1

صفر تا صد بازار و چشم‌انداز بازار جهانی صید و آبزی‌پروری

گلوب‌فیش” GLOBEFISH از طریق گردآوری، ارزیابی، تجزیه و تحلیل و انتشار اطلاعات به روز گزارش تحلیلی جامعی از بازار جهانی صید و آبزی پروری منتشر کرد.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایلنا، در عصر حاضر کدام چهره فعال اقتصادی در هر حوزه کسب و کار است که نداند اطلاعات یعنی قدرت و تحلیل دقیق و درست اطلاعات و داده‌های به روز که از طریق گردآوری، ارزیابی، تجزیه و تحلیل و انتشار اطلاعات به روز حاصل می‌‌آید تا چه اندازه چشم و چراغ فعالان عرصه تولید و تجارت است.” گلوب‌فیش” GLOBEFISH از جمله پروژه‌های مالی است که در سال ۱۹۸۴ میلادی با کمک تعدادی از اهداکنندگان در بخش شیلات سازمان خواروبار ملل متحد (فائو) ایجاد شد تا آمار و تحلیل تجارت و بازار روز انواع ماهیان و محصولات شیلاتی پرمصرف در گوشه و کنار جهان را به سرمایه‌گذاران یا دست‌اندرکاران این بخش مهم کشاورزی ارائه کند. اطلاعاتی که به لطف همّت تحلیلگران گلوب‌فیش، به تسهیل و تسریع تبادل اطلاعات بین صاحبان صنعت غذاهای دریایی، دولت‌ها، دانشگاه‌ها و سهامداران بازار این صنعت می‌انجامد. اقدامی ارزشمند که هدف افزایش مستمر شفافیت در بخش شیلات با ارائه اطلاعات قابل دسترس مرتبط با تجارت، به ویژه در کشورهای در حال توسعه و کشورهای در حال گذار مانند ایران را دنبال می‌کند. در این گزارش تفصیلی پیش رو که به همت همکاران اتحادیه تولید و تجارت آبزیان به زبان پارسی بازگردان شده و در اختیار این رسانه کارآفرینی کشور قرار گرفته، با برخی ویرایش‌های روزنامه‌نگاری، در اختیار فعالان مشتاق شیلات ایران قرار می‌گیرد.

********************************

انتظار می‌رود تولید و تجارت رشد کمّی داشته باشد و مصرف ماهی به دلیل تقویت تقاضا به سطح سال ۲۰۱۸ بازگردد. انتظار می‌رود تولید جهانی ماهی در سال ۲۰۲۲ با ۱,۲ درصد افزایش به ۱۸۴,۱ میلیون تن برسد. پیش‌بینی می‌شود که تولید آبزی‌پروری به میزان ۲,۶ درصد رشد کند که مشخصا از رشد۳,۳ درصدی  سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ کم تر است. قیمت‌های بالای سوخت، سهمیه‌های پایین‌تر در مناطق صیادی مهم و آب‌وهوای نامساعد در مناطق کلیدی ماهیگیری، همگی به کاهش سرعت صید کمک کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود ماهیگیری از دریاها با کاهش ۰,۲ درصدی به ۹۲,۱ میلیون تن برسد.

با وجود افزایش اندک حجم تجارت، تورم و قیمت‌های بالا به افزایش سریع درآمد تجاری منجر شد و حجم تجارت جهانی به ۱۹۳,۵ میلیارد دلار افزایش یافت که ۱۰,۷ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت. بخش عمده‌ای از این افزایش از اکوادور، چین و نروژ بوده است که انتظار می‌رود صادرات این کشورها با ۲۰ درصد افزایش به ۸,۱ میلیارد دلار برسد. اکوادور از افزایش تولید، سود زیادی برد و موقعیت خود را به عنوان صادرکننده برتر جهانی تثبیت کرد. تولید در سال ۲۰۲۱ به بیش از ۱ میلیون تن رسید و پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی برای سال ۲۰۲۲ است. قیمت‌های بین‌المللی ماهی سالمون در ماه مه به بالاترین حد خود در ده سال گذشته رسید، که همراه با قیمت‌های بالای ماهیان خشکی، درآمدهای صادراتی نروژ را ۱۸ درصد افزایش داد. برای واردات، ایالات متحده آمریکا و چین که مجموعاً ۳۶ درصد از ارزش واردات را تشکیل می‌دهند، به ترتیب شاهد رشد ۱۳ درصدی و ۱۱ درصدی واردات بودند. اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین بازار از نظر ارزش شاهد کاهش حجم واردات بود ولی ارزش واردات آن یک درصد رشد کرد.

در سطح جهانی، کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان واقعی نقش مهمی در حاکم شدن قیمت نفت‌خام و حمل و نقل ایفا کرده است. شاخص برنت برای نفت خام اکنون کمتر از قبل از حمله روسیه به اوکراین است. هزینه‌های حمل و نقل پس از ثبت کاهش شدید در اواسط سال ۲۰۲۲ تا حدودی تثبیت شده است، اگرچه تورم و رشد ضعیف اقتصادی چشم‌انداز تقاضا را نامطمئن ساخته است. هر دوی این تحولات فشار صعودی بر قیمت ماهی را کاهش داده است.

در سپتامبر ۲۰۲۲، دولت نروژ برنامه‌ای برای وضع مالیات ۴۰ درصدی برای بیشتر شرکت‌های پرورش ماهی “سالمون” وضع کرد که این امر با مخالفت شدید فعالان این صنعت مواجه شد و موجی از شوک را در بازار ایجاد کرد. صرف نظر از توافق نهایی، اختلال قابل‌توجهی برای صنعت برای سال ۲۰۲۳ پیش‌بینی شده بود، که با توجه به نقش نروژ به عنوان صادرکننده اصلی ماهی سالمون، پیامدهای قابل‌توجهی برای بازارهای بین‌المللی خواهد داشت.

شاخص قیمت ماهی

 فائو بین ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۲ افزایش ۶,۸ درصدی را ثبت کرد. بیشترین افزایش مربوط به صید ماهیان وحشی بود، با افزایش ۳۴ درصدی  قیمت ماهی کاد و افزایش ۹۸ درصدی سطحزیان ریز. قیمت‌های آبزیان ‌پرورشی بین ماه‌های می و ژوئن افزایش یافت، اما کاهش بعدی قیمت‌ها برای گونه‌هایی مانند ماهی سالمون و میگو باعث شد که شاخص آبزی‌پروری در سپتامبر به ۶ درصد کمتر از سطح ژانویه برسد. گربه ماهی(Pangasius)  گونه‌ای عمدتاً پرورشی است و در پی افزایش تقاضا با جایگزینی این ماهی با ماهی‌های کمیاب و گران قیمت ماهی کاد و هداک(haddock)  روند افزایشی قیمت کنترل شد.

 سرپایان

تقاضای کم

در طول همه‌گیری کویید -۱۹، تقاضا عمدتاً به دلیل این واقعیت که صنعت گردشگری در اروپا تقریباً تعطیل شده بود ضعیف‌تر بود،. با بازگشت اوضاع به حالت عادی، تقاضا در تعدادی از بازارها به میزان قابل توجهی بهبود یافت که منجر به افزایش قیمت‌ها شد.

اختاپوس

در سال ۲۰۲۰، صید جهانی اختاپوس به ۳۷۷,۸۱۸ تن رسید. چین ۲۷,۸ درصد و کشورهای غرب آفریقا (مراکش و موریتانی) ۲۴ درصد از این میزان را به خود اختصاص داده‌اند. سایر تولیدکنندگان بزرگ عبارتند از مکزیک (۹,۲ درصد از کل)، ژاپن (۸,۶ درصد از کل) و جمهوری کره (۵,۱ درصد از کل). در طول سه سال گذشته (۲۰۱۸-۲۰۲۰) کل صید کمتر از ۳۸۰ هزار تن بوده است.

به نظر می‌رسد یک راه حل برای وضعیت تنگاتنگ عرضه این است که می‌توان پرورش اختاپوس را شروع کرد و چندین گروه تاکنون روی این موضوع کار کرده‌اند. در طول سال‌ها، عرضه اختاپوس و ماهی مُرکّب کاهش یافته است. در تلاش برای افزایش ذخایر، چندین گروه در حال آماده شدن برای شروع تولید سرپایان از طریق آبزی‌پروری هستند، اما با مقاومت شدید گروه‌های مدافع حقوق حیوانات و محیط زیست مواجه می‌شوند. یک شرکت اسپانیایی قصد دارد حدود ۳ هزار تن اختاپوس را در تاسیسات آبزی‌پروری خود در جزایر قناری تولید کند. انتظار می‌رود این عملیات در سال ۲۰۲۳ آغاز شود، اما با مخالفت گسترده از سوی بخش‌های مختلف مواجه است.

