اطیمنان ایران به اتحادیه اروپا برای کنترل آفلاتوکسین پسته
|
معاون وزارت جهاد کشاورزی در مذاکرات مدیریت آفلاتوکسین پسته صادراتی با کمیسیون بهداشت اتحادیه اروپا بر اهتمام ایران برای ارایه محصول سالم به شهروندان خود و دیگر کشورها تاکید و اعلام کرد: کنترل و نظارت بر صادرات پسته ایران را تشدید میکنیم.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، معاون امور باغبانی در نشست وبیناری مذاکرات مدیریت آفلاتوکسین پسته صادراتی با کمیسیون بهداشت اتحادیه اروپا ضمن اعلام اهتمام ایران برای ارایه محصول سالم به شهروندان خود و دیگر کشورها، از دقت نظر آن کمیسیون در راستای حفظ سلامت غذا قدردانی کرد.
محمدمهدی برومندی گفت: از مجموع ۴۰۰ هزار تن تولید پسته ایران، ۵۰ درصد آن مصرف داخلی دارد و از این رو سلامت تولید برای جامعه ایرانی و جامعه جهانی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وی در این وبینار از تلاش ایران برای اجرای قوانین سختگیرانهتر در راستای صادرات محصول پسته خبر داد و در عین حال به اتحادیه اروپا اطمینان داد برنامه مدونی به منظور کمک به ارتقای سلامت محصول پسته اجرا شود.
برومندی افزود: یک تقسیم کار، رصد و پایش و نظم سیستمی را طراحی کردهایم که از مرحله تولید تا صادرات را شامل میشود.
وی اظهار داشت: پسته ایران قابل بازدید و رصد است و برای صادرات این محصولات شناسه تولید داریم.
برومندی گفت: عملیات بهباغی، تغذیه باغات، مقابله با آفات و بیماریها و مجموع این اقدامات برای تولید محصول باکیفیت در باغات ایران قابل رصد است.
وی ادامه داد: فرآوری، بستهبندی و صادرات محصولات کشاورزی کشور در واحدهایی انجام میشود که مطابق استانداردهای لازم بوده و از دستگاههای مدرن استفاده میشود.
معاون امور باغبانی گفت: واحدهای تولیدی که در مرحله تولید، فرآوری و صادرات مشکل داشته باشند تا زمانی که استانداردهای لازم را کسب نکنند از مراحل صادرات محصول و ارایه به بازار داخلی و صادرات حذف خواهند شد.
وی اذعان داشت: امسال به دلیل شرایط اقلیمی مناسب، محصول پسته کشور از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است.
برومندی تصریح کرد: ما از دستورالعملهای موجود رصد و پایش سلامت محصول فراتر رفته و تمامی مراحل توسط سازمان غذا و دارو نظارت و آزمایشات قبل صادرات را تشدید خواهیم کرد.
معاون امور باغبانی در پایان ضمن دعوت از هیات اروپایی برای بازدید از روند تولید و صادرات پسته گفت: ما آمادگی کامل برای بازدید هیات اروپایی را داریم.
سم آفلاتوکسین مهمترین عامل محدودکننده صادرات پسته/پیشنهادی برای افزایش درآمد کشاورزان
|
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اعلام کرد: ۱۰۱ میلیارد دلار صادرات پسته داریم که در شرایط نامطلوب، این میزان کاهش مییابد و مهمترین عامل محدودکننده در صادرات پسته، سم آفلاتوکسین است و برای کاهش این نوع خسارات نیازمند دادههای ماهوارهای هستیم و این سازمان از فعالیت شرکتهای دانشبنیان در این حوزه حمایت میکند.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایسنا، مجتبی خیام نکویی در چهل و هفتمین رویداد دوشنبههای استارتآپی حوزه کشاورزی که در محل صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شد، با تاکید بر اهمیت برآورد دقیق سطح زیر کشت، گفت: من در این زمینه تجربهای در معاونت علمی در زمانی که معاون فناوری و نوآوری بودم، دارم. در آن زمان پیشنهاد برگزاری نمایشگاه تجهیزات ساخت ایران را مطرح کردم و اولین نمایشگاه ساخت داخل برگزار شد. بعد از این نمایشگاه با این موضوع مواجه بودیم که شرکتها در یک موضوع مشترک فعالیت میکردند.
وی اظهار کرد: در آن زمان پیشنهاد کردم که این شرکتها با هم ملحق شوند و در قالب کنسرسیوم کار بزرگتری را اجرایی کنند.
خیام نکویی با اشاره به ظرفیتهای خوب موجود در کشور و دانشگاهها، خاطر نشان کرد: همچنین در حوزه کشاورزی شرکتها و استارتآپهای مختلفی ایجاد شده است و این امر یک موضوع بسیار مهم برای ایجاد امنیت غذایی است؛ چرا که به واسطه این توانمندیها میتوان به طور دقیق برآورد کرد که به چه میزان و در چه مقطعی از زمان به چه محصولی نیاز داریم.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی خاطر نشان کرد: سالها است که اعلام میشود تولید مازاد در سیب زمینی و یا پیاز داریم و در سال بعد به یک باره با خلأ کشت این محصولات مواجه میشویم. شاید بخش عمدهای از این چالش به این بر میگردد که ما دادهها و آمارهای درستی از سطح زیر کشت و تولید نداریم؛ از این رو یکی از مؤلفههایی که میتواند به این امر کمک کرده و در الگوی کشت تحول اساسی ایجاد کند، دسترسی به دادهها و اطلاعات آماری صحیح است.
وی خطاب به شرکتهای فناور فعال در حوزه کشاورزی با تاکید بر اینکه با یکدیگر رقابت داشته باشید، ولی نشستهای مشترکی با یکدیگر داشته باشید و با همکاری با یکدیگر، گامهای بزرگتری بردارید، اظهار کرد: مورد دیگر این است که از شرکتها درخواست میشود تا از ابتدای فعالیتتان گزینههای متعددی برای زمینه کاری خود در نظر بگیرید.
خیام نکویی در ادامه با تاکید بر ضرورت توجه به سطح زیر کشت و تنشهای زیستی و غیر زیستی مؤثر بر سطح زیر کشت، خاطر نشان کرد: ممکن است در سالی کشاورزان با خشکسالی مواجه شوند و بخش قابل توجهی از کشت آنها دچار تنش آبی شود. از این رو نیاز است تا به ابزاری مجهز باشیم تا تعیین کند چه بخشی از سطح زیر کشت دچار تنش کم آبی شده است و یا اراضی کشاورزی با طغیانهای آبی و انواع بیماریها مواجه شده است.
وی با تاکید بر اینکه نمیتوان تولیدات کشاورزی را بدون در نظر گرفتن تنشهای آبی و طغیان بیماریها و تنشهای زیستی و غیر زیستی برآورد کرد، یادآور شد: تولیدات کشاورزی پارامتری مرکب از مجموعه عوامل تنش آبی، آفتها و بیماریها و سایر موارد است و اگر بتوانیم برآورد صحیحی از دادهها و اطلاعات و آمار داشته باشیم، به نظر من در این زمینه میتوانیم تحول بزرگی در کاهش خسارات کشاورزان ایجاد کنیم.
رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اشاره به حجم صادرات در بخش کشاورزی، گفت: کشور حدود ۸۲ میلیون تن تولیدات زراعی، ۲۴ میلیون تن محصولات زراعی و ۱۸ میلیون تن گوشت قرمز و سفید اعم از مرغ و ماهی دارد که در مجموع ۱۲۵ میلیون تن تولید بخش کشاورزی را شامل میشود، ولی ۱۰۶ میلیون دلار صادرات در بخش کشاورزی داریم که بخش قابل توجه آن مربوط به صادرات باغی است و این در حالی است که در شرایط عادی مشکل آفلاتوکسین نداشته باشیم.
وی تاکید کرد: ۱۰۱ میلیارد دلار صادرات پسته داریم و در شرایطی که نامطلوب است، این میزان کاهش مییاید و مهمترین عامل محدودکننده در صادرات پسته سم آفلاتوکسین است. بنابراین ما باید تصویر درست و شفافی با یک میزان خطای کم از میزان تولید و برآورد تولیدات محصولات کشاورزی داشته باشیم. اگر این امر اتفاق بیفتد، به نظرم تحول چشمگیری را در افزایش درآمد تولیدکنندگان محصولات کشاورزی شاهد باشیم.
خیام نکویی پیشنهاد کرد که شرکتهای دانشبنیان فعال در این حوزه با نهادهای مرتبط با حوزههای فضایی مرتبط باشند تا بتوانند به دادههای ماهوارهای دسترسی داشته باشند و گفت: در این زمینه باید چند شرکت دانشبنیان به هم ملحق شوند و زیر ساخت قوی را در این حوزه ایجاد کنند و ما نیز از آنها حمایت خواهیم کرد؛ چرا که این حوزه خلأ بخش کشاورزی است و ما در این سازمان حمایت کاملی از این نوع فعالیت خواهیم داشت.
