1

بهبود تراز بازرگانی کشاورزی با افزایش صادرات

تراز بازرگانی بخش کشاورزی در نیمه نخست امسال با بهبود بیش از یک میلیارد دلاری مواجه شده که حاصل افزایش حدود ۴۰ درصدی صادرات و کاهش حدود یک درصدی واردات نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته است.
به گزارش اگروفودنیوز، براساس جدیدترین آمار وزارت جهاد کشاورزی، تراز بازرگانی بخش کشاورزی و غذا تا پایان شهریور ماه امسال منفی ۲ میلیارد و ۱۲۳ میلیون دلار بوده است که بیش از یک میلیارد دلار نسبت به تراز منفی ۳.۵ میلیارد دلاری نیمه نخست سال گذشته بهبود پیدا کرده است.

براساس اعداد و ارقامی که مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی منتشر کرده، در نیمه نخست امسال بیش از ۳ میلیون و ۵۰۳ هزار تن انواع محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ارزشی بالغ بر ۳ میلیارد و ۱۴۱ میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر شده است و همچنین بیش از ۹ میلیون و ۶۲۰ هزار تن واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که ارزشی بیش از ۵ میلیارد و ۲۶۵ میلیون دلار داشته است.

در این زمینه تراز وزنی بخش کشاورزی و صنایع غذایی منفی ۶ میلیون و ۱۱۷ هزار تن و تراز بازرگانی این بخش منفی ۲ میلیارد و ۱۲۳ میلیون دلار است.

این تراز بازرگانی ثبت شده برای شش ماهه نخست امسال که با کاهش و بهبود حدود ۴۰ درصدی نسبت به نیمه نخست پارسال همراه بوده است، ناشی از افزایش ۴۰ درصدی صادرات در این بخش و کاهش حدود یک درصدی واردات است که البته پیش از این نیز مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و کارشناسان دلیل آن را نوسانات نرخ ارز و بالا رفتن نرخ دلار اعلام کرده بودند و حتی در پی افزایش بی‌رویه صادرات برخی از محصولات کشاورزی مانند گوجه‌ فرنگی که باعث ایجاد کمبود نسبی در بازار داخلی شده بود، صادرات این محصول کشاورزی تا اطلاع ثانوی ممنوع شد.




تراز بازرگانی کشاورزی منفی ماند/ برنج، روغن و شکر متهمان ردیف اول

در شرایطی که تراز بازرگانی بخش کشاورزی طی سال‌های دولت یازدهم رو به بهبود بود و هرساله با کاهش مواجه می‌شد امسال باکاهش صادرات و افزایش واردات، شاهد منفی ماندن و ثبات نه چندان مثبت در تراز منفی حدود  سه میلیارد دلاری در این بخش هستیم و مشخص نیست مسئولان وزارت کشاورزی می‌تواند به وعده خود که همان صفر و مثبت شدن این تراز  است، دست پیدا کنند؟

به گزارش ایسنا یکی از معضلات و مشکلات بخش کشاورزی در ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم و محمود حجتی به عنوان وزیر جهاد کشاورزی، افزایش واردات بی‌رویه انواع محصولات کشاورزی در کنار کاهش صادرات آن‌ها و وخیم‌تر شدن وضعیت تراز تجاری منفی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بود که آقای وزیر و معاونانش تصمیم گرفتند تا در بازه زمانی مشخصی این تراز تجاری را با کنترل و تنظیم تجارت این بخش بهبود دهند و نهایتا مثبت کنند که این بهبود در حوزه تراز تجاری و بازرگانی بخش کشاورزی در سالهای گذشته رخ داد.

 چرا که براساس آمارهای رسمی منتشر شده وزارت جهاد کشاورزی سال ۱۳۹۲ که دولت یازدهم از نیمه دوم آن سال بر سر کار آمد، تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی منفی ۸.۰۷ میلیارد دلار بود که در سال‌ بعد به منفی ۵.۴ میلیارد دلار، در سال ۱۳۹۴ به منفی ۳.۳ میلیارد دلار و در سال گذشته به منفی ۳.۰۹ میلیارد دلار رسید که البته این بهبود در تراز تجاری به گفته مسوولان وزارت جهاد کشاورزی و برخی کارشناسان این بخش تنها به دلیل محدودیت در واردات و تقویت صادرات نبوده است و نوسان قیمت ارز، نفت و انواع محصولات کشاورزی در بازار جهانی نیز بر این روند تاثیرگذار بوده است.

