استان همدان با تولید ۲۰ درصد سیب‌زمینی سطح کشور سالانه به طور میانگین دارای یک‌میلیون تن تولید سیب‌زمینی است که شهرستان‌های بهار و کبودراهنگ با تولید ۸۰۰ هزار تن آن، جزء عمده‌ترین تولیدکنندگان استان به شمار می‌روند.
برداشت این محصول امسال در حالی پایان یافت که اُفت قیمت سیب‌زمینی و کسادی بازار فروش این محصول موجب دل‌نگرانی و دغدغه سیب‌زمینی‌کاران این دو شهرستان شده و در حال حاضر محصول تولیدی آنها در سردخانه و انبارها به صورت دپو باقی مانده و کشاورزان این دو شهرستان چشم‌انتظار فروش محصول‌شان هستند.
در همین ارتباط سیب‌زمینی‌کاران دو شهرستان بهار و کبودراهنگ با این موضوع هم عقیده‌اند که در شرایط خشکسالی و بی‌آبی و نیز با هزینه‌های بالای کاشت، داشت و برداشت و هزینه‌های بالای حمل‌ونقل و انبار و سردخانه اقدام به کشت این محصول کرده‌اند و اکنون که به مرحله فروش رسیده‌اند بازار به علت اُفت قیمت، کساد بوده و متضرر شده‌اند و چیزی غیر از زحمت عایدشان نشده و سیب‌زمینی تولید شده آنها در انبارها و سردخانه‌ها در حال اتلاف است ضمن اینکه بانک‌ها برای دریافت و وصول مطالبات خود مرتب بر آنها فشار می‌آورند و این امر هم مزید بر دل‌نگرانی هر چه بیشتر آنها شده است. اما اینکه برای حل مشکل سیب‌زمینی‌کاران چه تدبیری اندیشیده شده است، سوالی است که در پی پاسخ آن رفتیم.
افزایش ۲ برابری صادرات سیب‌زمینی
رئیس کمیسیون کشاورزی استانداری همدان از افزایش دو برابری صادرات سیب‌زمینی خبر داد و اظهار کرد: براساس آمار ارائه شده گمرک در ماه‌جاری به نسبت ماه گذشته صادرات سیب‌زمینی کشور دو برابر افزایش یافته است.
بهزاد بابایی تولید سالانه سیب‌زمینی کشور را شش میلیون تن برشمرد و افزود: استان همدان با میانگین تولید سالانه یک میلیون تن سیب‌زمینی یکی از قطب‌های مهم تولید این محصول کشاورزی استراتژیک به شمار می‌رود.
وی با اشاره به تولید بالای امسال سیب‌زمینی توسط کشاورزان سطح کشور و استان همدان به ویژه شهرستان‌های بهار و کبودراهنگ و دپو شدن بخش زیادی از این محصول در انبارها و سردخانه‌ها تصریح کرد: دولت نهایت تلاش خود را برای صادرات سیب‌زمینی در سال‌جاری انجام داده است، چراکه وقتی صادرات انجام شود ارز و دلار و معادل ریالی آن وارد گردونه اقتصادی حوزه کشاورزی شده و موجب رضایتمندی نسبی کشاورزان خواهد بود، ضمن اینکه با رونق صادرات سیب‌زمینی در این کمبود بودجه، کشاورزان نیز برای خرید تضمینی به دولت فشار نمی‌آورند.
بابایی ادامه داد: در بحث صادرات سیب‌زمینی استاندار، رئیس سازمان جهادکشاورزی استان، مجمع نمایندگان استان و استان‌های دیگر طی سه ماه گذشته پیگیری و جلسات متعددی داشته‌اند و در همین رابطه معاونت بازرگانی وزارت جهادکشاورزی، معاونت بین‌الملل وزارت جهادکشاورزی و رایزنان بازرگانی بحث صادرات این محصول را در دستور کار قرار داده‌اند که صادرات آن نسبت به ماه قبل براساس آمار گمرک حدود دو برابر افزایش داشته اما تولید سیب‌زمینی به قدری زیاد است که این صادرات خود را در بازار نشان نمی‌دهد.
