1

افت جایگاه ایران در صادرات عسل ؛ دلایل و ریشه‌ها

رئیس کانون علم، فن و دانش بازار صنعت زنبور عسل گفت: پس از حذف استاندارد اجباری، صادرات عسل در کشور به شدت افت کرده است.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از صداوسیما، عفت رئیسی گفت: اعمال استاندارد اجباری درخواست تمام فعالان صنعت عسل و حق مسلم همه مردم است که متاسفانه در دولت قبل این استاندارد لغو شد.

رئیس کانون علم، فن و دانش بازار صنعت زنبور عسل گفت: «تولید بیش از حد عسل‌های دست‌ساز و فراوانی آن در بازار»، «افت شدید قیمت عسل طبیعی» و «کاهش صادرات عسل» از تبعات حذف استاندارد اجباری عسل در کشور است.

او افزود: قبل از لغو استاندارد اجباری عسل، بسیاری از ممالک جهان حتی کشور‌های تحریم کننده از ایران عسل می‌خریدند، اما پس از لغو استاندارد اجباری، صادرات این محصول به شدت افت کرده است.

رئیسی در ادامه از همکاری نکردن سفارتخانه‌ها را از دیگر عوامل کاهش صادرات عسل در کشور برشمرد و اظهارداشت: ضرورت ایجاب می‌کند سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی در اقصی نقاط جهان در بحث صادرات عسل گام‌های اساسی بردارند.

او گفت: در حالیکه که ایران چهارمین تولید کننده عسل در دنیا است و عسل ایرانی از جمله عسل‌های خوب جهانی و در عین حال مزیت صادراتی دارد اما متاسفانه در بین ۵۰ کشور صادر کننده عسل در دنیا هیچ جایگاهی ندارد

رئیس کانون علم، فن و دانش بازار صنعت زنبور عسل گفت: حال صنعت زنبورداری در کشور به هیچ وجه خوب نیست، چون ۹ درصد ارزش افزوده‌ای که به عسل و محصولات زنبور عسل بسته شده خریداران رغبت زیادی به خرید عسل ندارند.

وی با اشاره به اینکه عسل یک کالای لوکس نیست بلکه غذای سلامتی است، گفت: متاسفانه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از دی ماه سال ۱۴۰۰ به عسل و محصولات زنبور عسل بسته شده و همچنان به عنوان یک معضل بزرگ برای صنعت زنبور عسل کشور محسوب می‌شود.

رئیسی گفت: تمامی محصولات کشاورزی از جمله عسل و محصولات زنبور عسل باید همه ساله و همیشه از مالیات بر ارزش افزوده معاف باشند.

سرویس خبری: دام و طیور و آبزیان

منبع: صداوسیما




رییس کانون صنعت زنبور عسل کشور : افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت داروی زنبور/ کاهش ۴۰ درصدی جمعیت زنبورهای عسل در کشور

عفت رئیسی سرحدی خاطر نشان کرد: بدون اقرار تمام زنبورستان‌های ایران بیمار هستند و از آنجایی که هزینه دارو ۳۰۰ درصد گران شده است بسیاری از تولیدکنندگان عسل چاره‌ای ندارند جز اینکه داروی‌های ارزان قیمت و بی‌کیفیت چینی به زنبورها بدهند تا کلنی‌هایشان حفظ شود.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایلنا؛ عفت رئیسی سرحدی با اشاره به تلف شدن ۴۰ درصد از زنبورهای عسل در سال جاری، گفت: چندین نوع ویروس و بیماری در بین زنبورها شایع است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به انگل واروآ، نوزوما اشاره کرد؛ متاسفانه بیشتر زنبورستان‌های کشور به دلیل کمبود گرده و منابع شهد ضعیف شده‌اند و بیمار هستند.