وی اضافه کرد: توصیه من این است که دادهها و اطلاعات صرفا از ماهوارهای دریافت نشود که در آینده امکان دسترسی به آنها وجود نداشته باشد. یکی از اهداف ماهواره «خیام» این است که بخشی از اطلاعات مورد نیاز را تامین کند؛ از این رو درخواست دارم تا شرکتها با فعالان حوزههای فضایی در ارتباط باشند و در این زمینه بر دادههای ماهوارههای داخلی تکیه شود.
مبارزه با آفلاتوکسین در پسته با استفاده از تکنولوژی پلاسما
|
رئیس سازمان انرژی اتمی کشور گفت: با استفاده از تکنولوژی پلاسما توانستهایم با وجود سم آفلاتوکسین در محمولههای پسته مبارزه کنیم که بدون وجود عوارض اثرگذاری کاملی دارد.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایسنا، محمد اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی کشور در جمع خبرنگاران و در تشریح حضور خود در نشست کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست گفت: فناوری هسته ای دامنه کاربردی وسیعی دارد و دهها سال است که دنیا از این ظرفیت و فناوری بهرهمند است. متاسفانه در کشور به دلایل گوناگونی در خیلی از سرفصلها آنگونه که شایسته بوده است استفاده نکردهایم.
اسلامی با اشاره به اینکه در سازمان انرژی اتمی و در مقطع زمانی فعلی تلاش کردهایم به سرفصلهای مغفول مانده یا کمتر کار شده شتاب دهیم، ادامه داد: نتیجه تحقیقات را به سمت صنعتی شدن و عملیاتی کردن هدایت کردهایم و در حوزههای کشاورزی، آب، خاک و محیط زیست و مباحث مربوط به پسماند اتفاقات خوبی صورت گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه در حوزه کشاورزی اولویت فوری ما فعالیت در زمینه مقابله با آفت باغات مرکبات که تحت عنوان مگس مدیترانه شهرت دارد بوده است، عنوان کرد: اگر آفت مگس مدیترانهای گسترش پیدا کند و تهاجمی شود تمامی باغات و محصولات آن را از بین میبرد. توانستهایم در چند پایلوت که بزرگترین آن ۴۰ هکتار بود اقدامات خود را اجرا کنیم که بیش از ۹۷ درصد نتیجه گرفتهایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه آمادهایم با مشارکت وزارت جهاد کشاورزی و باغداران اقدامات انجام شده را در کل مناطق دارای ظرفیت و پتانسیل تولید گسترش دهیم، گفت: در زمینه باغات پسته نیز دو گام موازی برداشتهایم و پایلوت خود را اجرا کردهایم که درحال صنعتی شدن میباشد و مراحل ساخت دستگاههای مورد نیاز نیز درحال انجام است.
اسلامی با اشاره به اینکه وجود سم آفلاتوکسین متاسفانه موجب برگشت محمولههای صادراتی پسته میشود، ادامه داد: اگر در محموله پسته و در کنترل ورودی مرز کشورهایی که نظام پیشرفتهتری دارند یک عدد پسته آلوده پیدا شود کل محموله برگشت زده میشود.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه با استفاده از تکنولوژی پلاسما توانستهایم با وجود سم آفلاتوکسین در محمولههای پسته مبارزه کنیم که بدون وجود عوارض اثرگذاری کاملی دارد، تصریح کرد: با تکنولوژی پلاسما و استفاده از آب فعال توانستهایم با آفت پسیل در مزرعه ای در بوئین زهرا مقابله کرده و نتایج عملیاتی کسب کنیم.
وی با تاکید بر اینکه مقابله با آفت پسیل امروز در دستور کار سازمان انرژی اتمی قرار دارد تا با مشارکت بخش خصوصی به صورت گستردهتر در باغات پسته آن را پیگیری کنیم، گفت: با هماهنگی که با استانداری کرمان و اتحادیه مربوطه داشتهایم این موضوع در دستور کار قرار گرفته شده است.
اسلامی با بیان اینکه مقابله با کرم گلوگاه انار یکی از مسائلی است که نتایج تحقیقاتی و عملیاتی ما در پایلوتها نتایج خوبی داشته و آمادگی گسترش آن را داریم، تصریح کرد: موضوع کامل تر پرتو دهی محصولات باغی و کشاورزی است، به دلیل اینکه از ظرفیت پرتو دهی استفاده نمیشود از آفت پذیری بالا و ماندگاری پایین برخوردار هستند. پرتو دهی یک اقدام علمی است که به نوع بذر و رقم نیز ارتباط دارد و برای هر محصولی در هر اقلیم باید طراحی کنیم به همین دلیل یک پیوست علمی، تحقیقاتی و صنعتی را با یکدیگر ترکیب کردهایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه مطالعات را در سطح کشور انجام و قطبهای کشاورزی را شناسایی کردهایم، گفت: سازمان انرژی با تمام اعتقاد و ظرفیت خود برای استفاده حداکثری از ظرفیت فناوری هستهای آمادگی دارد و اقدامات خود را آغاز کردهایم و در گامهای تکمیلی به هر میزان که تقاضا، حمایت و پشتیبانی فراهم باشد اقدامات خود را گسترش میدهیم.
بعد از هشدارهایی که در رابطه با دپو و عدم ترخیص نهادههای دامی در گمرکات شمال کشور اعلام شده بود تازهترین خبرها از فاسد بودن حدود ۵۰۰۰ تن ذرت دامی و آلودگی آن به آفلاتوکسین حکایت دارد.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایسنا، دپوی کالاهای اساسی و البته سایر اقلام در گمرک و بنادر و موانعی که در رابطه با ترخیص آنها وجود دارد موجب شده به دفعات از سوی مسئولان مربوطه هشدارهایی در رابطه با احتمال متروکه شدن و حتی فاسد شدن این کالاها مطرح شود.
چندی پیش بود که مسئولان گمرک ایران از احتمال فاسد شدن چند ده هزار تن نهاده دامی دولتی و خصوصی در گمرکات شمال کشور خبر داده و تاکید کرده بودند که مدارک لازم جهت ترخیص این کالاها به گمرک ارائه نشده و از این رو باید نسبت به متروکه شدن آنهایی که در معرض فساد قرار دارند اقدام شود.
ذرت های آلوده به آفلاتوکسین
این در حالی است که تازهترین اخبار دریافتی ایسنا از این حکایت دارد که بعد از ماجرای ذرت های آلوده در چند سال اخیر، اکنون از کالاهای مانده در گمرکهای مازندران که بخش زیادی از آن را نهادههای دامی تشکیل میدهد، ۵۰۰۰ تن ذرت فاسد و آلوده به سم آفلاتوکسین شده است.
گمرک فساد کالا را تائید کرد
پیگیری موضوع از گمرک ایران نیز تائید کننده آلودگی بخشی از ذرت های موجود در گمرک های مازندران است.
در این رابطه معاون فنی گمرک ایران توضیحاتی ارائه کرد و با اشاره به وضعیت کالاهای اساسی موجود در گمرک مازندران گفت که در سه گمرک امیرآباد، نوشهر و فریدون کنار تا پایان شهریورماه سال جاری حدود ۶۷۲ هزار تن کالا موجود بوده که از این میزان ۲۸۶ هزار تن جو، ۹۷ هزار تن گندم، ۱۶۰ هزار تن ذرت، ۷۰۰۰ تن دانههای روغنی و ۱۱۳ هزار تن روغن خام بوده است.
ارونقی ادامه داد: بررسیها نشان میدهد که در سطح گمرک های مازندران حدود ۵۰۰۰ تن ذرت که از سال ۱۳۹۸ وارد منطقه ویژه اقتصادی نوشهر شده بود فاسد و بالغ بر ۱۴.۷ هزار تن کالای متروکه شده است که عمدتا نهادههای دامی هستند.
به گفته وی، ذرتهای آلوده طی فرآیند قانونی در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار گرفته و پیگیری های لازم در این خصوص از سوی گمرکات مربوطه صورت پذیرفته است.
هشدار داده بودیم
معاون فنی گمرک ایران در رابطه با چرایی جریان ماندگاری و فاسد شدن این ذرتها یادآور شد که گمرک مسئولیتی در قبال کالایی که اظهار نشده ندارد و از زمانی این مسئولیت آغاز میشود که به گمرک اظهار شده و در فرآیند انجام تشریفات قرار بگیرد یا از سوی مراجع تحویل گیرنده کالا به عنوان کالای متروکه اعلام شو، این اقلام نیز قبل از اظهار در مناطق ویژه دپو شده بود و مرجع تحویل گیرنده به محض محدودیت زمانی و پایان دوره ماندگاری نسبت به اعلام متروکه و ارجاع به سازمان اموال تملیکی اقدام کرده است.
وی با بیان اینکه بارها در خصوص دپوی کالاهای اساسی در گمرکات و بنادر کشور هشدار دادهایم، یادآور شد: به دفعات درخواست کردیم تا با توجه به شرایط ماندگاری اقلام، شرکتهای خصوصی و دولتی نسبت به تعیین تکلیف کالا و خروج آن از گمرک اقدام کنند اما متاسفانه علیرغم پیگیری های مستمر به عمل آمده، در برخی موارد ، اقدام موثری در این رابطه صورت نگرفته است.
