1

سایه یک بیماری نوظهور بر سر پرورش دهندگان میگو در بوشهر

مدفوع سفید، لکه سفید، نکروز حاد عفونی، دم قرمز و مرگ زودرس (EMS)، همه اسامی هستند که لرزه به تن پرورش دهندگان میگو می‌اندازند؛ این بیماری‌ها از جمله شایع‌ترین آفات میگوی پرورشی هستند و در صورت بروز، خسارت سنگینی را به دوش سرمایه گذاران خواهند گذاشت.

حالا سایه بیماری مرگ زودرس میگو بر حوضچه‌های پرورشی جنوب ایران به ویژه استان بوشهر سایه انداخته است. یک بیماری به‌نسبت نوظهور که به سرعت تکثیر می‌شود و فرصتی برای واکنش به پرورش دهندگان نخواهد داد.

این بیماری که نام علمی آن (Acute Hepatopancreatic Necrosis Syndrome) AHPNS است، برای نخستین بار در سال ۲۰۰۹ در چین رویت شد و تاکنون در کشورهای ویتنام، مالزی، تایلند و حتی مکزیک گزارش شده است.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایسنا، خسارت‌های این بیماری را باید جدی گرفت. از بین رفتن بیش از ۱۰۰ هزار شغل در تایلند (سال ۲۰۱۰-۲۰۱۶) یا خسارت بیش از ۲ میلیارد دلاری کشور ویتنام در سال ۲۰۱۱، ارقام بزرگ مواجهه برخی از کشورها با بیماری مرگ زودرس میگو است.

یک پرورش دهنده میگو در بوشهر اولین زمان مواجهه با این بیماری را نیمه اول خرداد ۱۴۰۲ عنوان کرد و معتقد است: ۲۰ روز پس از شروع به کار مزارع میگوی استان بوشهر شاهد اولین آثار این بیماری بودیم.

رضا حیدری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: محل فعالیت ما در سایت “شیف” استان بوشهر است که بیش از ۱۳۰ مزرعه با حدود ۱۸۰۰ حوضچه وجود دارد و کل این سایت با بیماری مرگ زودرس درگیر شده است. علاوه بر آن سایت‌مند و سایت دلوار نیز درگیر بیماری EMS شده اند.

این سرمایه گذار میزان خسارت وارد شده به هر پرورش دهنده را چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برآورد کرده و می‌گوید: این رقم تنها خسارت مستقیمی است که در سال جاری به سرمایه گذاران تحمیل شده است. با احتساب هزینه‌های سربار آینده که شامل ضدعفونی کردن مزارع و آماده سازی حوضچه‌ها برای گذر از شرایط فعلی و رسیدن به شرایط مناسب فعالیت مجدد در سال آینده است، خسارت هر شرکت به بیش از ۶ میلیارد تومان خواهد رسید.

مسعود زنگنه دیگر پرورش دهنده میگو در سایت شیف نیز گفت: این سایت به عنوان یکی از مهم‌ترین سایت‌های پرورش میگو در استان بوشهر محسوب می‌شود و از ابتدای خرداد نشانه‌های بروز این بیماری در مزارع دیده شد.

وی افزود: هر مزرعه به طور میانگین تا این لحظه بیش از چهار میلیاردتومان هزینه بابت بچه میگو، خوراک، نیروی کار و دیگر هزینه‌های جاری انجام داده و تمام این سرمایه گذاری از بین رفته است.

با یک حساب سرانگشتی، به رقمی نگران کننده برای محاسبه خسارت وارد شده به مزارع پرورش میگو فقط در سایت شیف خواهیم رسید. ۷۸۰ میلیارد تومان تنها در یک سایت، حداقل برآورد خسارت وارد شده به صنعت پرورش میگو در استان بوشهر است.

با توجه به گزارشات رسیده، حداقل در ۲ سایت دیگر مُند و دلوار نیز مشاهداتی مبنی بر شیوع این باکتری کشنده وجود دارد. در صورت انتشار آن به دیگر سایت‌های ۱۳ گانه، و مبنا قراردادن همین میانگین خسارت، مشکلاتی را برای پرورش دهندگان بوجود می آورد.