وی با بیان اینکه سازمان دامپزشکی برنامه مدونی برای درمان یکپارچه بیماری‌های شایع در میان زنبورها ندارد، گفت: بحث پایش زنبورستان‌ها مدتی انجام  ‌شد اما از آنجاییکه کندو‌ها کوچ می‌کنند نمی‌توان این پایش را ادامه داد. و باید هم زمان با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف درمان یک پارچه صورت بگیرد. بیش از۸۰ درصد کندوها در فصل پاییز به مناطق جنوبی کشور مانند هرمزگان، بوشهر، خوزستان، جنوب کرمان و کهگیلویه و بویراحمد و اطراف فارس کوچ می‌کند. با کوچ کندوها این احتمال وجود دارد که بیماری‌ها نیز منتقل شوند از این‌رو شایسته است که کنترل بیماری در یک برنامه با در دسترس بودن داروهای مفید که تاثیری منفی بر زنبور عسل ومحصولات زنبور عسل نگذارند صورت بگیرد این مهم مستلزم حمایت جدی و تقویت سازمان دامپزشکی کشور از تولیدکنندگان عسل است.

این فعال اقتصادی با اشاره به اقلیم خشک و بارش‌های کم در سال جاری‌، گفت: حداقل ۶بار  در سال باید کلنی‌های زنبورها را کوچ داد و برای انجام این مهم معضلی بنام دستورالعمل کوچ کندوها با کامیون‌های کددار وجود دارد. پروسه اجاره این ماشین‌ها طولانی است و هزینه آن بالاست. یک نسخه واحد برای حمل ونقل نوشته‌اند اما بدون اینکه زیر ساخت‌های آن فراهم شود اینجا این پرسش مطرح است که آیا این دستورالعمل‌ها مصداق بارز موانع تولید نیستند.

به گفته این فعال اقتصادی، داروی درمان بیماری زنبورها ۳۰۰ درصد گران شده‌ است از سوی دیگر از تولیدکنندگان داخلی که داروی ارگانیک تولید می‌کنند حمایت نمی‌شود این در حالیست که واردات دارو با این شرایط ارزی دشوار نیست. فراموش نکنیم که رفع موانع تولید بصورت دستوری امکان‌پذیر نیست و باید این تلاش‌ها در عمل مشهود باشد.

رییسی تصریح کرد: زنبورداران برای اینکه زنبورها را شر بیماری نجات بدهند چاره‌ای جز استفاده از داروهای بی‌کیفیت چینی ندارند چراکه این داروها ارزان است و بدون کنترل از مرزها وارد می‌شود. اما از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که پسماند این داروها در عسل تولیدی خود را نشان بدهد.

رییس کانون صنعت زنبور عسل کشور خاطر نشان کرد: در  کشورهای مانند چین و آمریکا غیر از یارانه‌ها مشوق‌هایی نیز مانند بیمه تشویقی به تولیدکنندگان عسل داده می‌شود در کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه و … نیز چنین حمایت‌های دیده می‌شود. وقتی تولید در این بخش دچار چالش می‌شود مسئولان درصدد هستند برای جلوگیری از بیابان‌زایی، حفظ محیط زیست و امنیت غذایی زنبوران عسل از بیماری مصون بمانند این در حالیست که ما شاهد چنین حمایت‌هایی‌ در کشور خود نیستیم.

این فعال اقتصادی با اشاره به افت ۴۰ درصدی جمعیت زنبورهای عسل در کشور، گفت: این موضوع برای مسئولان دارای اهمیت نیست چراکه آنها بر این باورند که مصرف عسل برای مردم ضرورتی ندارند وغذای اغنیا است که اگر وارد شود مشکلی ایجاد نمی‌کند اما لازم است که در این زمینه وزارت کشاورزی باجدیت ورود کند و مانع ادامه تلف شدن زنبورها شود چراکه این صنعت علاوه بر اینکه اشتغال‌آفرینی قابل توجهی که ایجاد کرده است به اکوسیستم وطبیعت آسیبی وارد نمی‌کند و گردافشانی آن به امنیت غذایی و پایداری آن کمک می‌کند.

وی ادامه داد: سازمان فائو اعتقاد دارد که بدون زنبور غذایی نیست. ولی آنچه به گوش نرسید فریاد زنبوردار است که هم اکنون نهاده شکر از سوی دولت ۹ درصد ارزش افزوده گذاشت است که قطعا بار مالی بر دوش ناتوان تولید می‌گذارد. غیر از بیماری کمبود منابع تغذیه خواهیم داشت که این مسئله زنگ خطر تلفات بیش از ۴۰ درصدی زنبورها را برای ما به صدا در خواهد آورد.

