1

خاک در ایران چگونه از دست می‌رود؟

درحالی سالانه چندین تن خاک در کشور ما به دلایل مختلف فرسایش، آلودگی، فرونشست و… از بین می‌روند که برای تولید هر یک سانتیمتر از این سرمایه زیستی به ۸۰۰ سال زمان نیاز است.

به گزارش ایسنا، وجود خاک سالم در هر کشوری ضامن حفظ محیط زیست، حیات موجودات زنده و حتی امنیت غذایی است. هوشنگ جزی – مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری – در گفت و گو با ایسنا به برخی از عواملی اشاره کرده است که سبب از بین رفتن خاک‌ها در کشور ما می‌شود. 

*اولین معضلی که به شدت خاک‌های کشور ما را تهدید می‌کند، فرسایش است. متاسفانه سالانه حدود ۱۶.۴ تن در هکتار خاک در کشور ما فرسایش می‌یابد و یا به مخازن سدها، دریاها و… وارد و از دسترس خارج می‌شود.

*بر اساس آخرین گزارش‌ها سالانه ۲۵۰ میلیون متر مکعب خاک فقط وارد سدهای کشور می‌شود این درحالیست که آمار مشخصی از ورود خاک به دریاها یا سایر اکوسیستم‌های آبی در دسترس نیست.

*علاوه بر فرسایش، آلودگی خاک نیز از دیگر عوامل تهدیدکننده این سرمایه زیستی است. افزایش استفاده از سموم کشاورزی، رها کردن زباله‌ها و مدیریت نکردن پساب سبب آلودگی خاک می‌شود و به‌دنبال آن ارزش زیستی خاک از دست می‌رود.

*فرونشست زمین به دلیل کاهش سطح آب‌های زیرزمینی از موارد دیگری است که سبب می‌شود خاک‌های کشور از دست برود و امکان بازگشت آن به اکوسیستم وجود نداشته باشد.

*قاچاق خاک – که هرچند وقت یکبار اخباری درباره آن منتشر می‌شود – نیز ازجمله دیگر عوامل تهدید خاک در کشور است البته صادرات هرگونه خاک‌های جنگلی و مرتعی ممنوع است و اگر تخلفی در این زمینه صورت گیرد یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها با متخلفان برخورد می‌کند.

*به‌طور کلی پتانسیل قاچاق خاک‌های معدنی به دلیل ارزش اقتصادی بیشتر از سایر انواع خاک و نیاز است که دستگاه‌های مسئول در این زمینه نظارت‌های کافی داشته باشند. 

* خاک در کشورمان در حالی از بین می‌رود که برای تولید یک سانتیمتر خاک به ۸۰۰ سال زمان نیاز است و زمان زیادی طول می‌کشد که خاک‌های از دست رفته مجدد به اکوسیستم بازگردند. 

*یکی از مهمترین راهکارهای جلوگیری از فرسایش خاک، اجرای پروژه‌های آبخیزداری است چراکه با اقدامات آبخیزداری می‌توان سالانه حداقل در هرهکتار ۹ تن فرسایش خاک را کاهش داد.

منبع : ایسنا




خاک کشاورزی تاکنون قاچاق نشده است

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد تاکنون موردی از قاچاق خاک گزارش نشده است.

به گزارش ایسنا، علیمراد اکبری در نشست خبری امروز با بیان این‌که موردی از قاچاق خاک کشاورزی اعلام نشده است اظهار کرد:جابه‌جا کردن خاک هزینه بالایی دارد و به این سادگی رخ نمی‌دهد و تاکنون نیز مدرکی بر قاچاق خاک کشاورزی  ارائه نشده است و نیروهای امنیتی نیز این موضوع را تایید کردند.

وی اضافه کرد: امکان صادرات خاک‌های صنعتی با نظر وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت وجود دارد و این موضوع در قانون نیز آمده است. خاک‌های صنعتی هم منظور خاک‌هایی است که برای مصارفی صنعتی به کار برده می شوند.

افتتاح ۱۹۵۰ پروژه در دهه فجر

اکبری در ادامه به پروژه‌هایی که قرار است در دهه فجر افتتاح شود، اشاره کرد و گفت: ۱۹۵۰ پروژه با اعتبار ۷۸۶ میلیارد تومان افتتاح خواهد شد که ۳۰ درصد پروژه‌ها مربوط به بخش آب و خاک است.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با بیان این‌که امسال جبهه‌های بارش بیش‌تر به سمت شرق متمایل شده است، گفت: در سال گذشته در بخش‌های غرب، جنوب غرب و شمال غرب میزان بارندگی بیش‌تر بود ولی امسال بیش‌ترین میزان بارندگی در مناطق شرقی‌، جنوب شرقی، و جنوب کشور اتفاق افتاد.همچنین در دو سال گذشته و امسال میزان بارندگی خوب و حدود ۱۲۶ میلیمتر از ابتدای سال آبی تاکنون بوده است.

اکبری در ادامه  به ارائه گزارش عملکرد معاونت آب و خاک در کشاورزی پرداخت و تاکید کرد: ۳۸ هزار هکتار قبل از انقلاب و بعد از انقلاب اسلامی تاکنون ۲.۴ میلیون هکتار اراضی مجهز به سیستم‌های آبیاری داریم که ۱.۱ میلیون هکتار از این اراضی در دولت تدبیر و امید اتفاق افتاده است. همچنین شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی قبل از انقلاب ۱۴۱ هزار هکتار و بعد از انقلاب اسلامی تاکنون ۱.۶میلیون هکتار بوده است که ۵۸۳ هزار هکتار آن در دولت روحانی تدبیر و امید انجام شده است. حدود ۱۲ هزار هکتار قبل از انقلاب اسلامی  شالیزار داشتیم که این مقدار در حال حاضر به ۹۸ هزار و ۵۰۰ هکتار رسیده است که حدود ۷۰ هزار هکتار آن در این دولت انجام شده است. همچنین در بخش زهکشی زیر زمینی قبل از انقلاب آمار و ارقامی وجود ندارد، اما در حال حاضر حدود ۴۱۸ هزار هکتاراز این میزان انجام شده که ۱۸۶ هزار هکتار آن در دولت تدبیر و امید بوده است.

وی اضافه کرد:‌ در بخش تامین آب برای توسعه باغات قبل از انقلاب اسلامی آمار و ارقامی نداشتیم اما از ابتدای انقلاب اسلامی تا سال ۹۲ ، ۱۶ هزار هکتار بوده است که  تاکنون به ۳۰ هزار هکتار رسیده است.

وجود ۱۸.۵ میلیون اراضی قابل کشت در کشور 

به گفته‌ی وی از ۱۸.۵ میلیون هکتار اراضی قابل کشت، ۸.۷ میلیون هکتار اراضی آبی، ۳.۲ میلیون هکتار پایاب سدها، و ۵.۵ میلیون هکتار شبکه‌های سنتی هستند.

۶۰ درصد اراضی کشور کمتر از ۱ درصد مواد عالی دارند

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با بیان این که ۶۰ درصد از اراضی ما کمتر از یک درصد و بخش قابل توجهی از خاک‌های کشور کمتر از نیم درصد مواد عالی دارند، گفت: این عدد باید حداقل ۲ باشد و اگر بتوانیم مواد عالی خاک را افزایش دهیم، در بخش کشاورزی با همین شرایط بیش از ۳۵ درصد به تولیدات  کشاورزی اضافه خواهد شد.

افزایش ۱۰ درصدی راندمان آبیاری با اجرای پروژه‌های آبیاری

وی تصریح کرد: در سال ۱۳۹۸ در شبکه‌های آبیاری تحت فشار صد در صد منابع را جذب کردیم و راندمان آبیاری با اجرای کل پروژه‌های این بخش از سال ۱۳۹۲ از ۳۵ درصد به ۴۵ درصد رسیده است.

اکبری در ادامه به پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری اجرای اراضی کشاورزی خوزستان و ایلام نیز اشاره کرد و گفت: در  فاز اول  ۲۹۵ هزار از این پروژه به اتمام رسیده است و میزان تولید محصولات کشاورزی در این پروژه از ۱.۷۵ میلیون تن به ۴.۵۵ میلیون تن رسیده است و پیش بینی می‌شود که تا پایان سال، میزان تولید به ۶ و نیم میلیون تن برسد.

وی تصریح کرد: قرار است حداکثر ظرف یک ماه آینده فاز دوم پروژه در حدود ۲۲۰ هزار هکتار عملیاتی شود و مقرر شد که سازمان برنامه و بودجه منابع مالی لازم را تامین کند. همچنین برای فاز دوم این طرح ۵۰ میلیون یورو اعتبار پیش بینی شده که باید در صحن علنی مجلس مطرح شود و رای بیاورد.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در ادامه با اشاره به این که به دلیل بارندگی امسال در بخش ‌های جنوبی کشور  آب در مخازن بسیار پر بود گفت: حدود ۲۱۰ هزار هکتار برنج، کاشته شد که بیش از ۵  هزار میلیارد تومان ارزش آن بود در حالی که میزان اعتبار هزینه شده برای کاشت تنها ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود.

اکبری در بخش دیگری از صحبت‌هایش به شبکه‌های آبیاری غرب و شمال غرب کشور نیز اشاره کرد و گفت: این طرح ۲۲۷ هزار و ۳۰۰ هکتار است که حدود ۹۴ درصد از طرح پیشرفت فیزیکی داشته است. به عبارت دیگر ۲۰۳ هزار هکتار از این طرح آماده بهره برداری و ۵۲ هزار هکتار نیز سطح سبز دارد. ۱۵۰ هزار هکتار باقی مانده  نیز متاسفانه تامین آب نشده است. یعنی وزارت نیرو به دلیل کمبود  اعتبار نتوانسته تامین آب این سطح را انجام دهد. درحقیقت وزارت نیرو ۱۲ هزار میلیارد تومان  و وزارت جهاد کشاورزی هزار و ۴۵۰ میلیارد تومان کسری اعتبار دارد.

