اگر چه آجیل از ضروریات شب عید به شمار می‌رود، اما متاسفانه اخبار بدست آمده از بازار، موید رکود سنگین و شدید در این عرصه است.

به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، بنابر یک سنت دیرین و فرهنگ نهادینه شده در میان خانوار‌های ایرانی با نزدیک شدن به روز‌های پایانی سال و به اصطلاح شب عید، اکثر قریب به اتفاق افراد و گروه‌های اجتماعی جامعه به انحای گوناگون خود را برای ورود به سال جدید آماده می‌کنند.

نمود و بروز این آمادگی به اَشکال گوناگون خود را نشان می‌دهد و یکی از این اشکال به خرید به اصطلاح سور و سات عید معطوف می‌شود، در این میان در سبد یا سفره عید خانوار‌های ایرانی، آجیل نقشی پر رنگ ایفاء کرده است.

البته تا حدودی با سیگنال‌هایی که از بازار خشکبار در شب یلدا دریافت می‌شد، وضعیت نامساعد بازار آجیل و خشکبار در شب عید قابل پیش بینی بود.

اگرچه قیمت‌های فعلی به نسبت نرخ گذاری‌هایی که در بازار خشکبار شب یلدا شاهد آن بودیم، کاهش یافته و به نوعی تعدیل پیدا کرده است، اما کاهش قدرت خرید مردم، به مراتب شدیدتر از میزان کاهش قیمت‌هاست و همین نابرابری، شرایطی را رقم زده است که رضایت توزیع کننده و متقاضی (منظور نظر مصرف کننده است) آنچنان که باید جلب نشود.

در ذیل این گزارش تلاش می‌شود مشاهدات میدانی دریافتی از بازار خشکبار منعکس شود تا شاید این مرقومات مثمرواقع شده و تا حدودی (هر چند اندک) در روز‌های باقیمانده به پایان سال به حصول گشایش‌هایی در این عرصه منتهی شود.

کمبودی در تامین خشکبار نیست/افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم معضل اصلی بازار

محمد حسین ایرانی، یکی از توزیع کنندگان خشکبار در گفت‌وگو با  خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در خصوص بازار آجیل و خشکبار در این روز‌ها (هفته‌ها و روز‌های پایانی سال) اظهار کرد:  بازار خشکبار در مقایسه با شب یلدا (که به نوعی میزان خرید و مصرف خشکبار، در مقطع اشاره شده نیز اوج می‌گیرد) بهبود پیدا کرده است، اما ضریب موفقیت های حاصل شده محسوس نیست و به تعبیری در سایه مشکلات ریز و درشت اقتصادی، اندک تغییرات ایجاد شده نیز به چشم نمی‌آید.

وی افزود: آنچنان که پیش از این در اظهار نظر‌های مسئولان ذی ربط و دستگاه‌های مربوطه مورد تاکید قرار گرفته است، یکی از دلایل افزایشقیمت خشکبار به سرمازدگی معطوف می‌شود که در ارتباط با برخی از اقلام همچون پسته، زمینه رشد قیمت‌ها و کاهش میزان عرضه را فراهم کرده است.

ایرانی در ادامه بیان کرد: اما وقتی شرایط کلی بازار را مد نظر قرار می‌دهیم این واقعیت مبرهن می‌شود که کمبودی در ارتباط با میزان آجیل در بازار (از حیث کمی) احساس نمی‌شود و گرانی خشکبار نیز صرفا به پسته خلاصه نمی‌شود چراکه تنها دلیل آن  سرمازدگی و عوامل این چنینی است.

این فعال بازار خشکبار گفت: افزایش قیمت‌ها صرفا به بازار خشکبار خلاصه نمی‌شود و در ارتباط با بسیاری از محصولات جز بنزین و تا حدودی نان، شاهد رشد افسار گسیخته قیمت‌ها بوده ایم و فلذا بازار خشکبار نیز از این موج و به تعبیر دیگر سونامی، مصون نمانده است.

وی افزود: طبیعتا در شرایط رکود اقتصادی و کاهش قابل توجه قدرت خرید مردم، انتظار خرید خشکبار و در اولویت قرار گرفتن این محصول در سبد خرید خانوار‌های ایرانی، خوشبینانه به نظر می‌رسد.