Pacma، حزب اسپانیایی برای حیوانات  (Partido Animalista)، به دلایلی به این توسعه اعتراض می‌کند   Pacma ادعا می‌کند که دولت منطقه ای جزایر قناری مخالف این توسعه است، اگرچه مقامات از این طرح‌ها دفاع کرده اند Pacma همچنین ادعا می‌کند که این پروژه منجر به مشکلات زیست محیطی جدی می‌شود و بر اساس یک رژیم غذایی گوشتخواری که اختاپوس دارد، به صید بیش از حد و شیوه‌های ماهیگیری ناپایدار دامن می‌زند.

تجارت

واردات اختاپوس ژاپن بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته و از ۵۰,۹۲۷ تن در سال ۲۰۱۵ به ۳۷,۷۵۲ تن در سال ۲۰۲۰ رسید. با این حال، در سال ۲۰۲۲، واردات در شش ماهه نخست سال میلادی مجدداً به ۱۸,۰۳۱ تن افزایش یافت (۱۲,۸بیشتر در مقایسه با ۲۰۲۱). بیشتر واردات اختاپوس ژاپن از مراکش، موریتانی، چین و ویتنام انجام می‌شود. به نظر می‌رسد دلیل اصلی کاهش واردات، تضعیف یِن واحد پول ملی ژاپن باشد.

در حالی که واردات اختاپوس ژاپن رو به کاهش است، واردات کره‌ همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است. واردات در نیمه اول سال ۲۰۲۲ در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ اندکی کاهش یافت و از ۳۵,۰۹۰ تن در سال ۲۰۲۱ به ۳۲,۷۱۳ تن در سال ۲۰۲۲ رسید. تامین‌کنندگان اصلی اختاپوس کره کشورهای  چین، ویتنام و تایلند بودند. قیمت‌های وارداتی در جمهوری کره در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت. برای واردات اختاپوس منجمد کوچک، قیمت‌ها در نیمه اول سال ۲۸ درصد نسبت به قیمت‌های نیمه اول سال ۲۰۲۱ افزایش یافت.

ماهی مُرکّب

صید جهانی ماهی مُرکّب به طور قابل توجهی کاهش یافته و از ۳,۱ میلیون تن در سال ۲۰۰۰ به ۲,۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است. یکی از راه حل‌های این امر آبزی‌پروری است، اما پرورش ماهی مُرکب دشوار است. در ۶۰ سال گذشته، دانشمندان تلاش کرده‌اند تا سیستم پرورشی ماهی مرکب را ایجاد کنند، اما به موفقیت چندانی نرسیده‌اند. با این حال، اکنون گروهی از دانشمندان در موسسه علم و فناوری اوکیناوا یک سیستم پرورش ماهی مرکب را ایجاد کرده‌اند که ممکن است موفقیت‌آمیز باشد و به اندازه کافی ارزان و مقرون به است تا بتواند با ماهی مرکب وارداتی رقابت کند. این گروه ادعا می‌کند که توانسته چرخه زندگی کامل ماهی مرکب را کنترل کند.

دانشمندان مؤسسه علم و فناوری اوکیناوا،  10 نسل از ماهی مرکب بیضی شکل (Sepioteuthis lessoniana) را پرورش داده‌اند و با یک شریک تجاری کار می‌کنند و در عین حال با ۵ یا ۶ نفر دیگر نیز در تماس هستند. با این حال، با قیمت پایین ماهی مرکب، پرورش این آبزی در حال حاضر سودآور نیست.

اتاق ملی ماهی مرکب جامبو پرو، CAPECAL (Camara Peruana Calamar Gigante)، و موسسه دریایی این کشور (IMARPE)، توافق نامه‌ای را برای ترویج صید پایدار ماهی مرکب جامبو (Dosidicus gigas) امضا کرده‌اند.

صیادی ماهی مرکب جامبو به یکی از مهم‌ترین صیادی‌های پرو برای مصرف مستقیم انسان تبدیل شده است و یکی از بزرگترین صیادی‌های سنتی در جهان است. بر اساس گزارش  CAPECAL، صید ماهی مرکب جامبو در اقیانوس آرام به حدود ۹۰۰ هزار تن در سال می‌رسد که حدود ۵۰۰ هزار تن آن در پرو صید شده است.

تجارت

صادرات ماهی مرکب ایلکس آرژانتین در نیمه اول سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ با ۱۴ درصد افزایش به ۱۱۵ هزار و ۱۳۵ تن رسید. از نظر ارزش، صادرات از ۲۰۵,۶ میلیون دلار در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۲۴۵,۳ میلیون دلار در همین مدت دوره در سال ۲۰۲۲  افزایش یافت (+۱۷ درصد). بنابراین میانگین قیمت صادرات با ۴,۱ درصد افزایش به ۲,۱۳ دلار در هر کیلوگرم رسید.

واردات ماهی مرکب و cuttlefish که یک نرم تن دریایی شناگر شبیه ماهی مرکب پهن است) به آمریکا در نیمه اول سال ۲۰۲۲ نسبت به نیمه اول سال ۲۰۲۱ به طرز چشمگیری افزایش یافت. کل واردات از ۳۲,۰۸۶ تن به ۴۴,۶۲۰ تن (+۳۹,۱ درصد) افزایش یافت. تأمین‌کنندگان اصلی چین (۱۳,۰۹۲ تن یا ۲۹,۳ درصد کل)، هند (۶,۵۰۲ تن، ۱۴,۶ درصد کل) و آرژانتین (۵,۵۰۰ تن، ۱۲,۳ درصد از کل) بودند.

واردات ماهی مرکب ایالات متحده مدت‌هاست که از زمان افت در سال ۲۰۱۵ مجددا یک روند صعودی داشته است. از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ واردات به طور پیوسته افزایش یافته، اما پس از آن برای چند سال (البته با فراز و نشیب) تا اواسط سال ۲۰۲۱ که واردات از نو شروع به افزایش قابل توجهی کرد، رکود داشت.

واردات cuttlefish و ماهی مرکب ژاپن در نیمه اول سال ۲۰۲۲ ادامه یافت و از ۶۷ هزار و ۷۸۱ تن در این دوره در سال ۲۰۲۰ به ۷۲ هزار و ۱۶۹ تن در سال ۲۰۲۱ و به ۷۷ هزار و ۷۶۰ تن در سال ۲۰۲۲ رسید. بزرگ‌ترین تامین‌کننده با اختلاف، چین بود که ۶۱ درصد از کل را به خود اختصاص داد و پس از آن پرو با ۱۲,۵ درصد قرار گرفت.

از سوی دیگر واردات cuttlefish و ماهی مرکب چین ۱۴,۱ درصد در این دوره نسبت به سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است. واردات از ۱۹۶۰۲۲ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۱۶۸۴۰۰ تن در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است. بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان به ترتیب اندونزی، ایالات متحده آمریکا و پاکستان بودند.

صادرات cuttlefish و ماهی مرکب چین دوباره به شدت افزایش یافت و از ۲۴۷,۷۶۷ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۳۱۰,۷۹۷ تن در مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ (+۲۵,۴ درصد) رسید. بزرگ‌ترین بازارها ژاپن، تایلند و جمهوری کره بودند. با این حال، واردات cuttlefish و ماهی مرکب کره در نیمه اول سال ۲۰۲۲ با ۱۳ درصد کاهش به ۷۳,۰۷۹ تن رسید

چشم‌انداز

عرضه اختاپوس احتمالاً در ماه‌های آینده میلادی کم خواهد بود، اما با پایان فصل گردشگری اروپا، تقاضا کاهش می‌یابد. همچنین انتظار می‌رود عرضه ماهی مرکب محدود باشد و قیمت‌ها که از اواسط سال ۲۰۲۱ به‌طور پیوسته افزایش یافته‌اند، احتمالا مجددا تا حدودی افزایش یابند.

تجارت بین‌المللی پس از همه‌گیری کووید-۱۹ نشانه‌هایی از بهبود را نشان داده است، اما همچنان فراز و نشیب‌هایی وجود دارد. اکنون انتظار می‌رود که تجارت تثبیت شود و رشدی در بازارهای اصلی وجود داشته باشد.

مصرف اسپانیایی سرپایان، امسال به دلیل بازگشت گردشگران به این کشور دوباره افزایش یافته است. واردات ماهی مرکب از ۱۲۳,۱۳۸ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۱۴۳,۹۱۹ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۲ افزایش یافت. بنابراین، کشور در مسیر وضعیت “عادی” قرار دارد. طبق معمول، جزایر فالکلند (مالویناس) تأمین کننده اصلی و پس از آن پرو و مراکش بودند.

به طور کلی، قیمت ماهی مرکب در اروپا از اواسط سال ۲۰۲۱ به طور پیوسته در حال افزایش بوده است. به نظر می‌رسد قیمت‌ها در ماه‌های اخیر با سرعت بیشتری افزایش یافته است.