وی  در ادامه به پروژه‌ی سیستان اشاره کرد و گفت: این پروژه در دو بخش تامین، انتقال، توزیع و داخل مزرعه انجام می‌شود. بخش تامین انتقال و توزیع به اتمام رسیده و در حال تست و آبگیری است. همچنین عرصه‌ی این طرح ۲۰۰ هزار هکتار است که تنها در ۴۶ هزار هکتار آن طرح عملیاتی شده است. ۲۰ هزار هکتار از اراضی آماده تحویل آب، حدود ۲۵ هزار هکتار تا پایان اسفند ماه تامین آب و مابقی نیز داخل مزرعه و بنابر تقاضای مردم انجام خواهد شد.

مدیریت منابع آب بدون توجه به خاک معنایی ندارد

وی با اشاره به این که مدیریت منابع آب بدون توجه به خاک مفهومی ندارد و اگر خاک مدیریت نشود به تولید پایدار نخواهیم رسید گفت: لایحه‌ی حفاظت از خاک در خرداد امسال در مجلس به تصویب رسید. آیین نامه اجرایی آن آماده شده و برای وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و محیط زیست نیز ارسال شده است. همچنین قرار است این آیین‌نامه برای تصویب به دولت نیز فرستاده شود.

او همچنین به پروژه‌های شمال کشور نیز اشاره و کرد و گفت:‌ پروژه زهکشی ۲۸۰ هزار هکتاری گلستان از سال گذشته شروع شده است. ۳۰ هزار هکتار آن به اتمام رسیده و ۵۰ هزار هکتار آن در دست اجراست که امسال ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل سیل برای آن پیش بینی شده است. همچنین پروژه‌های آب بندان‌های شمال کشور نیز آغاز شده است که ۷۸۰ میلیارد تومان اعتبار در مدت دو سال پیش بینی شده و این پروژه در حال اجراست.

اکبری در پایان گفت: از ۱۸ و نیم میلیون هکتار اراضی در چرخه کشت ۴.۲ میلیون هکتار  محدودیت  شوری، ۲.۵ میلیون هکتار محدودیت سنگ ریزه، زه آب دارد و حدود یک و نیم میلیون هکتار نیز بدون محدودیت است.




راهکارهای مقابله با تغییر اقلیم در کشاورزی

تغییر اقلیم، به تغییرات بلندمدت در شرایط آب و هوایی مانند تغییر در دما، بارش، باد و دیگر شاخص‌ها اطلاق می‌شود و اثرات آن بر همه جنبه‌های زیست انسان و سایر موجودات، قابل‌توجه است. راهکارهای مقابله با این پدیده از جنبه تولید در کشاورزی، توسط پژوهشگران مورد ارزیابی قرار گرفته است.

 پدیده تغییر اقلیم می‌تواند تغییر در میانگین شرایط آب و هوایی و نوسانات را در برگیرد. کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد (UNFCCC)، این پدیده را مشتمل بر تغییراتی در اقلیم تلقی می‌کند که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم به‌واسطه فعالیت‌های انسانی ایجاد شده است. در ادبیات تغییر اقلیم، با پدیده «گرمایش جهانی» هم روبرو می‌شویم. گرمایش جهانی تنها به افزایش دمای سطح زمین اشاره دارد، درحالی‌که منظور از تغییر اقلیم، گرمایش و اثرات جانبی آن همچون ذوب یخچال‌های طبیعی، طوفان‌های شدیدتر یا خشک‌سالی‌های متناوب‌تر است.

به گفته متخصصان، کشاورزی یکی از فعالیت‌های اقتصادی کشور است که در سالیان متمادی، دگرگونی‌های عمیقی در ساختار آن پدید آمده است و پدیده تغییر اقلیم می‌تواند به شکلی ویژه آن را تحت تأثیر قرار دهد. بخش کشاورزی ناچار است جهت حفظ پایداری نظام کشاورزی و تأمین نیازهای غذایی رو به افزایش کشور از یک‌سو عملکرد محصولات زراعی را در واحد سطح افزایش دهد. این موضوع به‌ویژه در ایران که از شرایط سخت اکولوژیکی نظیر کمبود منابع آب، محدودیت اراضی مناسب جهت توسعه کشاورزی و همچنین رشد سریع جمعیت و ضعف تکنولوژیکی مواجه است بسیار حائز اهمیت است.

در این رابطه، پژوهشگری از مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کرج، اقدام به انجام مطالعه‌ای کرده است که در آن مسائل و راهکارهای تسکین تغییر اقلیم از نقطه‌نظر مدیریت تولید در کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

بنا بر نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه، «سازگاری» با تغییر اقلیم و «تسکین» آن، دو رویکرد اساسی در مواجهه با پدیده تغییر اقلیم هستند. این دو رویکرد و راهکارهای مرتبط باید در تلفیق با یکدیگر و با جامع‌نگری‌های لازم مورد استفاده قرار گیرند.

به گفته نادر حیدری، دانشیار پژوهشی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کرج به‌عنوان مجری این پژوهش: «بر اساس منابع علمی، سهم بخش کشاورزی در تولید گازهای گلخانه‌ای حدود ۱۴ درصد است و فعالیت‌های مناسب و پیشگیرانه برای تسکین تغییر اقلیم در حوزه کشاورزی و تأمین غذا شامل کاهش انتشار گازهای دی‌اکسیدکربن، متان، اکسید نیتروژن و ترسیب کربن در خاک هستند».

بر اساس یافته‌های این تحقیق، در خصوص تسکین تغییر اقلیم و همچنین اقتصاد سبز و محیط زیست، در قوانین و اسناد بالادستی نظیر برنامه‌های پنجم و ششم توسعه کشور، توجه نسبتاً مطلوبی شده است. اما میزان تحقق برنامه‌ها و ارزیابی عملکرد در این زمینه‌ها نیاز به بررسی و تحقیق بیشتری دارد.

حیدری اعتقاد دارد: «بر اساس نتایج، راهکارهای تسکین تغییر اقلیم مرتبط با بخش کشاورزی فاریاب را می‌توان در هفت گروه عوامل و مؤلفه‌های زیر شناسایی و بررسی کرد: ۱- کاربری اراضی، ۲-پو شش گیاهی و شیوه تهیه زمین، ۳- سیاست‌ها و راهکارهای مدیریت آب، ۴- توسعه آبیاری و اراضی فاریاب، ۵- بازگشت بقایای گیاهی به خاک و مسائل کشاورزی حفاظتی، ۶- زهکشی اراضی و ۷- بحث‌های اقتصاد سبز».

این محقق که نتایج پژوهش خود را در نشریه علمی «آب و توسعه پایدار» منتشر کرده است، در خصوص نتایج حاصله می‌گوید: «کشاورزی از بزرگ‌ترین بخش‌های اقتصاد در جهان است و در کشور ایران نیز شاید بتوان گفت بعد از اقتصاد نفتی، سهم عمده‌ای را تشکیل می‌دهد. بر همین اساس در بحث تغییر اقلیم که می‌تواند بر کشاورزی تأثیرگذار بوده و خود نیز، متأثر از کشاورزی باشد، می‌توان با استفاده از روش‌های ذکرشده در این پژوهش تا حدودی تأثیرات مربوطه را مدیریت کرد و حتی در برخی موارد، باعث اشتغال‌زایی شد».

نتایج این تحقیق در نشریه علمی «آب و توسعه پایدار» که با همکاری گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد و شرکت آب و فاضلاب مشهد منتشر می‌شود، به چاپ رسیده است.




انتظار ۱۲ ساله برای ممنوعیت صادرات خاک

در شرایطی که صادرات و خروج خاک از کشور منع قانونی ندارد، یک مسئول در وزارت جهادکشاورزی امیدوار است با تایید نهایی لایحه حفاظت از خاک در شورای نگهبان آن هم پس از ۱۲ سال، سدی در برابر خروج این منبع تجدیدناپذیر و ذخیره طبیعی کشور ایجاد شود.

 

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، مجلس شورای اسلامی این هفته برای تامین نظر شورای نگهبان لایحه حفاظت از خاک را اصلاح کرد و برای تایید نهایی به شورای نگهبان فرستاد؛ این اصلاحات اغلب در موارد مربوط به ممنوعیت انتقال خاک به خارج از کشور و همچنین محکومیت متخلفان به مجازات‌های تعزیری بود.
«منوچهر گرجی» مشاور معاون وزیر جهادکشاورزی در امور خاک در این باره به خبرنگار اقتصادی ایرنا اظهار داشت: بحث ممنوعیت صادرات و خروج خاک به ویژه خاک حاصلخیز کشاورزی از ۱۲ سال پیش در لایحه خاک دیده شد که تصویب و قانونی شدن آن در این مدت در دست پیگیری بود و باید گفت تاکنون منع قانونی برای خروج خاک حاصلخیز کشاورزی از کشور نداشته ایم.
وی با اعلام اینکه چند روز پیش لایحه خاک دوباره در مجلس اصلاح و به شورای نگهبان ارسال شد، اظهار داشت: در صورت اتمام مراحل قانون گذاری و ابلاغ آن، تدوین آیین نامه های مورد نیاز اجرایی آن بین ۶ ماه تا یکسال زمان می برد.
گرجی درباره اینکه آیا خاک به شکل قاچاق از کشور خارج می شود، اظهار داشت: پیش از ارایه لایحه حفاظت از خاک، احتمالاً خروج قاچاق خاک از کشور انجام می شد زیرا حدود پنج سال پیش معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی وقت در نامه ای به گمرک جمهوری اسلامی ایران خواستار ممنوعیت خروج خاک از کشور شد.
وی با بیان اینکه چندی پیش رئیس جمهوری نیز به خروج خاک از کشور اشاره کرد و گفت: آمار گمرک نشان می دهد که خاک حاصلخیز از مبادی قانونی خارج نمی شود.
مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور خاک گفت: البته کشور دارای خاک های معدنی است که خروج آنها از کشور به وزارت صنعت، معدن و تجارت مربوط می شود به طور مثال در جزیره هرمز در جنوب کشور دارای خاک های رنگی هستیم که ممکن است فعالان بخش معدنی بتوانند این خاک ها را از مبادی رسمی کشور خارج کنند و اشکالی نداشته باشد.
وی افزود: ایران در زمره مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می رود که به طور معمول خاک حاصلخیز و مواد آلی کمی دارد؛ از این رو معتقدیم باید با مدیریت وضعیت خاک کشور اصلاح شود.
گرجی با تاکید بر اینکه خاک کشاورزی کشور نیازمند اصلاح و مدیریت صحیح است، گفت: اکنون مناطق مختلف کشور ما دارای خاک های آلی، متوسط و حتی نامرغوب است که کیفی ترین خاک ها به مناطق شمالی، زاگرس و البرز مربوط می شود.
وی خاک حاصلخیز کشاورزی را از منابع پایه، ذخایر طبیعی و استراتژیک کشور برشمرد و افزود: خروج این منبع تجدید ناپذیر از کشور علاوه بر پیامدهای زیست محیطی، ضربه به بخش کشاورزی و امنیت غذایی است و می تواند در آینده منافع ملی کشور را با مخاطرات جدی مواجه سازد.