ایرانی گفت: در میان اقلام مصرفی، محصولاتی همچون برنج، گوشت، مرغ، حبوبات و… در صدر فهرست خرید‌ها قرار دارد و خرید‌هایی همچون آجیل، در مرحله بعدی اولویت خرید قرار خواهد گرفت.

۲۰ درصد افراد از دریافت پروانه کسب انصراف داده اند

طبیعتا وقتی ضریب فروش از سوی واحد‌های خُرد کاهش پیدا می‌کند، کسب و کار فعالان این عرصه نیز تحت الشعاع قرار می‌گیرد و به اصطلاح خرابی و رکود بازار، دومینو وار مراکز عمده فروش را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران، چندی پیش در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در ارتباط با وضعیت بازار مذکور اظهار کرد:  کاهش تولید، افزایش قیمت آجیل، سرمازدگی و خشکسالی، باعث شده است تا ۲۰ درصد افراد از دریافت پروانه کسب انصراف دهند.

فرشاد کیانی، یکی از فعالان بازار خشکبار نیز در گفت و گویی کوتاه با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به مطلب فوق و انصراف برخی از متقاضیان فعالیت در بازار آجیل بیان کرد: در شرایط فعلی اقتصادی کشور که جامعه به شدت نیازمند توسعه فرصت‌های شغلی است، کاهش و تنزل میل و رغبت به فعالیت در این عرصه، ظرفیت‌های شغلی متعددی را از بین می‌برد که می‌توان با تعبیر فرصت سوزی از آن یاد کرد.

وی افزود: به واقع هر آنچه در راستای تقویت و حمایت از اصناف قدم برداشته شود به همان میزان از فشار بیکاری در جامعه کاسته خواهد شد که صنف آجیل و خشکبار نیز از این قاعده مستثنی نیست.

از افزایش ۳ تا ۴ برابری قیمت‌ها تا کاهش چشمگیر مشتری برای خرید آجیل

سید ناصر کمالی، یکی از فعالان حوزه توزیع آجیل و خشکبار در گفت‌وگو با  خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در تشریح جزئیاتی هر چه بیشتر از شرایط حاکم بر بازار مذکور در این ایام اظهار کرد: متاسفانه قیمت‌ها به نسبت مدت زمان مشابه سال قبل، ۳ تا ۴ برابر افزایش یافته است و همین موضوع بر کاهش ضریب تقاضا از سوی مشتریان بسیار تاثیرگذار است.

وی افزود: در حال حاضر قیمت گردو، بسته به کیفیت آن ۱۰۰ تا ۱۴۰ هزار تومان، پسته ۱۴۰ تا ۱۸۵ هزار تومان، بادام آستانه ۵۰ هزار تومان، کشمش معمولی ۲۸ هزار تومان و کشمش اعلاء ۵۰ هزار تومان نرخ گذاری شده است.

کمالی در ادامه بیان کرد: به عنوان نمونه، پسته‌ای که در حال حاضر به قیمت ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان عرضه می‌شود، سال پیش در همین ایام با قیمت ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رسید.

این فعال در بخش توزیع آجیل و خشکبار گفت: متاسفانه به تبع افزایش افسار گسیخته قیمت ها، مراجعه مشتری نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافته و ریزش متقاضی خشکبار به نسبت سال گذشته بیش از ۶۰ درصد برآورد می‌شود و متقاضیان فعلی نیز عمدتا به خرید محصولات ارزان قیمت مبادرت می‌ورزند.

وی گفت: در حال حاضر، عمده مراجعه کنندگان به خرید تخمه آفتابگردان که در میان خشکبار، ارزان‌ترین محصول به شمار می‌رود اقدام می‌کنند.

کمالی در پاسخ به سئوال خبرنگار  صنعت،تجارت و کشاورزی، در خصوص کیفیت و چگونگی مراودات بازار توزیع عمده خشکبار با فعالان و واحد‌های صنفی خُرد تصریح کرد: در حال حاضر بر خلاف سال گذشته، عرضه کنندگان خشکبار از دریافت چک اجتناب می‌کنند و برای تحویل بار صرفا به پول نقد بسنده می‌کنند.

این فعال در حوزه توزیع خشکبار و آجیل در ادامه بیان کرد: همین شیوه کار باعث شده ما نیز برای تهیه بار مورد نیاز خود دچار مشکل شویم و به واقع عامل اصلی نارسایی اشاره شده کمبود نقدینگی است.