پودر و روغن ماهی

پرو بیشتر ماهیگیری را متوقف می‌کند، تقاضای چین کاهش می‌یابد

سهمیه‌های بالاتر در اقیانوس اطلس شمالی و تولید بیشتر در شیلی باعث تقویت ذخایر جهانی پودر ماهی و روغن ماهی شده است که به دلیل صید کم در پرو کاهش یافته است. چین نیمی از واردات جهانی پودر ماهی را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده است، اما جاری شدن سیل و سایر اختلالات در تولید آبزی پروری تقاضا را در سال جاری کاهش داده است.

تولید

ماهیگیری آنچووی ۲۰۲۲ در پرو، که منبع بیشتر عرضه جهانی پودر ماهی و روغن ماهی است، به دلیل آب و هوای بد و صید زیاد بچه ماهیان، دچار شکست‌های مداوم شده است. ماهیگیری در منطقه اصلی شمال تا مرکز کشور در اواخر جولای ممنوع شد و ۸۴ درصد از سهمیه ۲,۸ میلیون تنی را پر کرد. صید بالای ماهیان جوان به این معنی است که بازده روغن، ۲ درصد از کل صید بود که بسیار کمتر از حد معمول یعنی ۳ درصد است. صید در جنوب کماکان کم است و تنها ۱۳ درصد از ۴۸۶,۰۰۰ تنی صید شده است. کاهش صید و بازده روغن ماهی در پرو معادل ۶,۷ درصد کاهش در عرضه جهانی پودر ماهی، ۱۲,۷ درصد از عرضه جهانی روغن ماهی تاثیر داشته است.

افزایش صید تولیدکنندگان ثانویه (ایالات متحده آمریکا، دانمارک و نروژ) تا حد زیادی کمبود عرضه پرو را جبران کرد. صید ایسلند در نیمه اول سال به ۳۸۰ هزار تن افزایش یافت که ۸۴ درصد نسبت به سال گذشته بیشتر بود. این عدد عمدتاً به دلیل افزایش هفت برابری سهمیه کاپلین به ۸۷۰ هزار تن بود.

تجارت

افزایش قابل توجه تقاضا باعث شد چین نیمی از واردات پودر ماهی را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص دهد. این تقاضا به دلیل شرایط آب و هوایی نامناسب برای پرورش‌دهندگان ماهی و ذخایر بزرگ پودر ماهی در انبارها اندکی کاهش یافته است. در نیمه اول سال ۲۰۲۲، چین ۸۷۳ هزار تن پودر ماهی وارد کرد که ۷۷ هزار تن کمتر از مدت مشابه سال ۲۰۲۱ بود، اما همچنان ۳۰۸ هزار تن بیشتر از شش ماهه اول سال ۲۰۲۰ بود.

پس از کاهش ۲۱ درصدی سال به سال در سه ماهه اول ۲۰۲۲، نروژ، بازار اصلی روغن ماهی، شاهد افزایش واردات در سه ماهه دوم با واردات ۵۲ هزار تن بین آوریل و ژوئن بود. قیمت‌های بالای روغن ماهی پرو، تقاضا برای منابع جایگزین را افزایش داده است، به طوری که واردات نروژ از پرو از ۳۳۴۰۰ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۱۶۲۰۰ تن در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است. ایسلند اکنون تامین‌کننده اصلی بازار نروژ است و ۱۹۲۰۰ تن روغن ماهی صادر می‌کند.

قیمت

قیمت پودر ماهی در ماه آوریل با ۱۶۰۰ دلار در تن CIF ) پرو، ۶۵ درصد پروتئین) به اوج خود رسید. قیمت پودر ماهی از آن زمان کم و بیش پایدار مانده است.

قیمت روغن ماهی همچنان در حال افزایش است و در ماه سپتامبر به ۳۷۰۰ دلار در هر تن برای روغن خوراکی پرو رسید. این نزدیک به دو برابر قیمت کشور پرو در این زمان در سال گذشته است. منابع روغن ماهی اقیانوس اطلس شمالی بسیار ارزشمند هستند، چرا که در رقابت‌پذیری خود با افزایش سهمیه‌ها در گونه‌های کلیدی که به عرضه کمک می‌کند. متوسط قیمت واردات روغن ماهی خوراکی در بنادر اروپای شمالی ۳۰۰۰ دلار در هر تن بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد افزایش داشت.

چشم‌انداز

در یک سال معمولی، کشور پرو نزدیک به نیمی از عرضه جهانی پودر ماهی و یک سوم عرضه روغن ماهی را تولید خواهد کرد. به این ترتیب، عقب‌نشینی‌هایی که امسال ماهیگیری آنچووی با آن مواجه شد، تأثیر قابل توجهی بر بازار جهانی داشته است. اگر صید با سهمیه‌های افزایش یافته در اقیانوس اطلس شمالی مصادف نمی‌شد، این موارد بسیار بارزتر بود. مالیات پیشنهادی بر مزارع ماهی سالمون در نروژ احتمالاً کاهش پیش‌بینی شده قبلی در تولید را تشدید می‌کند و در نتیجه تقاضا در بازار اولیه روغن ماهی را محدود می‌نماید.

ماهیان کَفزی

ماهیان کفزی در سال ۲۰۲۳ اندکی کاهش یافته است

به نظر می‌رسد روند نزولی در سال ۲۰۲۲ اندکی کمتر از روند سال ۲۰۲۱ باشد. چشم انداز سال ۲۰۲۳ کاهش جزئی بیشتری در عرضه را پیش‌بینی می‌کند. انتظار می‌رود ماهی آتلانتیک و ماهی هداک به ترتیب به حدود ۹۳۰ هزار تن و ۳۰۸ هزار تن برسند، در حالی که انتظار می‌رود روند ماهی  Saithبه ۳۰۷ هزار تن افزایش یابد.

سایته (Pollachius virens) گونه ای از ماهیان دریایی از تیره پولاک پولاکیوس است. عموماً در ایالات متحده به آن “پولاک” می‌‎گویند.

تأمین

به نظر می‌رسد تأمین ماهیان کفزی در سال ۲۰۲۲ کمی کمتر از سال ۲۰۲۱ بوده است. انتظار می رود ماهی آتلانتیک به تقریبا ۱,۱ میلیون تن، هداک به حدود ۳۰۴ هزار  تن و ماهی پولاک به حدود ۳۴۵ هزار تن برسد. در مجموع، این میزان برای سال ۲۰۲۲ به ۱,۷ میلیون تن می‌رسد که در مقایسه با سال ۲۰۲۱ حدود ۷۵ هزار تن کاهش نشان می‌دهد.

بازارها

بازار اتحادیه اروپا برای برآورده کردن تقاضای خود برای این ماهی‌ها به شدّت به واردات وابسته است. مطالعه اخیر منتشر شده توسط “انجمن پردازشگران و بازرگانان ماهی اتحادیه اروپا” به این نتیجه رسید که این وابستگی برای بیشتر گونه‌ها در حال افزایش است. میزان تقاضای ماهی‌های سفید در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱ میلادی ۲ میلیون و ۵۶۳ هزار تن برآورد شده که ۲ میلیون و ۳۹۷ هزار تن (۹۴ درصد) آن وارد شده است.

البته وابستگی واردات از گونه‌ای به گونه دیگر متفاوت است. برای ماهی کاد، تخمین زده می‌شود که بازار اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۸۹۱ هزار تن بوده که وابستگی به واردات حدود ۹۵ درصد بوده و در حال رشد است. بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان ماهی کاد به اتحادیه اروپا نروژ (۳۶ درصد واردات)، ایسلند (۲۴ درصد) و فدراسیون روسیه (۱۷ درصد) بودند.

حدود ۱۶۹ هزارتن ماهی saithe (نوعی پولاک) برای بازار اتحادیه اروپا تأمین شد که وابستگی به واردات کمی کمتر بود، ۸۸ درصد، و تأمین‌کنندگان اصلی ایسلند (۳۹ درصد)، نروژ (۳۳ درصد) و فارو (۱۴ درصد) بودند.

برای این بازار ۵۱۶ هزار تن ماهی هیک تأمین شد. وابستگی به واردات اتحادیه اروپا ۸۷ درصد تخمین زده شده و تأمین‌کنندگان اصلی، نامیبیا (۳۸ درصد)، آفریقای جنوبی (۱۸ درصد) و آرژانتین (۱۷ درصد) بودند.

اتحادیه اروپا به ماهی آلاسکا پولاک نیاز دارد، وابستگی به واردات این ماهی ۱۰۰ درصد بود. واردات اتحادیه اروپا حدود ۸۰۸ هزار تن آلاسکا پولاک در سال ۲۰۲۱ بوده است و تأمین‌کنندگان اصلی آن، ایالات متحده آمریکا (۳۸ درصد)، چین (۳۵ درصد) و فدراسیون روسیه (۲۵ درصد) بودند.

هداک یک‌گونه نسبتا کوچک برای مصرف‌کننده اروپایی است.تقاضای بازار اتحادیه اروپا ۴۵ هزار تن در سال تخمین زده می‌شود و وابستگی به واردات ۶۷ درصد است. تأمین‌کنندگان عمده نروژ (۵۲ درصد)، فدراسیون روسیه (۱۸ درصد) و ایسلند (۱۳ درصد) هستند.