** اداره کل آب و خاک تشکیل می شود
مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی یکی از مشکلات در حوزه حفاظت از خاک را نبود تشکیلات اداری منسجم برشمرد و گفت: تشکیل اداره کل خاک از سوی وزیر جهادکشاورزی به معاونت آب و خاک ابلاغ شده است تا بتوانیم برنامه هایی برای اصلاح و مدیریت خاک داشته باشیم.
گرجی اظهار داشت: ما به دلیل نداشتن شاخص شناسایی و نقشه خاک نمی توانیم حاصلخیزی خاک کشورمان را با دیگر کشور بسنجیم زیرا این موضوع نیازمند تهیه نقشه خاک است.
وی افزود: بیشتر کشورها حدود ۶۰ تا ۷۰ سال پیش نقشه خاک کشور خود را تهیه کردند؛ ما اکنون فاقد چنین نقشه ای هستیم و اگر بخواهیم همین امروز کار را آغاز کنیم، اجرای آن بین ۱۰ تا ۲۰ سال زمان می برد یعنی ما ۱۰۰ سال از کشورهای دیگر در این زمینه عقب هستیم.
به گفته این مقام مسئول، نبود خاک حاصلخیز و مرغوب مشکلاتی اعم از ریزگردها، رسوب رودخانه ها، تلفات ماهی ها، از بین رفتن شیلات و پرشدن سدها را برای کشور به دنبال داشته است.

** فرسایش خاک نگران کننده است
گرجی با یادآوری اینکه حفظ خاک برای تامین امنیت غذایی کشور از اهمیت بالایی برخوردار است، اظهار داشت: در دنیا بیشتر از هرچیز به موضوع حفاظت از منابع پایه همچون آب و هوا پرداخته می شود زیرا مطالعات نشان می دهد که سرعت فرسایش، آلودگی و تخریب خاک سریعتر از تجدید آن است به طوری که برای تشکیل یک سانتی متر خاک به طور متوسط بیش از ۵۰۰ سال زمان نیاز است.
وی یکی دیگر از دغدغه مهم را فرسایش خاک عنوان کرد و افزود: سالانه ۲ میلیارد تن خاک مورد فرسایش قرار می گیرد در حالی که متوسط جهانی آن ۲٫۵ تن در هکتار است؛ اگر فرض کنیم سالی یک میلیون تن خاک حتی به صورت قاچاق از کشور خارج شود، در مقایسه معضل فرسایش خاک چیز ناچیز است.
به گزارش ایرنا، کارشناسان محیط زیست و بخش کشاورزی بر این باورند: ابلاغ قانون «حفاظت از خاک» که در انتظار تایید شورای نگهبان است، می تواند به سدی در مقابل تغییرات اقلیمی، پیدایش فروچاله ها، بحران منابع آبی، فرسایش، آلودگی و حتی قاچاق خاک تبدیل شود.




وضعیت مواد آلی خاک‌های لرستان مشکل‌آفرین می‌شود

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان گفت: وضعیت مواد آلی خاک‌های استان به‌مرور زمان مشکل‌آفرین می‌شود.

دکتر مراد سپهوند در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: به‌طور کلی با توجه به سنگ مادر خاک‌ها، سه نوع خاک در استان داریم.

وی اضافه کرد: خاک‌های شهرستان‌های خرم‌آباد، الشتر، نورآباد و کوهدشت از نوع سنگ آهک بوده که دارای بافت سنگین تا خیلی سنگین و مقدار متوسط تا زیاد آهک هستند.

سپهوند با بیان اینکه خاک‌های شهرستان‌های بروجرد، دورود و ازنا از نوع سنگ‌های دگرگونی هستند، ادامه داد: این نوع خاک دارای بافت سبک‌تر و آهک کمتر است.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان خاک‌های به وجود آمده از تشکیلات گچی و نمکی را مربوط به بخش کمی از دشت سیلاخور دانست و گفت: عمق خاک نیز خصوصیت تعیین‌کننده ازنظر رشد گیاه، ذخیره رطوبت و… را دارد.

وی با اشاره به اینکه اکثر خاک‌های دشت‌های استان نسبتاً عمیق تا خیلی عمیق هستند و از این نظر مشکل خاصی ندارند، افزود: بافت خاک نیز خصوصیت تعیین‌کننده در ذخیره رطوبت و تهویه داشته ازنظر شخم و کشت کمی محدودیت ایجاد می‌کند.

سپهوند به نفوذپذیری آهسته تا متوسط خاک‌های استان اشاره کرد و گفت: به لحاظ شوری و قلیاییت، خاک‌های استان عمدتاً دارای EC کمتر از ۴ میلی‌موز و فاقد مشکل شوری برای گیاهان در اکثر مناطق هستند؛ در دشت سیلاخور و جایدر مقداری شوری و گچی بودن خاک را داریم.

عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان با بیان اینکه در استان خاک قلیایی نداریم، ادامه داد: عمدتاً اسیدیته بین ۷٫۵ تا ۸ بوده و به دلیل آهک ممکن است کمی محدودیت تغذیه برای گیاه ایجاد کند.

وی تصریح کرد: هیچ خاکی در استان فاقد آهک نیست و به دلیل سنگ مادر آهکی، آهک زیاد ازنظر ریشه دوانی و تغذیه محدودیت ایجاد می‌کند.

سپهوند خاطرنشان کرد: خاک اکثر دشت‌های استان دارای زه‌کشی مناسب است، در دشت سیلاخور و شمال دورود و به میزان کم نیز در دشت خاوه مشکل داریم و احتمالاً در اثر خشکسالی‌ها این مشکل برطرف شده است.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان بیان کرد: مواد آلی رکن مهم حاصلخیزی خاک بوده که بدون آن تناوب پایدار در خاک امکان‌پذیر نیست؛ وضع مواد آلی خاک‌دهی استان نسبت به مناطق مرکزی ایران خیلی خوب است اما به‌مرور زمان مشکل‌آفرین می‌شود.

وی با اشاره به اینکه سالیان زیادی است که از عناصر میکرو در خاک‌های استان مصرف نشده است، گفت: می‌توان نشانه‌های کمبود روی و آهن را در کشاورزی خصوصاً درختان میوه مشاهده کرد.

دکتر مراد سپهوند در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: به‌طور کلی با توجه به سنگ مادر خاک‌ها، سه نوع خاک در استان داریم.

وی اضافه کرد: خاک‌های شهرستان‌های خرم‌آباد، الشتر، نورآباد و کوهدشت از نوع سنگ آهک بوده که دارای بافت سنگین تا خیلی سنگین و مقدار متوسط تا زیاد آهک هستند.

سپهوند با بیان اینکه خاک‌های شهرستان‌های بروجرد، دورود و ازنا از نوع سنگ‌های دگرگونی هستند، ادامه داد: این نوع خاک دارای بافت سبک‌تر و آهک کمتر است.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان خاک‌های به وجود آمده از تشکیلات گچی و نمکی را مربوط به بخش کمی از دشت سیلاخور دانست و گفت: عمق خاک نیز خصوصیت تعیین‌کننده ازنظر رشد گیاه، ذخیره رطوبت و… را دارد.

وی با اشاره به اینکه اکثر خاک‌های دشت‌های استان نسبتاً عمیق تا خیلی عمیق هستند و از این نظر مشکل خاصی ندارند، افزود: بافت خاک نیز خصوصیت تعیین‌کننده در ذخیره رطوبت و تهویه داشته ازنظر شخم و کشت کمی محدودیت ایجاد می‌کند.

سپهوند به نفوذپذیری آهسته تا متوسط خاک‌های استان اشاره کرد و گفت: به لحاظ شوری و قلیاییت، خاک‌های استان عمدتاً دارای EC کمتر از ۴ میلی‌موز و فاقد مشکل شوری برای گیاهان در اکثر مناطق هستند؛ در دشت سیلاخور و جایدر مقداری شوری و گچی بودن خاک را داریم.

عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان با بیان اینکه در استان خاک قلیایی نداریم، ادامه داد: عمدتاً اسیدیته بین ۷٫۵ تا ۸ بوده و به دلیل آهک ممکن است کمی محدودیت تغذیه برای گیاه ایجاد کند.

وی تصریح کرد: هیچ خاکی در استان فاقد آهک نیست و به دلیل سنگ مادر آهکی، آهک زیاد ازنظر ریشه دوانی و تغذیه محدودیت ایجاد می‌کند.

سپهوند خاطرنشان کرد: خاک اکثر دشت‌های استان دارای زه‌کشی مناسب است، در دشت سیلاخور و شمال دورود و به میزان کم نیز در دشت خاوه مشکل داریم و احتمالاً در اثر خشکسالی‌ها این مشکل برطرف شده است.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان بیان کرد: مواد آلی رکن مهم حاصلخیزی خاک بوده که بدون آن تناوب پایدار در خاک امکان‌پذیر نیست؛ وضع مواد آلی خاک‌دهی استان نسبت به مناطق مرکزی ایران خیلی خوب است اما به‌مرور زمان مشکل‌آفرین می‌شود.