دستگاه ها توضیح دهند
این اتفاق در حالی رخ داده که با وجود مصوبات بسیار و تسهیلاتی که در دو سال اخیر به ویژه جهت تسریع در ترخیص کالاهای اساسی وجود داشته همچنان این اقلام آنقدر با کندی در ترخیص مواجه است که به مرحله فاسد شدن می رسد و اکنون دستگاه های مربوطه دیگر از جمله وزارت جهاد و سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی باید در این رابطه پاسخگو باشند.
آفلاتوکسین، یک ماده سمی معروف است که حضور آن در مواد غذایی میتواند موجبات ناسالم شدن آنها را فراهم آورد. محققان کشور برای تشخیص دقیق این سم در شیر که از مواد غذایی پرمصرف است، یک حسگر زیستی با کارایی بالا ساخته و با موفقیت آزمایش کردهاند.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، شیر بهعنوان یکی از مهمترین منابع پروتئین حیوانی محسوب میشود، چراکه پروتئین شیر شامل کازئین ها و پروتئینهای سرمی حاوی اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن است. بهعلاوه شیر حاوی ترکیباتی ازجمله چربی و مواد معدنی است که وجود آنها اهمیت شیر برای رشد انسان را مشخص میکند. اما این ماده تغذیهای مهم از فرآیند تولید تا بستهبندی در معرض آلودگیهای مختلفی ازجمله آلودگی میکروبی و مواد سمی و مضر نظیر مایکوتوکسین ها، آفتکشها، دی اکسین ها، فلزات سنگین، آنتیبیوتیکها، هورمونها، ضدعفونی کنندهها و هیدروکربنهای پلی سیکلیک آروماتیک قرار دارد.
این مواد به گفته متخصصان میتوانند از راههای مختلف وارد چرخه غذایی دام شده و سپس از طریق مصرف شیر به رژیم غذایی انسان راه یابند و از این طریق باعث ایجاد طیف وسیعی از اختلالات عملکردی در اندامها و بافتهای زیستی انسان شوند. یکی از مهمترین مواد آلودهکننده شیر مایکوتوکسین ها هستند که از میان آنها، آفلاتوکسین از همه شناختهشدهتر است. این ماده سمی بهعنوان متابولیت ثانویه قارچها به حساب میآید و از خطرناکترین نوع مایکوتوکسین های موجود در شیر محسوب میشود چراکه سرطانزا و جهشزا بوده و مسمومیت براثر آن میتواند موجب سرکوب سیستم ایمنی، سرطان و نهایتاً مرگ شود.
برای تشخیص درست و بهموقع حضور چنین سمی در شیر، تیمی پژوهشی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد و دانشگاه تهران، اقدام به طراحی و ساخت یک زیست حسگر کردهاند که قادر است بهخوبی برای پایش آفلاتوکسین در شیر به کار برده شود.
آنها زیست حسگر مورد نظر را مبتنی بر الکترود مداد گرافیتی اصلاحشده با نانو ذرات مغناطیسی و نانو ذرات طلا طراحی کرده و ساختند و آن را در ترکیب با روش تشخیصی کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا یا HPLC برای شناسایی آفلاتوکسین نوع M1 به کار گرفتند.
نتایج بررسیهای انجام شده روی این زیست حسگر نشان داد که این سیستم قادر است حتی در حد مقادیر پایینتر از سطح مجاز مشخصشده توسط استاندارد ملی ایران برای حضور آفلاتوکسین در شیر یعنی ۱۰۰ نانوگرم بر لیتر، فرایند تشخیص را بهخوبی اجرا کند.
آنگونه که محمد حجتالاسلامی، دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد و سه همکار دیگرش در این تحقیق، اشاره کردهاند، «ارزیابی مشخصههای عملکردی این بیوسنسور یا زیست حسگر، حاکی از تکرارپذیری خوب، تکثیر پذیری مطلوب و همچنین پایداری مناسب آن بود».
آزمایشهای انجام شده به روش HPLC نیز کارایی مناسب زیست حسگر طراحیشده توسط دانشمندان داخلی را نشان داد.
این محققان میگویند: «امروزه انواع مختلفی از گونههای آفلاتوکسین شناخته شدهاند، اما شایعترین آنها در محصولات لبنی گونههای B1 و B2 بوده و مهمترین متابولیت ها یا مواد سمی تولیدی آنها نیز M1 و M2 هستند».
تشخیص آفلاتوکسین در شیر از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و تاکنون با استفاده از روشهای مختلفی در دنیا انجام گرفته است. اما هر کدام از این روشها دارای محدودیتهایی هستند که نیاز به استفاده از شیوههای نوین نظیر بیوسنسورها یا زیست حسگرها را دوچندان میکند.
این حسگرهای زیستی با توجه بهسرعت و دقت بالا در تشخیص خود، میتوانند نقش مهمی در حل مشکلات ایمنی و سلامت مواد غذایی داشته باشند.
نتایج این فعالیت پژوهشی در قالب یک مقاله فنی و علمی پژوهشی در نشریه «علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران» وابسته به انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور منتشر شده است.
رئیس هیأت مدیره انجمن صنایع لبنی: ماجرای آفلاتوکسین، مصرف لبنیات را ۲۰ درصد کاهش داد
|
رئیس هیات مدیره انجمن صنایع لبنی با بیان اینکه مطرح شدن مباحثی مبنی بر وجود سم آفلاتوکسین از صدا و سیما موجب کاهش ۲۰ درصدی مصرف لبنیات شده، از شکایت انجمن از عوامل این اقدام خبر داد.
میراسلام تیموری، رئیس هیأت مدیره انجمن صنایع لبنی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه یکروز بعد از مطرح شدن بحث آفلاتوکسین در شیر در کمیسیون کشاورزی مجلس جلسهای برای بررسی این موضوع برگزار شد، گفت: در آن جلسه مسئولان صدا و سیما پذیرفتند برای جبران، برنامههایی را در زمینه ترویج مصرف لبنیات پخش کنند که البته این کار به شکل محدودی انجام شد اما کافی نبوده است.
وی اضافه کرد: به دلیل خسارتی که این موضوع به صنعت لبنیات و شیر کشور وارد کرده ما از شبکه ۳ سیما و کارشناس و مجری برنامه شکایتی را تنظیم و تقدیم مراجع قضائی کردیم که در نوبت رسیدگی قرار دارد و امیدوار هستیم تسریع پیدا کند.
تیموری تصریح کرد: پخش این برنامه از صدا و سیما و انعکاس گسترده آن در شبکههای اجتماعی باعث کاهش ٢٠ درصدی مصرف لبنیات در کشور شده و به ویژه این مساله درباره شیر پاستوریزه به عنوان مهمترین محصول سبد لبنیات، بسیار نگران کننده است. این نگرانی وقتی دوچندان میشود که بدانیم سرانه مصرف شیر در خانوارهای ایرانی با استانداردهای جهانی بسیار فاصله دارد.
وی با بیان اینکه کاهش مصرف سرانه لبنیات هزینههای سنگینی را بر جامعه تحمیل میکند، افزود: بنده به مردم اطمینان میدهم که تردیدی در سلامت محصولات لبنی صنعتی نداشته باشند و با خیال آسوده از آنها استفاده کنند.
تیموری درباره ضرورت توجه به سرانه مصرف شیر توسط نهادهای سیاستگذار کشور، به موضوع سلامت خانوار و هزینههای درمان اشاره کرد و گفت: نباید از یاد برد که کاهش مصرف لبنیات برای سلامت خانوارهای ایرانی یک تهدید است و در آینده هزینههای سنگین درمان را به سبد خانوار تحمیل خواهد کرد که بودجه کشور هم از تبعات آن مصون نخواهد بود.
تدوین طرح جامعی برای جلوگیری از گسترش عرضه لبنیات صنفی ضروری است
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به گسترش عرضه لبنیات سنتی (غیرکارخانهای) گفت: استفاده از واژه سنتی برای این نوع محصولات، مغلطه آمیز و بهتر است از کلمه صنفی برای آنها استفاده شود.
تیموری با بیان اینکه بر عرضه لبنیات صنفی هیچ نظارتی صورت نمیگیرد، افزود: این محصولات فاقد برچسبهای ضروری از جمله تاریخ تولید، انقضا و … هستند و در صورتی که مشکلی رخ دهد پیگیری و اثبات اینکه محصول به کدام واحد تعلق دارد، کار راحتی نخواهد بود. بنابراین تدوین طرحی جامع برای ممانعت از چنین مسائلی ضروری است.
این فعال بخش خصوصی با اشاره به ضرورت توجه به فرآیندهای بهداشتی در کنار توجه به ذائقه و طعم مورد پسند جامعه، گفت: تولید محصولات لبنی سنتی بدین مفهوم که محصول لبنی با طعمهایی که با ذائقه و سلیقه مردم همخوانی بیشتری دارد و در عین حال در یک بستر کاملاً بهداشتی و مطمئن تولید شده باشد، کار بسیار مناسبی است که همواره در برنامه تولیدکنندگان قرار دارد.