لابستر( شاه میگو)

در سال ۲۰۲۱، صیادان لابستر یا همان شاه میگو -که البته بیشتر شبیه خرچنگ است تا میگو!- در فلوریدا ۲۱۳۲ تن به ارزش ۴۲,۴ میلیون دلار برداشت داشتند. صید در سال ۲۰۲۲ می‌تواند به میزان قابل توجهی کمتر باشد. توفان در بدترین زمان برای صیادان خرچنگ رخ داد. سه ماه اول فصل صید خرچنگ، که از اواخر جولای یا اوایل آگوست شروع می‌شود و در مارس یا آوریل به پایان می‌رسد، معمولا بیشترین حجم را به همراه دارد.

بازارها و تجارت

تجارت جهانی لابستر در نیمه اول سال ۲۰۲۲ نسبت به نیمه اول سال ۲۰۲۱ اندکی کاهش یافت. کل واردات با ۲,۸ درصد کاهش به ۷۲ هزار و ۷۱۵ تن رسید. دو واردکننده بزرگ، ایالات متحده آمریکا و چین، به ترتیب ۸,۸ و ۴,۶ درصد کاهش داشتند، در حالی که واردات به اسپانیا ۶۶,۲ درصد افزایش یافت.

واردات ایالات متحده در این دوره از۳۰ هزار و ۵۰۴ تن در سال ۲۰۲۱ به ۲۷ هزار و ۸۰۹ تن در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. ۸۸,۷ درصد از واردات ایالات متحده از کانادا بود. از سوی دیگر، صادرات ایالات متحده از ۶۸۵۰ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۷۴۷۷ تن در مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت. چین بازار غالب بود و حدود ۴۵ درصد از صادرات لابستر آمریکا را در این دوره به خود اختصاص داد.

واردات چین در نیمه اول سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ میلادی ۴,۶ درصد کاهش یافت. واردات از کانادا با ۱۷,۳ درصد کاهش به ۹۳۱۴ تن رسید در حالی که واردات از ویتنام به شدت افزایش یافت، از ۳۶۵ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۴۰۹۹ تن در مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ رسید و واردات از ایالات متحده آمریکا تقریباً ۴۰ درصد کاهش یافت و به فقط ۱۷۶۴ تن رسید.

کانادا بزرگ‌ترین صادرکننده لابستر،کاهش ۲,۸ درصدی در صادرات خود در نیمه اول سال داشته است. صادرات لابستر زنده کانادا به چین پس از همه‌گیری کووید -۱۹ دوباره در حال افزایش است. تقاضا در چین بهبود یافته است، به ویژه با لغو محدودیت‌های COVID در پکن و شانگهای، اما صادرات به چین کمی دست و پاگیر شده است. الزامات برچسب‌گذاری جدیدی وجود دارد که باید کاملاً رعایت شود و همچنین الزامات ردیابی. علاوه بر این، رقابت از سوی تأمین‌کنندگان اروپایی و آسیایی نیز قوی‌تر شده است.

در نیمه اول سال ۲۰۲۲، کانادا ۹۸۰۰ تن خرچنگ زنده را به چین صادر کرد، در حالی که این رقم به ایالات متحده آمریکا ۱۵ هزار و ۱۰۰ تن بود. به نظر می‌رسد که قیمت‌های پرداختی توسط واردکنندگان چینی کمتر از قیمت‌های پرداخت شده توسط واردکنندگان آمریکایی بوده است، حتی اگر ارزش کل صادرات به چین بالاتر (۶۱ میلیون دلار) از ارزش صادرات به ایالات متحده آمریکا (۳۵,۷ میلیون دلار) باشد. این تفاوت‌ها می‌تواند ناشی از نحوه گزارش حمل و نقل و نوسانات ارز باشد و ممکن است تصویر را مخدوش کند.

در حالی که واردات به بازارهای اصلی (ایالات متحده آمریکا و چین) در این دوره اندکی کمتر بود، واردات به اتحادیه اروپا ۲۳,۵ درصد افزایش یافت و از ۹۲۰۳ تن در سال ۲۰۲۱ به ۱۱۳۶۵ تن در سال ۲۰۲۲٫ رسید. یکی از دلایل این امر ممکن است این باشد که اروپا محدودیت‌های کووید – ۱۹ را زودتر لغو کرده، در حالی که محدودیت‌ها در ایالات متحده آمریکا و به ویژه در چین هنوز به قوت خود باقی است. این امر بر صرف غذا در رستوران‌ها و در نتیجه مصرف خرچنگ تأثیر می‌گذارد.

چشم‌انداز

منابع تأمین کننده لابستر تا حدودی نامشخص است، اما منابع از نیوانگلند نسبتاً خوب بوده است. در نتیجه، قیمت‌ها برای برداشت اندکی کاهش یافته و فراوری‌ها شاهد کاهش ظرفیت خود بوده‌اند. با این حال، عرضه لابستر صخره‌ای از فلوریدا در نتیجه توفان “ایان”، به طور جدی کاهش یافته است.

در حالی که انتظار می‌رفت تقاضا در چین بسیار خوب باشد، محدودیت‌های کووید -۱۹ تأثیر منفی داشت. به دلیل این محدودیت‌ها که هنوز به قوت خود باقی است، غذا خوردن در خارج از خانه همچنان در چین محدود است و بر تقاضای خرچنگ تأثیر می‌گذارد.

با تقاضای نسبتاً پایدار در چین و ایالات متحده آمریکا و تقاضای رو به رشد در اروپا، به نظر می‌رسد چشم‌انداز متفاوت باشد، البته با فراز و نشیب‌های موجود به طور کلی قیمت‌ها در اروپا افزایش یافته است،. با بازگشت زندگی به حالت عادی تقریباً در بیشتر بازارها، می‌توان انتظار داشت که تقاضا دوباره افزایش یابد. با این حال، چشم‌انداز اقتصاد جهان ممکن است تأثیر منفی بر تقاضا برای اقلام لوکس مانند لابستر داشته باشد.

قیمت لابسترهای آمریکایی در بازار اروپا تا پایان سال ۲۰۲۰ به روند صعودی خود ادامه می‌دهد، اگرچه این قیمت از اوایل تا اواسط سال ۲۰۲۱ کاهش داشت. از آن زمان، قیمت‌های وارداتی لابستر دریایی آمریکا در اروپا بالا و ثابت بوده است. تورم در بسیاری از کشورهای اروپایی بیداد می‌کند و ممکن است فروش را تا حدودی کاهش دهد.

می‌توان انتظار داشت که قیمت‌ها همچنان بالا باقی بماند و عرضه‌های کمتر در ماه‌‍‌های ابتدایی سال ۲۰۲۲ به این معنی است که این قیمت‌ها می‌توانند افزایش بیشتری پیدا کنند.

سی‌باس و سی‌بریم

با دست و پنجه نرم کردن پرورش دهندگان با هزینه‌ها، قیمت‌ها افزایش می‌یابد

فروش قوی در بازارهای اصلی در طول تابستان به افزایش تقاضا برای “سی‌باس” کمک کرده است، در حالی که همچنان مقدار زیادی ماهی “بریم” در بازار وجود دارد. اگرچه پرورش دهندگان همچنان با هزینه‌های بالایی برای نهاده‌ها مواجه هستند قیمت‌های هر دو ماهی بالا است و برداشت محصول در سال ۲۰۲۲ به میزان قابل توجهی افزایش یافت.

تولید

به نظر می‌رسد افزایش قیمت ماهی باس در سال ۲۰۲۱ با واکنش هماهنگ کشاورزان در منطقه مدیترانه همراه بوده است. جهش قابل توجهی در تولید برای سال ۲۰۲۲ پیش‌بینی می‌شود که به میزان ۱۵ هزار تن (۶ درصد) ماهی بیشتر در مقایسه با سال ۲۰۲۱ در سال جاری از مزرعه خارج می‌شود که (۶ درصد) کمتر از اوج خود در سال ۲۰۱۹ است.

یونان انتظار دارد در سال ۲۰۲۲ از دو گونه باس و سی‌بریم برداشت داشته باشد. تقاضای شدید در بازارهای کلیدی مانند ایتالیا، جایی که یونان به ترتیب ۴۰ و ۵۰ درصد از سهم بازار باس و سی‌بریم را در اختیار دارد، به تولیدکنندگان برای افزایش سطح ذخیره‌سازی کمک کرده است. انتظار می‌رود بازده این دو گونه در سال ۲۰۲۲ به نزدیک به ۱۵۰ هزار تن برسد که ۱۲ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد.

کرواسی به طور پیوسته ذخایر باس دریایی خود را افزایش داده است و اکنون به اندازه ایتالیا تولید می‌کند که این یک شاهکار چشمگیر برای کشوری است که، تنها یک پانزدهم ایتالیا جمعیت دارد.