وی با اشاره به اینکه سالیان زیادی است که از عناصر میکرو در خاک‌های استان مصرف نشده است، گفت: می‌توان نشانه‌های کمبود روی و آهن را در کشاورزی خصوصاً درختان میوه مشاهده کرد.




رئیس انجمن علوم خاک ایران: قانون جامع خاک ۱۲ سال در مجلس خاک می خورد

رئیس انجمن علوم خاک ایران گفت: قانون جامع خاک بیش از ۱۲ سال است در مجلس خاک می خورد که امیدواریم با تصویب آن می توان با مدیریت بهینه خاک از افزایش ریزگردها و فرسایش خاک جلوگیری کرد.

منوچهر گرجی درحاشیه شرکت درهمایش ملی سالانه علوم خاک در باغستان قزوین درگفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت : آب و خاک دو منبع مهم و حیاتی درعرصه کشاورزی است واگر هرکدام مورد بی توجهی قرار گیرد می تواند فاجعه بار باشد.

وی افزود: صیانت از خاک در امنیت غذایی و حل مشکلات آب و محیط زیست هم اهمیت دارد و اگر به خاک بی توجهی شود خسارات زیادی به همه منابع طبیعی وارد می کند که متاسفانه در دو دهه اخیر هم در دنیا و هم در ایران این غفلت صورت گرفته که نگران کننده است.

گرجی یادآورشد: در سالهای اخیر وقتی تداوم خشکسالی، افزایش ریزگردها، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تبدیل آن به شهرک های صنعتی و خانه های مسکونی وضعیت را به شرایط بحرانی و نگران کننده تبدیل کرده و کاهش حاصل خیزی زمینهای کشاورزی را کاهش داد برخی انسانهای فکور جامعه به فکر افتادند تا چاره اندیشی کنند و اهمیت صیانت از خاک را بشدت مورد توجه قرار دادند و در جامعه ترویج کردند تا این تهدید به اطلاع همگان برسد.

رئیس انجمن علوم خاک ایران تصریح کرد: بیش از ۱۲ هزار سال است که خاک در همه جهان به مردم خدمات می دهد و باید این خدمات را همچنان ارائه کند تا زندگی بشر دچار چالش نشود و فاجعه ای رخ ندهد.

وی اضافه کرد: تبدیل اراضی کشاورزی به مسکونی و شهرهای صنعتی و سایر موارد بسیار نگران کننده است و در کنار آن کمبود اراضی حاصلخیز ایجاب می کند از وضع موجود بشدت صیانت کنیم تا آینده فرزندانمان به مخاطره نیفتد.

گرجی اظهارداشت: مساحت کشور ما حدود ۱۶۵ میلیون هکتار است که در یک اقلیم خشک و نیمه خشک واقع شده بنابراین از لحاظ کیفی و کمی ما با محدودیت های شدید منابع پایه خاک مواجهیم.

وی بیان کرد: حدود ۵۰ میلیون هکتار از اراضی کشور اگر آب باشد، قابلیت توسعه کشاورزی را دارد، ولی به دلیل محدودیت منابع آبی چنین ظرفیتی نداریم و در حال حاضر اراضی در چرخه تولید کشورمان حدود ۱۸.۵ میلیون هکتار است، که از این میزان حدود ۸.۵ میلیون هکتار آن آبی و حدود ۱۰ میلیون هکتار آن دیم است؛ بنابراین از حدود ۳۲ میلیون هکتار از اراضی قابل کشت به دلیل محدودیت منابع آب نمی توانیم استفاده کنیم.

گرجی یادآورشد: از این ۱۸.۵ میلیون هکتار اراضی تنها ۱.۳ میلیون هکتار آن فاقد محدودیت و باقی آن نیز شامل محدودیت هایی چون شوری، قلیایی بودن، زهدار بودن، توپوگرافی، سنگ دار بودن و عمق خاک است و در واقع فقط ۱.۳ درصد این اراضی در کلاس یک قرار می گیرد.

فرسایس دو میلیارد تن خاک در جهان/ ۱۶ تن در هکئتار در ایران

گرجی بیان کرد: میزان فرسایش در کشور ما بالاست، که دلیل آن نیز شرایط اقلیمی، شرایط بارندگی و رعایت نشدن برخی اصول فنی است و این فرسایش در ایران سالانه حدود ۱۶ تن در هکتار و در دنیا متوسط فرسایش خاک حدود ۶ تن در هکتار است.

وی با اظهار نگرانی از سرعت فرسایش خاک در جهان و ایران گفت: فرسایش خاک در جهان حدود دو میلیارد تن است و  به ازای هر تن فرسایش خاک برای نمونه ۲۸ دلار به آمریکا خسارت وارد می شود که حدود ۵۶ میلیارد دلار است.

بگفته گرجی این میزان فرسایش خاک نسبت به متوسط دنیا خیلی بالاست و موجب تخلیه عناصر غذایی خاک می شود و خاک زراعی مارا دچار مشکل می کند که این فرسایش فقط در اراضی زراعی اتفاق نیفتاده ودر جنگلها، تپه ها، مراتع، دامنه ها، کوه ها  نیز شاهد آن هستیم.

قانون جامع خاک در مجلس خاک می خورد

وی بیان کرد:بیش از ۱۲ سال است که قانون جامع خاک درمجلس خاک می خورد وباید به تصویب نمایندگان برسدتا بتوانیم مدیریت بهینه منابع خاکی را محقق کنیم.

رئیس انجمن علوم خاک ایران یادآورشد: هر چند سازمان جنگلها و مراتع اقداماتی برای صیانت از خاک انجام می دهد اما اعتبارات محدود موجب شده کارها به سامان نرسدلذا به نظر می رسد باید دفتری ایجاد شود تا بتوانیم برنامه های استفاده از بهینه از خاک را عملیاتی کنیم.

وی اضافه کرد: امروز بی توجهی به خاک موجب شده دچار ریزگرد و رسوب سدها و رسوبات رودخانه ها شویم و شاهد افزایش فرسایش خاک باشیم که نگران کننده است و باید برای آن تدبیر کنیم.

گرجی اظهارداشت: باید کشاورزان آموزش ببینند با خاک چگونه برخورد کنند و بدانند در هر زمینی چه چیزی بکارند، در چه شیبی کاشت انجام شود، چگونه کود بدهند و چگونه برداشت کنند تا خاک خوب بماند و آسیب نبیند.

قانون جامع خاک می تواند مشکلات را حل کند

وی اضافه کرد: ۷۰ استاد دانشگاه و محقق مشکلات خاک را بررسی کرده و در تنظیم قانون جامع خاک مشارکت کرده اند که اگر این قانون تصویب شود چون وظایفی برای جهاد کشاورزی و بخش خصوصی دیده شده می تواند بخشی از مشکلات را حل کند.

گرجی تصریح کرد: قانون جامع خاک می تواند مشکل گشا باشد و با پیگیری حاصلخیزی خاک، از آلودگی، فرسایش وتخریب خاک جلوگیری کرده و با مدیریت خاک زمینه جهشی قابل توجه در مسیر صیانت از خاک را ایجاد کند.

وی اضافه کرد:این قانون به تصویب کمیسیون کشاورزی رسیده وباید به صحن مجلس برودو تصویب شود تابتوان امیدوار بود مشکلات خاک کشور را حل کند.

گرجی تصریح کرد: باید فضایی فراهم شود تا شرکت های دانش بنیان تاسیس شوند تا کارهای تحقیقی را دنبال کنند و در صیانت از خاک گامهای موثری برداشته شود.

هنوز نقشه خاک نداریم

وی اظهارداشت: یکی از مشکلات کنونی ما این است که هنوز نقشه خاک نداریم لذا نمی دانیم درچه وضعیتی هستیم و برنامه ریزی ما نیز جامع نیست و در اولین گام باید نقشه خاک تهیه شود تا بتوانیم برنامه صیانت از خاک را عملیاتی کنیم.




معطلی ۱۰ ساله لایحه خاک در مجلس شورای اسلامی

مدیرکل دفتر آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد لایحه خاک با گذشت ۱۰ سال در مجلس شورای اسلامی معطل مانده است.

 

