یادداشت/ اهمیت تجارت خارجی و لزوم ساماندهی فرایند های بازرگانی خارجی در ایران

چرخه تولید و اقتصاد نمی چرخد مگر با نگاه صحیح خبرگان صنعت و تصمیم گیران دولتی به تجارت خارجی، از صادرات گرفته تا واردات و کمک به چرخه تولید.

در حال حاضر که کشورمان با همت جوانان و تولید کنندگان با سابقه تلاش دارند که آسیاب تولید را با همه سختی های حال حاضر بچرخانند و سرحال نگه دارند، لزوم تسلط بر بازار چه بر بازار داخلی و چه بر بازار خارجی بیش از پیش احساس می شود. اما این نگاه، ساز و کاری هم دارد که باید توجه ویژه ای از سوی دولتمردان به عنوان ایجادکننده زیرساخت تجارت به آن بشود.

با این توصیف می توان گفت تجارت خارجی از ابزارهای اساسی تنظیم بازار و توازن اقتصاد کشور است. اما این امر ملزوماتی هم دارد اعم از سامانه های ثبت سفارش و فرآیند واردات کالا.

در این یادداشت تلاش می شود از منظر یک کاربر تجارت خارجی به زوایای مختلف این حوزه نگاهی انداخته شود. 

با نگاهی به گذشته ی نه چندان دور شاهد روش های متنوعی در فرآیند تجارت خارجی بودیم به طوریکه شرکت ها و بازرگانان به راحتی می توانستند با اخذ مجوز های لازم از طریق سازمان های مجوز دهنده و بالطبع آن تامین ارز از سیستم بانکی و یا بدون انتقال ارز نسبت به تامین کالا اقدام نمایند، شاید در آن زمان مشکل اساسی روند طولانی بررسی کالا از زمان ثبت کالا تا ترخیص کالا بود و دوندگی های بین سازمانی برای اخذ کد های ۶ رقمی تا ۱۴ رقمی برای ترخیص. سالها گذشته است و سامانه ای راه اندازی شده به نام سامانه جامع تجارت که دوندگی ها را کمی کمتر کرده و با ارسال دکمه ای استعلام ها می آیند و کالاها ثبت می شوند اما مشکلات دیگر بر سر راه بازرگانان و شرکت های تولیدی ایجاد شده و آن هم تحریم های بانکی! که این تحریم ها باعث تخصیص قطره چکانی ارز به کالاها و آن هم براساس اولویت ها است.

سئوال اصلی در این مبحث این است که در زمانی که با تحریم های ظالمانه رو به رو هستیم چرا فرآیند های داخلی باعث کند شدن فرآیند های تجارت خارجی می شود؟

بر این مطلب واقفیم و بسیار مهم است که دست خاطیان و سوداگرانی که به اسم واردات، ارز را از مملکت خارج کرده اند و کالایی را وارد نکرده اند و یا به جای استند قلبی، سیم مفتول را وارد کرده اند کوتاه و بردیده شود و قطعا بسیاری از این دستورالعمل ها که بعضا هفتگی منتشر می شود برای جلوگیری از این قسم مسائل است، اما باید روشی ساختارمند و پایدار اندیشه شود تا چرخ تجارت خارجی کند و بعضا قطع نشود. بسیار بازرگانان و تجاری هستند که در قالب شرکت های خصوصی و دولتی در تلاش برای تامین کالاهای مورد نیاز کشور فعالیت می کنند اما با موانع مختلف در سازمان های مجوز دهنده، بانک مرکزی و … مواجه می شوند. در این جا لازم است که از فعالیت هایی که در منسجم کردن فرآیند ها در سامانه تجارت خارجی (www.ntsw.ir) ایجاد شده است قدردانی کنیم که این مساله میتواند بارقه های امیدی به منظور همگرایی فعالیت های بازرگانی در کشور را نوید دهد.

امید است که در آینده ای نزدیک شاهد ترمیم فرایند تجارت خارجی در همه حوزه ها باشیم تا بتوانیم اقتصادی مبنی بر عرضه و تقاضای واقعی را رقم بزنیم.

مهندس امیررضا اسکندری

کارشناس ارشد بازرگانی