رییسی بابیان اینکه برخی تصمیمات داخلی ارتباطی با تحریم‌های جهانی ندارد، افزود: خود تحریمی‌های داخلی، عدم کار کارشناسی، ‌تصمیمات یکجانبه، چه رغبتی برای تولید کننده بر جای می‌گذارد؟ مرتب از رفع موانع تولید وتسهیل قوانین ومقررات جلسات مختلف سخن گفته می‌شود. ده‌ها دستگاه تشکیل شده است که هر کدام برای خودشان نظامی دارند که باید اموراتشان از جیب تولیدکننده پرداخت می‌شود.

رییسی با اشاره به اخذ ۹ درصدی مالیات بر ارزش‌افزوده از شکر، گفت: در فصل زمستان گل و گیاهی وجود ندارد و منابع شهد کم می‌شود این در حالیست که تعداد کندوها زیاد است، زنبورداران برای حفظ کلونی چاره‌ای ندارند که به زنبور شکر بدهد. در حال حاضر ۹ درصد ارزش افزوده بر روی شکر توان خرید را برای تولیدکنندگان عسل کاهش داده است. وقتی زنبوردار نتواند غذای زنبور را تامین کند بنیه زنبور ضعیف می‌شود و در نهایت در برابر بیماری‌ها مقاومت خود را از دست می‌دهد و از بین می‌رود. اخذ این مالیات ارتباطی با تحریم‌های خارجی ندارد و به نوعی اعمال فشار بر روی تولید داخلی است.

وی میزان برداشت عسل از کندو را حداکثر بین ۵ تا ۸ کیلو عنوان کرد و افزود: این آمار بسیار کم است و زنبوردار مجبور است کل سال را با درآمد ناچیز،عدم تغذیه، درمان نکردن کلنی‌ها و… سپری کند. عدم جابجایی کلنی‌های زنبور عسل در کاهش تولیدات  بخصوص میوه‌هایی مانند تک دانه‌ها مرکبات سیب و دانه های روغنی مشهود خواهد بود.

این فعال اقتصادی زنبورداری را اشتغال سبز عنوان کرد و افزود: این شغل هیچگونه آلودگی و زیان ندارد ولی برنامه راهبردی برای حفظ در کشور وجود ندارد. همچنان چشم به راه برخورداری از بیمه تامین اجتماعی و تامین نهاده و دارو هستیم.

رییس کانون صنعت زنبور عسل کشور در پایان گفت: دولت باید قوانین ومقررات مزاحم و موانع تولید را به معنای واقعی بردارد و به تشکل‌ها اعتماد کند. این مهم عزم ملی می‌خواهد نه سلیقه‌ای. بدون برنامه حفاظت از زنبور عسل، بدون تردید اشتغال بیش از ۵۰۰ هزار نفر از تولیدکنندگان و نیروهای شاغل در این صنعت آسیب جدی خواهد دید.

سرویس خبری: دام و طیور و آبزیان

منبع: ایلنا




اولویت زنبورداری در مزارع با تولیدکنندگان حرفه‌ای است/ تحریم‌های آمریکا در صادرات عسل بی‌تاثیر است

رئیس اتحادیه سراسری زنبوردان گفت: صادرات ما به کشورهای ترکیه، افغانستان، عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام می‌شود بنابراین تحریم‌های امریکا بر صادرات و قیمت عسل تاثیری نخواهد گذاشت.

عفت رئیسی رئیس اتحادیه سراسری زنبوردان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در خصوص تاثیر خروج امریکا از برجام بر صادرات عسل اظهار کرد: خروج امریکا از برجام هیچ مشکلی برای ما ایجاد نخواهد کرد. صادرات عسل ایران به کشورهای همسایه انجام می‌شود و ما با هیچ‌کدام از کشورهای اروپایی و امریکایی مراودات صادراتی در این زمینه نداریم.

وی افزود: صادرات ما به کشورهای ترکیه، افغانستان، عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام می‌شود بنابراین تحریم‌های امریکا بر صادرات و قیمت آن تاثیری نخواهد گذاشت.