به گزارش ایرنا، رضا سرافرازی در حاشیه آیین گشایش کارگاه آموزشی تهیه نقشه رقومی کربن آلی خاک های کشور در معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی مستقر در محمد شهر کرج در جمع خبرنگاران افزود: به طور کلی ۴۰ تهدید عمده برای خاک های کشور شناسایی شده اند که مهمترین آن ها به جز شوری و قلیایی بودن، فرسایش های آبی، بادی و ریزگردها هستند که تمام کشور را درگیر خود کرده اند.
سرافرازی گفت: خاک منشاء سلامتی انسان است زیرا ذخیره گاه آب شرب و محصولات کشاورزی می باشد.
وی با بیان اینکه هرگونه آلودگی در خاک می تواند تهدیدی برای سلامتی مردم باشد، افزود: خوشبختانه امسال توجه به بحث خاک بیشتر شده است.
وی یکی از مشکلات عمده برای رفع معضلات در مقوله خاک را در بخش قانونی دانست و اظهار داشت: متاسفانه ۱۰ سال است که لایحه قانون خاک در مجلس خاک می خورد و چند بار در کمیسیون فرعی تصویب شده و اخیرا اعلام کرده اند که دیگر مشکلی ندارد و برای تصویب به صحن علنی خواهد رفت که امیدواریم نماینده های مجلس به این بحث بیشتر توجه کرده و هر چه زودتر لایحه خاک را تصویب کنند.
سرافرازی بیان داشت : تصویب لایحه قانون خاک به دریافت اعتبارات بیشتر برای رفع مشکلات خاک و اجرای برنامه های تدوین شده کمک خواهد کرد.
وی بیان داشت: یکی از برنامه های اساسی در بحث خاک افزایش ماده آلی خاک است که کارگاهی که امروز با همکاری فائو برگزار شده برای این است که نقشه های کربن آلی خاک را در کشور داشته باشیم و به آن بپردازیم .
وی با بیان اینکه متاسفانه بسیاری از اراضی کشور به لحاظ مواد عالی زیر حد نرمال هستند، گفت: میزان کربن ماده آلی خاک در اراضی ایران حدود نیم و حتی کمتر از نیم درصد است و فقط در استان های شمالی وپرباران این ماده ۲ یا بیش از ۲ است .
سرافرازی بیان کرد: آب مقوله ای است که به لحاظ کمی و کیفی درسال های اخیر بسیار به آن پرداخته شده و امیدواریم با توجه به روشنگری که در رسانه ها توسط مسئولان انجام می شود بتوانیم بعضی از کمبودها و کاستی هایی که تاکنون در زمینه آب داشتیم را با این روندی که پیش رو است به نتیجه برسانیم.
وی با بیان اینکه در بحث تولیدات کشاورزی فاکتورهای زیادی دخیل هستند که مهمترین آن ها آب وخاک هستند، اظهار داشت: موضوع خاک در سایه کمبود آب در کشورمغفول مانده لیکن باید توجه داشت که قرن ها زمان نیاز است که یک سانتی متر خاک به خصوص در کشور ما که اقلیم خشک دارد تشکیل شود.
وی گفت: اگر قرار باشد فقط به موضوع آب پرداخته شود ولی بحث خاک را در نظر نگیریم در بحث بهره وری و تولید محصولات کشاورزی دچار مشکل خواهیم شد پس باید همپای بحث آب به مقوله خاک نیز بپردازیم.
سرافرازی افزود: از ۱۸٫۵ میلیون هکتار اراضی کشاورزی کشور حدود ۸٫۵ میلیون هکتار اراضی آبی هستند که از این میزان متاسفانه حدود ۱یک میلیون و ۳۰۰ هزارهکتار محدودیت ندارند و مابقی محدودیت های جدی همچون شوری و قلیایی بودن دارند که روز به روز به این وضعیت افزوده می شود.
کارگاه آموزشی تهیه نقشه رقومی کربن آلی خاک که با حضور استادی از سازمان جهانی خواربارو کشاورزی ملل متحد (فائو) برگزار شد، به مدت ۵ روز در محمد شهر کرج ادامه دارد.




حفاظت از منابع حیاتی خاک کشور، ضرورتی فراموش شده

خاک بستری حیاتی برای کره ی زمین است که این روزها چندان توجهی به آن صورت نمی گیرد و ادامه این روند منجر به از دسترس خارج شدن و از بین رفتن این عنصر حیاتی می شود.

به گزارش ایرنا، خاک شاید در نگاهی سطحی و بدون مطالعه به عنوان بی ارزش ترین داشته های کره ی زمین به حساب آید، در حالی است که وجه تمایز این سیاره ی خاکی با دیگر سیارات، برخورداری از یک پوشش مغذی به نام خاک است.
خاک که به عنوان بستر و پوششی بر روی پوسته های مرکزی زمین است، نقشی بسیار کلیدی در تداوم حیات دارد و به عنوان ریشه گاهی برای نباتات است.
اهمیت خاک زمانی بیشتر آشکار می شود که اگر زمانی با کمبود یا نبود آب مواجه شویم می توانیم با استفاده از دستگاه های آب شیرین کن از دریا آب شیرین استحصال کرد، ولی اگر خاک از بین برود، این خسارت با هیچ دستگاه پیشرفته ای جبران نمی شود.
سال هاست که تغییر اقلیم به عنوان تهدیدی برای خاک نیز شده است زیرا زمانی که با کمبود بارش ها و خشکی زمین مواجه می شویم، خاک استحکام خود را از دست داده و فرسایش های زیادی را هر ساله مواجه هستیم.
از طرف دیگر گاها کشاورزی غیراصولی و بهره کشی زیاد از خاک کشاورزی، این بستر حیاتی را فقیر و با خطر مواجه کرده است.
بر اساس آمار اعلام شده برای ایجاد یک سانتیمتر خاک بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ سال زمان نیاز است که این ارزش بالای این عنصر حیاتی باعث شده تا کمتر کشوری حاضر به فروش خاک خود به ویژه در شرایط اقلیمی که جهان را فراگرفته، باشد.
کارشناسان اعلام کرده اند که میزان فرسایش خاک در ایران ۵ برابر متوسط جهانی است که نشان دهنده رفتاری ناصحیح با بستر زمین است به طوریکه در ایران سالانه ۲۶ تن در هکتار فرسایش خاک داریم در حالیکه متوسط جهانی پنج تن در هکتار است.
اکنون وضع خاک کشاورزی به گونه ای شده که معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه خاک اصلی ترین منبع توسعه همه جانبه اقتصادی به شمار می رود، گفت: اکنون غفلت از منابع خاک مهمترین کاستی در بخش کشاورزی و زیستی کشور است.
علیمراد اکبری در همایشی که به در موسسه تحقیقات خاک و آب کشور واقع در استان البرز برگزار شده بود، افزود: به رغم اینکه در کشور وضعیت آب و خا ک مناسب نیست ولی هرگونه برنامه ریزی بدون در نظرگرفتن خاک معنا و مفهومی ندارد زیرا خاک هم بستر حیات جانوران و گیاهان بوده و هم مخزنی برای آب است و اگر خاک را درنیابیم قطعا برنامه ریزی برای آب معنایی ندارد.
وی با بیان اینکه کشور ما تاب آوری توسعه افقی و توان اکولوژیکی در بخش کشاورزی ندارد، اظهار داشت: در بعضی از مناطق باید سطح زیر کشت را کم کنیم و بایستی به سمت توسعه عمومی و بهره وری پیش برویم.
وی عوامل زیادی را در بهره وری دخیل دانست و گفت: ۲ عنصر پایه بهره وری آب و خاک است اما اکنون یکی از مسایلی که در کشور بر روی آن مانور داده می شود موضوع آب است لیکن در بحث خاک غفلت شده است.
اکبری افزود: باید وضعیت نامطلوب خاک به برنامه ریزان کشور اطلاع رسانی کرد و توان تولیدی خاک را با حفظ پایداری سرزمین به دقت رصد و پیگیری کنیم تا مسایلی که برای آب اتفاق افتاده برای خاک تکرار نشود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی بیان داشت: در آب مشکلات زیادی به وجود آمد که نتیجه توسعه بدون توجه به توان اکولوژیکی و مسایل زیست محیطی و پایداری کشور بود.
اکبری با بیان اینکه مصادیقی همچون ماشین آلات، مدیریت، منابع انسانی، بذر، کود، سم و مبارزه با آفات در کشاورزی پارامترهای موثری هستند، گفت: بهره وری مناسب از آب و خا ک در این بخش نقش حاکمیتی دارد.
***ایجاد سازه ها بدون توجه به مسایل زیست محیطی و توان کشور
معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه دورانی در کشور حاکم شد که کسی به مسایل غیرسازه ای فکر نمی کرد، گفت: شاید در آن دوران ایجاد سازه های سدی مورد نیاز بود ولی ساخت این سازه ها بدون توجه به مسایل زیست محیطی و پایداری سرزمین مشکلات زیادی را برای کشور ایجاد کرده است.
وی با اشاره به اینکه در تلاش هستیم تا برای خاک مشکلی همچون آب رخ ندهد، ادامه داد: خیلی تلاش کردیم که ردپایی از خاک در برنامه ششم داشته باشیم ولی متاسفانه در سال ۹۶ هیچ اعتباری برای آن تخصیص نیافته است.
اکبری در ادامه به برنامه های پیش رو اشاره کرد و افزود: بایستی به بحث خاک، قنوات، آب بندان ها و شالیزارهای شمال کشور پرداخت زیرا وزارت جهاد کشاورزی در نظر دارد بحث کشت برنج را فقط در دو استان گیلان و مازندران متمرکز کند که باید زیرساخت های آن آماده شود که اگر اینکار انجام نشود ممکن است امنیت تامین برنج به خطر بیفتد.

***جایگاه ضعیف ایران در مجامع جهانی در موضوع آب و خاک
اکبری جایگاه ایران در مجامع جهانی در موضوع آب و خاک را ضعیف دانست و اظهار داشت: البته در موضوع آب جایگاه بهتری داریم ولی اکنون ۲ قرارداد با فائو به امضاء رسانده ایم که یکی با مبلغ ۱۰ میلیون دلار و دیگری ۵۰۰ هزار دلاری است که مشترک بین ۸ کشور همچون عراق، تونس، مصر و ایران است که نخستین جلسه آن در مصر برگزار شد.
وی تاکید کرد که بایستی تلاش کنیم حضور و جایگاهمان را در مجامع علمی جهان قوی تر کنیم به طوریکه اکنون در موضوع سیمیت (کشت گندم و ذرت) جزو ۳ کشور اول که شامل ترکیه، مکزیک و ایران هستند می باشیم و برای ما مهم است که در یک مجمع و مرکزتحقیقاتی جهانی با این وسعت حضور داشته باشیم.
وی با بیان اینکه بایستی زیرساخت ها در بحث خاک را آماده کنیم، گفت: بایستی ساختارمان در معاونت آب و خاک را قوی تر کرده و یک مرکز خاک ایجاد کنیم و در استان ها نیز آب و خا ک به معاونت ارتقا یابد و مدیریت خاک را نیز در استان ها ایجاد کنیم تا این موضوع قوی تر شود.
وی اضافه کرد: همچنین بایستی بر روی نقشه های خاک شناسی مدیریت پذیر در کشور کار کنیم به رغم اینکه یکسری کارهای پراکنده توسط وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو انجام شده ولی بیشتر مطالعات خاک مطالعات نیمه تفضیلی بوده و نباید به چند کار تحقیقاتی اکتفا کنیم و باید برروی اشل بزرگ و زیرساخت ها برویم یعنی نقشه کربن خاک کشور را تهیه کنیم و ببنیم کجا مشکل دارد، متاثر از چیست و در کدام اقلیم است.