وی در پایان یادآوری کرد: البته در ارتباط با شرایط کسب و کار واحد‌های توزیع کننده خرد خشکبار، ذکر این نکته ضروری است که بنابر محل فعالیت، از حیث جانمایی و جغرافیایی، وضعیت فروش متفاوت است و طبیعتا در مناطق مرفه نشین، کاهش مشتری کمتر به چشم می‌آید، اما در کلیت امر شرایط حاکم بر بازار خشکبار، مساعد و مطلوب به نظر نمی‌رسد.

رئیس اتحادیه صنف خشکبار و آجیل تهران از توقف روند صعودی قیمت ها در این بازار خبر داد.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی، مصطفی احمدی در مصاحبه با رادیو افزود: طی چند ماهه گذشته قیمت آجیل و خشکبار در بازار به دلائل مختلف به خصوص کمبود شدید محصول روندی صعودی به خود گرفته بود که با تدابیر لازم این روند هم اکنون متوقف شده است.

وی همچنین اظهارداشت: امسال ۷۰ تا ۸۰ درصد خشکبار کشور به دلیل سرما زدگی شدید در فروردین ماه سال جاری کاهش یافت.

رئیس اتحادیه صنف خشکبار و آجیل تهران گفت: سالانه ۲۰۰ هزار تن پسته در کشور تولید می شد که شوربختانه امسال این رقم به ۷۰ هزار تن رسیده است.

وی در ادامه افزود: بطورکلی از مجموع ۲۰۰ هزار تن پسته در سال ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تن صادرات می شد.

احمدی ضمن اشاره به اینکه آجیل و خشکبار قیمت مصوب ندارد، اظهارداشت: قیمت گذاری در این حوزه بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار و مقدار تولید است.

وی گفت: مقدار تولید آجیل و خشکبار در کشور به دلیل سرما زدگی شدید طی نخستین ماه فصل بهار دچار افت چشمگیری شد.

رئیس اتحادیه صنف خشکبار و آجیل تهران افزود: متاسفانه کمبود محصول ضمن گرانی منجر به کسادی بازار و کاهش تقاضا نیزشد به نحوی که هم اکنون فروش آجیل و خشکبار نسبت به سال گذشته یک چهارم شده است.

وی همچنین تفاوت قیمت ۶۰ تا ۷۰ قلم جنس آجیل و خشکبار موجود در بازار به نسبت سال گذشته را ۷۰ تا ۸۰ درصد عنوان کرد و اظهارداشت: عمده گرانی قیمت این کالاها در بازار به دلیل افت شدید تولید بوده است.

احمدی اضافه کرد: امسال بازار آجیل و خشکبار به دلیل افزایش قیمت ها و دیگر مسائل و مشکلات مبتلا به در طول سال با رکود مواجه است.

وی ضمن اشاره به سود قانونی ۱۰ درصدی فروش کالا اظهارداشت: هم اکنون اعضای اتحادیه با سود بسیار اندک در حد چهار تا پنج درصد محصولات خود را در بازارعرضه می کنند چرا که نیاز به نقدینگی دارند.

رئیس اتحادیه صنف خشکبار و آجیل تهران یادآورشد: امسال مشکلی به لحاظ تهیه و عرضه آجیل و خشکبار در بازار وجود ندارد.

معاون فنی گمرک ایران گفت:با توجه به اعلام نظر وزارت جهاد کشاورزی دستور ترخیص تخم آفتابگردانی که با ارزش مربوط به تخم آفتابگردان آجیلی و با مأخذ ۵۵% و ارز نیمائی به گمرکات کشور اظهار شده، صادر شد.