تیموری ادامه داد: برای مثال در سالهای اخیر محصولاتی مانند بستنی سنتی (زعفرانی) فالوده ماست رویه دار، سر شیر، پنیر گوسفندی، شیر گاومیش، پنیر لاکتیکی با این ایده ولی با اطمینان بسیار بالا از سلامت محصول تولید و توسط شرکتهای لبنی به بازار ارائه شده است که مورد استقبال واقع شده است. و امیدواریم صاحبان صنایع لبنی با جدیت تنوع بیشتر محصولات لبنی را دنبال کنند.
یک شایعه کذب در رسانه ملی و ایجاد یک دنیا بی اعتمادی در بین مردم !
|
خوشبختانه بحث های فنی وکارشناسی با استدال علمی طی چندروز گذشته در رد ادعای مطرح شده توسط کارشناس صدا وسیما در خصوص عرضه شیرهای پاستوریزه آلوده به سم افلاتوکسین از طرق محافل علمی وکارشناسی ونیز توسط مسئولین نظارتی وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی، کارشناسان و صاحب نظران مواد لبنی ،غذایی و بویژه سایت ها و نشریات صنعت غذا همینطور مجموعه فعال شما به خوبی مطرح وپاسخ مستدل ارایه گردید. اما حسب وظیفه بنده هم به نوبه خود اشاره ای کوتاهی به تبعات روانی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این موضوع خواهم کرد. مستندات گواه بر این واقعیت تلخ هست که سرانه مصرف شیر در ایران کمتر از ۶۵ کیلوگرم است در حالی که همین سرانه در برخی کشورهای توسعه یافته بیش از۳۵۰ کیلوگرم می باشد و البته نگرانکننده تر از آن، افزایش بیماریهایی است که به طور مستقیم با عدم مصرف شیر و فراوردهای شیری در ارتباط است؛ بطور مثال بیماریهای لثه و دندان، پوکی استخوان، برخی سرطانها و بیماریهای قلبی و عروقی که از جمله گرانترین درمانها هستند که هزینه درمان هر یک از آنها یک خانواده متوسط را به سرعت به زیر خط فقر میبرد.
در چنین
شرایطی که لازم است تمام سازمانها ونهادها از جمله سازمان صدا وسیما، بعنوان تنها رسانه ملی جهت فرهنگ سازی وترویج مصرف شیر و افزایش سرانه مصرف کمک نمایند، متاسفانه ادعای نادرست عرضه شیرهای
پاستوریزه آلوده به سم ” افلاتوکسین ” در کشور توسط شخصی
به عنوان بازرس انجمن بهداشت و
ایمنی مواد غذایی و با نام بردن برخی از استان های کشور با آمار بسیار بالا، آن هم در یک برنامه
تلویزیونی صبحگاهی، نه تنها موجی از نگرانی را درمیان شهروندان ایجاد کرد، بلکه اعتراض جمع وسیعی از اساتید محافل علمی، مراجع بهداشتی و همچنین بی اعتمادی خانوادهها را
به همراه داشته است. نکته جالب اینکه علاوه بر اشتباه فاحش کارشناس برنامه، مجری
نیز به نوعی با تأیید این آمارها و اظهارنظرهای غیر حرفه ای و همچنین پرسش تأکیدی مجری مبنی بر
این که «چطور میشود که یک هفته شیر نخریم؟»
که این موضوع بر شعله ور شدن آتش این
فاجعه افزود و همچنین بلافاصله در شبکههای
اجتماعی همرسانی شد و مورد توجه اقشار مختلف و کاربران فضای مجازی در سراسر کشور
موجب تشویش اذهان عمومی ونیز سوء استفاده شبکه های معاند قرار گرفت. واقعاً جای
پرسش است وقتی محصولات ایرانی علی رغم تحریم های ظالمانه با افتخار به تعداد زیادی
از کشورهای دنیا مانند روسیه و…. با رعایت استاندارهای جهانی صادر می شود و یا
نکته مهم و قابل توجه چند شرکت خارجی که در زمینه فراوردهای لبنی در کشور ما
فعالیت می کنند، شیر مورد نیاز خود را در داخل کشور و از نمونه همین
شیرهای موجود مورد مصرف شرکت های
لبنی (داخلی) فراهم می نمایند، چطور ممکن است دارای چنین مشکلی باشند؟!
پرسش بعدی صرفه نظر از
آسیب جدی که به بخش های مختلف جامعه از نظر روانی و فرهنگی (بی اعتمادی) ، اقتصادی،
افت کسب کار، اشتغال و… در این حوزه به
خطر افتادن سلامت شهروندان در عدم مصرف لبنیات از موضوعات مهم این ماجرا می باشد؛
تنها به یک نکته کوچک اشاره می کنم: بنا بر اعلام مرکز تحقیقات، استئوپروز (پوکی
استخوان) سالیانه بیش از ۵۱ هزار
شکستگی لگن خاصره در کشور رخ میدهد که از این تعداد حدود۵۰
درصد تلفات جانی و بقیه برای تمام عمر زمینگیر میشوند که یکی از مهمترین عامل این بیماری در اثر عدم مصرف شیر وفراوردهای شیری وکمبود
کلسیم می باشد براستی صداوسیما چند درصد
در کاهش سرانه مصرف شیر و فراورده های شیری سهیم است و چند درصد در افزایش ناشی از مرگ ومیر
این فاجعه ملی؟ ای کاش عزیزان صدا وسیما همین قدر که بحث های
سیاسی را با وسواس و دقت فراوان پالایش و پخش می نمایند، موضوعات مهم اینچنینی که با سلامت جامعه سر و کار دارد
را با همان حساسیت کنترل و پیگیری کنند تا جامعه دچار چنین خسران غیر قابل جبرانی
نشود.
با توجه به سابقه
پخش چنین اطلاعات و آمارهای غیررسمی و کذب، به دفعات بر روی آنتن زنده تلویزیون و
مقابل میلیونها مخاطب و همچنین ایجاد شبهه در میان شهروندان و نیز رد ادعاهای
مطرح شده توسط مراجع رسمی و قانونی از جمله وزارت بهداشت وسایر نهاد های نظارتی،
لذا با توجه به اینکه مسله تامین سلامت
یکی از وظایف مهم دولت ها می باشد و همچنین به جهت جبران مافات پیشنهاد می
گردد صدا وسیما دو مورد ذیل را عملی نماید:
۱-ایجاد
فرصت مناسب از سوی صدا وسیما جهت حضور نمایندگان صنعت لبنیات، دامداران متخصصان وزارت
بهداشت و نظارتی و جهت ارایه نظرات کارشناسی.
۲-تهیه و
پخش کلیپ مناسب از سوی صدا وسیما در خصوص فواید فراوان مصرف شیر بعنوان غذایی کامل
در سلامت و روان و در جهت ابهام زدایی و ارتقاء فرهنگ مصرف شیر وفراوردهای شیری در
کشور
در پایان یادآور می شوم که صنعت دامداری، لبنیات و بخش های مختلف آن از جمله تولید و پخش و توزیع، به دلیل ماهیت کاری، بسیار حساس و پر استرس می باشد. شیر از لحظه تولید تا مصرف همچون کودکی است که نیاز به مراقبت های ویژه دارد. لذا همه عزیزان در این حوزه با تلاش شبانه روزی و علیرغم همه مشکلات در حوزه تولید از جمله تحریم و….در تهیه این غذای بهداشتی از هیچ کوششی دریغ نمی نمایند. بیایم همه با هم در ترویج و مصرف این نعمت الهی غذا بهشتی که از نظر کارشناسان علم تغذیه، شیر یعنی غذا ، دارو و واکسن و بنا به فرموده پیام اکرم (ص) که : شیر را سرور نوشیدنی ها نامیدند؛ بعنوان مصرف یک غذایی کامل فرهنگ سازی نماییم.
سید عباس موسوی
عضو انجمن متخصصان روابط
عمومی ایران و کارشناس امور اجتماعی
در پنل تخصصی سلامت مطرح شد؛ از پاسخ به آفلاتوکسینهای ساختگی تا تاکید بر اقناع مردم به مصرف شیر
|
دومین پنل تخصصی همایش صنعت لبنیات ایران با موضوع سلامت برگزار و مسائلی از قبیل شایعات موجود درباره سلامت شیر و ضرورت اطلاع رسانی به مردم درباره این صنعت مطرح شد.
اتهامات، صدمه جدی به صنعت شیر زده است
به گزارش اگروفودنیوز،در ابتدای این نشست حسین چمنی، کارشناس صنعت شیر و مدیرپنل اظهار کرد: پرونده مصیبت بار صنعت شیر در ۱۵ سال گذشته، نشاندهنده افزایش مشکلات این صنعت است. متاسفانه این صنعت گاهی مورد اتهام قرار گرفته و از این اتهامات صدمات جدی خورده است. در هر دوره بحث جدیدی علیه این صنعت طرح میشود که در واقع حمله به این صنعت است و گاهی باعث شده سیستم سنتی جایگزین آن شود.