رئیس اتحادیه سراسری زنبوردان با اشاره به مشکل برخی زنبورداران غیر بومی و کوچنده تصریح کرد: تمام زنبوردارانی که به مناطق مختلف کوچ می‌کنند باید از تعاونی مجوز بگیرند. به خاطر تراکم در برخی نقاط کشور جهاد کشاورزی آن استان تصمیم می‌گیرد برخی از این مناطق را به زنبورداران حرفه‌ای و تولیدکنندگان اصلی بسپارد و تنها اجازه کار به این افراد می‌دهد لذا هرکس قصد کار در این مناطق را داشته باشد باید از جهاد کشاورزی و تعاونی نامه و مجوز کار برای جهاد کشاورزی آن منطقه را ببرد.

وی افزود: متاسفانه برخی کارها و اعمال نفوذهای سلیقه‌ای انجام می شود که کار درستی نیست. برخی به نام زنبوردار بومی با تعداد محدود کندو چندین هکتار را اشغال می‌کنند اما کسی با آنها کاری ندارد درحالی که آن فرد ممکن است تنها اندازه ۳۰ کندو گردافشانی و تولید داشته باشد لذا باید نگاه ما به حرفه‌ای بودن فرد و سابقه او در منطقه باشد.

رئیسی در ادامه خاطرنشان کرد: برخی بومی‌ها با تنگ‌نظری مهاجران را در منطقه نمی‌پذیرند و از آنها درخواست وجه می‌کنند که کار درستی نیست.

وی گفت: برخی استان‌ها تراکم کندوی بالاتری دارند و زنبورداران مجبور به کوچ هستند و باید بحث بومی و غیر بومی را کنار گذاشت و بحث بهره‌برداری از منابع شهد و گرده را در نظر گرفت.

رئیسی تصریح کرد: در برخی مناطق ما مزارع را مرزبندی کرده‌اند و اجازه ورود نمی‌دهند که کار درستی نیست. وزارت جهاد باید در این مسئله ورود کند و جلوی این رفتارهای غیر اصولی را بگیرد.

رئیس اتحادیه سراسری زنبوردان گفت: قانون کوچ، قانون نظام دامپروری کشور بوده و به صراحت اعلام شده است که اولویت با افراد با سابقه و حرفه‌ای است.




مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران کشور:دولت آینده با حمایت از صنعت زنبورداری به رشد صادرات کمک کند

مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران کشور گفت:انتظار می رود دولت دوازدهم علاوه بر حذف قوانین دست و پاگیر ، با حمایت از زنبورداران و صنعت زنبورداری به رشد صادرات غیر نفتی کمک کند.

‘عفت رئیسی’ در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: طی سه سال گذشته سازمان دامپزشکی کشور طی دستورالعمل هایی برای کاهش انتقال بیماری ها و مشخص کردن مبدا و مقصد دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل اقدام به کد دارکردن ماشین های حمل و نقل کرده است.
رئیسی اضافه کرد: وجود قوانین دست و پاگیر مبنی برکددارشدن ماشین های حمل و نقل کندوها، صنعت زنبورداری را با مشکل مواجه کرد.
وی اظهارداشت: این درحالیست که زنبور عسل به عنوان یک حشره گردافشان با دام، طیور و آبزیان متفاوت است و با توجه به نبود زیرساخت های لازم در این صنعت در شرایط فعلی اجرای چنین قوانین دست و پاگیری می تواند صنعت را با مشکلات جدی مواجه سازد.
وی تصریح کرد: به طوری که به دلیل شرایط جوی و محیطی ممکن است کندوهای زنبور عسل چندین بار جابجایی مکانی داشته باشند.
این مقام مسول افزود: طبق این دستورالعمل یک زنبور دار برای جابجایی کندوها از استانی به استان دیگر باید فرایند مراجعه به اداره کل دامپزشکی استان، نمونه گیری آزمایشگاهی از زنبورها، پرداخت تعرفه، تایید مدارک خودرو حمل و نقل را انجام دهد تا در نهایت مجوز کوچ صادر شود که به طور حتم این پروسه زمان بر است.
وی اضافه کرد: برخی مسئولین سازمان دامپزشکی کشور ثبت نام و دریافت مجوز جابجایی زنبورعسل را در کافی نت ها و از طریق اینترنتی ۱۵ دقیقه ای میسر دانسته اند، درحالی که زنبور دار در بیابان کافی نت و اینترنت از کجا پیدا کند.
وی گفت: البته سال گذشته حسن رکنی معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی و منصور محمدیان مدیرکل قرنطینه سازمان دامپزشکی طی مذاکراتی از اجرای این دستور العمل در صنعت زنبورداری جلوگیری کردند اما به طور مجدد این آیین نامه به اجرا درآمده است.

