مراتع نقش اساسی در امنیت زیستی و ایمنی غذایی ایفا می کنند و تامین بیش از ۴۲ درصد از گوشت قرمز تولیدی کشور نقش مرتع‌داران را در مدیریت پایدار مراتع بیش از پیش مشهود می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از مهر، ترحم بهزاد، مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه انجام طرح‌های منابع طبیعی و آبخیزداری، حفاظت و صیانت از منابع آب، خاک، بهبود پوشش گیاهی و مرتعی، تأمین امنیت غذایی و امنیت زیستی با حضور و مشارکت مردم میسر می‌شود، گفت: برای حفظ توازن اکولوژیک عرصه‌های منابع طبیعی، پایداری و سلامت آبخیزهای کشور، ارتقای سهم استحصال و بهره برداری از نزولات آسمانی و بارش‌های جوی در پهنه سرزمینی کشور و امنیت آبی و غذایی باید از ظرفیت‌های مردمی و توسعه مشارکت مردم استفاده کرد.

وی افزود: مشارکت بهره برداران منابع طبیعی، مرتع داران، جنگل نشینان، آبخیز نشینان، ساکنان عرصه‌های بیابانی، مجریان طرح‌های منابع طبیعی و آبخیزداری، خیرین، معدن داران، صنعت کاران و دیگر ذی‌نفعان و بهره برداران بخش خصوصی در توسعه فعالیت‌های مذکور امری بسیار مهم است.

وی اظهار کرد: در غیاب سرمایه اجتماعی و بی توجهی به جوامع محلی اعم از روستایی و عشایری، سایر برنامه‌های اجرایی اثر بخشی خود را از دست می‌دهند.

بهزاد با بیان اینکه مرتع داران با بیش از یک میلیون خانوار، از عرصه‌های مرتعی در سطح ۸۴.۸ میلیون هکتار بهره برداری می‌کنند، تصریح کرد: اگر به مشارکت مرتع داران به عنوان یک سرمایه اجتماعی توجه نشود، پیمودن مسیر توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی در مدیریت پایدار مراتع، ناهموار و دشوار خواهد بود.

وی ادامه داد: مراتع کشور نقش اساسی در امنیت زیستی و ایمنی غذایی ایفا می‌کنند و وابستگی معیشت اصلی بیش از یک میلیون خانوار مرتع‌دار به مراتع، تأمین بیش از ۴۲ درصد از گوشت قرمز تولیدی کشور توأم با پتانسیل‌های بی نظیر مراتع از جمله گیاهان دارویی، نیاز و ضرورت مبرم به وجود یک نقشه راه اجرایی در راستای بهبود نظام‌های بهره برداری و مشارکت مرتع‌داران را در مدیریت پایدار مراتع کشور مشهود می‌سازد.

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به این که بیش از ۴۴ هزار سامان عرفی در مراتع کشور شناسایی شده است، اذعان داشت: میانگین تعداد بهره بردار ۲۴ نفر در هر سامان عرفی است و بر اساس این نقشه راه، بهبود وضعیت مراتع، با مشارکت جوامع مرتع‌دار در سطح مناطق رویشی ایران محقق می‌شود.

بهزاد افزود: اعتمادسازی و سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین محورهای حفظ عرصه‌های مرتعی در سال جاری سرلوحه کار قرار گرفته است و در این راستا نظامنامه مردمی سازی فعالیت‌های منابع طبیعی و آبخیزداری در ابتدای سال جاری از سوی رئیس این سازمان به کلیه ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری ابلاغ شده است.

سرویس خبری: دام و طیور و آبزیان

منبع: مهر

مسئولان کشور آمریکا با حمایت های بی چون و چرا و گسترده از دامداران به دنبال احیای مراتع و تامین امنیت غذایی خود هستند.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از واشنگتن پست، تأمین علوفه، حفظ آب و خاک، تولید گیاهان دارویی، پایدار شدن زیست بوم، تنظیم چرخه آب، ممانعت از فرسایش، کاهش آلودگی، اکوتوریسم، تأمین پروتئین جامعه بشری، و ده‌ها کارکرد دیگر را مراتع برعهده دارند.

تأمین غذای دام‌ها و نیز وابستگی شدید اقتصاد دامداران و عشایر با مرتع موضوعی است که نمی‌توان به راحتی از کنار آن گذشت به همین دلیل بسیاری از کشورهای جهان از جمله آمریکا طی قرن‌های متمادی توجه ویژه ای به آنها داشته‌اند.