وی با اشاره به اینکه پیش‌بینی این است که تا شب عید اوضاع بر همین منوال باشد، گفت: تولیدات سیب‌زمینی به قدری زیاد است که گذر زمان لازم است تا صادرات رونق بگیرد اما دولت و مجلس تلاش خود را در رابطه با صادرات انجام داده‌اند.
بابایی با تأکید بر اینکه باید سیب‌زمینی‌های انبار شده تا شب عید صادر شوند و پیگیری لازم را در این رابطه دولتمردان دارند، خاطرنشان کرد: امیدواریم با این پیگیری مجدانه دولتمردان برای صادرات، اتلاف و ضایع شدن سیب‌زمینی تولید شده در حال نگهداری در سردخانه و انبارها را شاهد نباشیم.
وی با اشاره به علت و چرایی افزایش تولید سیب‌زمینی امسال توسط سیب‌زمینی‌کاران اظهار کرد: در دو سال گذشته کشور دچار کمبود شدید سیب‌زمینی شد که تعزیرات در این رابطه به انبارها ورود پیدا کرد و برای کشاورزانی که اقدام به ثبت انبار خود نکرده بودند، به جرم احتکار پرونده قضایی تشکیل داد.
رئیس کمیسیون کشاورزی استانداری همدان بیان کرد: ما در آن موقع پیش‌بینی کرده بودیم که این کار موجب می‌شود تولید سیب‌زمینی در سال بعد بیشتر شود و به علت تولید زیاد سیب‌زمینی بازار نداشته باشد.
وی با بیان اینکه در رابطه با افزایش و کاهش تولیدات کشاورزی از جمله سیب‌زمینی موضوع اصلی کنترل کشت است، تصریح کرد: کشاورزان باید کنترل کشت و توجه به توصیه‌های جهادکشاورزی را در کشت هر نوع از محصولات سرلوحه کار قرار دهند تا در کار خود متضرر نشوند و مانند امسال با بیش‌بود و یا کمبود محصول مواجه نشویم البته مقداری اختلاف بالا و پایین تولید محصول در کشت داریم که آن هم بستگی به آب و هوا، خشکسالی، بارندگی، تگرگ، سرمازدگی و حوادث غیرمترقبه دارد.
بابایی یادآور شد: توصیه و پیام ما به کشاورزان این است که دولت چون بودجه و اعتبار کافی برای خرید تضمینی سیب‌زمینی مانند گندم ندارد، تلاش می‌کند تا این محصول را صادر و از این طریق از کشورهای همسایه پول و اعتبار لازم را به اقتصاد جامعه و قشر کشاورزی تزریق کند که این امر نشان از همدلی و همراه بودن دولت دارد و دولت تلاش می‌کند این نارضایتی اجتماعی سیب‌زمینی‌کاران را رفع و رجوع کند.
وی در رابطه با ضرورت وجود صنایع تبدیلی سیب‌زمینی در استان همدان و حمایت دولت از سرمایه‌گذاران این بخش، خاطرنشان کرد: چندین واحد صنایع تبدیلی سیب‌زمینی در استان همدان احداث شده که با مشکل ارزی برای واردات ماشین‌آلات خود مواجه هستند که با حل این مشکلات ارزی و تخصیص اعتبار ارزی این واحدها وارد مدار تولید خواهند شد.
بابایی با بیان اینکه مهندسان داخلی، خدمات فنی مهندسی خود را در زمینه بخشی از امکانات این واحدهای صنایع تبدیلی مربوط به سیب‌زمینی که وابسته به ایران بوده، به این واحدها ارائه داده‌اند، افزود: سرمایه‌گذاران حوزه صنایع تبدیلی سیب‌زمینی حمایت لازم را در استان همدان شده‌اند اما فعلاً با کمبود ارز مواجه هستند که اگر مشکل ارز آنها مرتفع شود وارد مدار خواهند شد.
وی با بیان اینکه خرید تضمینی می‌تواند مشوق خوبی برای تنظیم کردن حدودی بازار محصولات کشاورزی باشد، اظهار کرد: خرید تضمینی سیب‌زمینی وجود دارد اما ناچیز است و کافی نیست و باید رونق بیشتری پیدا کند به طوریکه در محصولات کشاورزی استراتژیک نیاز است قیمت خرید تضمینی به نرخی لحاظ شود که کشاورزان از کشت محصولاتی چون سیب‌زمینی به سمت کشت محصولات استراتژیک روی آورند ضمن اینکه یکی از اهرم‌های اجرایی الگوی کشت نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی می‌تواند باشد.