***تحقیق بر روی آلودگی های نوظهور خاک
معاون وزیر جهاد کشاورزی یکی از برنامه های تحقیقی درجهان را بررسی آلودگی های نوظهور خاک دانست و گفت: این آلودگی متاثر از نانوذرات هستند که اصلا بر روی آن فکر نشده و در برنامه های ما نیست ولی دنیا بر روی آن کار می کند.
وی افزود: اکنون در موضوع خاک مشکل جدی داریم لیکن فقط به موضوع آب و مسایل اجتماعی و سیاسی آن می پردازیم و باید پیش از آن نگاهمان به خاک متمرکز شود تا آسیب ها به حداقل برسد.
**برنامه ریزی برای آب بدون نگاه به خاک مفهوم ندارد
این مسئول با اشاره به حساسیت موضوع خاک در بخش کشاورزی گفت: نگاه ما این است که بحث خاک در کشور برجسته شود زیرا به موضوع خاک در کشور ما غفلت شده است.
وی افزود: بارها اعلام شده هرگونه برنامه ریزی برای آب کشور بدون توجه به خاک معنی و مفهوم ندارد زیرا خاک مخزن آب است و اگر این مخزن را نتوانیم نگهداری و مدیریت کنیم بحث مدیریت آب مفهوم ندارد.
وی اضافه کرد: به ازای افزایش یک درصد منابع آلی خاک ۲٫۵ برابر ظرفیت نگهداری خاک اضافه خواهد شد یعنی منابع آب در دسترس ریشه قرار خواهد گرفت، بنابراین می خواهیم مروجین حاضر در پهنه ها بحث آب وخاک را با هم ببینند و غیر از این راهی نخواهیم داشت؛ به تنهایی نمی توان روی هرکدام از آن ها برنامه ریزی کرد.
وی گفت: ما بارها تاکید کرده ایم و از مسئولین خواسته ایم که یک درصد منابع ما باید به بحث ترویج و آموزش کشاورزی اختصاص یابد ولی تا کنون انجام نشده است.

***حدود۱۰ درصد خاک ایران دارای ظرفیت فعالیت کشاورزی
رئیس موسسه تحقیقاتی خاک و آب وزارت جهاد کشاوری نیز اعلام کرد که تنها حدود ۱۰ درصد از خاک کشور دارای ظرفیت لازم برای فعالیت های کشاورزی است.
دکتر کامبیز بازرگان به اهمیت خاک اشاره کرد و افزود: مدارک و مستندات روشنی نشان می دهد که افول تمدن های بزرگی مثل سومری ها و مایاها ناشی از تخریب خاکشان بوده است.
وی اظهار داشت: در ادبیات جهانی این موضوع جا افتاده که تخریب سرزمین ناشی از تخریب خاک است و به صورت ملموس بررسی ها نشان داده که بیش از۹۰ درصد نیازهای بشر از خاک تامین می شود یعنی خوراک و پوشاک یا به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از خاک به دست می آید.
وی از جمله تولیدات مستقیم از خاک را غلات و محصولات کشاورزی ذکر کرد و گفت: تولیدات غیر مستقیم مواد پروتئینی و پوشاک هستند که نقش خاک در تامین نیازهای بشری را نشان می دهد.

***خاک بزرگترین ذخیره گاه کربن است
بازرگان با اشاره به اینکه خاک بزرگترین ذخیره گاه کربن در کره زمین است، گفت: تخریب خاک می تواند این کربن ها را آزاد کرده که در نتیجه آزاد شدن کربن در اتمسفر فجایع گرم شدن کره زمین و نامناسب شدن شرایط برای زندگی انسان ها را به بار خواهد داشت.
وی افزود: خاک نیز ذخیره گاهی برای آب های دنیا است به طوریکه پس از بارش باران بخشی به روان آب تبدیل شده و به دریاها می ریزند و بخشی نیز در پروفیل خاک ذخیره می شود.
رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور با بیان اینکه جایگاه خاک در بحث انرژی نیز روشن شده، اظهار داشت: به همین منظور فائو ( سازمان کشاورزی و خواربار جهانی) از سال ۲۰۱۲ برنامه ای با عنوان ‘برنامه جهانی مشارک خاک’ راه اندازی کرده که هدف اصلی این برنامه در جهت تامین امینت غذایی مردم دنیا و به خصوص کشورهای فقیر متمرکزشده است.
وی اضافه کرد: همچنین توجه به وضعیت مدیریت منابع خاک در کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه و کشورهای فقیر از دیگر اهداف این برنامه است وهدف سازمان کشاورزی و خواربار جهانی در برنامه مشارکت جهانی خاک کمک به کشورهای کمتر توسعه یافته برای استفاده بهینه از خاکشان است.
بازرگان گفت: فائو در این مسیر می خواهد که به موضوع سلامت خاک، فرسایش خاک و همچنین آموزش و ترویج در حوزه خاک و همچنین پژوهش در این حوزه را مورد توجه قرار دهند.
وی تاکید کرد که به همین دلیل روزجهانی خاک از سال ۲۰۱۵ مطرح شد و در ایران نیز خوشبختانه به خصوص در سال های اخیر اتفاقات خوبی افتاده است.

***کمبود خاک در ایران
این مسئول با بیان اینکه از گذشته کارهایی در زمینه خاک شده، افزود: بیشتر به دلیل وسعت کشور ما و بزرگی فیزیکی گستره ایران عموم مردم و حتی بدنه کارشناسی و اجرایی با این ایده حرکت می کردند که ما مشکلی در خاک و کمبود آن نداریم.
وی ادامه داد: خاک هایی که عمق زیادی دارند باران زیاد و آب زیادی را در خودش ذخیره می کنند.
بازرگان بیان داشت: در این اراضی مستعد به راحتی می توان با کشت دیم و بدون نیاز به آبیاری محصولات خوبی را برداشت کرد ولی در کشور ایران از وسعت ۱۶۵ میلیون هکتاری کشور نزدیک به ۱۰ درصد آن ظرفیت کشاورزی دارد.
وی گفت: اکنون ۱۸٫۵ میلیون هکتار زمین کشاورزی داریم که حداکثر ظرفیت کشاورزی ایران است که عواملی مانند گرمازدگی و سرما زدگی در کاهش بهره وری از این اراضی تاثیر دارد.
رئیس موسسه تحقیقاتی خاک و آب کشور افزود: با توجه به محدودیت آب این ظرفیت همینطور کاهش پیدا می کند و اگر به آن توجه نکنیم به رغم اینکه کشور وسیعی داریم اما با محدودیت خاک کشاورزی روبرو خواهیم شد.
وی با بیان اینکه جمعیت کشور ما روزبه روز در حال افزایش است، تصریح کرد: به لحاظ موقعیت استراتژیکی ، امنیتی، اجتماعی و سیاسی حداقل اگر در بعضی محصولات استراتژیک خودکفا نشویم باید به نحو قابل توجهی خوداتکا شویم یعنی اگر نگوییم ۱۰۰ درصد این محصول را خودمان تولید کنیم، باید درحد خوبی تولید کنیم تا دست به دامن کشورهای دیگر نشویم.
بازرگان اضافه کرد: حداقل برای محصولات استراتژیک آن چیزی که در اسناد بالادستی و فرمایشات و توصیه های مقام معظم رهبری است برنامه ریزی کنیم.
وی گفت: این رویکرد نشان می دهد که منابع خاک و آب کشورمان محدود است که با این منابع محدود باید تولید کشاورزی را طوری تنظیم کنیم تا در محصولات استراتژیک وابسته نباشیم و بتوانیم غذاها و نیازهای مردم را از خاک کشورمان تامین کنیم.
رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور افزود: این وضعیت نشان می دهد که ما باید از منابع محدود خاک و آب کشورمان با دقت مراقبت کنیم.
وی به وجود مسایل تهدید کننده منابع خاک و آب کشورمان اشاره کرد و اظهار داشت: بر اساس بررسی های انجام شده در سال های اخیر، با توجه به تغییر شرایط کشاورزی در دوره های اخیر از کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن، مسایلی پایداری تولید در منابع خاک و آب تهدید می کند که از جمله آن تغییر کاربری اراضی کشاورزی است.

***۴٫۳ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشورمحدودیت شوری دارند
رئیس موسسه تحقیقاتی خاک و آب کشور ادامه داد: از مجموع اراضی تحت پوشش کشت آبی کشور، ۴٫۳ میلیون هکتار محدودیت شوری در درجات مختلف را دارد.
وی با بیان اینکه از کل وسعت ۱۶۵ میلیون هکتاری کشور نزدیک به ۱۰ درصد آن ظرفیت کشاورزی دارد، افزود: اراضی دارای ظرفیت و پتانسیل کشاورزی کشور حدود ۱۸٫۵ میلیون هکتار است.
وی اظهار داشت: از این میزان اراضی دارای قابلیت کشاورزی در کشور فقط حدود ۸ تا ۸٫۵ میلیون هکتار زیر کشت آبی قرار دارند و ۶٫۳ میلیون هکتار نیز زیر کشت دیم قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه هرساله حدود ۴٫۲ میلیون هکتار نیز زیر کشت قرار نمی گیرند که در اصصلاح به آیش معروف است، ادامه داد: از حدود ۸٫۵ میلیون هکتار اراضی زیر کشت آبی فقط ۱٫۲ میلیون هکتار اراضی بدون محدودیت هستند . ۶٫۸ میلیون هکتار نیز اراضی دارای محدودیت هستند که ۴٫۳ میلیون هکتار آن فقط محدودیت شوری با درجات مختلف دارند.
بازرگان با بیان اینکه موضوع شوری خاک دومین مساله تهدید کننده اراضی کشاورزی کشور بعد از تغییر کاربری اراضی کشاورزی است، گفت: با توجه به توسعه کشاروزی آبی می دانیم که هر جا که آبیاری اراضی کشاورزی را داریم به همراه آن نمک به خاک اضافه می کنیم که باید به شرایط زهکشی خاک ها توجه کنیم ضمن اینکه به شست و شوی نمک از پروفیل خاک نیز توجه کنیم.
وی بیان داشت: شدت تبخیر آب در کشور ما بسیار بیشتر از متوسط دنیاست در حالیکه میزان بارندگی بسیار کمتر از متوسط جهانی است به طوریکه بارندگی ما چیزی حدود ۲۴۰ میلی متر در سال است ولی در دنیا حدود ۸۰۰ میلی متر است و میزان متوسط تبخیر که ۲۱۰۰ میلی متر است ولی در دنیا ۷۰۰ میلی متر است.
رئیس موسسه تحقیقاتی خاک و آب کشور با اشاره به تهدید گسترش شوری اراضی کشاورزی، اضافه کرد: با این شرایط بارندگی و تبخیر کشور ما تعادل مناسبی ندارد پس اراضی تحت کشت آّبی را باید به شدت مواظبت کنیم تا تجمع نمک در خاک اتفاق نیافتد.

