در کاخ سفید، هیچ کدام از این برندها تصمیم به حضور مستقل در این بازار پر نوسان و آشفته را نداشته و مذاکراتشان معطوف به همکاری با برندهای داخلی جهت تولید مشترک، فرنچایز یا ایستگاهی جهت دسترسی به بازارهای شرق آسیا جهت به حداقل رساندن ریسک سرمایه گذاری بود. پس از استقرار ترامپ و تیمش در کاخ سفید و تهدیدهای مکررش در خصوص خروج از برجام، بیم سرمایه گذاری در بازار لبینات ایران بیش از پیش افزایش یافت درحالیکه پیش از آن نیز شاخص ریسک سرمایه گذاری در ایران بسیار بالا بود. با خروج ایالات متحده از برجام و وعده بازگشت تحریم های پیش از توافق هسته ای و احیانا جریمه کمپانی هایی که با ایران تبادل مالی خواهند داشت یقینا جذابیت بازار ایران را کمتر از آغاز ریاست ترامپ خواهد کرد. علی رغم حمایت اتحادیه اروپا از برجام و اعلام تعهدشان بر ماندن بر قرارهای خود، هیچ کدام از آن کشورها به دلیل اقتصاد بازار و سیاست های بازار آزاد قدرت اعمال فشار برکمپانی های کشورهای خود جهت ماندن یا بستن قراداد با ایران و شرکت های ایرانی را نخواهند داشت؛ درنهایت به دلیل منافع مالی و ضررهای محتمل به سمت آمریکا غش خواهند کرد. به عقیده نگارنده حتی چین و روسیه نیز منابع بعیدی از امید هستند. علی الحال این فرایند منتج به ابتلای مجدد برندهای داخلی به توفیق اجباری می شود. آن ها در بهشت موعود خود بی هیچ رقیبی حکمرانی را آغاز کرده و سرحدات خود را بی خون و خون ریزی گسترش خواهند داد.

در چنین فضایی خیلی هم نیاز به تبلیغات جهت فروش بیشتر وجود ندارد و آن بیشتر معطوف به افزایش سهم از بازار است. این درحالیست که همچنان بازارهای گسترده ای فراتر از میزان تولید کارخانه های لبنی در کشور وجود دارد. به همین دلیل به طور مثال شرکت میهن خیلی نیاز به استفاده از سلبریتی ها جهت تبلیغ کتگوری جدید محصولات خود نداشته و بدون این حجم و گستردگی تبلیغ، فقط با پلن مناسب توزیع توان رسیدن به حداکثر ظرفیت های فروش خود را دارد؛ و یا خلاقیت در تبلیغات کاله بی اینکه در ماهیت محصول تغییر ایجاد کند، فقط در راستای حفظ و ارتقا مفهوم و ماسک مدرن و لوکس بودن آن است درحالیکه حتی کاله هم برای فروش محصولات خود در داخل کشور نیاز به این حجم سرمایه گذاری در تبلیغات خود ندارد. سایر کمپانی ها هم در همان استانداردهای حداقل سازمانی خود درحال تنفس و بقا هستند.

همواره اقتصادهای بسته، تولیداتی با حداقل کیفیت و سازمان هایی غیر منعطف و دارای جمود ساختاری را خلق می کنند. خروجی چنین سازمان هایی توان رقابت با محصولات مشابه خارجی در بازار آزاد را ندارد. روند رو به ثبات در فضای سیاسی و حاکمیتی عراق و افغانستان، فضای جذاب تری جهت حضور برندهای بین المللی را در آن بازارها فراهم می کند. در همین چند قدمی مقصد و مقصود صادراتی خیلی از شرکت های لبنی یعنی عراق، به طور مثال آلمته یکی از لیدرهای بازار لبنیات آذربایجان است. خیلی دور نیست که سایر برندهای مطرح بین المللی یکی یکی و پشت سر هم سهم از بازار شرکت های لبنی ایران در عراق را تصاحب کرده و حداقل اینکه شرکت های کوچک بالاجبار وارد سطوح پایین تر بازار این کشور و بخش کم درآمد مشتریانش رانده شده و چند صباحی به میزان تولید عرضه و تولید بالا و سود کم آن بازارها قناعت خواهند کرد. همان سودی که بعدها با همان میزان اندک نیز با مصیبت به دستشان خواهد رسید.

مستقل از حقوق مصرف کننده، اگر برجام امید به تغییر در ساختارها و رویکردهای شرکت های لبنی ایرانی جهت پیوستن به بازار جهانی و رقابت با برندهای بین المللی را شکوفا کرد، انقضاء برجام فقط به استمرار رویکرد غلط در بازاریابی، برندینگ و مدیریت ساختارهای کسب و کار، محبوس ماندن در مرزهای کشور، و جمود و عدم انعطاف پذیریشان دامن خواهد زد؛