این
کارشناس صنعت شیر ادامه داد: اتهامات و تبلیغات منفی که علیه صنعت لبنیات و به
خصوص شیر مطرح شده در همه جایگاهها از خانواده گرفته تا رسانه ملی صورت میگیرد
لذا برای جلوگیری از این شرایط، باید اقدامات و تدابیری اتخاذ شود.
چمنی
با اشاره به مسئله اخیر درباره آلوده بودن شیر به سم آفلاتوکسین اظهار کرد:
خوشبختانه در این مورد واکنشها و پاسخهای سریعی داده شد در حالی که در اتهامات
قبلی دستگاههای نظارتی درباره اتهام وجود روغن پالم و یا وایتکس در شیر عکس العمل
خاصی نشان دادند و زیر سوال رفتند.
وی
با بیان اینکه به نظر میرسد دستگاههای نظارتی اطلاع رسانی درست و کافی ندارند،
افزود: وقتی یک کارشناس ناآشنا در یک برنامه تلویزیونی حاضر شده و کل صنعت شیر را
به راحتی زیر سئوال میبرد، مجموعههای نظارتی مانند سازمان غذا و دارو باید نتایج
خود را اعلام کنند تا مردم آگاه شوند. مردم باید روزانه در جریان گزارش آلودگی لبنیات
قرار بگیرند.
شیر پرچرب هیچ ضرری برای بدن ندارد
وحید
مفید، عضو هیات مدیره انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران اظهار کرد: هر جایی که
اطلاع رسانی درستی برای مردم نشده، اطلاعات نادرست در ذهن آنها جای گرفته است. در
این بخش نیز اطلاع رسانی ما جامع و کامل نبوده است لذا فرهنگ سازی درباره تغذیه
سالم باید از مهد کودکها آغاز و تا ردههای بالا ادامه پیدا کند تا اینکه ذهنها
برای مقابله با این نوع اتهامات آماده باشد.
وی
در ادامه در خصوص این شایعات که شیر کم چرب مصرف کنید، زیرا شیر پر چرب برای بدن
مضر است، گفت: مصرف شیر پر چرب هیچ ضرری برای بدن ندارد و حتی در خیلی از موارد
برای مقابله با سرطانها و بیماریهای قلبی برای بیماران مفید است.
ضرورت بسیج همگانی برای آموزش تعذیه
جلال
الدین میرزای رزاز، مدیرعامل انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور گفت:
انستیتوی ما ۶۰ سال قدمت دارد، یکی از محورهای کاری این انستیتو، آموزش همگانی
مردم است. در تفاهم نامهای که بین انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران و ما به
امضا رسیده، بر آموزش نیز تاکید شده است. در ۴ ماه اخیر کمپین خوبی با هدف بسیج
همگانی آموزش تغذیه آماده و ارائه کرده ایم. در این کمپین، صفر تا صد کارها دیده
شده است که بخش عمدهای از آن روی صنایع لبنیات متمرکز میشود.
وی
ادامه داد: در حوزه تحقیقات و پژوهش هم اعلام آمادگی کرده ایم که به عنوان بازوی
صنایع لبنی وارد شویم. ما با ۶۰ عضو هیات علمی و ۱۰۰۰ دانشجو در مقاطع مختلف از لیسانس
تا پست دکترا، میتوانیم برای حل مشکلات راهکار ارائه دهیم.
عرضه لبنیات سنتی چالشی برای نظام سلامت
محمدرضا
شانه ساز، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و داروی کشور در ادامه این پنل
درباره شایعه وجود سم آفلاتوکسین در شیر گفت: هدف اصلی از ماجرای آفلاتوکسین این
بود که اعتماد مردم نسبت به دولت و دستگاههای نظارتی را از بین ببرند. صبح آن روز
که ماجرای آفلاتوکسین منتشر شد، وزیر بسیار عصبی بود و بلافاصله به رئیس صدا و سیما
و دانشگاهی که این فرد را معرفی کرده بود، اعتراض کرد.
وی
با اشاره به سرعت انتشار اخبار در فضای رسانهای امروز تصریح کرد: امروز سرعت بالای
انعکاس اخبار، برای دولتها و جوامع در مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و …
معضلاتی ایجاد کرده است. راه حل این مشکلات افزایش سطح آگاهی مردم و شفاف سازی
است.
رئیس
سازمان غذا و دارو گفت: ما ۶۶ معاونت غذا و دارو در کشور داریم. ما در مقابل توزیع
لبنیات سنتی نظارت ناپذیر، با تولیدکنندگان صنعت لبنیات در یک موضع هستیم. همکاران
ما نسبت به مشاغلی مانند لبنیات سنتی اعتراض دارند. متاسفانه بخش مهمی از شیر
برگشتی کارخانههای لبنیات به سمت لبنیات سنتی میرود و عرضه لبنیات سنتی چالشی
برای نظام سلامت است.
وی
ادامه داد: این روند درباره عطاریها نیز صدق میکند، آنها هم در درمان دخالت میکنند
و محصولات غیرعلمی ارائه میکنند. در بیماریهایی که یک پزشک متخصص نمیتواند به
راحتی ادعا کند، وارد میشوند. این بحث باید بین مسئولان و سیاستگذاران حل شود. این
کارها هزینه سنگینی به نظام سلامت تحمیل میکند.
معاون
وزیر بهداشت با بیان اینکه بالا رفتن میزان کالاهای صنعتی در سوپرمارکتها نشان
دهنده برنامه ریزی است، گفت: برنامه ما ساماندهی واحدهای لبنیات سنتی است و در این
مسیر برخی واحدها حذف میشوند. این رویکرد نیز با این انتقاد روبرو میشود که
وزارت بهداشت اجازه نمیدهد اشتغال شکل بگیرد، اما روند کار آنها باید مشخص بوده
و نمونههای آزمایش شده پاسخ قانع کنندهای برای دستگاههای نظارتی داشته باشند.
مواجهه با عارضه شایعه پراکنی در صنعت لبنیات
مهران
خادم، مدیربازرگانی شرکت پارس کرون با اشاره به اینکه ما با عارضه شایعه پراکنی در
صنعت لبنیات و قضاوتهای نابجا روبرو هستیم، اظهار کرد: برای درک این عارضه اول باید
خود و جایگاه خود را بشناسیم. صنعت لبنیات ما یکی از صنایع موفق کشور است، اما در
بازار صادراتی موفقیت چندانی نداشته است چرا که به لحاظ بازاریابی نتوانستیم بازارهای
صادراتی را برای خرید محصولاتمان قانع کنیم لذا باید روی این موضوع کار شود.
وی
ادامه داد: سرانه مصرف شیر در کشور کم است، چون نتوانسته ایم مردم را قانع کنیم که
شیر بخورند. چرا مردم نوشابه میخورند، اما شیر نمیخورند؟ همه میگویند شیر بهتر
از نوشابه است، پس چرا نمیخورند؟ ما باید فرآیند پیوستهای را برای بهبود کیفیت
به مردم معرفی کنیم و مزیت شیر باید برای مصرف کننده اثبات شود.
خادم
تصریح کرد: حال چگونه باید برای مصرف کننده اثبات کنیم که این لبنیات با کیفیت
است؟ وزارت بهداشت میتواند از شاخص clean label که نشان میدهد در یک محصول مواد شیمیایی به
کار نرفته است، در ایجاد اطمینان بخشی به مردم استفاده کند. شاخصهای green label و IR Code نیز برای
مردم مهم هستند و میتوانیم برای تولیدات داخلی نیز آنها را تهیه کنیم. اگر این
کار انجام شود بحث نظارت بر قیمت گذاری هم نباید مطرح شود، چون بالاترین سطح کیفیت
موجود است. باید با این مفاهیم مردم را قانع کنیم چرا که مردم صرفا با گفتگو و تعریف
از خود، قانع نمیشوند.
مدیربازرگانی
شرکت پارس کرون با اشاره به اینکه برای عرضه صنعت تمیز و پاک لبنیات باید اثبات کنیم
که این صنعت از شیرهای با کیفیت استفاده میکند، تاکید کرد: از مسئولان دولتی
تقاضا داریم این بخش از کالاهای باکیفیت را از حمایت خود خارج کنند.
ما مردم شیر نخوری هستیم
گیتی کریمی، عضو هیات علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران گفت: ما مردم شیر نخوری هستیم و مردم آگاهی درباره خوردن شیر ندارند. وقتی طفل از شیر مادر گرفته میشود، بایستی این فرهنگ در منزل به بچه آموزش داده شود تا بچه به شیرخوردن عادت کند. آگاهی دادن باید در مقاطع مختلف ادامه داشته باشد. به صرف اینکه کسی تحصیلات دانشگاهی دارد و باید بداند شیر ماده مغذی است، نباید اکتفا کرد. آگاهی دادن باید از بدو طفولیت تا مقاطع تحصیلی بالاتر صورت بگیرد.