***مواد آلی کمتر از یک درصد در بیش از ۶۰ درصد خاک های کشاورزی کشور
بازرگان در ادامه یکی دیگر از تهدیدات منابع خاک و آب کشور را موضوع مواد آلی خاک دانست و گفت: در کشاورزی سنتی وظیفه تامین عناصر غذایی به عهده مواد آلی بوده به طوریکه کشاورزان در نظام سنتی عادت داشتند که به مزرعه خود یا از فضولات دامی دامپروری خودشان به صورت سنتی اضافه کنند در حالیکه علاوه بر اینکه سطح زیر کشت کم بوده و میزان برداشت عناصر غذایی از خاک هم به دلیل وجود ارقام کم توقع، کم بود.
وی افزود: پیشرفت کشاورزی و ورود ارقام جدید و پرمحصول تقاضای بیشتری برای عناصر غذایی به وجود آمد که بنابراین برداشتشان از خاک بیشتر شد و با این وضع ما توان زایش خاک را خیلی بیشتر از ظرفیت آن انتظار داریم پس بنابراین باید به شرایط خاکمان وقتی که ارقام پرمحصول را می کاریم و برداشت بیشتری می کنیم بیشتر توجه کنیم.
این مسئول اضافه کرد: گذار از کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن و معرفی منابع کودهای شیمیایی باعث شده که توجه به منابع آلی در کشاورزی ما کمرنگ تر بشود و ورود کودهای شیمیایی و کم توجهی به کودهای آلی باعث شده که این نسبت به هم بخورد و ما در اراضی کشاورزی به شدت مساله فقر مواد آلی را که به عنوان قلب خاک و کلید پایداری تولید در خاک شناخته می شود به آن کم توجه باشیم و موجب بروز این مشکلات برای خاک می شود.
رئیس موسسه تحقیقاتی خاک و آب کشور گفت: بیش از ۶۰ درصد خاک های کشور مواد آلی کمتر از یک درصد دارد و در حالی که کف مواد آلی برای کشاورزی ۲درصد است پس بنابراین ما باید به شدت به افزودن مواد آلی به خاک در اراضی مختلف کشور توجه کنیم.
وی افزود: این موضوع البته در مناطق مختلف سطوح مختلفی دارد و در ۲ استان شمالی شرایط مواد آلی خاک بهتر است و در بقیه استان ها شرایط به درجات مختلف شرایط خوبی ندارد.

*** فقر عناصر غذایی تهدیدکننده خاک کشور
رییس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور یکی از معضلات اساسی و تهدید کننده منابع خاک کشور را فقر عناصر غذایی دانست و گفت: در برآوردهای انجام شده مشخص شده که در ایران نسبت به میانگین جهانی کمتر از کود در اراضی کشاورزی استفاده می کنیم.
وی با اشاره به اینکه اخبار و روزنامه ها قید می شود که در کشاورزی کشور از کود به میزان زیاد استفاده می شود و یا این کودها دچار مشکل هستند، گفت: بر اساس مدارک سازمان کشاورزی و خواربار جهانی (فائو) درمیانگین جهانی میزان کود مصرفی در هرهکتار ۱۰۱ کیلوگرم عنصر غذایی است و این عدد برای ایران ۸۹ کیلوگرم عنصر غذایی در هکتار است.
بازرگان افزود: این عدد نشان دهنده این امر است که به طور میانگین از دنیا کمتر کود مصرف می کنیم حتی در حوزه کودهای شیمیایی ولی منکر بدمصرفی های موردی و نقطه ای نیستیم که متاسفانه بعضی از اوقات اتفاق می افتد.
وی ادامه داد: این امر بیانگر آن است که باید بیشتر به مصرف علمی کودها از منابع شیمیایی آلی و زیستی که به آن مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه گفته می شود، توجه کنیم به خصوص با توجه به کشت متراکم چندکشتی که در مزارع مرسوم شده و اجازه آیش بودن مزارع را در سیستم های جدید کشاورزی نمی دهند و کشت های پشت سرهم با ارقام پرمحصول انجام می دهند که نتیجه ی آن افزایش برداشت از خاک می شود.
رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور اضافه کرد: در پی این رفتار با خاک باید به مصرف کودها توجه بیشتری داشته باشیم.

***کشت محصول باید متناسب با اقلیم منطقه باشد
وی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع دیگری که باید به آن توجه کنیم کاربری اراضی در بخش کشاورزی متناسب با اقلیم یعنی شرایط آب و هوایی و خاک است، گفت: باید با تناسب اراضی کشاورزی توجه بیشتری شود یعنی محصولات متناسب با اقلیم منطقه کشت شود که خوشبختانه موسسه تحقیقات خاک و آب در سه سال گذشته به سفارش معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی و در جهت برنامه الگوی کشت کشور کار تعیین تناسب اراضی برای اراضی تحت کشت آبی را انجام داده است و این کار در مراحل نهایی است.
بازرگان ادامه داد: در این برنامه ما درجه تناسب اراضی کشاورزی تحت کشت آبی را برای محصولات زراعی و باغی مختلف تعیین کردیم و نتایج و گزارشات آن به تدریج به مجموعه وزارت جهاد کشاورزی برای استفاده های بعدی که عمدتا در بحث الگوی کشت خواهد بود، ارایه می شود.

**لزوم توجه بیشتر به رابطه آب و خاک
وی با اشاره به اینکه مساله آب، خاک و اتمسفر با هم گره خورده، گفت: با مقدمه ای در رابطه با شرایط اقلیمی کشور و آمار خاک و آب، ما باید بیشتر به روابط متقابل آب و خاک توجه کنیم و آنچه که در کمبود آب گریبان ما را به شدت فشار می دهد نباید باعث شود که روش هایی را انتخاب کنیم که منجر به تخریب خاک هم شود.
رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور افزود: در مدیریت آب در خاک به روش های علمی و توصیه های علمی معتقد هستیم، همچنانکه دربحث کود هم زیاده روی و هم کم مصرف کردن می تواند تخریب خاک را به دنبال داشته باشد در مدیریت آب هم زیاده روی در مصرف آب باعث کارایی کم آبیاری و از دست رفتن آب که این منبع مهم برای کشور است می شود.
وی ادامه داد: اما اگر در انتخاب روش مناسب آبیاری به نیاز گیاه، تامین نیاز گیاه و تامین نیاز خاک برای شستشوی پروفیلی توجه نکنیم ممکن است که باعث تجمع نمک در لایه سطحی و تخریب خاک از زاویه ی دیگری شود.

**تهیه نقشه پراکنش مواد آلی در خاک های کشور
وی با بیان اینکه در موسسه به موضوع بهره وری خاک توجه ویژه ای شده، گفت: به همین منظور بحث نقشه ی ماده ی آلی خاک را بر اساس تفاهم نامه ای کلید می زنیم تا نقشه پراکنش مواد آلی در خاک های کشور احصاء شود که این نقشه با هماهنگی معاونت آب و خاک و سازمان فائوکه نقشه ارگانیک کربن را برای دنیا استخراج می کنند انجام می شود که ما هم به این برنامه ورود کرده ایم.
وی با اشاره به اینکه طرح بهره وری خاک را کلید زده ایم، افزود: در این طرح بهره وری خاک را برای کشت های مختلف در مناطق مختلف کشور استخراج کنیم و قبل از اینکه اتفاقاتی که در رابطه با آب افتاده در موضوع خاک اتفاق نیافتد زیرا شاید رسیدن به موضوع آب در بعضی جاها دیر شده و باید زودتر به آن می پرداختیم که زودتر در خصوص خاک به آن می پردازیم.
موسسه تحقیقات خاک و آب کشور در منطقه مشکین دشت شهرستان فردیس استان البرز مستقر است.




یک مسئول:مرکبات امسال با تولید ۵ میلیون تن تامین است/ فرسایش خاک در ایران بالاتر از میانگین جهانی

معاون امورباغبانی وزارت جهاد کشاورزی با پیش بینی تولید ۵ تنی مرکبات امسال، گفت: امسال مرکبات و کیوی مورد نیاز کشور تامین است و برنامه صادرات آن طبق تهاتر کالا به کالا انجام می شود.

به گزارش اگروفودنیوز، «محمدعلی طهماسبی» روز سه شنبه در حاشیه دومین نمایشگاه بین‌المللی باغبانی، گلخانه، گیاهان داروئی، نهاده‌ها و صنایع وابسته در بوستان گفتگو در جمع خبرنگاران افزود: تولید کیوی نیز امسال به بیش از٣٠٠ هزار تن می رسد.
وی اظهار داشت: امسال مانند سال گذشته سیاست در مقابل بازار را داریم و تعرفه واردات موز٢٠ درصد است که به ازای صادرات هر دو کیلوگرم پرتقال، یک کیلوگرم واردات موز داشته باشیم.
وی تصریح کرد: برای حمایت از تولیدکننده داخلی و صادرات پرتقال مشوق ۵٠٠ تومانی پیشنهاد داده ایم اما هنوز پاسخی از دولت دریافت نکرده ایم.