مهرداد جمال ارونقی معاون امور گمرکی گمرک ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با اشاره به موضوع دپو ۱۵۰ کانتینر تخمه در گمرکات، گفت: وفق مفاد نامۀ شمارۀ ۲۱۰۳۹/۰۲۰ مورخ ۲۵ دیماه سالجاریِ وزیر محترم جهاد کشاورزی ، رفع ممنوعیت دانۀ آفتابگردان آجیلی با کد تعرفۀ ۱۲۰۶۰۰۹۰ با تأمین ارز از محل بازار ثانویه، به مراجع ذیربط اعلام و ابلاغ گردید. در این نامه آمده است: ” واردات دانۀ آفتابگردان روغنی با کد تعرفۀ ۱۲۰۶۰۰۱۰ همچنان ممنوع می باشد.” با توجه به این موضوع، گمرک ایران درخصوص مرجع صلاحیت دار بررسی ماهیت این کالا، موضوع را از دفتر مقررات صادرات و واردات استعلام نمود که اداره کل مذکور استعلام گمرک را به وزارت جهاد کشاورزی منعکس و آن مرجع، در پاسخ اعلام نمود: ” موضوع تعیین نوع ماهیت دانۀ آفتابگردان اعم از آجیلی یا روغن کشی از وظایف قانونی موسسۀ ملی استاندارد است. ”

 ارونقی اضافه کرد: براساس مکاتبه ای که از سوی گمرک با وزارت جهاد کشاورزی صورت پذیرفت، تصریح گردید در صورت تشکیک در ماهیت دانه آفتابگردان وارداتی ، گمرک باید موضوع را از جهاد کشاورزی به عنوان یک مرجع ذیصلاح استعلام نماید نه مرجع دیگری. ضمناً مواردی نیز وجود داشته که وزارت جهاد کشاورزی در این خصوص براساس نظر فنی موسسۀ تحقیقات اصلاح و تهیۀ نهال و بذر و براساس نظر کارشناسان بخش تحقیقات ژنتیکی و بانک ژن گیاهی ملی ایران و بخش تحقیقات دانه های روغنی ، اعلام نظر نموده است.

معاون فنی گمرک در ادامه افزود معاونت محترم توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی یک روز بعد از مکاتبۀ گمرک اعلام کرد: “در شرایط کنونی که واردات دانۀ آفتابگردان روغنی مجاز نمی باشد، با توجه به اینکه آفتابگردان آجیلی دارای قیمت پایۀ گمرکی بالاتر، حقوق ورودی بیشتر و ارز نیمائی می باشد، امکان اظهار آفتابگردان روغنی به جای آجیلی وجود ندارد؛ همچنین، روغن استحصالی از آفتابگردان آجیلی امکان رقابت با روغن آفتابگردان وارداتی ندارد. بنابراین ترخیص دانۀ آفتابگردان آجیلی تا اطلاع ثانوی از نظر این معاونت بلامانع است.”

ارونقی کفت: با توجه به اعلام نظر صورت گرفته دستور ترخیص تخم آفتابگردان هائی که با ارزش مربوط به تخم آفتابگردان آجیلی و با مأخذ ۵۵% و ارز نیمائی به گمرکات کشور اظهار شده است صادرشده و این اقلام درحال ترخیص و خروج از گمرک هستند و مشکلی در این خصوص وجود نداشته و به نظر می رسد دپوی این کالا در صورت اظهار با شرایط فوق، در گمرکات، ظرف هفتۀ آینده  به صفر برسد.

شاید بتوان گفت یکی از جالب‌ترین خبرهای اقتصادی امروز اظهار نگرانی رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار از ورود اتباع افغان به تجارت پسته در ایران بود.

رییس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار تصریح کرد: شاید بالغ بر ۷۰ درصد تخمه‌هایی که در بازار ایران به فروش می‌رسد چینی است.

در آستانه شب عید، بازار آجیل و خشکبار رونق گرفته است اما به گفته مسئولان وزارت کشاورزی، با توجه به افزایش تولید انواع محصولات خشکباری، نگرانی بابت کمبود و احتکار وجود ندارد و قیمت این محصولات نیز نسبت به پارسال تغییری نکرده است.

رمضان روئین‌تن – مدیرکل دفتر میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی – در این باره به خبرنگار ایسنا، گفت: تولید انواع محصولات خشکباری اعم از پسته، گردو، بادام، فندوق و غیره به بیش از ۸۱۰ هزار تن در سال جاری رسیده است که سرانه تولید این محصولات ۱۰ کیلوگرم، سرانه مصرف پنج کیلوگرم و سرانه صادرات نیز پنج کیلوگرم به ازای هر ایرانی است؛ به گونه‌ای که از این میزان تولید حدود ۴۰۰ هزار تن صادر و مابقی آن در داخل به مصرف می‌رسد.