نرخ تورم سالانه در سراسر اتحادیه اروپا به نزدیک به ۱۰ درصد رسیده است، نرخی که از دهه ۱۹۸۰ مشاهده نشده است. این موضوع بر کل زنجیره ارزش تأثیر گذاشته است و همه از مصرف‌کنندگان گرفته تا خرده فروشان در تلاش برای متعادل کردن مجدد قیمت‌ها هستند. هزینه خوراک به طور متوسط ۷۰ درصد از هزینه‌های پرورش‌دهندگان باس و بریم را تشکیل می‌دهد، و با افزایش سرسام آور قیمت غلات و روغن ماهی در ماه‌های اخیر، پرورش‌دهندگان برای تأمین این هزینه‌ها با مشکل مواجه شده‌اند.

در حالی که تورم یک موضوع همیشگی در کشور ترکیه بوده و در این کشور که تولید‌کننده پیشرو جهانی “سی‌باس” و “سی بریم” است، اکنون اوضاع از بد به بدتر تبدیل شده است. نرخ تورم سالانه ترکیه در ژوئیه نزدیک به ۸۰ درصد بود (در مقایسه با ۲۰ درصد در این زمان در سال گذشته) که بر بی‌ثباتی اقتصاد افزود، اگرچه کاهش مداوم ارزش لیر ترکیه تا حدودی به رونق صادرات این کشور به اتحادیه اروپا کمک کرده است.

تجارت

بازار اروپا شاهد بوده است که واردات باس و بریم از سطح قبل از همه‌گیری در بازارهای کلیدی فراتر رفته است. تقاضا در ایتالیا، واردکننده اصلی باس و بریم، در نیمه اول سال ۲۰۲۲ با افزایش واردات از یونان و کرواسی، بازار را ثابت نگه داشته است. تجارت در ماه مه به اوج خود رسید و حجم سی‌باس ۸ درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ افزایش یافت.

در بازارهای کوچک‌تر مانند اسپانیا و فرانسه، واردات هر دو گونه نیز در کل افزایش یافت. مجموع عرضه برای این دو بازار در نیمه اول سال ۲۰۲۲ به ۱۹ هزار و ۹۰۰ تن افزایش یافت که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۱ درصد رشد داشت. عرضه بیشتر از یونان و ترکیه، بیشتر این رشد را به خود اختصاص داده است.

قیمت

تقاضای شدید، قیمت‌ باس را در نیمه اول سال ۲۰۲۲ افزایش داد. در مرکامادرید، قیمت باس در تابستان به بالاترین حد خود رسید، ماهی‌های سایز متوسط در اواسط ژوئیه ۶,۸۰ یورو در هر کیلوگرم فروخته می‌شد، این در حالی است که در جولای ۲۰۲۱، قیمت ماهی ۵,۶۰ به ازای هر کیلوگرم بود.

به دنبال تقاضای سریع در طول دوره زمستان، قیمت ماهی‌ سی‌بریم در بیشتر سایزها در نیمه اول سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است و ماهی‌های سایز متوسط به قیمت ۵,۶۰ یورو به فروش رسید که به نسبت سال گذشته که  4,80 یورو بود افزایش نشان می‌دهد. ماهی‌های بزرگ‌تر قیمت‌های نامنظمی از خود نشان دادند، زیرا از ۷,۱۰ در هر کیلوگرم در ژانویه ۲۰۲۲ به ۵,۵۰ یورو در اوایل ماه مه کاهش یافتند و مجددا در اواسط ژوئیه به ۷,۲۰ یورو رسیدند.

چشم‌انداز

انتظار می‌رود عرضه باس حداقل تا سال آینده میلادی محدود بماند، در حالی که تولید بریم به راحتی در دسترس خواهد بود. در حالی که سطح تولید از سال ۲۰۲۰ در حال افزایش است، کمبود عرضه ترکیه همچنان در بازار احساس می‌شود و انتظار می‌رود عرضه ۱,۵ درصد کمتر از سطح سال ۲۰۱۹ باشد. در حالی که قیمت‌ها بالا هستند، بیشتر سود ناشی از افزایش‌ قیمت به سمت کاهش حاشیه‌های سود پرورش‌دهندگان می‌رود که اکنون به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است.

میگو

چین بزرگ‌ترین واردکننده میگو در جهان شد

افزایش عرضه میگوی پرورشی، اکوادور را از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۲ در رأس تجارت جهانی میگو نگه داشت. در این دوره، چین با واردات بیشتراز اکوادور و ایجاد شکاف در عرضه بیشتر با تولیدکنندگان آسیایی، از ایالات متحده آمریکا به عنوان برترین بازار وارداتی پیشی گرفت.

عرضه

هزینه نهاده‌های آبزی پروری (خوراک، سوخت و حمل و نقل) به طور قابل‌توجهی در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت و باعث ایجاد مشکلاتی برای پرورش‌دهندگان میگو در سراسر جهان شد. با این وجود، تولید و صادرات میگوی پرورشی در آسیا در سه ماهه دوم و سوم سال ۲۰۲۲ که فصل اصلی پرورش در این منطقه است، متوسط بود. از نظر گونه، میگوی وانامی در روند عرضه غالب بود. افزایش تولید میگوی ببری سیاه پرورشی در آسیا، پس از سال‌ها تولیدات کم، قابل توجه بود.

تقاضا و قیمت میگو در بازارهای عمده در طول ژانویه تا آگوست نسبتاً ثابت بود. از سپتامبر، قیمت میگو در تجارت بین‌المللی شروع به ضعیف شدن کرد و به سطوح پایینی در ماه اکتبر رسید که برای بسیاری از پرورش‌دهندگان برای ادامه تولید، به‌ویژه در آسیا، سودآور نبود. در هند، پرورش‌دهندگان میگو به دلیل کاهش قیمت در بازار، ذخیره استخرها را کاهش دادند و کارخانه‌های فرآوری نیز فرآوری صادراتی را کاهش داده‌اند. این روند در آسیای جنوب شرقی (ویتنام، اندونزی، تایلند) نیز مشابه است.

تولید میگوی پرورشی از نوامبر تا فوریه/ مارس در آسیا به صورت فصلی کم خواهد بود. در آمریکای لاتین، اکوادور که بزرگ‌ترین تولیدکننده میگوی پرورشی است، رشد تولید میگوی پرورشی همچنان ادامه دارد و تولید بیش از یک میلیون تن در سال ۲۰۲۲ پیش‌بینی می‌شود.

در ایالات متحده آمریکا، توفان یان، سواحل جنوب غربی فلوریدا را به شدت تحت تاثیر قرار داد و کشتی‌های صید میگو و تاسیسات بندری را نابود کرد. عمده‌فروشان ماهی در ایالات متحده با مشکلات ناشی از توفان، از جمله محموله‌های مربوط به فلوریدا و سایر مکان‌هایی که توفان به آن‌ها آسیب وارد کرده، دست و پنجه نرم می‌کنند.

در آرژانتین، تورم بالا، نرخ ارز نامطلوب، و افزایش هزینه صیادی، صنعت میگوی آرژانتین را تحت تاثیر قرار داده است. ذخایر فروخته نشده میگوی آرژانتین و همچنین در بازارهای اصلی اروپا به دلیل تقاضای کم در رقابت با “وانامی” پرورشی زیاد است. این منجر به کاهش قیمت‌ها، به ویژه برای میگوهای سایز بزرگ شده است و صادرات به بازارهای اروپایی تا حدودی کاهش یافته است.

تجارت بین‌المللی

به طور کلی تجارت میگو در سراسر جهان در نیمه اول سال ۲۰۲۲ روند مثبتی را ادامه داد. در بیشتر بازارها، واردات در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ بیشتر بود.

صادرات

افزایش تولید میگوی پرورشی در سال ۲۰۲۲ (به ویژه وانامی) در آسیا و آمریکای لاتین به افزایش تقاضای جهانی برای میگو در سال ۲۰۲۲ کمک کرد. در میان صادرکنندگان پیشرو، اکوادور و ویتنام بالاترین نرخ رشد را در دوره بررسی ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۲ بدست آوردند. هند و اندونزی به سختی روند مثبت خود را حفظ کردند. صادرات تایلند، چین و آرژانتین کاهش یافت.

در این دوره، شکاف عرضه بین دو صادرکننده برتر، اکوادور و هند، افزایش یافت، زیرا اولی سهم بازار خود را در چین، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا و بسیاری از بازارهای دیگر افزایش داد. اکوادور همچنین صادرات میگوی پوست کنده خام و میگوی پخته شده را به بازارهای غربی افزایش داد.

واردات

از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۲، مجموع واردات میگو در ۵ بازار پیشرو در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۱۳ درصد افزایش یافت و به ۱,۳۶ میلیون تن رسید.