تراز محصولات کشاورزی و صنایع غذایی طی سال های ۱۳۹۲ لغایت ۱۳۹۵

شرح

واحد

۱۳۹۲

۱۳۹۳

۱۳۹۴

۱۳۹۵

مقدار

واردات

میلیون تن

۱۸.۶۴

۲۲.۷۸

۱۸.۶۷

۱۷.۵۹

صادرات

میلیون

 تن

۴.۱۱

۵.۵۳

۴.۷۷

۵.۸۱

تراز وزنی

۱۴.۵۳-

۱۷.۲۵ –

۱۳.۹-

۱۱.۷۸-

ارزش

واردات

میلیون دلار

۱۳۴۲۳

۱۲۲۲۰.۸

۸۸۸۲.۲۴

۸۷۸۰.۳۷

صادرات

میلیون دلار

۵۳۵۱

۶۷۷۱

۵۴۸۷.۸۴

۵۶۸۵.۹۲

تراز تجاری

۸۰۷۲-

۵۴۴۹.۸-

۳۳۹۴.۴-

۳۰۹۴.۴۵

اما در شش ماه نخست امسال اتفاقاتی افتاد که به گفته برخی مسئولان وزارت کشاورزی بعید نیست روند بهبود تراز بازرگانی بخش کشاورزی در پایان امسال نه تنها متوقف شود، بلکه به سمت منفی تر شدن این تراز حرکت کنیم. چرا که براساس آمار رسمی موجود در سایت گمرک و مرکز آمار وزارت کشاورزی طی پنج ماه امسال نه تنها میزان واردات با ۱۵.۵ درصد  ارزش واردات با ۳۱.۱۱ درصد افزایش روبرو بوده است بلکه میزان صادرات محصولات کشاورزی نسبت به همین بازه زمانی درسال گذشته ۳.۴۲ درصد و ارزش آن ۱۰.۴۹درصد کاهش راتجربه کرده است. که این وضعیت سبب شد تا تراز بازرگانی بخش کشاورزی دراین بازه زمانی منفی سه میلیارد ۲۶ میلیون ۴۵ هزار دلار شود.

البته نگاهی به وضعیت واردات محصولات اساسی و صادرات محصولات ارزآور نشان می دهد که چرا این اختلاف فاحش بین واردات و صادرات وجود دارد و چرا نتوانسته ایم روند بهبود تراز بازرگانی را که در چهار سال گذشته اتفاق افتاده بود، در این پنج ماهه نیز حفظ کنیم.

در فهرست واردات محصولات اساسی بخش کشاورزی قند و شکر، روغن و برنج افزایش عجیب و غریبی نسبت به پنج ماهه نخست سال گذشته از نظر وزنی و ارزشی داشته است. چرا که شکر به عنوان یک محصول پر مصرف استراتژیک به صورت تصفیه شده وارداتش در پنج ماهه نخست امسال به ۶۹۳ هزار ۸۴۰ تن به ارزش ۳۴۹ میلیون دلار رسید که نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته ۱۶۱.۲۷ درصد از نظر وزنی ۱۷۴.۵۹ درصد از نظر ارزشی افزایش یافت.

پس از این محصول  واردات روغن با ۱۰۴.۴۱ درصد از نظر وزنی و ۱۰۵.۹۹ درصد از نظر ارزشی و واردات برنج با ۷۷.۹۷ درصد از نظر وزنی و ۱۰۲.۴درصد از نظر ارزشی نیز در رتبه‌های دوم و سوم افزایش بی‌رویه و غیر منطقی قرار می‌گیرند.