** تعرفه جابجایی هر کندو ۹۰ تومان
رئیسی با بیان این که سازمان دامپزشکی بابت حمل و نقل هر کندو زنبور عسل تعرفه ۹۰ تومانی از زنبورداران دریافت می کند گفت: در صورت واریز تعرفه و تایید سلامت کندو مجوز جابجایی صادر می شود.
وی اضافه کرد: ممکن است در طول سال یک زنبوردار مجبور شود چندین بار اقدام به جابجایی کندوها کند که هزینه بالایی را برای تولید کنندگان درپی خواهد داشت به طور مثال یک زنبوردار بابت هربار جابجایی ۲۰۰ کندو باید ۲۰ هزارتومان فقط به سازمان دامپزشکی کشور بپردازد.
وی اظهارداشت: این درحالیست که در هیچ کجای دنیا دولت ها از زنبورداران تعرفه ای دریافت نمی شود و حتی برای پایداری این صنعت اقدامات حمایتی نیز از سوی دولت ها صورت می گیرد.
این مسئول افزود: درحالی که سازمان دامپزشکی کشور ما بابت تعرفه هایی که از زنبور عسل دریافت می کند هیچ خدمات درمانی ارزنده ای به این صنعت ارایه نمی دهد.

** ایجاد زیرساخت صنعت زنبورداری زمان براست
مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران کشور هزینه های تولید صنعت زنبورداری را بالا عنوان کرد و گفت: با وجود این که امسال قیمت انرژی تغییری نداشته اما زنبورداران با هزینه های بالای تولید از جمله نرخ های بالای دست مزد کارگری، دارو، درمان، نهاده ها، حمل و نقل و بسته بندی مواجه شده اند.
به گفته وی، این صنعت زیرساخت های لازم از جمله ماشین های مخصوص حمل و نقل (کشندهای خودرو)، را ندارد که همین امر می تواند منجر به تلفات زنبور عسل در مسیرهای جابجایی شود.
وی با اشاره به این که اکنون حمل و نقل زنبورعسل با خودروهای کامیون، کامیونت، وانت،نیسان و خاور انجام می شود افزود: ماشین های مخصوص حمل و نقل زنبور عسل باید ویژه حمل زنبور و حداقل دارای مخزن آب باشد تا با آبپاشی های مداوم از تلفات جلوگیری کنند.
رئیسی زنبور عسل را عامل گردافشانی و افزایش بهر ه وری در منابع طبیعی و کشاورزی دانست و تصریح کرد: ایجاد زیرساخت لازم در صنعت زنبورداری حداقل ۱۰ سال زمان می برد.
وی ادامه داد: کشورما ظرفیت و امکان تولید ماشین های مخصوص حمل زنبورهای عسل را دارد و اگر کارخانجات خودروسازی تولیدات خود را به تولید کشند زنبور عسل تخصیص دهند این صنعت رونق می یابد.

** ۵۰ درصد زنبورداران بیمه تامین اجتماعی ندارند
مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران گفت: اکنون ۵۰ درصد زنبورداران از بیمه تامین اجتماعی بهره مند نیستند و همین امر در فضای کسب و کار مشکلاتی را برای این گروه از تولید کنندگان ایجاد می کند.
وی افزود: تولیدکنندگان عسل کشور نیازمند بیمه تامین اجتماعی برای بهبود فضای کسب و کار هستند که می تواند دغدغه های معیشتی آنان را کاهش دهد.
به گزارش ایرنا، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با ایجاد کارگروهی متشکل از وزارتخانه ها و دستگاه های مختلف دستورالعمل صدور کد رهگیری خودرو برای حمل و نقل دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل را از مبدا تا مقصد فراهم کرده تا با این اقدام علاوه بر کاهش انتقال بیماری های دامی از قاچاق آن نیز جلوگیری کند.
اکنون صنعت زنبورداری کشور دارای ۷۵ هزار زنبوردار فعال و هفت میلیون و ۸۰۰ هزارکلونی زنبور عسل است که توانست سال گذشته بیش از ۸۱ هزارتن عسل تولید کند.