واردات میگوهای نیمه فرآوری شده (میگوی پوست کنده) و میگوی فرآوری شده (سوخاری شده و غیره) در بازارهای غربی و ژاپن در این مدت افزایش یافت که بیشتر توسط ویتنام، تایلند، اندونزی و چین عرضه می‌شد. صادرات میگوی پوست کنده خام نیز از اکوادور افزایش یافته است.

از ابتدای پاییز، واردات ایالات متحده آمریکا و اروپا کاهش یافته است، جایی که ذخایر در زنجیره تأمین محلی زیاد بود.

ایالات متحده آمریکا

بخش خدمات غذایی ایالات متحده با زمان‌های چالش‌برانگیز مرتبط با قیمت‌های بالای سوخت، افزایش هزینه‌های حمل و نقل، تورم و…. دومین سه ماهه متوالی بدون رشد تولید ناخالص داخلی مواجه شد که بر هزینه‌ها در زنجیره تأمین، افزایش زمان لجستیک و مشکلات ذخیره‌سازی تاثیر گذاشت. با این حال، فروش توانسته زنده بماند در حالی که قیمت عمده فروشی میگو به طور قابل ملاحظه‌ای ثابت مانده است و تقاضای مصرف‌کننده را در مقایسه با سایر ماهی‌ها و محصولات شیلاتی ثابت نگه می‌دارد. تقریباً بدون هیچ محدودیتی، غذاخوری‌ در فضا‌های باز به یک اصل جدانشدنی اساسی در صنعت پذیرایی ایالات متحده تبدیل شده است.

در نیمه اول سال ۲۰۲۲، واردات میگوی ایالات متحده ۹ درصد افزایش یافت و به ۴۴۱ هزار و ۲۹۹ تن رسید که ارزش آن ۴,۲ میلیارد دلار بود. از این مقدار ۴۱ درصد میگوی پوست کنده خام، ۳۲ درصد میگوی با پوست خام و ۲۶ درصد محصولات فرآوری شده بود. در میان صادرکنندگان برتر، هند و اندونزی سهم بازار خود را به اکوادور، ویتنام و تایلند در طول دوره بررسی واگذار کردند.

اتحادیه اروپا

همزمان با بازگشایی تجارت رستوران و پذیرایی از سال گذشته، تقاضای مصرف‌کنندگان برای میگو در بازار اتحادیه اروپا به میزان قابل‌توجهی افزایش یافت. واردات از ۴۰۰ هزار تن (+۱۱ درصد)، با احتساب تجارت درون اتحادیه اروپا، طی ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۲ فراتر رفت. اسپانیا، فرانسه، دانمارک، هلند، ایتالیا، آلمان و بلژیک بزرگ‌ترین واردکنندگان بودند.

واردات از منابع غیر اتحادیه اروپا در این مدت ۲۹۶ هزار و ۴۰۷ تن (+۱۵,۷ درصد) بوده است. بزرگترین تأمین‌کنندگان اکوادور، هند، گرینلند، ویتنام و آرژانتین بودند.

در بازار، میگوی قرمز کامل آرژانتینی در رقابت شدید با “وانامی” است. دومی قیمت بهتری ارائه می‌دهد. بازار اصلی میگوی آرژانتینی، اسپانیا، در حال تغییر به سمت وانامی است. انبارهای بالای سردخانه میگوی آرژانتینی، علاوه بر تضعیف قدرت خرید خریدار، فضای نامطلوبی در بازار ایجاد می‌کند.

اروپا  اتحادیه غیر اروپایی

واردات همچنین در بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی (+۱۲,۸ درصد؛ ۳۸۸۷۸ تن) و سوئیس (۳۰,۳ درصد به ۴۵۶۰ تن) افزایش اما در نروژ (۱۱- درصد؛ ۸۰۹۰ تن) کاهش یافت. روند واردات در اوکراین (-۶۱ درصد؛ ۳۶۴۸ تن) و فدراسیون روسیه به دلیل درگیری‌های مداوم بین این دو کشور نوسان داشت. در نیمه اول سال ۲۰۲۲، صادرات میگو از آرژانتین به فدراسیون روسیه به دلیل تحریم مالی روسیه ۸۴ درصد کاهش یافت.

چین

تقاضای مصرف‌کنندگان برای میگو در خرده فروشی و تجارت غذا در بازار چین قوی بود و شکاف‌های عرضه به طور فزاینده‌ای از طریق واردات برطرف شد. تولید داخلی میگوی پرورشی به طور کلی طی ماه‌های آوریل تا اکتبر افزایش یافت.

در سال ۲۰۲۲، واردات با ۲۵,۸ درصد افزایش به ۳۷۰,۱۲۳ تن در نیمه اول سال رسید. میگوی اکوادوری بخش عمده (۶۰ درصد) سهم بازار چین را داشت و پس از آن هند (۱۲,۵ درصد)، ویتنام (۶ درصد)، کانادا (۳,۶ درصد) و گرینلند (۳ درصد) قرار گرفتند.

تا سه ماهه سوم سال ۲۰۲۲، مجموع واردات با ۵۱,۶ درصد افزایش به  661 هزار و ۸۲۲ تن رسید که چین را به بزرگ‌ترین واردکننده میگو در جهان تبدیل کرد. این حجم  225 هزار و ۱۳۳ تن بیشتر از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۱ بود. اکوادور سهم بازار ۶۰ درصد خود را (۳۹۵ هزار تن) حفظ کرد و شکاف را با سایر صادرکنندگان میگو افزایش داد. عرضه میگوی پرورشی و دریایی از سایر تأمین‌کنندگان (هند، ویتنام، اندونزی، ایران، عربستان سعودی، کانادا، گرینلند، آرژانتین) افزایش یافت. این حرکت غیرمعمول و تاثیر آن بر بازار جهانی، نیاز به توجه دارد، زیرا واردات آمریکا نیز در این مدت به ۶۴۶ هزار و ۳۰ تن رسیده است.

ژاپن

تقاضا برای میگو در طول سال ۲۰۲۲ در ژاپن پایین ماند، به ویژه برای میگوی خام، اما محصولات با ارزش بالاتر رتبه بالاتری داشت. واردات طی ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۲، ۹۶ هزار و ۵۵۵ تن (+۲,۳ درصد) بوده که شامل ۶۱ درصد میگوی خام و ۳۳,۵ درصد میگوی فرآوری شده است. در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۱، واردات میگوی خام کاهش یافت (- ۲ درصد؛ ۶۳۰۶۵ تن) اما برای میگوی فرآوری شده (+ ۱۲ درصد؛ ۳۲۳۸۰ تن) که از تایلند، ویتنام، اندونزی و چین تهیه می‌شد، افزایش یافت.

مرزهای ژاپن برای گردشگران خارجی تقریباً به مدت ۲ سال و نیم تا سپتامبر ۲۰۲۲ بسته باقی ماند و بر تقاضای میگوهای نیمه فرآوری شده (میگوی تمپورا نیمه فرآوری شده، میگوی دم با پوست خام) که عموماً در تجارت رستوران مورد نیاز است تأثیر گذاشت.

سایر

در درازای سال ۲۰۲۲، بازارهای منطقه‌ای آسیای جنوب شرقی و اقیانوس آرام، روند تقاضای مثبتی را در تجارت خرده فروشی و پذیرایی داشتند. واردات میگوی تازه و منجمد برای مصرف داخلی در جمهوری کره، تایوان، استرالیا، نیوزیلند، مالزی، سنگاپور در دوره بررسی افزایش یافت. در طول سال ۲۰۲۲، قیمت‌های خرده فروشی میگو در مقایسه با قیمت‌های صادراتی در بازارهای غربی بالا باقی ماند.

واردات میگوی منجمد برای فرآوری صادراتی نیز در ویتنام و تایلند در دوره بررسی سال ۲۰۲۲ افزایش یافت.

قیمت

به طور معمول، قیمت میگوی پرورشی در آسیا در طول دوره تولید اصلی (اردیبهشت تا سپتامبر) تنظیم و تا اکتبر ثابت می‌شود. با این حال، امسال قیمت میگو از اواسط سپتامبر در تجارت بین‌الملل شروع به کاهش کرد و با توجه به افزایش هزینه‌ نهاده‌های آبزی‌پروری، پایین‌ترین حد سود به پرورش‌دهندگان رسید.

چشم‌انداز

طی ۴ تا ۵ ماه آینده تولید میگوی پرورشی در آسیا به صورت فصلی پایین خواهد بود. در هند، پیش‌بینی می‌شود که تولید “وانامی” در سال ۲۰۲۲ به ۸۰۰ هزار تن کاهش یابد. در آسیای جنوب شرقی، تایلند، ویتنام و اندونزی نیز انتظار می‌رود که تولید در مقایسه با سال ۲۰۲۱ اندکی کاهش یابد.

با توجه به صادرات ثابت ماهانه اکوادور در سال ۲۰۲۲، تولید میگوی پرورشی در این کشور احتمالاً ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش می‌یابد.

برای میگوهای صید شده در دریا، صنعت آرژانتین انتظار دارد قیمت‌ها در ماه‌های آینده با افزایش تقاضا تثبیت شود.