ذره بین سازمان استاندارد بر سم آفلاتوکسین/ نقش وزارت صنعت در سلامت غذایی چیست؟
|
بعد از ماجراهایی مثل وجود مایع سفیدکننده یا پالم در شیر حالا نوبت به ماده جدیدی به نام آفلاتوکسین رسیده است.
به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، چند روزی است که خبری مبنی بر سرطان زا بودن شیرهای موجود در بازار، در فضای دست به دست شده است؛ بنا بر اظهارات فردی به نام بهادر حاجی محمدی که به عنوان کارشناس در برنامه تلوزیونی حضور پیدا کرد، شیرهای پاستوریزهای که از سوپرمارکتها تهیه میشود آلوده به سم آفلاتوکسین هستند و مصرف آنها منجر به سرطان کبد میشود. این اظهارات بازخوردهای زیادی به همراه داشت، مسئولان حوزه تولید و توزیع لبنیات بلافاصله واکنشهای تندی نشان داده و اظهارات فوق را بیپایه و اساس خواندند.
بنا بر اظهارات او افکار عمومی و مسئولان باید به جای نگرانی نسبت به استفاده از روغن پالم و وایتکس در لبنیات به مسائل مهمتری مانند وجود سموم دیگر در لبنیات توجه کنند.
او از ورود ذرتهای آلوده ه عنوان مثال یاد کرد و گفت: “مصرف این ذرتهای آلوده به افلاتوکسین، سبب تولید شیرهای آلوده به این سم شده است. طبق این آمارها ۳۳ درصد نمونههای شیر پاستوریزه آلوده به این سم بودند. شیرهای پاستوریزه آزمایش شده در تبریز ۶۲ درصد، ساری ۶۰ درصد، مشهد ۵ درصد، شیراز ۱۷ درصد و اردبیل ۳۳ درصد به سم آفلاتوکسین آلوده هستند. سم موجود در خوراک دام وارد شیر میشود و با توجه به این که این سم بر اثر حرارت جوشاندن از بین نمیرود، در شیر باقی خواهد ماند. جای تاسف است بین ۱۰ کشور منطقه خاورمیانه رتبه آخر را از نظر وضعیت آلودگی سم سرطانزای آفلاتوکسین در شیر داریم.”
این اولین باری نیست که فردی انگشت اتهامش را به سمت تولید کنندگان شیر و لبنیات کشور میگیرید، همراه شدن شائبه ترکیب کردن وایتکس با شیر، وجود پالم در لبنیات یا سمی بودن آنها با تورم و افزایش قیمت، باعث شده است تا گرایش مردم به مصرف لبنیات به طور چشمگیری کاهش پیدا کند و ما را به شرایط امروز کشور برساند؛ سرانه مصرف شیر در کشور ما حدود یک سوم میانگین جهانی است و این موضوع میتواند تا چند سال آینده سلامت مردم را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
از طرفی بدبین شدن مردم نسبت به لبنیات بسته بندی استفاده از لبنیات غیرصنعتی یا فلهای را افزایش داده و نتیجه افزایش آمار ابتلا به تب مالت در کشور طی ۱۰ سال اخیر شد.
خبر آلوده بودن شیرها به سم آفلاتوکسین کماکان در فضای مجازی دست به دست میشود و احتمالا موج دیگری از کاهش مصرف لبنیات و افزایش میل به خرید شیر و مشتقات غیر صنعتی را به همراه خواهد داشت. ادعای آلوده بودن شیرها به سرعت توسط تمام سازمانهای مربوطه از جمله وزارت بهداشت، وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی و … تکذیب شد، اما رفع سو برداشتهای به وجود آمده در این حوزه بسیار زمانبر و مشکل خواهد بود.
صفدری معاون صنایع غیر فلزی وزارت صنعت در گفتوگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، صنعت تولید محصولات لبنی را یکی از صنایع موفق در کشور خواند و با اشاره به اشتغال ایجاد شده توسط این واحدهای تولیدی، اظهار کرد: آفلاتوکسین نوعی سم قارچی است که در صورت تأمین دما رطوبت و شرایط مناسب رشد میکنند. این ماده به ماده دیگری به نام کازوئین که در شیر وجود دارد متصل شده و توسط آزمایشگاه قابل شناسایی است.
او بیان کرد: نظارت بر وجود این سم طی چند مرحله انجام میشود، پیش از هرچیزی علوفهها هنگام ورود به کشور مورد ارزیابی قرار میگیرند، بنابر استاندارد جهانی میزان وجود این قارچ در علوفهها باید کمتر از ۲۰ ppm باشد که به معنای میکروگرم در کیلوگرم است.
صفدری افزود: در استاندارد کشور ما این عدد ۵ PPM تعریف شده است تا علوفهها پیش از ورود به کارخانجات تهیه غذایی دام مورد ارزیابی قرار بگیرد.
معاون صنایع غیر فلزی وزارت صنعت با تاکید بر اینکه وجود این سم از ابتدای زنجیره تهیه مواد لبنی یعنی تهیه علوفه دامها مورد ارزیابی قرار میگیرد، گفت: شیر خام تولید شده در دامداریها پیش از ورود به کارخانجات صنایع لبنی مورد سنجش قرار میگیرد.
او افزود: تمام کارخانجات تولید صنایع لبنی مجهز به آزمایشگاههایی هستند که در آنها عوامل مختلفی از جمله آفلاکتوسین، بار میکروبی و … را ارزیابی کرده و از ورود شیر خام آلوده جلوگیری میکند، غلظت این ماده در شیر خام ورودی به کارخانجات باید کمتر از یک دهم PPB باشد و در غیر این صورت شیر خام عودت داده خواهد شد.
صفدری با تاکید بر اینکه عوامل بسیاری باید برای تایید سلامت شیر مورد ارزیابی قرار بگیرد، گفت: ارگانهای نظارتی مختلفی از جمله سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد به طور مداوم بر کیفیت محصولات عرضه شده در سطح بازار نظارت میکنند، بازدیدهای ادواری صورت گرفته و ارزیابی پس از فروش که از طریق آزمایشگاههای همکار انجام میشود، سلامت محصولات موجود در سطح بازار را تضمین میکند؛ اگر شرکتی موارد فوق را داشته باشد، پروانه بهداشتی ابطال خواهد شد.
معاون صنایع غیر فلزی وزارت صنعت گفت: بعد از مطرح شدن ماجرای آلوده بودن شیرها ۲۷۵ نمونه از شیرهای استریل سطح بازار جمعآوری و مورد ارزیابی قرار گرفت که از این بین ۲۷۳ مورد از سلامت کافی برخوردار بودند این به معنای سلامت ۹۹.۳ درصد از شیرهای موجود در سطح بازار است، این در حالی است که استانداردهای کشور ما بسیار سختگیرانه و شدیدتر از کشورهای اروپایی است.
ارزیابی میزان آفلاکتوسین موجود در شیر یکی از معیارهای ضروری برای تعیین سلامت شیر ورودی به کارخانجات لبنیات است که از مدتها پیش مورد ارزیابی قرار میگرفت؛ سهم گسترده واحدهای تولیدکننده محصولات لبنی در بازار کشورهای خارجی آنها را ملزم میکند که شرایطی ایدهآل و در سطح استانداردهای جهانی داشته باشند.
بنا بر اظهارات تمام مسئولان حوزه لبنیات، کشور ما یکی از سختگیرانهترین شرایط را برای تعیین سلامت مواد غذایی دارد که تنها به میزان آفلاتوکسین موجود در شیر خلاصه نشده و به عوامل بسیار متفاوت و گستردهای بستگی دارد. محصولات غذایی نقش عمدهای در تعیین سلامت مواد غذایی دارد و این موضوع اهمیت سنجش آلودگی در این مواد را چندین برابر میکند.
نظارتی سختگیرانه بر تولید مواد غذایی داریم
نیره پیروزبخت رئیس سازمان ملی استاندارد در گفتوگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره ماجرای آلودگی شیرها اظهار کرد: ماجرا به گفتههای فردی باز میگردد که در یک برنامه تلویزیونی بدون داشتن مسئولیت خاصی موضوعی را مطرح کرد که صحت ندارد.
او تاکید کرد: چندین دستگاه نظارتی بر تهیه و توزیع محصولات غذایی نظارت میکنند که از جمله آنها میتوان به وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و … اشاره کرد؛ اهمیت این موضوع در حفظ سلامت مردم باعث میشود تا سخت گیریها در تولیدات مواد غذایی بالا باشد.
پیروزبخت تاکید کرد:از بخشهای مختلفی از جمله سازمان ملی استاندارد بر تولید و توزیع مواد غذایی ورود میکنیم؛ بر اساس قوانین سازمان ملی استاندارد روند تولید مواد غذایی از مواد اولیه تا محصول نهایی باید به صورت فرایندی مورد ارزیابی قرار بگیرد و این موضوع به طور کامل تحت کنترل قرار دارد.