** فرسایش خاک در ایران بالاتر از میانگین جهانی
این مقام مسئول فرسایش خاک در ایران را ١۶.۵ تن در هکتار دانست و افزود: میانگین فرسایش خاک جهانی ۶ تن در هکتار است و برای جلوگیری از فرسایش خاک برنامه احداث باغات در اراضی شیبدار را در دستور کار داریم.
وی اضافه کرد: در برنامه ششم توسعه احداث ۵۰۰ هزار هکتار باغات در اراضی شیب‌دار مصوب شده که بتوانیم گیاهان مثمر و اقتصادی مانند درختان، درختچه‌ها و گیاهان دارویی را در دستور کار قرار دهیم.
وی با اشاره به مزایای کشت گیاهان در اراضی شیب‌دار گفت: این اراضی با استفاده از آب باران یا به زبان دیگر آب سبز می‌توانند بیشترین بازده را داشته باشند، منتهی تکنیک‌های کاشت خاص خود را دارند که باید به کشاورزان آموزش داده شوند.
طهماسبی با بیان این که مطالعات نشان می دهد با کشت درخت در اراضی شیب‌دار می‌توانیم فرسایش را کاهش دهیم تصریح کرد: برای اراضی شیبدار هیچ منبع آبی جدیدی تخصیص داده نمی‌شود زیرا با توجه به آب و هوای هر منطقه گیاه مختص آن را کشت می‌کنیم به طور مثال در اراضی شیب‌دار کردستان انواعی از انگور یا در کاشمر و خراسان جنگل بادام توسعه خواهد یافت.
این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی درباره باغ‌های زیرزمینی در مناطق گرمسیری مانند بوشهر گفت: در بوشهر باغ‌های زیرزمینی ایجاد می‌شود که با حفر کانال‌هایی در زیرزمین درختانی مانند انگور کشت شده و به مرور این درختان خود را به سطح زمین می‌رسانند و فرانسوی‌ها به عنوان یک کار فنی و درست هم برای مطالعه به ایران آمده‌اند.

** وجود ماشین آلات مدرن برای پیشگیری از سرمازدگی باغات
معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی درباره راهکارهای جلوگیری از سرمازدگی باغات افزود: بسته به نوع سرما‌زدگی می‌توان با استفاده از روش‌های نوین مقابله کرد، زیرا با توجه به انواع سرمازدگی جبهه‌ای، منطقه‌ای و تشعشعی برخی قابل مقابله است.
وی اظهار داشت: سرمازدگی سال گذشته در اوایل آذر ماه بی‌سابقه بود، زیرا در آن زمان هنوز درختان بیدارند و به خواب زمستانی نرفته اند بنابراین خسارت زا بود.
وی افزود: در حال حاضر تجهیزات نوینی وجود دارد که در صورت وقوع سرمازدگی کشاورزان می‌توانند با استفاده از این تجهیزات جلوی آسیب باغ را بگیرند و مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی تسهیلاتی برای این تجهیزات می‌دهد این تجهیزات شامل ایجاد مه ساز، استفاده از ماشین‌های مولد باد، مولد گرمازا و حتی هلیکوپتر می‌تواند جلوی سرما را بگیرد که در همه جای دنیا استفاده از انها مرسوم است.
وی درباره کشاورزان و خرده مالکان برای تامین این تجهیزات گفت: سال گذشته به دلیل وسعت سرمازدگی در استان‌های خراسان رضوی، جنوبی، گلستان، مازندران، بخشی از گیلان، زنجان، قزوین، وزارت جهاد کشاورزی توان پوشش این مناطق را نداشت، اما در حال حاضر کشاورزان می‌توانند از طریق سایت مکانیزاسیون ثبت نام کرده و از تسهیلات ارزان قیمت با کارمزد ۱۵ درصد برای تأمین چنین تجهیزاتی استفاده کنند.

** توافقنامه‌ای با نیوزلند برای واردات کیوی نداشته ایم
معاون وزیر جهاد کشاوری در واکنش به سخنان کمیسیونر اروپا مبنی بر امضای توافقنامه بین ایران و نیوزیلند برای واردات کیوی به ایران و پیشنهاد واردات کیوی از اروپا گفت: ما چنین توافقنامه ای را با نیوزیلند امضا نکردیم.
وی اضافه کرد: مسئولان یک شرکت نیوزیلندی که حدود ۶۰ درصد کیوی دنیا را صادر می کنند، سال گذشته برای انعقاد توافقنامه صادرات کیوی به ایران آمدند، زیرا بین فصل تولید آنان با کشورما فاصله وجود دارد، اما توافقی امضا نشد.
طهماسبی گفت: در حال حاضر شرکت های ایتالیایی برای صادرات کیوی به کشور ما امده اند و هر توافقنامه ای که در این زمینه وجود دارد به منظور صادرات است و هیچ کیوی وارد نمی‌شود.
به گزارش ایرنا، دومین نمایشگاه بین المللی باغبانی، گلخانه و نهاده ها و صنایع وابسته امروز با حضور معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی و مسئولان در تهران گشایش یافت.
در این مراسم از تمبر خدمات بیمه ای خانواده کشاورزان کشور رونمایی شد.




پیش‌بینی صادرات ۳۵۰ هزار تن سیب از کشور طی سال جاری

معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی با بیان اینکه ایران رتبه اول دنیا در فرسایش خاک را دارد گفت: در هر هکتار ۱۶.۵ تن فرسایش خاک وجود دارد که ۲.۵ برابر متوسط جهانی است.

به گزارش اگروفودنیوز، محمدعلی طهماسبی امروز در حاشیه گشایش دومین نمایشگاه بین‌المللی باغبانی، گلخانه و نهاده‌ها در تهران درباره احتمال سرمازدگی در باغات کشور اظهار کرد: برآوردی در خصوص سرمازدگی مانند سال گذشته امسال انجام نشده و آن سرمازدگی بی‌سابقه بود که در ۲ آذر دمای هوا به منفی ۱۴ درجه زیر صفر برسد و این سرما چند روز پایداری داشته باشد.

وی با بیان اینکه این سرمازدگی باعث شد که بافت گیاه از بین برود، افزود: اقداماتی مانند سیستم مولد آب، ماشین‌های گرماساز و هواساز برای مقابله با این سرمازدگی مورد نیاز است که به دلیل غافلگیری کشاورزان نتوانستند از آن بهره بگیرند.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی ادامه داد: کاهش شدید دما در مناطق خراسان رضوی و جنوبی، استان مازندران، گیلان، زنجان و تویسرکان بروز کرد که این سرمازدگی در سطح وسیع امکان خدمات‌رسانی توسط دولت به کشاورزان را نداشت و خود آنها نیز آمادگی لازم را نداشتند.

طهماسبی ادامه داد: دولت برای ایجاد آمادگی در کشاورزان برای مقابله با سرمازدگی بدون سقف به کشاورزان ارائه می‌دهد تا آنها بتوانند دستگاه‌های مورد نیاز خود را با سود ۱۵ درصدی خریداری کنند.

وی در ادامه صحبت‌های خود درباره خسارت وارد شده به منطقه کرمانشاه در زلزله اخیر، اظهار کرد: برآورد اولیه توسط بخش جهاد کشاورزی انجام داده است اما میزان دقیق آن مشخص نیست.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی یادآور شد: دولت خود تسهیلاتی متفاوت از آنچه همیشه به کشاورزان ارائه می‌دهد به زارعان و کشاورزان این منطقه ارائه خواهد داد.

* ایران رتبه اول فرسایش خاک در جهان

طهماسبی با اشاره به اینکه فرسایش خاک در ایران زیاد است گفت: ایران دارای بیشترین فرسایش خاک در دنیا است به طوری که در هر هکتار ۱۶٫۵ تن فرسایش به وجود می‌آید که ۲٫۵ برابر متوسط جهانی است.

وی ادامه داد: این فرسایش خاک حاصل فرسایش بادی، باران و سیلابهایی است که مشاهده می‌شود و عدم پوشش گیاهی مناسب باعث شده که نتوانیم آب را جذب کنیم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی  در خصوص نحوه آبیاری ارضی شیب‌دار گفت: در این اراضی از آب باران و سد استفاده می‌شود و هیچگونه مصرف اضافی آب با توسعه گشت در اراضی شیب‌دار نخواهیم داشت همچنین مراحل کاشت و تولید محصولات در اراضی شیب‌دار از طریق تکنیک‌های خاصی انجام می‌شود.

طهماسبی ادامه داد: در بخشهای مختلف کشور تکنیک‌های خاصی برای کشاورزی استفاده می‌شود به طوری که در بوشهر باغهای‌ زیرزمینی وجود دارد که محصولاتی مانند انگور در آن تولید می‌شود و از کشور فرانسه برای مطالعه در این خصوص به ایران آمده‌‌اند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه ۵ میلیون تن انواع مرکبات در سالجاری تولید می‌شود گفت: ۳۰۰ هزار تن از این مرکبات کیوی است و در مجموع مشکل خاصی برای تامین بازار شب عید نداریم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی  یادآور شد: با توجه به تولید مازاد پرتغال در کشور به دولت پیشنهاد شده که برای صادرات پرتغال ۵۰۰ تومان د رهر کیلو جایزه صادراتی در نظر گرفته شود.

وی در پاسخ به سوالی گفت: درباره صادرات کیوی توافقنامه‌ای به امضا نرسیده است و تنها یک شرکت نیوزیلندی برای صادرات این محصول از ایران به کشورمان آمد همچنین یک شرکت ایتالیایی نیز از ایران کیوی به سایر کشورها صادر می‌کند.

طهماسبی در پاسخ به تسنیم در خصوص صادرات مازاد تولید مرکبات سیب و کشمش اظهار کرد:‌ از طریق صادرات و واردات پایاپای این برنامه تولید می‌شود و متقاضیان می‌توانند از طریق صادرات سیب، کشمش و پرتقال امکان واردات موز با تعرفه پایین داشته باشد.

وی گفت: در سال گذشته حدود ۳۵۰ هزار تن سیب صادر شد که برآورد می‌شود در سالجاری نیز به همین میزان صادرات این محصول را داشته باشیم.