تحقیقات نشان داده‌اند نوعی سم پرمصرف کشاورزی به نام گلایفوزیت، می‌تواند از طریق تاثیر بر فاکتورهای خونی ماهیان کپور، باعث تغییر رفتار و در نهایت تلف شدن آنان شود.

امروزه افزایش فعالیت­ های کشاورزی و استفاده از کودهای شیمیایی و حشره‌­کش‌­ها، سبب ورود گروه بزرگی از آلاینده­‌ها به اکوسیستم­‌ها شده ‌است. یک دسته از این آلاینده­‌ها سموم کشاورزی هستند که معمولاً از طریق فعالیت­‌های انسانی وارد اکوسیستم­‌های آبی شده و باعث بروز آسیب­‌های شدید در جوامع آبزیان می­‌شوند.

سم گلایفوزیت، یکی از پرمصرف‌­ترین علف­‌کش‌­های رایج در دنیا طی سال­‌های اخیر بوده که می‌­تواند علف‌های هرز یک‌ساله و چندساله مختلف را کنترل کند و البته، حلالیت آن در آب بسیار بالاست.

سموم علف‌­کش می­‌توانند بر ساختار کبد، آبشش و تمام آبزیان، اثر تخریبی داشته و همچنین اختلالات آنزیمی و هورمونی شدیدی را در ماهیان ایجاد کنند.

با توجه به این‌که سموم کشاورزی به محیط‌­های تکثیر آبزیان وارد می‌­شوند، حیات آن‌ها به خطر می‌­افتد و این امر برای حیات مصرف‌­کنندگان این آبزیان از جمله انسان‌­ها نیز تهدید محسوب می­‌شود.

ماهی کپور معمولی یکی از آبزیان ارزشمند و اقتصادی است و به عنوان یکی از آبزیان پرمصرف جهان محسوب می‌­شود.

در پژوهشی به همت پژوهشگران دانشگاه شهید باهنر کرمان، با آزمایش بر روی ۴۰۰ قطعه ماهی کپور معمولی تاثیر سم گلایفوزیت بر این ماهی‌ها مورد سنجش قرار گرفته است.

در این آزمایش، محققان، ماهیان را در پنج گروه با پنج غلظت مختلف سم گلایفوزیت قرار دادند و برای مقایسه، گروهی را نیز به عنوان شاهد انتخاب کرده و به آن هیچ سمی اضافه نکردند تا تاثیر عوامل دیگر را بسنجند.

نتایج نشان دادند که با افزایش غلظت سم میزان مرگ و میر نیز بالاتر می‌رفت. تحت تاثیر سم گلایفوزیت، در ساعات اولیه، تحرک بیشتر و در پایان آزمایش ماهیان دچار عدم تعادل، بی‌حالی و در نهایت تلف می­‌شدند.

همچنین، با افزایش غلظت سم، کاهش در میزان فاکتورهای خونی مشاهده شد. میزان گلبول­‌های سفید، گلوکز، کورتیزول و کلسترول با افزایش غلظت سم افزایش و میزان پروتئین کل کاهش نشان دادند.

از نتایج این آزمایش می‌توان دریافت که سم گلایفوزیت جزو سموم مضر برای ماهی کپور معمولی است که تاثیرات آشکاری بر رفتار و واکنش این ماهیان در محیط آلوده به سم و همچنین سیستم خونی ماهی کپور معمولی دارد.

به گفته محققان، از این رفتارها و تغییرات می‌­توان به عنوان شاخص ارزیابی سلامت محیط ماهیان و سایر موجودات زنده استفاده کرد.

به گزارش ایسنا، نتایج پژوهش فوق در فصلنامه علمی و پژوهشی «سلامت و محیط زیست» وابسته به  انجمن علمی بهداشت ایران به چاپ رسیده است.

[heading]رییس سازمان حفظ نباتات از تولید فراسرزمینی کود و سم هندی در ایران برای صادرات خبر داد و گفت: در دوران پساتحریم بازار‌های اروپایی به روی کشاورزان باز شده و می‌توان با استفاده از نهاده‌های با کیفیت کشاورزی سالم‌تری را رغم زد، چرا که محصول سالم حق مردم است.[/heading]

محمدعلی باغستانی میبدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: سالانه به ۱۰ تا ۱۲ هزار تن کود و سم نیاز داریم که پیش از این به دلیل تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و فشار غربی‌ها و آمریکایی‌ها شرکت‌های بزرگ تولید‌کننده انواع کود و سم کشاورزی، ایران را تحریم کرده بودند، اما پس از اجرایی شدن برجام و برداشته شدن تحریم‌ها در پی توافقات کشورهای ۱+۵ با ایران بازارهای اروپایی به روی ایران باز شده است.

وی با بیان این‌که در حال حاضر کشاورزان به منابع معتبر و اروپایی برای تامین کود و سم مورد نیاز خود دسترسی دارند، گفت: استفاده از نهاده‌های باکیفیت‌تر باعث کاهش استفاده از کود و سموم شیمیایی از نظر تعداد دفعات استفاده در عرصه‌های کشاورزی و کاهش باقی‌مانده‌های شیمیایی در محصولات کشاورزی می‌شود و این یعنی کشاورزی سالم‌تر.

باغستانی میبدی ادامه داد: شرکت‌های معتبر تولید‌کننده کود و سم کشاورزی هندی اخیرا درخواست داشتند تا بتوانند انواع محصولات خود را در ایران تولید کنند که حتی اگر مجوز استفاده در کشور را هم نداشته باشند برای صادرات، آن را در ایران تولید کنند که در این راستا به متقاضیان هندی اعلام کردیم تا از آنها حمایت کنیم.

رییس سازمان حفظ نباتات گفت: با توجه به این‌که در حال حاضر منابع معتبر برای تامین کود و سموم شیمیایی باکیفیت‌تر و بهتر برای کشاورزان در دوران پساتحریم قابل دسترسی است، سازمان حفظ نباتات و ناظران آن از این پس با ذره‌بین دقیق‌تری در بازار کود و سموم کشاورزی نظارت می‌کند و انتظارات بیشتری از کشاورزان برای استفاده از نهاده‌های با کیفیت‌تر دارد.

وی ادامه داد: باید از فرصت پیش آمده در بازار نهاده‌های کشاورزی در دوران پساتحریم نهایت بهره را ببریم و به جای نگاه صرف به واردات کود، سم و نهاده‌های کشاورزی بتوانیم در راستای انتقال تکنولوژی آن به داخل کشور تلاش کنیم که سازمان حفظ نباتات از این موضوع حمایت خواهد کرد، چرا که کشاورزی سالم و محصول سالم‌تر حق مردم است و با استفاده از نهاده‌های باکیفیت‌تر تولیدات کشاورزی ایران سالم‌تر از گذشته می‌شود.