رئیس اتحادیه سراسری زنبورداران: پدیده ریزگردها با منشا شیمیایی، تولید عسل را با خطر مواجه کرد

رئیس اتحادیه سراسری زنبورداران کشور گفت:برای جلوگیری از خسارات ناشی از پدیده ریزگردها، تولیدکنندگان باید زنبورها را جابه جا کنند؛ اما متاسفانه هزینه های ترابری برای این کار بسیار بالا است.

عفت رییسی سرحدی-رئیس اتحادیه سراسری زنبورداران کشور-درگفت و گو با خبرنگار ایلنا در خصوص پدیده ریزگردها و تاثیر آن در میزان تولید عسل در سال جاری بیان داشت: قطعا پدیده ریزگردها خسارت چشمگیری به زنبورهای عسل و زنبورداران وارد خواهد کرد؛اما چون زمان برداشت اصلی عسل در مردادماه است هنوز نمی توان میزان خسارات را بطور دقیق تخمین زد.

رییسی گفت: ریزگردها، گرده های گل را که وارد کندو می شود آلوده می کنند،این مساله روی کیفیت تولید  تاثیر منفی دارد، ضمن اینکه سلامت خود زنبورداران نیز در خطر است؛چراکه دسترسی به ماسک و سایر وسایل ایمنی برایشان غیرممکن است، بنابراین از این پدیده آسیب می بینند.

او افزود: پدیده ریزگردها که از آفات به جا مانده از ۸ سال جنگ ایران و عراق است پوشش گیاهی و منابع طبیعی را دچار مشکل کرده است؛ اما این مساله نباید ادامه پیدا کند چرا که ادامه این مساله بی تدبیری است؛ متاسفانه تمام اتفاقات را به جنگ ربط می دهند و همین مساله موجب شده که اقدام خاصی نیز صورت نگیرد، کشورهایی هستند که سالهای زیادی درگیر جنگ بوده‌اند؛ پس از جنگ کشور را بازسازی کرده و در حال حاضر قطب صنعتی جهان محسوب می‌شوند.

رئیس اتحادیه سراسری زنبورداران کشور در ادامه گفت: ریزگردها علاوه بر اینکه تنفس و زندگی مردم را در نقاطی از کشور را با مشکل مواجه کرده است، زنبور عسل را تحت تاثیر قرار داده است؛چراکه زنبور عسل تابع محیط است،گرد و غباری که مشخص نیست منشا چه مواد آلوده شیمیایی باشد به کشور وارد شده و بر روی گل ها می نشیند و همین مساله موجب میوشد زنبور دیگر قادر به رفتن به خارج از کندو وتهیه عسل از شیره گل‌ها نباشد.

او افزود: با وجود بارندگی های سال جاری جمعیت زنبورهای عسل رشد خوبی داشته است و انتظار این بود که عسل خوبی هم برداشت شود؛ اما طبق شنیده ها ریزگردها به گیلان و آذربایجان شرقی و غربی هم رسیده است و باید منتظر کاهش و خسارات در این بخش تولیدی باشیم و اگر این پدیده ادامه یابد، امسال تولید عسل کاهش پیدا می کند.

رییسی در ادامه گفت: برای جلوگیری از خسارات تولیدکنندگان باید زنبورها را جابه جا کنند؛ اما متاسفانه هزینه های ترابری برای این کار بسیار بالا است.

او افزود: راه دیگری جلوگیری از خسارات کاشت درختچه هایی در ورودی شهر ها است که زنبور دوست باشند چرا که زنبور عسل با جابه جایی گرده های گل موجب لقاح بین گیاهان و مزارع می شود و این کار دوام و بقای درختچه ها را نیز به دنبال دارد.