در ایالات‌متحده از جمله ایالت آلاسکا، حدود ۷۷۰ میلیون هکتار مرتع وجود دارد که اقلیم هر کدام از این مناطق با مناطق دیگر بسیار متفاوت بوده و تنوع قابل‌توجهی از اکو سیستم‌های مرتعی (از علفزارهای مرطوب فلوریدا تا اکوسیستم‌های بوته زاری و زمین‌های مرتفعی یوتا تا زمین بیابانی کالیفرنیا) را شامل می‌شود، به همین دلیل این مراتع فواید زیادی را برای جامعه پیرامون به همراه داشته است.

بیش از نیمی از مراتع این کشور در اختیار مالکیت خصوصی بوده، ۴۳ درصد متعلق به دولت فدرال و بقیه متعلق به دولت‌های ایالتی و محلی هستند.

مراتع فدرال که شامل بیابان‌ها، علفزارها، دره‌های باریک، سردشت‌ها (تندراها)، کوهستان‌ها و مناطق ساحلی است عمدتاً ً توسط سازمان مدیریت زمین آمریکا اداره می‌شوند و سازمانهای زیر مجموعه اداره داخلی ایالت متحده، وزارت کشاورزی، سازمان جنگل‌ها بر آن نظارت می‌کنند.

این مناطق شامل مناطق بیابانی و زیستگاه میلیون‌ها حیوان وحشی، گیاهان و ماهی‌ها از جمله ۷۴ گونه تهدید شده یا در معرض خطر بوده که توسط سازمان مدیریت زمین اداره می‌شوند و به طور گسترده‌ای به عنوان یک جاذبه توریستی، تفریحی هر ساله پذیرای میلیونها بازیدکننده قرار می‌گیرند.

اما مراتع عمومی یا خصوصی، مراتع محصولات ارزشمندی از قبیل علوفه، سکونت‌گاه حیات وحش، تولید آب و مواد معدنی، انرژی‌های گیاهی و حیوانی، مکان‌های تفریحی و تولید چوب هستند. همچنین استفاده تجاری دیگری از مراتع در ایالات‌متحده صورت می‌گیرد، بدین گونه که با پرورش دام‌های مرتعی و چرای آنها علاوه بر جلوگیری از فرسایش خاک و نابودی این مراتع به تأمین امنیت غذایی بخصوص محصولات گوشتی و فیبری کمک شایانی می‌کند.

علاوه بر این مراتع مزایا ناملموسی از جمله زیبایی‌های طبیعی، فضاهای باز و فرصتهای برای مطالعه اکولوژیکی و دیگر اکوسیستم‌های طبیعی فراهم می‌کند.

با این حال تخمین زده می‌شود که در هر سال زراعی در این مراتع حدود ۴۰۰ میلیون دام از جمله گاو، گوساله و دیگر دام‌های مرتعی پرورش داده شود، به همین دلیل مسئولان ایالتی و محلی آمریکا معتقدند چرای دام‌ها در این مراتع سبب باروری خاک از طریق کود این دام‌ها شده و از طرف دیگر سود هنگفتی نصیب دامداران خواهد کرد.

همچنین حوضه‌های آبخیز موجود در این مراتع، تنظیم کننده بخش مهم از چشمه‌ها، دریاچه‌ها و سفره‌های زیر زمینی این مناطق هستند، به همین دلیل مدیریت آبخیزداری در این مراتع سبب افزایش کیفیت آب جهت مصارف شهرداری‌ها، بخش‌های صنعتی و تفرجگاه‌ها می‌شود

این در حالی است که مراتع فدرال و غیر فدرال زمینه چرای دام‌های از جمله آهوی کوهی، بز کوهی و گوزن‌های شمالی را فراهم می‌کند.

بسیاری از گونه‌های ماهی و دیگر حیوانات حیات وحش به مراتع و دریاچه‌ها اطراف آن وابسته هستند به طوری که تخمین زده شده است که ۸۴ درصد کل پستانداران این منطقه به شدت به حفظ و احیای مراتع وابسته هستند.

با این حال دولت آمریکا جهت حمایت از دامداران این مناطق راه آهن سراسری در غرب این کشور (حدفاصل میسوری تا کانزاس) را افتتاح کرد تا بتواند با استفاده از گوشت حاصل از دامداری گاو و گوسفند و گوساله امنیت غذایی دیگر مناطق را فراهم کرده و زمینه ساز صادرات سریع به سایر مناطق جهان باشد.

سرویس خبری: بین الملل

منبع: واشنگتن‌پست

نتایج یک پژوهش حاکی از این است که بهترین گزینه اصلاح مرتع، مدیریت چـرای دام در مرتع است که در مراتع سـمیرم موجـب بهبـود ترکیـب و تولید گیاهان خوشخوراک منطقه شـده و در نهایـت بـه افـزایش ظرفیت مرتع می‌انجامد.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، از مجله علمی پژوهشی بوم شناسی کاربردی؛ انتخاب روش مناسب به منظور اصلاح مراتع، با توجه به درنظر گرفتن عوامل و معیارهای متعدد دشوار است. هدف اصلی اجرای عملیات اصلاح مرتع دستیابی به جامعه گیـاهی ویژه ای است که گیاهان آن تولید قابل ملاحظه ای داشـته، بـرای دام مغذی بوده، نسبت به چرا حالـت ارتجـاعی داشـته اسـت و سـطح خاک را از فرسایش آبی و بادی حفظ کند.

در پژوهشی که توسط زهرا جعفری، حسین بشری و مسعود برهانی انجام شد، روشهـای مختلف اصلاح مرتع در مراتع شهرستان سمیرم- استان اصفهان با استفاده از روش تحلیل تصمیمگیری چنـدمعیاره و مـورد ارزیـابی قـرار گرفت.

به این منظور گزینه های رایج اصلاح مرتع در طرح های مرتعداری سمیرم شامل مـدیریت چـرای دام در مرتـع، توسـعه منـابع آب، کپه کاری، قرق، ذخیره نزولات و بادام کاری، کوددهی و کشت مستقیم علوفه بر اساس معیارهای اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و محیطی و زیرمعیارهای هزینه، تعارض محلی، زمان پاسخ، اجرایی بودن روش، اشتغال، تولید علوفه و اثربخشی در فضای تصمیمگیـری چنـد معیـاره مورد ارزیابی قرار گرفتند. معیارهای مورد ارزیابی با استفاده از ۳۰ پرسشنامه که در اختیار متخصصان منابع طبیعی(شامل اعضـای هیئـت علمی دانشگاه، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی و کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری) قرار گرفت، به صورت حضوری و طبق روش لیکرت رتبه بندی شدند و سپس معیارها در هر گزینه اصلاحی در نرم افزارFacilitator از صفر تا یک وزندهی شـد.

نتایج این مطالعه نشان داد که در مراتـع سـمیرم مـدیریت چرای دام، کپه کاری، قرق و کودپاشی از جمله مناسب تـرین روش‌هـای اصلاحی هستند که به تنهایی و یا به شکل ترکیبی می تواننـد باعـث اصلاح و احیای مراتع شوند. کشت مسـتقیم علوفـه و روش هـای ذخیره نزولات از اولویت کمتری برخوردارنـد، چـرا کـه در ایـن گزینه ها خاک سطحی جابجا شده و دسـتکاری مـی شـود کـه در برخی موارد باعث تغییرات نامناسبی در مرتع می شـود.

مفهوم مدیریت چرا مبتنی بـر تصمیم‌گیری است و اتخاذ تصـمیم سـودمند مسـتلزم شـناخت درباره گونه های علوفه ای، واکنش حیوانات و روابط متقابل بـین دام و مرتع است.

مدیریت چرای دام یک مفهوم عام است که به مواردی نظیر تنظـیم فشـار چرایـی دام، زمـان چـرای دام (جلوگیری از چرای زودرس) و نحوه چـرا (سیسـتم چرایـی و دفعات چرا) بر می گردد. مـدیریت چـرای مناسـب باعـث افزایش ظرفیت مراتـع شـده کـه ایـن امـر در کوتـاه مـدت منـافع چشمگیری برای دامداران به دنبال خواهد داشت و باعـث تجدیـد حیات این عرصه‌ها می شود.

نتایج پژوهش «اولویت بندی روش های اصلاح مرتع با استفاده از روش تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره (مطالعه موردی: مراتع شهرستان سمیرم)» در شماره دوم مجله علمی پژوهشی بوم شناسی کاربردی دانشگاه صنعتی اصفهان منتشر شد.

سرویس خبری: دام و طیور و آبزیان

منبع: مجله علمی پژوهشی بوم شناسی کاربردی

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران گفت: طرح‌های کارشناسی نشده قاتل منابع طبیعی در طول زمان محسوب می‌شوند.

برداشت گیاه مرتعی باریجه، از ۲ هزار هکتار از مراتع استان تهران به پایان رسید که نسبت به سال گذشته، ۶ برابر رشد نشان می دهد.

مشاور و سرپرست حوزه ریاست و مدیریت عملکرد سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: تولید۵۰ درصد گوشت قرمز کشور وابسته به علوفه مراتع است.

مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی گفت: مساحت مراتع کشور ۸۴ میلیون هکتار اعلام شده و این درحالی است که دام مازاد ۲.۵ برابر ظرفیت مراتع است.

در حالی که برخی از کارشناسان معتقدند که به دلیل صادرات بی‌رویه دام زنده و کاهش عرضه آن، قیمت این محصول در بازار طی هفته‌های آینده افزایش می‌یابد، وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که قیمت دام زنده طی ماه‌های آینده به دلیل افزایش عرضه آن کاهش خواهد داشت.