البته جالب تر این که صادرات محصولات ارزآور نیز در این میان کاهش محسوسی داشته‌اند و می‌توان به کاهش بیش از ۸۰ درصدی صادرات سیب، کاهش حدود ۴۵ درصدی پسته، و کاهش بیش از ۶۰ درصد صادرات زیتون، کاهش حدود ۴۰ درصدی صادرات تازه یا خشک کرده و دیگر محصولات کشاورزی اشاره کرد که قطعا تاثیری بسیاری در کاهش صادرات محصولات کشاورزی ومنفی شدن تراز بازرگانی این بخش  در پنج ماهه نخست امسال داشته اند.

حال باید منتظر ماند  دید که وزارت جهاد کشاورزی در دوره جدید صدارات محمود حجتی که به تازگی تغییر وتحول در کابینه‌اش را آغاز کرده است، می‌تواند مجددا بهبودی در روند تراز تجاری منفی کشاورزی ایجاد کند و سیر صفر و مثبت شدن آن را در افق پیش‌بینی شده وزارتخانه‌اش را ادامه دهد؟




تراز بازرگانی مثبت ۱۵ میلیارد دلاری در ۹ ماه / واردات گران‌تر و صادرات ارزان‌تر شد

طی ۹ ماهه نخست امسال تراز بازرگانی ایران به مثبت ۱۵ میلیارد و ۴۳۱ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۳۰ دلار رسید که در این میان کشورهای واردکننده محصولات ایران مانند چین، امارات، کره و ترکیه جزو عمده‌ کشورهای واردکننده عنوان محصولات و کالاها از ایران نیز بودند.

به گزارش ایسنا، طی ۹ ماهه نخست امسال بالغ بر ۸۱ میلیون و ۱۱۸ هزار تن انواع کالاها و محصولات مختلف نفتی و غیرنفتی به ارزش ۲۷ میلیارد و ۷۱۳ میلیون و ۱۲۳ هزار و ۶۷۵ دلار به بیش از ۳۴۵ کشور مختلف صادر شده است. در حالی که در همین بازه زمانی ۹ میلیون و ۵۰۷ هزار تن انواع کالاها و محصولات مختلف به ارزش ۱۲ میلیارد و ۲۸۱ میلیون و ۹۱۸ هزار و ۶۴۵ دلار در فهرست واردات ثبت شد و این آمار نشان می‌دهد که تراز بازرگانی ایران در ۹ ماهه نخست امسال به بیش از ۱۵ میلیارد و ۴۳۱ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۳۰ دلار رسیده است اما از سوی دیگر می توان گفت که واردات محصولات مختلف طی نه ماهه نخست امسال گران تر و صادرات ارزان تر شده است.

البته تراز بازرگانی کالاهای غیرنفتی (بدون احتساب نفت و تجارت چمدانی) طی ۹ ماهه امسال تقریبا به صفر رسیده است در حالی که در ۹ ماهه سال گذشته همین عدد به حدود منفی دو میلیون دلار رسیده بود، چرا که مقایسه این آمارها نشان می‌دهد که در این بازه زمانی (۹ ماهه امسال) میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به بیش از ۹۱ هزار و ۲۶۲ تن به ارزش ۳۱ میلیون و ۵۹۳ دلار رسیده و این در حالی است که میزان واردات کشور در این مدت به ۲۴ هزار و ۸۶۷ تن به ارزش ۳۱ میلیون و ۵۳۸ هزار دلار رسیده است.

البته نکته جالب اینکه متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۳۴۶ دلار بوده است که در مقایسه با ۹ ماهه سال گذشته ۱۷.۸۱ درصد کاهش مواجه شده و در مقابل کالاهای وارداتی هستند که از سویی متوسط قیمت بالاتری معادل ۱۲۶۸ دلار به ازای هر تن دارند و از سوی دیگر ۸.۱۹ درصد نسبت به ۹ ماهه سال گذشته افزایش قیمت را تجربه کرده اند که وضعیت نشان می دهد بازار تجاری انواع محصولات و کالاهای مختلف بی تاثیر از نوسانات نرخ دلار طی ماه های اخیر نیست

این تحولات در تجارت کلان کشور در حالی صورت می‌گیرد که بر اساس اعلام وزیر صنعت، معدن و تجارت آمار تراز تجاری ایران طی ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۳ معادل منفی یک دلار بود و طی سال‌های گذشته تلاش می‌شد تراز تجاری ایران را به صفر و سپس به سمت مثبت شدن حرکت دهند.