این خسارت تنها دامن گیر پرورش دهندگان نخواهد بود. این صنعت، چرخه‌ای کامل از تولید لارو و بچه میگو، تامین قطعات و خدمات مهندسی، نیروی انسانی، غذای میگو، دارو و مکمل‌های مختلف، بسته و فرآوری، حمل و نقل، صادرات و پشتیبانی می‌باشد. اختلال در هر بخش از این زنجیره، به خصوص بخش تولیدی آن، دومینویی از خسارت را به بار خواهد آورد.

ایران یکی از کشورهای مهم در تولید و صادرات آبزیان و به ویژه میگوی پرورشی در سطح جهان محسوب می‌شود و استان بوشهر با دارا بودن ۱۳ سایت و بیش از ۳۵۰ مزرعه، مهم‌ترین بازیگر عرصه میگوی کشور به شمار می‌رود.

بر اساس این گزارش، صادرات میگو استان بوشهر در سال گذشته بالغ بر ۱۵۳ میلیون دلار ثبت شده است که این رقم در شرایط تحریم صنعت نفت ایران، یکی از منابع اصلی ورود ارز به کشور محسوب می‌شود.

با شیوع بیماری مرگ زودرس میگو و توقف چرخه تولید و صادرات، نه تنها خسارت مالی سنگین به سرمایه گذاران این حوزه وارد خواهد شد، بلکه جایگاه ایران به عنوان یکی از قطب‌های تولید میگو در جهان نیز دستخوش افول مقطعی می‌شود.

این اتفاق در دهه گذشته و برای کشور تایلند رقم خورده و شیوع بیماری EMS این کشور را از رتبه دوم تولید کنندگان میگو پرورشی دنیا، به رتبه ششم تنزل داده است.

رضا حیدری در این خصوص اظهار کرد: در صورت مهار نشدن این بیماری، کشورهای تولید کننده رقیب مثل چین، اکوادور، تایلند، مالزی و اندونزی سهم ایران در بازار رقابتی را تصاحب خواهند کرد.

وی عنوان کرد: در این حوزه اقدامات پیشگیرانه بسیار حائز اهمیت است و شیلات و دامپزشکی با نظارت دقیق و استفاده از تکنولوژی روز دنیا می‌بایست پیش از بروز مشکل، راهکارهایی را در نظر می‌گرفتند.

این پرورش دهنده میگو گفت: تغییر ژن مولد و واردات مولدهای عاری از بیماری از مرکز پژوهشکده هاوایی آمریکا و همچنین رعایت پروتکل‌های پیشگیرانه، می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از بروز فاجعه داشته باشد.

مسعود زنگنه نیز معتقد است ورود مولدین تایلندی به بوشهر که با مخالفت جدی پیشکسوتان صنعت تکثیر و پرورش روبرو بود عامل اصلی بروز این بیماری است.

وی خاطرنشان کرد: کشور تایلند که مرکز انواع بیماری‌های میگو در جهان شناخته شده است تا کنون نتوانسته به کشورهای تولید کننده مطرح دنیا مولد صادر کند.

عمر صنعت درآمدزا پرورش میگو در استان بوشهر کمتر از ۳۰ سال است، اما همواره روند رو به رشدی داشته است. استاندار بوشهر که خود متولد یک شهر بندری است، در گفتمان اقتصادی‌اش تاکید ویژه‌ای بر حمایت از صنعت آبزی پروری در استان داشته و ایجاد شهرک‌های مولد آبزی پروری را یکی از اهداف خود در توسعه بوشهر عنوان کرده است.

بر اساس این گزارش، در شرایط کنونی در سایت شیف و احتمال گسترش این بیماری در دیگر سایت ها، همه سرمایه گذاران در انتظار واکنش دستگاه‌های اجرایی مرتبط برای کاهش خسارات وارده و امکان تداوم حفظ سرمایه در این صنعت هستند.

یکی از مطالبات مهم فعالان این صنعت، پوشش قوی و جامع بیمه کشاورزی و حوادث غیرمترقبه است. جبران این خسارت از به تعطیلی کشانده شدن بیش از ۱۳۰ مزرعه جلوگیری و انگیزه سرمایه گذاران برای ورود به این عرصه را بیشتر خواهد کرد.

همچنین با توجه به خسارت وارده در سال جاری و امکان بهره‌برداری نکردن از مزارع در سال آینده، با ارائه تسهیلات کم بهره و با دوره تنفس مناسب، می‌توان شوک وارده به صنعت پرورش میگوی استان بوشهر در سال جاری را کنترل کرد.

سرویس خبری: دام و طیور و آبزیان

منبع: ایسنا




چابهار برای هفتمین بار میزبان “بیماری لکه‌سفید میگو” شد

میگو

معاون سازمان دامپزشکی از شناسایی بیماری لکه سفید میگو در منطقه گواتر چابهار خبر داد و گفت: به دلیل وجود سیستم قوی رصد و پایش دامپزشکی در این زمینه هیچ مشکلی وجود ندارد.

علی‌صفر ماکنعلی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در گواتر چابهار در استان سیستان و بلوچستان در یک استخر ۱.۱ هکتاری یک مورد گزارش بالینی بیماری لکه سفید میگو در سیستم رصد و پایش دامپزشکی شناسایی و گزارش شده است که کارشناسان دامپزشکی نسبت به معدوم‌سازی محموله این استخر اقدام کرده اند و هم اکنون مشکلی در این زمینه  وجود ندارد.

وی با بیان اینکه در منطقه گواتر ۹۰۰ استخر پرورش میگو وجود دارد، افزود: مکانیزم شناسایی و مهاری که برای کنترل و مقابله با این بیماری وجود دارد به گونه ای است که به صورت نقطه ای لکه سفید شیوع یافته و به سرعت شناسایی و معدوم می شود که نشانه پویایی سازمان دامپزشکی به عنوان نهاد ناظر است. اما اگر ۵۰ استخر یا ۱۰۰ استخر به صورت ناگهانی درگیر این بیماری و تلفات ناشی از آن می‌شدند به معنی نبود سیستم منسجم و قوی در سازمان دامپزشکی است. اما در چنین شرایطی که به محض شیوع و شناسایی در یک استخر عملیات مقابله و معدوم سازی انجام می شود، بیانگر وجود یک سیستم بسیار قوی مانیتورینگ و مبارزه با این بیماری است.

به گزارش ایسنا، برخی از مدیران منطقه ای دامپزشکی این مسئله را انکار کردند و برخی از  مدیران سازمان دامپزشکی نیز اعلام کردند که “حتی فصل پرورش میگو فرا نرسیده چه رسد به بیماری” و برخی دیگر نیز به این مسئله اشاره کردند که “به تلفات موردی در استخرهای پرورش میگو مشکوک شده و آزمایشاتی گرفته‌اند که البته هنوز نتیجه آن مشخص نیست”.

باید گفت این بیماری طی سال گذشته در ۱۴ استخر پرورش میگو گواتر چابهار شیوع یافت که باتوجه به شناسایی این بیماری در این منطقه طی سال جاری، سایت پرورش میگو گواتر چابهار برای هفتمین سال میزبان این بیماری است که پنج سال آن به صورت متوالی بوده و در این میان تولیدات زیادی معدوم و پرورش دهندگان متضرر شده‌اند.




رییس موسسه تحقیقات شیلات تاکید کرد: پرورش‌دهندگان میگو اگر رعایت کنند، تلفات ندارند

رییس موسسه علوم تحقیقات شیلاتی گفت: اگر پرورش‌دهندگان میگو همه دستورالعمل‌های ابلاغ شده که حاصل تحقیقات ایران و جهان در این زمینه است را رعایت کنند، تضمین می‌کنیم که هیچ تلفاتی هنگام برداشت نداشته باشند.

محمد پورکاظمی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره این‌که چه مشکلی وجود دارد که با گذشت سال‌ها از پرورش میگو، پرورش‌دهندگان همچنان با بیماری لکه سفید و تلفات بالا دست و پنجه نرم می‌کنند و آیا علم و دانش کافی برای شناسایی و مقابله با بیماری وجود ندارد؟ اظهار کرد: طی سال‌های گذشته از گونه میگوی وانامی استفاده می‌شود که بیماری خاص اینگونه لکه سفید میگو نام دارد و شاهدیم که از ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تن تولید در دوره‌های ابتدایی تولید به ۱۷ هزار تن در سال گذشته رسیده و در سال جاری به ۲۵ هزار تن می‌رسد.

وی افزود: میگو یا هرگونه آبزی که وارد سیستم پرورش می‌شود از آنجاکه در تراکم بالایی قرار می‌گیرد خطر و ریسک بیماری و ابتلای به آن افزایش پیدا می‌کند که یکی از بیماری‌های خطرناک یا وایت اسپات یا لکه سفید میگو است که مشکلات زیادی طی سال‌های اخیر برای پرورش دهندگان به وجود آمده و البته در دنیا بیماری دیگری نیز وجود دارد که خوشبختانه هنوز به کشور وارد نشده است.

رییس موسسه علوم تحقیقات شیلاتی تاکید کرد که برای شناسایی و مقابله با بیماری لکه سفید میگو تحقیقات و مطالعات بسیاری صورت گرفته، مولدهای SPF عاری از بیماری و محصولات پروبیوتیک مناسب و استانداردی تولید شده که اگر هر یک از پرورش‌دهندگان براساس دستورالعمل‌های صادر شده تولید کنند می‌توانند در کنار این بیماری بدون تلفات میگوی خود را برداشت کنند.

چرا هنوز به وعده برنامه چهارم نرسیده‌ایم؟!

پورکاظمی در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که اگر چنین توانایی در حوزه تحقیقاتی و علمی وجود دارد پس چرا همچنان به برنامه‌های نوشته شده در زمینه تولید میگو که برای برنامه چهارم توسعه ۴۸ هزار تن بود، نرسیده‌ایم؟ گفت: بیماری لکه سفید به عنوان یک بیماری هم زیست نامیده می‌شود اما پیشرفت مناسبی در حوزه علمی،  تحقیقاتی و دانش فنی برای مقابله با این بیماری به وجود آمده و در سال گذشته براساس طرحی که با هماهنگی استانداری بوشهر و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور تعریف شد اعتبار هشت میلیارد تومانی در اختیار گرفتیم و ۳۰۰۰ مولد SPF عاری از بیماری به بخش خصوصی دادیم که خوشبختانه هیچ آثاری از بیماری در آن به وجود نیامد.

وی ادامه داد: دانش فنی آن را به یک شرکت دانش بنیان فروختیم و درصددیم با شناسایی جمعیت‌های عاری از بیماری میگو و استفاده از توان فنی یک کارشناس بین‌المللی برزیلی که این طرح را در هشت کشور جهان انجام داده است، کاری کنیم تا از سال‌های آینده میگویی تولید شود که به شرط اجرای دستورالعمل‌ها از سوی پرورش‌دهندگان و استفاده از مواد پروبیوتیک بدون تلفات باشد.

رییس موسسه علوم تحقیقات شیلاتی تصریح کرد: اگر دستورالعملی که برای پرورش میگو به پرورش دهندگان اعلام می‌کنیم و حاصل تحقیقات ایران و دیگر کشورهای جهان است. از سوی تولید کنندگان میگو رعایت نشود قطعا تلفات گریبانگیرشان می‌شود و تضمین می‌کنیم که هر کسی همه نکات و موارد لازم را به همراه دستورالعمل ابلاغ شده، رعایت کند قطعا بدون تلفات میگوی پرورشی خود را برداشت می‌کند.




رییس سازمان دامپزشکی:بیماری لکه سفید میگو در نطفه خفه شد

رییس سازمان دامپزشکی گفت: امسال بیماری لکه سفید میگو در نطفه خفه شد و آمار تلفات آن در مزارع پرورشی قابل توجه نیست.

علیرضا رفیعی پور در بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها با اشاره به آخرین وضعیت گزارش های رسیده از آنفلوانزای پرندگان اظهار کرد: بیماری آنفلوانزای پرندگان مختص ما یا زمان خاصی نیست اما به هر حال از آنجاکه به سمت فصل سرما حرکت می کنیم و در مسیر مهاجرت برخی پرندگان قرار داریم، مرغداران باید اقدامات پیشگیرانه را در خصوص این بیماری انجام دهند.

