شکوفایی صنایع داخلی با واردات قانونی
علیرضا مناقبی‌نوابی/رئیس مجمع عالی واردات
سیاست‌های ترخیص مواد اولیه از گمرک هرچند به تازگی تسهیل شده، اما همچنان دچار چالش‌هایی است. البته این چالش صرفا مربوط به صنعت غذا نیست و یک اپیدمی عمومی است که نباید اسم آن را مشکل گمرکی بگذاریم.
در واقع کالایی که وارد کشور میشود، الزامات بسیاری دارد تا به گمرک برسد. گمرک یک سازمان دستور‌بگیر است، نه یک نهاد قانون‌گذار. به سازمان گمرک فقط دستور می‌دهند که طبق قوانین عمل کند. بخشی از قوانین توسط مجلس شورای اسلامی به گمرک ابلاغ میشود و یکسری قوانین و ضوابط هم از سوی قوه مجریه، وزارت صنعت، معدن و تجارت و هیات دولت به این سازمان ابلاغ میشود که باید آنها را اجرایی کند. بنابراین اگر کالا به اینجا برسد و تامین ارز آن انجام نشده باشد یا منشأ ارز مشخص نباشد، ربطی به گمرک و حتی تولیدکننده و واردکننده ندارد. ما گرفتار یکسری از بوروکراسی‌های اداری هستیم که در پیچ و خم اداری نهادهای تصمیم‌گیر هنوز نتوانسته‌ایم آنها را حل کنیم. امروز وقتی کالا یا مواد اولیه در گمرک به دلیل گرفتن مجوزهای متعدد متوقف میشود، گرفتاری ایجاد میشود که درنتیجه این گرفتاری، درنهایت بخش تولید مشکل پیدا میکند و از همه مهم‌تر، آحاد مردم که مصرف‌کننده نهایی هستند، دچار مشکل می‌شوند.
چراکه قطعا کالا دیر به دست آنها می‌رسد و به دلیل دیر رسیدن کالا، بازار از کالا تخلیه شده و کالا گران‌تر میشود. به طور نمونه در بخش لوازم خانگی، اگر مردم زمانی یخچال فریزر داخلی را حداکثر با قیمت ۱۵ میلیون تومان و اجناس خارجی را حداکثر با قیمت ۲۵ میلیون تومان خریداری میکردند، هم اکنون برای کالاهای داخلی باید ۳۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان و برای کالاهای خارجی باید بیش از ۱۰۰ میلیون تومان بپردازند. در صنعت غذا سوال ما این است که فرضا کدام شکلات خارجی امروز در فروشگاهها عرضه نمی‌شود؟ به عبارتی، تا روزی که درهای واردات شیرینی و شکلات به کشور ما باز نشده بود، ما یک سیستم تولیدی شیرینی و شکلات قدیمی را در کشور شاهد بودیم. اما از روزی که واردات این کالاها به کشور آزاد شد، پویایی این صنعت را مشاهده کردیم؛ تا جایی که امروز محصولات ما به قلب کشورهایی صادر میشود که پیشتاز تولید شکلات در دنیا هستند و شکلات ایرانی در این کشورها مصرف‌کننده دارد.
این در حالی است که آمار واردات این کالاها رقم قابل‌توجهی نیست، اما درواقع همین رقم ناچیز موجب شده که پویایی در صنعت شیرینی و شکلات کشور ما ایجاد شود و صرف نظر از رقابتی که شکل گرفت، این صنعت یک‌مرتبه شکوفا شد. امروز ما کارخانه‌هایی را در صنعت شیرینی و شکلات داریم که قابل مطرح شدن و عرضه کردن محصولات خود هستند، اما از سوی دیگر می‌بینیم از روزی که این فضای رقابتی را گرفتند و ممنوعیت واردات ایجاد شد، میزان رقابت‌پذیری و صادرات در حد قابل‌توجهی کاهش پیدا کرد. یا درخصوص یکسری از تولیدات داخلی که به اندازه نیاز جامعه و با قیمت مناسب (که البته به تولیدکننده فشار وارد میکند، اما به دلیل فضای رقابتی اقدام به تولید و عرضه این محصول میکنند) به مردم عرضه می‌شوند، هیچ واردکننده‌ای به خود اجازه نمی‌دهد که آن کالاها را وارد کند، چون بازاری ندارند. به طور نمونه امروز اگر کالایی مانند آبمیوه به صورت قانونی وارد کشور شود که البته به صورت قاچاق وارد میشود، مسلما مصرف‌کننده‌ای نخواهد داشت. چراکه مصرف‌کنندگان نیازی نمی‌بینند وقتی که مواد غذایی به اندازه نیاز و کافی در داخل کشور تولید میشود، کالای خارجی را با قیمت بالاتری خریداری کنند. چون قیمت کالای داخلی مناسب‌تر است و انتظار مصرف‌کننده را از بابت دارا بودن حداقل‌ها برآورده می‌سازد.