صادرات ۱٫۳ میلیارد دلاری پسته در سال جاری

وی افزود: امسال بیش از ۲۵۰ هزار تن انواع پسته در کشور تولید شده که حدود ۱۳۰ هزار تن به ارزش ۱٫۳ میلیارد دلار به کشورهای مختلف صادر شده است.

روئین‌تن با بیان اینکه میزان افزایش تولید پسته حدود ۲۵ هزار تن نسبت به سال گذشته بوده است، ادامه داد: قیمت پسته ایرانی در بازار جهانی کیلویی ۸٫۵ تا ۱۱ دلار بسته به نوع و کیفیت آن است. همچنین این محصول کیلویی ۲۵ تا ۳۳ هزار تومان از باغداران ایرانی خریداری و کیلویی ۳۰ تا ۶۰ هزار تومان فروخته می‌شود.

صادرات فندوق ایرانی به اسم کشورهای دیگر

مدیرکل دفتر میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی گفت: امسال حدود ۳۰ هزار تن فندوق در کشور تولید شد که نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد و نسبت به سال ۱۳۹۲ بیش از ۱۰۰ درصد افزایش تولید داشته است. اما علی‌رغم اینکه به دلیل وجود نیاز در داخل چندان به دنبال صادرات نیستیم تاکنون حدود ۳۰۰۰ تن از این محصول به کشورهای مختلف صادر شده است که با برند و بسته‌بندی متفاوت به نام دیگر کشورها مجددا صادر می‌شود.

وی با بیان اینکه بر اساس نتایج آزمایش‌های انجام شده از سوی ایتالیا روی فندوق ایرانی، بهترین تولیدکننده فندوق در جهان از نظر کیفی ایران است، اظهار کرد: بزرگترین تولیدکننده فندوق در جهان ترکیه است که بیش از ۶۰۰ هزار تن فندوق تولید می‌کند و بالغ بر ۷۰ درصد این محصول را به خود اختصاص داده است و ایران چهارمین تولیدکننده فندوق در جهان از نظر کمی به شمار می‌رود.

روئین‌تن اعلام کرد: هر کیلوگرم فندوق با پوست ۸۰۰۰ تا ۱۷ هزار تومان از باغداران خریداری می‌شود و مغز فندوق کیلویی ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان در بازار مصرف عرضه می‌شود.

تولید ۱۴۵ هزار تنی بادام در سال جاری

مدیرکل دفتر میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی اظهار کرد: در سال جاری ۱۴۵ هزار تن بادام در کشور تولید شده است که به دلیل مصرف در داخل حدود ۴۰۰۰ تن از این محصول صادر شده است.

وی همچنین درخصوص قیمت این محصول خشکباری نیز گفت: قیمت هر کیلوگرم بادام با درجه یک با پوست کاغذی ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان است.

روئین‌تن همچنین درخصوص تولید و بازار گردو اظهار کرد: امسال حدود ۱۸۰ هزار تن گردو تولید شده است که هم صادر شده و هم قاچاق این محصول به داخل کشور صورت گرفته است که البته از آن جلوگیری شد.

مدیرکل دفتر میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به تولید مناسب انواع محصولات خشکباری و آجیل ادامه داد: قیمت گردو با پوست در بازار داخلی حدود ۲۰ هزار تومان است و هر کیلوگرم مغز گردو ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان در بازار داخلی فروخته می‌شود اما قیمت صادراتی این محصول از پسته و فندوق ارزان‌تر است.

وی همچنین درباره تولید دیگر محصولات خشکباری نیز گفت: تولید کشمش در سال جاری به حدود ۱۶۰ هزار تن، انجیر خشک به حدود ۴۲ هزار تن، برگه زردآلو ۱۰ هزار تن، آلوی خشک ۸۰۰۰ تن و سایر محصولات خشکباری مانند توت، سنجد و … نیز به حدود ۱۰ هزار تن رسیده است.

روئین‌تن تاکید کرد: تولید دیگر محصولات خشکباری مناسب بوده و قیمت آن نیز از سوی بخش دولتی و خصوصی در دامنه منطقی کنترل شده است؛ به‌گونه‌ای که قیمت انواع محصولات خشکباری نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است.

قیمت اقلام عمده آجیل در بازار مصرف به شرح ذیل است: