ارز دولتی تعطیل ؛ روغن نباتی نایاب میشود؛ صنایع وابسته به آن زمین میخورند
چه کسی پاسخگوست؟!!
درحالی متولیان اقتصاد درحال حذف عوامل غیر ضروری از سبد ارز ۴۲۰۰ تومانی هستند که خبرهایی از انتظار تولیدکنندگان روغن خوراکی از روغن نباتی به عنوان یکی از کالاهای مصرفی در لیست کالاهای اساسی قرار دارد.
عمده مواد مصرفی شرکت‌های تولیدکننده روغن نباتی، روغن خام است. این محصول حدود ۹۰ درصد بهای تمام شده روغن خوراکی را تشکیل می‌دهد.
روغن خام مصرفی این شرکت‌ها به دلیل کافی نبودن مواد داخلی عمدتاً از خارج وارد میشود. باتوجه به دستوری بودن قیمت محصولات این شرکت‌ها در بازار، آنها برای تأمین مواد اولیه خود نیاز به حمایت‌های دولتی دارند.
بانک مرکزی به عنوان واسطه تخصیص ارز و تعیین کننده سیاست‌های ارزی کشور برای حمایت از تولیدکنندگان در مقابل نوسانات ارزی از شیوه های مختلفی برای تأمین ارز بهره می‌برد.
متولیان اقتصادی با سیاست کنترل واردات و حمایت از تولیدگنندگان با گروه بندی واردات کشور از انواع سیاست‌های ارزی بهره بردند. گروه اول شامل کالاهای اساسی بودند که سیاستگذار ارز ۴۲۰۰ را برای این گروه‌ها قرار داد. روغن خام به عنوان ماده اصلی سبدکالاهای اساسی در این گروه قرار دارد.
در چندماه اخیر تولید برخی شرکت‌های تولیدکننده روغن خوراکی همچون توسعه صنایع بهشهر و مارگارین کاهش یافته است. این شرکت‌ها در اطلاعیه‌ای علل این کاهش را عواملی همچون افزایش تدریجی نرخ‌های بازار، افزایش نرخ رز مبادله‌ای و عدم تخصیص ارز توسط بانک مرکزی عنوان کردند.
این شرکت‌ها در نیمه دوم سال گذشته روغن خام خود را از منابع داخلی تا حدودی تأمین کردند اما این میزان جواب گوی تمام ظرفیت تولیدی نبوده است. وزارت صنایع، معادن و تجارت پس از جلساتی برای حمایت از این شرکت‌ها و تسهیل روند تولید آنها از ذخایر شرکت بازرگانی دولتی ایران استفاده کرد. همچنین دستور ترخیص روغن خام از گمرک بدون نیاز به تأیید شرکت بازرگانی دولتی کشور توسط وزارت صمت صادر شد.
بسیاری از تولیدکنندگان برای حفظ روند تولید روغن خوراکی کشور به صورت سهمی روغن خام مورد نیازشان را تأمین میکردند. همچنین، شرکت توسعه صنایع بهشهر در گزارش خود از عدم تخصیص روغن خام در ابتدای سال ۹۹ توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران خبر داده بود و با نشان دادن چشم انداز غیرروشن پیش روی خود، از کاهش احتمالی خود اظهار نگرانی کرده است.
کاهش تولید شرکت های تولید کننده روغن نباتی درطی هفته های اخیر باعث سختی تولید به جهت عدم تامین مواد اولیه برای برخی صنایع وابسته به این محصول گردیده که این روند مغایر با بحث کمک به جهش تولید می باشد.
مهندس مهتاب زینعلی خانی
کارشناس صنایع غذایی