وی ادامه داد: گزارش های بیماری آنفلوانزای طیور در ۱۲ ماه سال از برخی واحدهایی که شرایط بهداشتی را رعایت نکنند به دست می رسد و توصیه هایی در این زمینه به مرغداران می شود که با توجه به سرمای هوا و جابجایی پرندگان پرورشی، ممکن است بیماری هایی از این طریق به مرغداری ها منتقل شود لذا باید مرغداران با حساسیت بسیار بالایی مراقبت کنند تا در این شرایط حساس درگیر عوامل بیماری زا نشوند.

رییس سازمان دامپزشکی همچنین در خصوص بیماری تب برفکی بیان کرد: امسال تب برفکی بسیار خوب کنترل شد. در حال حاضر در مرحله اجرای فاز اول مهار آن قرار داریم که بر این اساس اقدامات پیشگیرانه انجام شده است و دام ها برای فصل پاییز واکسینه شده‌اند.

رفیعی پور در ادامه با اشاره به تلفات بیماری لکه سفید میگو در سال جاری، افزود: امسال موفق ترین سال پرورش میگو بوده است که گزارش تولید این محصول از سراسر کشور موید این ادعاست.

وی ادامه داد: لکه سفید میگو بیماری است که ممکن است هر زمانی گزارش شود اما امسال این بیماری در نطفه خفه شد و هرگز به سطح گسترش نگران کننده ای نرسید.




رییس سازمان دامپزشکی:امسال بیماری لکه سفید میگو را کنترل کردیم

رییس سازمان دامپزشکی بر وظیفه همگانی مسئولان و تولیدکنندگان در مقابله با بیماری‌های مختلف از جمله بیماری لکه سفید میگو تاکید کرد و گفت: امسال این بیماری کنترل شد و تولید میگو نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافت که از سوی وزیر جهاد کشاورزی نیز به عنوان یک نقطه قوت مورد بحث قرار گرفت.

علیرضا رفیعی پور در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: میگو و وضعیت تولید آن طی سال‌های گذشته از سوی وزیر جهاد کشاورزی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوت در حوزه آبزی پروری مورد اشاره قرار گرفت، چرا که میزان تولید میگو نسبت به سال‌های گذشته افزایش پیدا کرده است؛ گرچه ویروس، میکروب و عوامل بیماری‌زا در محیط وجود دارند و از جایی به جای دیگر منتقل می‌شوند اما با وجود این مشکلات با تلاش دامپزشکان و مسئولان این حوزه در سطح استانی و ملی بیماری‌های مختلف از جمله لکه سفید میگو کنترل شده است.

وی افزود: در سال‌هایی که بیماری لکه سفید میگو بروز و ظهور پیدا کرده بود، بخشی از تولید را تحت الشعاع قرار داده بود اما هم اکنون به مرحله‌ای رسیدیم که به  اتحادیه اروپا صادرات داریم که نشان دهنده کیفیت تولید و کاهش عوامل و عوارض بیماری است.

رییس سازمان دامپزشکی تاکید کرد: مساله تولید دو بخش دارد که یکی از آنها تولیدکنندگان هستند که بایستی به ضوابط، مقررات و دستورالعمل‌های دامپزشکی عمل کنند که اگر به این مسائل توجه نکنند در بهترین شرایط با تلفات مواجه خواهند شد و سازمان دامپزشکی نیز قطعا موظف است که مسئولیت‌های تعریف شده حاکمیتی خود را به نحو احسن انجام دهد که البته هم اکنون سازمان دامپزشکی با تجهیزات، امکانات و پرسنلی که در استان‌های ساحلی و مرزی دارد به وظیفه خود عمل می‌کند که تولیدکننده نیز از آن راضی است و امیدواریم آنها نیز شرایط را درک کنند و به وظایف خود تا حد ممکن عمل کنند.

رفیعی پور تصریح کرد: پایش، نمونه برداری، انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه و رصد و گزارش بیماری کاملا از سوی سازمان دامپزشکی در همه حوزه‌های دام، طیور و آبزیان انجام می‌شود و پس از ثبت در سیستم GIS اقدامات بهداشتی لازم در جهت شناسایی و مقابله و مبارزه با بیماری انجام می‌شود که همه این اقدامات با حضور و نقش آفرینی موثر پرسنل و متخصصان سازمان دامپزشکی صورت می‌ گیرد که البته بخش خصوصی نیز در همین راستا به بخش دولتی کمک می‌کند.