رئیس سازمان ملی استاندارد ادامه داد: در تولید محصولی مثل شیر مواد اولیه که به عنوان شیر خام وارد کارخانه میشود مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورتی که اختلالی در آن وجود داشته باشد بلافاصله شناسایی شده و از چرخه تولید خارج میَشود. مدیر کنترل کیفیتی از طرف سازمان در فرایند تولید حضور دارد و نظام کنترل کیفیت مناسبی تدوین شده است.
او با تاکید بر نظارت مناسب بر واحدهای تولیدی گفت: ما به کنترل کیفیت در واحدهای تولیدی بسنده نکرده و به طور مداوم اقدام به خرید نمونه از سطح بازار و آزمایش نمونهها میکنیم تا از کیفیت محصولات نهایی اطمینان داشته باشیم. تا به امروز بیش از ۹۷ درصد از موارد خریداری شده در حد استاندارد بودند.
پیروزبخت ادامه داد: استانداردهای امروز کشور ما نسبتا سختگیرانه به شمار میروند چرا که اهمیت توجه به سبد غذایی مردم ما را ملزم به توجه ویژه به تولید مواد غذایی میکند.
رئیس سازمان ملی استاندارد گفت: متاسفانه فرد مطرح کننده موضوع طوری برخورد کرد که گویا حجمی از سم به طور عامدانه وارد محصولات لبنی میشود در حالی که این ماده سمی در ماهیت برخی از کالاها وجود دارد که به طور مداوم کنترل میشود موار مشابه وجود این ماده را میتوان در موضوع ذرتهای آلوده مشاهده کرد که نوعی از همین سم در آن مشاهده شد و به همین دلیل مانع از ورود آنها به کشور شدیم.
او تاکید کرد: با توجه به چنین کنترلهای شدید که وجود دارد امکان وجود آلودگی در مواد غذایی به شدت کاهش پیدا میکند؛ ارائه اطلاعات توسط افرادی که مسئولیتی در حوزه ندارند میتواند باعث ایجاد نگرانی در بین مردم جامعه شود دلیلی ندارد که مردم کشور ما هر روز با ماجراهایی مثل کیکهای آلوده، شیر آلوده و مواردی از این قبیل درگیر شوند.
پیروزبخت تصریح کرد: علاوه بر دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی دستگاههای نظارتی به طور مداوم در تهیه و تولید اقلام خوراکی نظارت کرده و مانع از تولید محصولات مضر و رسیدن آنها به دست مصرف کننده میشود.
رئیس سازمان ملی استاندارد تاکید کرد: ۳ درصد ذکر شده نسبت به ۹۷ درصد محصول باکیفیت تولید شده در کشور حجم زیادی را به خود اختصاص نمیدهد از طرفی میزان بالا رفتن آفلاتوکسین در این مواد غذایی رد شده چندان هم بالا نبوده برای مثال ما عدد ۵ را برای استاندارد در نظر گرفته و حتی اگر محصولی میزان ۵.۲ را داشته باشد از نظر استاندارد رد خواهد شد.
او افزود: در کشورهای اروپایی این عدد تا حدود ۲۰ در نظر گرفته شده است و اگر قصد ارزیابی با استانداردهای اروپا را داشتیم اغلب موارد رد شده مورد تایید قرار میگرفت؛ رد شدن این ۳ درصد به دلیل حساسیتهای بالایی است که ما بر تولید مواد غذایی داریم و بدون شک در کشورهای اروپایی ۳ درصد رد شده مورد تایید قرار میگرفت.
پیروزبخت تصریح کرد: حذف شیر از سبد غذایی میتواند در آینده مشکلات بسیاری را به همراه داشته باشد اختلالاتی مثل پوکی استخوان، آلودگی و … از جمله آسیبهایی است که حذف شیر از سبد غذایی میتواند به همراه داشته باشد.
رئیس سازمان ملی استاندارد با اشاره به پایین بودن مصرف سرانه شیر در کشور، افزود: در روزهای آلودگی هوا تاکید اغلب پزشکان بر افزایش مصرف شیر است، اما مطرح شدن چنین شبهههای غلطی در بین مردم میتواند کاهش مصرف شیر افزایش آسیب در اثر آلودگی هوا را به همراه داشته باشد. باید نگاهی همه جانبه به سلامت مردم داشته باشیم و تمام عوامل موثر بر این موضوع را در نظر بگیریم.
ارزیابی آفلاکتوسین به ۱۵ سال قبل باز میگردد
شهریار دبیریان مدیر تضمین کیفیت یکی از شرکتها حوزه لبنیات در گفتوگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، بیان کرد: موضوع وجود مادهای به نام آفلاتوکسین در شیر موضوع تازهای نیست و از مدتها پیش مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته است.
مدیر تضمین کیفیت یکی از شرکتها حوزه لبنیات ادامه داد: از حوالی سال ۸۳ نمونهبرداریها برای ارزیابی میزان آفلاتوکسین آغاز شد و تمام واحدهای دامداری و تولیدی حوزه لبنیات مورد ارزیابی قرار گرفتند تا از افزایش میزان این سم در شیرها جلوگیری شود.
دبیریان با تأکید بر اینکه پایش میزان آفلاتوکسین موجود در شیر از سال ۸۳ آغاز شده و کماکان ادامه دارد تصریح کرد: استاندارد اتحادیه اروپا برای وجود این سم ۵ صدم PPB است، اما این رقم در استاندارد بینالمللی ۵ دهم PPB و در استاندارد ملی کشور ما یک دهم PPB در نظر گرفته شده است.
او تصریح کرد: یکی از معیارهای وزارت بهداشت برای اعطای نشان امنیت غذایی آن است که میزان آلایندههای موجود در محصول تولید شده ۵۰ درصد کمتر از استاندارد تعیین شده باشد بنابراین واحدهای تولید صنایع لبنی محصولات خود را با غلظت آفلاتوکسین ۵ صدم PPB و در حدود استاندارد اروپا عرضه میکند.
مدیر تضمین کیفیت یکی از شرکتها حوزه لبنیات گفت: میزان غلظت این ماده به شدت تحت کنترل قرار دارد و تمام ورودیها و محصولات نهایی مورد ارزیابی قرار میگیرد تا از هرگونه آلودگی احتمالی اجتناب شود کیفیت و آلودگی محصولات تولید شده توسط سازمانهای نظارتی بررسی شده و امکان ورود محصول آلوده به بازار وجود ندارد.
دبیریان بیان کرد: متأسفانه اظهاراتی کارشناسی نشده که مدتی پیش مطرح شد مشکلات بسیاری را برای بخشهای کشاورزی، دامپروری و لبنیات به همراه داشته است در حالی که ارزیابی میزان آفلاتوکسین موجود در شیر مدتها است که انجام شده و واحدهای فعال در این حوزه برای کنترل غلظت آن تلاشهای بسیاری کردهاند.
او تصریح کرد: در چند روز گذشته و با انتشار خبر آلوده بودن شیرهای موجود در بازار میزان فروش افت چشمگیری پیدا کرده است در حالی که این موضوع مدتها است که مورد ارزیابی قرار میگیرد. هر کس ادعای آلوده بودن شیرهای تولیدی را دارد میتواند با نمونهبرداری از محصولات فعلی موجود در بازار ادعای خود را اثبات کند، اما واحدهای تولیدی نسبت به کیفیت محصولات خود اطمینان دارند.
وجود سم آفلاکتوسین در شیرها، از مبدا آن یعنی علوفه، غذای دام و دامداریها تحت کنترل قرار میگیرد تا احتمال ورود آن به چرخه تولید مواد لبنی به صفر برسد؛ وجود این قارچ در مواد غذایی موضوع تازهای نیست و و از گذشته راهکارهای بسیاری برای کنترل آن به کار گرفته میشد.
سعید سلطانی مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور خبرنگار در گفت و گو با صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: طی سالهای اخیر با مطرح شدن مصرف روغن پالم در محصولات لبنی به یکباره مصرف ۳۵ درصد کاهش یافت در حالی که در آن مقطع زمانی وزارت صمت خود مجوز استفاده از ۳۴۰ مورد روغن گیاهی که یکی از آنها پالم بوده به مصرف کنندگان داده است چراکه استفاده از روغن پالم در جلوگیری از افزایش قیمت محصولاتی همچون پنیر خامهای و ماست پر چرب تأثیر بسزایی داشته است.
او با اشاره به اینکه در سالهای اخیر یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن روغن وارد کشور شد، بیان کرد: ۷۵۰ هزار تن از روغنهای وارداتی پالم بود که تنها ۳۵ درصد از این میزان در صنعت لبنیات مورد استفاده قرار گرفت که در برابر رقم کل واردات بسیار ناچیز بود، اما این موضوع توانست تأثیر منفی بر سرانه مصرف بگذارد در حالیکه اگر از همان ابتدا به جای روغن پالم از کلمه روغن گیاهی یا نخل استفاده میکردند مصرف کاهش نمییافت و لطمهای از این حیث به دامداران وارد نمیشد.
مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور با اشاره به اینکه به هیچ وجه سم آفلاتوکسین بیش از حد در شیر وجود ندارد، گفت: بنابر مجوز سازمان دامپزشکی در حد مجاز آفلاتوکسین در شیر مورد استفاده قرار میگیرد و شیرهای مصرفی کشورمان همیشه در آزمایشها از میزان مجاز هم مصرف آفلاتوکسین پایینتر بوده است. هر چند ممکن است دامی علوفهای بخورد که ناقل به سم آفلاتوکسین باشد و این امر بتواند شیر و دام را آلوده کند، اما اینکه بخواهیم اظهارنظر کنیم که تمامی شیرها سمی و سرطانزاست این امر بی انصافی است.
این مقام مسئول با بیان اینکه وجود آفلاتوکسین بیش از حد مجاز در شیر پایه و اساس منطقی ندارد گفت: بر اساس استانداردهای جهانی یک میلیون تن محصولات لبنی به کانادا، فرانسه و دیگر کشورها صادر میشود در حالیکه اگر چنین موضوعی صحت داشت این کشورها حاضر به خرید از ما نبودند.
سخنگوی انجمن صنفی صنایع لبنی ایران: فیلم صدا وسیما در کشورهای همسایه دست به دست میشود/ بازگشت ۳ تا ۵ هزار تن شیر به کارخانههای لبنی در یک روز
|
سخنگوی انجمن صنفی صنایع لبنی ایران از آغاز تخریب برندهای لبنی ایران در بازار جهانی توسط رقبا به بهانه برنامه صدا و سیمای کشور خبر داد و گفت: رقبای برندهای ایرانی تلاش میکنند تا با انتشار فیلم اظهارات غیرکارشناسانه اخیر در صدا و سیما، برندهای ایرانی را در بازارهای منطقهای تخریب کنند.
محمدرضا بنیطبا در گفتو گو با ایلنا با اشاره به ادامه موج تخریبی برنامه صبحگاهی صدا و سیما درباره آلودگی شیر، اظهار کرد: برآوردهای اولیه نشان میدهد فقط در روز اول به میزان ۳ تا ۵ هزار تن شیر برگشتی به کارخانههای لبنی داشتهایم.
به گفته بنی طبا؛ تاثیر منفی برنامه غیر کارشناسی صدا و سیما محدود به داخل کشور نیست و تخریب برندهای لبنی ایران در بازار صادراتی توسط رقبا آغاز شده است.
وی افزود: خبرهای به دستمان رسیده که نشان میدهد فیلم صداوسیما در حال دست به دست شدن در کشورهای همسایه با عنوان ایرانیها به ما سم میدهند، است.
بنی طبا با تاکید بر اینکه ۹۰ درصد صنایع لبنی متعلق به بخش خصوصی است و این صنعت جزو معدود صنایع کشور است که به درستی خصوصی سازی شده است، اظهار کرد: میزان رقابت در این صنعت آنچنان بالا است که هیچ برندی ریسک تولید محصول کم کیفیت را نمیکند چون به خوبی میداند که از بازار مصرف کنار گذاشته خواهد شد.
وی اظهار کرد: تنوع برندهای حاضر در بازار به مصرف کننده این اجازه را میدهد که به راحتی هر برند که کیفیت بالاتری داشته باشد را انتخاب کند و این به معنی فضای به شدت رقابتی برای افزتیش کیفیت محصول است.
بنی طبا با یادآوری اینکه برندسازی در بازار رقابتی داخلی و خارجی کار بسیار زمانبر و پرهزینه است، گفت: در حال حاضر تعدادی از برندهای ایرانی در میان برندهای جهانی شناخته شده اند و این موفقیت بدون رعایت استانداردهای بینالمللی ممکن نیست.
وی کاهش مصرف سرانه شیر و لبنیات را بزرگترین دغدغه پیش روی کشور وصنعت لبنیات عنوان کرد و گفت: کاهش مصرف سرانه شیر و لبنیات خود را با موجی از بیماریهای استخوانی و گوارشی نشان خواهد داد که هزینههای درمان بسیاری را بر بودجه کشور و جیب خانوارهای ایرانی تحمیل خواهد کرد.
وی خطای صدا و سیما برای پخش برنامه غیر کارشناسی را امری مسبوق به سابقه دانست و افزود: پیشتر نیز صدا و سیما با دامن زدن به وجود پالم یا دیگر افزودنیهای غیر مجاز در لبنیات در کاهش سرانه مصرف شیر و محصولات لبنی به عنوان ارزشمندترین و کاملترین غذایی که هر انسان باید همواره از آن استفاده کند، موثر بوده است.
بنی طبا اضافه کرد: در برنامه مورد بحث بار دیگر مجری صدا و سیما استفاده از پالم یا افزودن ماده شوینده وایتکس را مطرح کرد در حالی که بارها از سوی کارشناسان به شدت رد شده بود. عجیب است که ادعای وجود پالم در محصولات لبنی در حالی تکرار شد که وزیر بهداشت سابق که به طرح این موضوع پرداخته بود خود متوجه اشتباهش شد و آن ادعا را پس گرفت اما متاسفانه مثل پالم و اتهامات دیگر به صنعت لبنیات مثل خانهای است که میشود یک شبه آن را خراب کرد اما مدتها زمان میبرد که بتوان آن را از نو ساخت.
بنی طبا افزود: در ماجرای پالم، یک سال و نیم طول کشید تا میزان فروش محصولات لبنی به قبل از طرح آن ادعای غلط و نادرست بازگردد.
وی در پاسخ به این سوال که برای جبران این ماجرا چه باید کرد،؛ یکی از راههای جبران اشتباه پیش آمده را فرهنگسازی مصرف شیر در رسانه ملی دانست و گفت: از مسئولان ارشد صدا و سیما به طور خاص و از عموم مسئولان کشور به طور عام انتظار می رود که برای نشان دادن مسئولیت پذیری خود در قبال آنچه اتفاق افتاده و به نام و برای تضمین سلامت مردم ایران در مقابل رسانهها و دوربینها حاضر شوند و ضمن نوشیدن شیر مردم را دعوت کنند که شیر بنوشند و سلامت فرزندان خود را با استفاده از شیر سالم تضمین کنند و فریب اطلاعات غلط درباره صنعتی که پایه و اساس آن برای تضمین سلامت و امنیت غذایی مردمان این کشور بنا شده است را نخورند.
بنی طبا اضافه کرد: اگر ریاست صدا و سیما از نتایج تبلیغات منفی علیه صنایع لبنی و تاثیر آن بر سلامت جامعه آگاه بود در انجام این امر و رفع ابهام لحظهای تعلل نمیکرد. همین انتظار از مدیر شبکه ۳ سیما هم میرود که نسبت به آنچه تحت مجموعه تحت مدیریتاش اتفاق افتاده بیتفاوت نباشد. اصولا از صدا وسیما به عنوان رسانه ملی که در قبال فرهنگ مصرف و سلامت جامعه مسئولیت مستقیم دارد انتظار داریم در مرکز کمپین فرهنگسازی مصرف شیر قرار بگیرد و تهدید پیش آمده را تبدیل به فرصتی برای تضمین سلامت جامعه کند.
وی یکی دیگر از تهدیدات تخریت شیر و لبنیات را سوق دادن مردم به مصرف لبنیات سنتی عنوان کرد و افزود: همانطور که در ماجرای پالم دیدیم اینبار نیز این تهدید وجود دارد که مردم بیشتر به سمت مصرف لبنیات سنتی بروند که خود تهدید جدی دیگری برای سلامت مردم است. این درحالی است که هیچ نظارتی بر روی محصولات لبنی که بشکل سنتی و در واحدهای صنفی تولید و توزیع میشوند اعمال نمیکنند.
بنی طبا اظهار کرد: با توجه به استانداردها و رویههای سفت و سختی که در کارخانههای تولید لبنیات وجود دارد، امکان ورود شیر خام فاقد کیفیت و سلامت به روند تولید این کارخانهها وجود ندارد. حال باید مردم از خود بپرسند که شیر خام فاقد کیفیتی که از سوی کارخانههای لبنی و برندهای معتبر پس زده شده و تحویل گرفته نمیشود در کجا و توسط چه واحدهایی استفاده می شود؟
سخنگوی انجمن صنفی صنایع لبنی با بیان اینکه هم اکنون بیش از ۲ میلیون نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در صنعت صنایع لبنی مشغول به کار هستند، افزود: این صنعت ظرفیت بالایی برای افزایش اشتغالزایی دارد به نحوی که میتواند عاملی برای فقر زادیی در روستاها باشد. توجه داشته باشید که شیر خام مورد استفاده کارخانهها از خارج از کشور تامین نمیشود و به همین دلیل زمانی که با توسعه این صنعت و افزایش تقاضا در بازار مواجه باشیم، طبیعتا این روستاها و مناطق محروم کشور هستند که با تولید شیر با کیفیت و فروش آن به کارخانههای لبنی خواهند توانست حجم بالایی از سرمایه و پول را به خانوارهای روستایی سرازیر کنند.
بنی طبا گفت: این صنعت امکان آن را دارد تا با کمک دولت تولید شیر با استاندارد را در روستاها توسعه دهد و از این طریق راهی برای اشتغالزایی و کاهش فقر فراهم نماید.