حدود ۶۰۰ هزار تن سیب‌زمینی در انبارها در حال اتلاف است
نماینده مردم بهار و کبودراهنگ در مجلس شورای اسلامی هم در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: کشاورزان سیب‌زمینی‌کار بهار و کبودراهنگ حال و روز خوبی ندارند و در این دو شهرستان حدود ۶۰۰ هزار تن سیب‌زمینی در انبارهای صنعتی و سنتی باقی مانده و در حال اتلاف است.
فتح‌الله توسلی افزود: این موضوع باعث نگرانی شده چراکه به طور قطع کشاورزی که امسال متضرر شده، سال آینده کشت نمی‌کند بنابراین سیب‌زمینی همچون وضعیت بازار سیر که در شرایط کنونی با افزایش قیمت مواجه شده است، سال آینده گران می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از طرفی بانک‌ها نیز برای بازپرداخت تسهیلات و وصول مطالبات خود به کشاورزان سیب‌زمینی‌کار بهار و کبودراهنگ و ضامنان بانکی آنها فشار آورده‌اند و کشاورزان و ضامنان‌شان که اکثراً کشاورز هستند، به علت به فروش نرسیدن محصول خود دچار مشکل شده‌اند و امهال بازپرداخت تسهیلات بانکی آنها ضروری است.
عضو مجمع نمایندگان استان همدان با بیان اینکه در این رابطه مکاتبات زیادی با وزرای مربوطه اعم از امور خارجه، صمت، جهادکشاورزی و امور اقتصادی و دارایی داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: با مکاتبات مختلف با وزارت خارجه، جهادکشاورزی و اقتصاد و دارایی نسبت به انجام اقدامات لازم برای خرید تضمینی و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای صادرات و حذف تعهدات ارزی و ایجاد مشوق‌های صادراتی و هر اقدامی که بتواند در این زمینه کمک کند، تأکید و پیگیری کرده‌ایم.
توسلی اضافه کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که مردم این منطقه با آن مواجه شده‌اند، عدم پرداخت وام‌های خُرد توسط بانک‌هاست، ضمن اینکه بنده در این زمینه نشستی هم با رئیس بانک مرکزی داشتم چراکه در این منطقه با وجود اینکه مردم را براساس قانون به ازدواج و فرزندآوری تشویق می‌کنند، وام‌های تعیین شده برای این موضوعات را پرداخت نمی‌کنند که این موضوع باعث نارضایتی مردم شده است.
بر اساس این گزارش، شهرستان‌های بهار و کبودراهنگ با تولید سالانه میانگین ۸۰۰ هزار تن سیب‌زمینی ضمن رعایت الگوی کشت، باید در چشم‌انداز بلندمدت به بحث فرآوری این محصول با ارزش افزوده بالاتر و با مشارکت خود سیب‌زمینی‌کاران این دو منطقه توجه ویژه داشته باشند.
سیب‌زمینی‌کاران بهاری و کبودراهنگی با مشارکت یکدیگر می‌توانند کارخانه چیپس و فرنچ فرایز و صنایع تبدیلی مختلف در زمینه سیب‌زمینی احداث کنند به طوری که تولید چیپس از ساده‌ترین نوع فرآوری بوده و ارزش‌افزوده بالایی برای سیب‌زمینی‌کاران به همراه خواهد داشت و بدون شک از نگرانی آنها در بحث بازاریابی و فروش محصول‌شان خواهد کاست.
برای مشارکت سیب‌زمینی‌کاران این دو شهرستان در بحث صنایع تبدیلی مرتبط با سیب‌زمینی باید با راهکارهای مختلفی با سرمایه‌های اندک، مردم را وارد کار اقتصادی کرد، ضمن این که در این رابطه شناسایی راهکارهای لازم برای ورود مردم با سرمایه اندک به فعالیت اقتصادی توسط نخبگان ضرورت دارد.
سرویس خبری: استان ها
منبع: ایسنا