واردات زیاد چین تأیید می‌کند که این کشور برای جشن‌های سال نو میلادی و قمری در سال ۲۰۲۳، زمانی که تقاضای مصرف‌کننده به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، منابع زیادی را تامین کرده است.

واردات فراوان ایالات متحده آمریکا در ۹ ماه اول سال، ممکن است واردات از آسیا را در طول ماه اکتبر تا دسامبر کاهش دهد و منابع آتی را از منبع عرضه نزدیک‌تر – اکوادور – تهیه کند.

واردات در اتحادیه اروپا احتمالا محافظه‌کارانه خواهد بود، زیرا یورو در برابر دلار آمریکا ضعیف باقی می‌ماند.

در بخش عرضه، اکوادور نسبت به تأمین‌کنندگان آسیایی در هر سه بازار (چین، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا) از مزیت نسبی برخوردار خواهد بود. صیادان میگوی آرژانتینی، صیدهای پایین‌تری را در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ پیش‌بینی می‌کنند. ذینفعان، سطح صید را کاملاً رضایت‌بخش نمی‌دانند، زیرا کشتی‌ها ۳۶ درصد کمتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۰ صید داشتند. علاوه بر این، فعالیت واحدهای فرآوری میگو ممکن است برای مدتی به دلیل کمبود مواد خام بین فصول مختل شود.

سطحزیان ریز

کل سهمیه ماهی ماکرل نروژ برای سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۲۸۴ هزار و ۵۳۹ تن است. صادرکنندگان نروژی علاوه بر ماهی ماکرل منجمد که از سال‌ها قبل به صورت کانتینری حمل می‌شود، اخیراً ماهی ماکرل تازه را از طریق هوایی به ژاپن ارسال می‌کنند،. تا پایان سپتامبر ۲۰۲۲، حدود ۱۴۶ هزار تن ماهی ماکرل از نروژ به ژاپن صادر شده است.

بزرگترین بازارها چین (۱۸,۵ درصد از کل، از نظر حجم)، جمهوری کره (۱۶,۴ درصد از کل) و اتحادیه اروپا (۱۱,۷ درصد از کل) بودند.

سطحزیان ریز

واردات ماهی ماکرل منجمد کامل چین در نیمه اول سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰ به میزان قابل توجهی کاهش داشت، اما در نیمه اول سال ۲۰۲۲ اندکی بهبود یافت. واردات از ۳۶۶۶۰ تن در سال ۲۰۲۱ به ۳۹۲۳۹ تن در مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ رسید. نروژ، ۲۲,۹ درصد کاهش در حجم ثبت کرد، در حالی که هر دو کشور ایرلند و جزایر فارو افزایش های مهمی را ثبت کردند.

واردات کامل ماهی ماکرل منجمد کشور کره در هشت ماهه اول سال ۲۰۲۲ نسبت به سال گذشته اندکی کاهش یافت و در مجموع به ۳۷,۳۲۳ تن رسید. از این میزان، ۸۶,۲ درصد (۳۲۱۷۱ تن) از نروژ بوده است. همچنین بالاترین قیمت واردات را با میانگین ۲,۴۸ دلار در هر کیلوگرم داشت، در حالی که برای ماهی ماکرل منجمد وارداتی از فدراسیون روسیه تنها ۰,۸۹ دلار به ازای هر کیلوگرم پرداخت شد.

ماهی هرینگ

واردات ماهی هرینگ منجمد اقیانوس آرام کره در نیمه اول سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ افزایش چشمگیری داشته است. واردات در شش ماهه اول سال ۲۰۲۱ به ۶۶۴۷ تن بود، در حالی که در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ به ۲۰ هزار و ۵۵۸ تن رسیده است. فدراسیون روسیه ۹۷,۵ درصد از این واردات را به خود اختصاص داده است.

صادرات ماهی هرینگ منجمد روسیه با رشد چشمگیر ۶۵,۸ درصدی از ۵۰,۱۵۴ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۸۳,۲۶۵ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۲ افزایش یافت. چین ۶۰ درصد از سهم صادرات ماهی هرینگ  منجمد روسیه را در نیمه اول سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داد. دومین بازار بزرگ (جمهوری کره) نیز از رکود در سال ۲۰۲۱ بهبود یافت.

ماهی هرینگ2

طی شش ماه اول سال، صادرات ماهی هرینگ نروژی به ۱۴۲ هزار و ۱۵۵ تن با ارزش فوب ۱,۸ میلیارد کرون (۱۷۱ میلیون دلار آمریکا) رسید. این کاهش از نظر حجم ۱۵ درصد و از نظر ارزش تنها ۳,۶ درصد بوده است. متوسط قیمت صادراتی از ۱۱,۱۱ کرون (۱,۰۶ دلار آمریکا) به ازای هر کیلوگرم در سال ۲۰۲۱ به ۱۲,۶۳ کرون (۱,۲۰ دلار آمریکا) به ازای هر کیلوگرم در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت.

واردات ماهی هرینگ آماده/کنسرو شده آلمان به کاهش نسبتاً ملایمی ادامه داد و در نیمه اول سال در مقایسه با ۲۲,۶۹۱ تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به ۲۱,۶۷۳ تن رسید.

مصرف ماهی هرینگ در آلمان در طول همه‌گیری کووید-۱۹ به سرعت افزایش یافت، اما با برداشته شدن محدودیت‌های همه‌گیری کاهش یافت. با این حال، اکنون نشانه‌هایی وجود دارد که مصرف ماهی هرینگ ممکن است دوباره در حال افزایش باشد؛ چرا که افزایش چشمگیر قیمت انرژی و غذا، موجب شده مصرف‌کنندگان به دنبال گونه‌های ماهی با قیمت پایین‌تر باشند.

کاپِلین ( Capelin)

خُردماهی از ماهیان کوچکی است که به عنوان خوراک ماهیان بزرگ‌تر در دریاها زندگی می‌کند. زیستگاه خردماهی اقیانوس اطلس و اقیانوس یخ‌بسته شمالی است

موسسه تحقیقات دریایی و آب شیرین ایسلند (MFRI) کاهش قابل‌توجهی در ماهیگیری کاپِلین در آب‌های ایسلند برای فصل ۲۰۲۲/۲۰۲۳ توصیه کرده است. برای فصل ۲۰۲۱/۲۰۲۲، MFRI  در ابتدا کل صید مجاز (TAC)400 هزار تن را پیشنهاد کرد، اما بعداً این مقدار را به ۹۰۴ هزار تن اصلاح کرد که در مرحله بعد به ۸۶۹ هزار و ۶۰۰ تن کاهش یافت.

برای فصل ۲۰۲۲/۲۰۲۳، موسسه تحقیقات دریایی و آب شیرین ایسلند عدد ۴۰۰ هزار تن را پیشنهاد کرد. اما دوباره، آن‌ها این توصیه را در طول سال به ۲۱۸ هزار و ۴۰۰ تن کاهش دادند. این نشان دهنده کاهش ۷۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱/۲۰۲۲ است.

دانشمندان روسی و نروژی بر سر کاهش جزئی سهمیه کاپلین دریای بارنتس برای سال ۲۰۲۳ توافق کرده‌اند. ذخایر کاپلین در ۱۲ ماه گذشته رشد بسیار کمی داشته است و در نتیجه پیشنهاد کردند که صید از ۷۰ هزار تن در سال ۲۰۲۲ به ۶۲ هزارتن در سال ۲۰۲۳ کاهش یابد. این سهمیه بین فدراسیون روسیه و نروژ با ۴۰ درصد برای فدراسیون روسیه (۲۴۸۰۰ تن) و نروژ ۶۰ درصد (۳۷۲۰۰ تن) تقسیم شده است. فدراسیون روسیه و نروژ به گفتگوهای خود در مورد سهمیه ماهیگیری با وجود درگیری در اوکراین ادامه می‌دهند.

آنچوی و ساردین

در خاور دور روسیه، صید ساردین ایواشی حدود ۱۰ درصد بیشتر از برداشت یک سال پیش بود. در درازای هفت ماه اول سال ۲۰۲۲، برداشت ساردین ایواشی روسیه به ۴۵ هزار و ۶۰۰ تن رسید.

نخستین فصل آنچوی در پرو در پایان جولای به پایان رسید و در مجموع ۲,۳۴ میلیون تن برداشت داشت. این ۸۴ درصد از سهمیه (۲,۷۹ میلیون تن) را تشکیل می‌دهد. (توضیح تکمیلی ایلنا: ساردین‌ها دارای گوشت سفید صورتی هستند و اغلب با کمی بیرون زدگی فک پایینی شناخته می‌شوند)

چشم‌انداز

در صورت رعایت توصیه‌های ICES ممکن است عرضه ماهی ماکرل در سال آینده کمتر شود. با این حال، افزایش عرضه جک ماکرل از شیلی ممکن است سهم بازار را در برخی بازارها، در درجه اول اروپا، به خود اختصاص دهد.