گرچه در آمار صادرات قطعی ۹ ماهه امسال محصولات پتروشیمی، میعانات گازی و گاز طبیعی بیشترین سهم را (معادل) داشته‌اند و سایر کالاها نیز مجموعاً از این سه دسته محصولات از نظر وزنی و ارزشی کمتر بودند اما صادرات همین محصولات سبب شدند تا تراز بازرگانی ایران به سمت مثبت شدن حرکت کند و از حدود مثبت پنج میلیارد دلار در اواسط امسال به مثبت ۱۵ میلیارد دلار برسد.

عمده کشورهای واردکننده در فهرست صادرات ایران

کشورهای چین، امارات متحده عربی، عراق، ترکیه و جمهوری کره عمده‌ترین مشتریان انواع محصولات ایرانی به شمار می‌رفتند که مجموعاً حدود ۷۰ درصد محصولات و کالاهای غیرنفتی را از نظر وزنی و حدود ۶۵ درصد این محصولات را از نظر ارزش دلاری خریداری کرده‌اند و سایر ۱۴۰ کشور دیگر سهمی به ترتیب ۳۱ و حدود ۳۵ درصد از نظر وزنی و ارزشی در بازار صادراتی ایران داشته‌اند.

جالب‌تر اینکه در فهرست واردات انواع محصولات و کالاهای غیرنفتی نیز نام کشورهایی مانند چین، امارات، جمهوری کره و ترکیه که جزو عمده‌ترین خریداران محصولات ایرانی به شمار می‌رفتند، به ثبت رسیده است که به همراه آلمان، جزو عمده‌ترین کشورهای طرف معامله فهرست وارداتی ایران به شمار می‌روند و سهمی معادل ۶۰ درصد از نظر ارزش دلاری و حدود ۴۲ درصد از نظر وزنی را در این بازار از آن خود کردند و مابقی ۱۲۸ کشور صادرکننده انواع محصولات به ایران مجموعاً حدود ۵۸ درصد از نظر وزنی و ۴۰ درصد از نظر ارزش دلاری سهامدار بازار وارداتی ایران هستند.

البته چین و امارات، در فهرست صادراتی و وارداتی محصولات و کالاهای مختلف طرف معامله با ایران جزو عمده‌ترین صادرات‌کنندگان و واردکنندگان این محصولات از ایران به شمار می‌روند و در فهرست کشورهای طرف معامله در رتبه اول و دوم قرار گرفته‌اند که به عنوان مثال در جدول واردات انواع محصولات و کالاهای غیرنفتی این دو کشور سهمی معادل ۲۹ درصد از نظر وزنی و حدود ۴۰ درصد از نظر ارزش دلاری دارند و در بازار صادراتی ایران به عنوان مشتری تاجران ایرانی، چین و امارات مجموعاً سهمی معادل ۴۰ درصد از نظر وزنی و حدود ۳۴ درصد از نظر ارزش دلاری دارند.

البته نگاهی به جدول واردات انواع محصولات و کالاها در ۹ ماهه نخست امسال نشان می‌دهد که اقلام عمده وارداتی طی ۹ ماهه امسال شامل ذرت دامی به ارزش حدود هزار میلیون دلار، لوبیای سویا به ارزش ۶۵۶ میلیون دلار، قطعات لوازم یدکی اتومبیل‌های سواری به استثنای لاستیک به ارزش ۶۰۵ میلیون دلار، وسایل نقلیه موتوری به ارزش ۵۴۴ میلیون دلار و برنج به ارزش ۵۲۷ میلیون دلار هستند که سهم ارزشی معادل حدود ۱۲ درصد در کل واردات محصولات مختلف به ایران را داشته‌اند.