پیش‌بینی می‌شود سهمیه ماهی هرینگ در اقیانوس اطلس شمالی نیز کمتر باشد، بنابراین ممکن است عرضه برای این محصول محدودتر شود.

با این حال، انتظار می‌رود که تقاضا برای ماهی‌های ارزان ‌قیمت مانند سطحزیان ریز افزایش یابد، زیرا وضعیت اقتصادی در بسیاری از کشورهای اروپایی دشوار است و در نتیجه قیمت‌های انرژی و مواد غذایی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. بنابراین، انتظار می‌رود قیمت ماهی ماکرل بالاتر باشد، اما قیمت ماهی هرینگ ثابت بماند. در سال آینده میلادی به طور قابل توجهی کاپلین کمتری در بازار وجود خواهد داشت، زیرا ایسلند، نروژ و فدراسیون روسیه سهمیه‌های خود را کاهش داده‌اند. از آنجایی که بیشتر این گونه به سمت تولید پودر ماهی می‌رود، تأثیر آن بر بازار مواد غذایی محدود خواهد بود.

تیلاپیا

با وجود بالا رفتن قیمت، تقاضا برای ماهی تیلاپیا بهبودیافته

انتظار می‌رود تولید جهانی تیلاپیا در سال ۲۰۲۲ بین ۲ تا ۴ درصد افزایش یابد. تیلاپیا اخیراً با عرضه پایدار و قیمت نسبتاً پایین خود در بازار بین‌المللی محبوبیت پیدا کرده است. انتظار می‌رود رشد تقاضا در آمریکای شمالی و اتحادیه اروپا و گسترش پرورش ماهی تیلاپیا در آسیا و آمریکای لاتین، شبکه تجارت را گسترش دهد و از فروش ماهی تیلاپیا به تدریج در بازار ایالات متحده آمریکا کاسته شود.

تیلاپیا- عکس- نشنال جوگرافی

بازار و تجارت

آسیا

قیمت ماهی تیلاپیای چین در نیمه اول سال همزمان با صادرات جزئی۲۰۲۲ ثبات نداشت. برای ماهی فرآوری شده در طول تعطیلات، در روز اول ماه مه بیشترین تقاضا‌ها در کارخانه‌ها در این دوره ایجاد شد و حجم کمتری را به بازارهای خرده‌فروشی و صادراتی اختصاص داد.

صادرات تیلاپیای کامل منجمد نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵ درصد کاهش یافت. بازارهای آفریقایی مانند بورکینافاسو (افزایش ۱۶ درصدی در حجم و ۲۵ درصد ارزش نسبت به سال قبل) و ساحل عاج (کاهش ۳۵ درصدی از نظر حجم و افت ۳۲ درصدی از نظر ارزش نسبت به سال قبل) همچنان ادامه دارد. بازارهای ثانویه مهم برای ماهی تیلاپیای منجمد چین، با وجود افزایش سرمایه‌گذاری در تولید تیلاپیا داخلی در کشورهای آفریقایی است.

چین سهم خود را در بازار ماهی منجمد در اروپا به دست آورده است و صادرات به فرانسه، هلند، ایتالیا و سوئد در سه ماهه دوم سال به بالاترین حد خود در سه سال گذشته رسیده است. این به احتمال زیاد به دلیل قیمت‌های بالاتر و منابع متغیر برای بسیاری از گونه‌های محبوب سفید ماهیان است و تیلاپیا در حال تبدیل شدن به یک جایگزین محبوب برای این ماهیان گران قیمت است.

کشور‌های دیگر مثل، تایلند، ویتنام و اندونزی در حال افزایش تولید هستند و احتمالاً در سال‌های آینده به عنوان تولیدکنندگان جایگزین قوی ظاهر خواهند شد. تایلند و ویتنام صادرات تیلاپیای کامل منجمد خود را به ایالات متحده در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ تقریباً دو برابر کردند. با افزایش تولید، مصرف داخلی نیز افزایش یافته است.

آمریکای لاتین

تولید در آمریکای لاتین با بهره‌گیری از نزدیکی به بازار ایالات متحده و نرخ ارز مطلوب به گسترش خود ادامه می‌دهد. کلمبیا و هندوراس همچنان بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان فیله تیلاپیا منجمد به بازار ایالات متحده هستند که نشان دهنده بهبود کارآمد در تولید تیلاپیا در این مناطق است. در برزیل، تیلاپیا حدود ۹۸ درصد از صادرات آبزی‌پروری برزیل را تشکیل می‌دهد. شرکت تحقیقات کشاورزی برزیل (EMBRAPA) گزارش داد که ۴,۸۶۲ تن ماهی تیلاپیا به ارزش ۱۴,۱ میلیون دلار در نیمه اول سال ۲۰۲۲ صادر شده است. برزیل به عنوان یک رقیب قوی در بازار منجمد تیلاپیا ظاهر شده است و صادرات در نیمه اول سال ۵۷۵ درصد نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش نشان داده است.

ایالات متحده آمریکا

طبق گزارش اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA)، کل واردات ماهی تیلاپیا ایالات متحده در نیمه اول سال ۲۰۲۲ به ۸۹,۱۰۴ تن رسید که ۹,۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشت. چین با صادرات ۵۸,۵۷۱ تن در شش ماهه اول سال، بزرگ‌ترین تأمین کننده بازار ماهی تیلاپیا در ایالات متحده شد.

حدود ۹۰ درصد از واردات فیله منجمد ایالات متحده از چین تأمین می‌شود و پس از آن کلمبیا به عنوان دومین تأمین‌کننده بزرگ (۷۶۵۰ تن به ارزش ۴۵,۹ میلیون دلار) و هندوراس به عنوان سومین تأمین‌کننده بزرگ (۳,۹ هزار تن به ارزش ۳۵ میلیون دلار) قرار دارند. تعرفه‌های گمرکی بر کالاهای چینی سهم فزاینده‌ای از واردات از تولیدکنندگان ثانویه مانند برزیل، تایلند و ویتنام را داشته و آنان را تشویق کرده که فروش ماهی تیلاپیا کامل منجمد به ایالات متحده را به ترتیب ۴۳۱، ۱۱۰ و ۱۳۶ درصد نسبت به سال قبل افزایش دهند.

قیمت

قیمت در محل مزرعه چینی برای تیلاپیا کامل به بالاترین حد در ۵  سال گذشته رسید. در گوانگدونگ، که نزدیک به ۴۰ درصد از تولید ماهی تیلاپیا چین را به خود اختصاص می‌دهد، ماهی تیلاپیای زنده ۵۰۰ تا ۸۰۰ گرم به قیمت ۱۰,۵۸ یوان به ازای هر کیلوگرم (۱,۴۷ دلار آمریکا به ازای هر کیلوگرم) به فروش می‌رسد که نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد افزایش داشته است. در بازار داخلی ایالات متحده، نرخ تورم بالاتر از متوسط در دسته غذاهای دریایی منجر به جهش قیمت در فروش غذاهای دریایی تازه و منجمد شده است، به طوری که میانگین هزینه ماهی تیلاپیا در نیمه اول سال ۲۰۲۲ بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است. قیمت واردات منجمد و تازه فیله به ایالات متحده آمریکا در این سه ماهه به ترتیب ۲۳ و ۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافت. متوسط قیمت فیله ماهی تیلاپیا منجمد در برزیل ۵,۴۶ دلار در هر کیلوگرم ذکر شده است، در حالی که فیله تازه به قیمت ۵,۲۶ دلار به فروش می‌رسد.

چشم‌انداز

با وجود افزایش قیمت‌ها، رشد تولید و تقاضای جهانی مثبت برای محصولات تیلاپیا انتظار می‌رود. تولید چین همچنان بخش عمده بازار جهانی را تأمین می‌کند اما سایر تولیدکنندگان نوظهور در آسیا و آمریکای لاتین نیز به دلیل تولید رو به رشد و امتیازات تعرفه‌ای نسبت به چین رقابت فزاینده‌ای دارند. علاوه بر بازار آمریکای شمالی، تقاضای تیلاپیا در اتحادیه اروپا نیز به دلیل افزایش قیمت سایر گونه‌های غذاهای دریایی در بازار جهانی رو به افزایش است. انتظار نمی‌رود اوج تاریخی قیمت در سه ماهه دوم ۲۰۲۲ ادامه یابد، اگرچه روند قیمتی مثبت پیش‌بینی می‌شود که این امر اعتماد زیادی به بازار تیلاپیا ایجاد می‌کند. در همین حال، مذاکرات تجاری بین ایالات متحده آمریکا و چین تأثیراتی را بر بازار نشان خواهد داد، به طور بالقوه بازار تیلاپیا با عرضه‌کنندگان قوی نوظهور تغییر خواهد کرد و هزینه‌های تولید ماهی تیلاپیا در چین افزایش می‌یابد.

سرویس خبری: دام و طیور و آبزیان

منبع: ایلنا