برداشت محصولات کشاورزی در جنوب استان کرمان (جیرفت) که به هندِ ایران شهرت دارد این روزها به اوج خود رسیده و همه ظرفیت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای پای کار آمده است تا ضمن تامین نیازهای کشور با فوریت، زمینه صادرات بخشی از محصولات نیز فراهم آید.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایرنا، برداشت انواع محصولات کشاورزی در شهرستان های جنوبی استان کرمان از سیب زمینی، گوجه و پیاز گرفته تا دیگر محصولات گلخانه ای از اسفندماه آغاز می شود و تا اردیبهشت ماه ادامه می یابد که جابه جایی حجم بالای تولیدات این منطقه باتوجه به ضعف ها در زیرساخت های ریلی، دریایی و هوایی سبب سنگین تر شدن مسئولیت بخش حمل و نقل جاده ای شده است.
همزمان با برداشت این محصولات از جمله دغدغه هایی که مطرح می شود حضور کامیون ها و تامین الزامات و نیازمندی های آنهاست؛ طی روزهای اخیر بحث کمبود کامیون یا تمام شدن گازوئیل در برخی جایگاه های سوخت به علت افزایش تقاضا همواره در نقاط مختلف کشور از جمله جنوب کرمان خبرساز بوده است.
این درحالی است که مسئولان متولی تاکید دارند با توجه به تقاضای بالا به کامیون و نیز حضور شمار زیادی از این وسایل نقلیه، ضرورت دارد که نسبت به تامین ملزومات موردنیاز نیز اهتمام لازم به کار گرفته شود؛ اگرچه مسئولان متولی می گویند همه ظرفیت ها را در این زمینه به کار گرفته اند اما اذعان دارند که به علت همزمانی فصل برداشت محصول در این خطه با برخی دیگر نقاط کشور مانند خوزستان، شرایط خاصی از جمله کاهش شمار کامیون در دسترس شکل گرفته است.
در عین حال مسئولان حمل و نقل جاده ای تاکید دارند که کشاورزان برای تامین کامیون با شرکت های باربری و این سازمان هماهنگ باشند تا دچار مشکلات زیادی نشوند؛ و این درحالی است که برخی بهره برداران و کشاورزان می گویند شرایط موجود در مقاطع زمانی طی روزهای اخیر هم سبب افزایش کرایه حمل شده و هم گاهی وقت ها با کمبود مقطعی سوخت برای کامیون ها مواجه بوده اند.
همزمان متولیان می گویند باتوجه به ظرفیت بالای تولیدات محصولات کشاورزی در جنوب استان و باوجود آنکه تقاضا و درخواست برای احداث زیرساخت های ریلی از ۵۰ سال اخیر، همچنان تمرکز جابه جایی محصولات بر حمل و نقل جاده ای است و ضرورت دارد که زیرساخت های ریلی، هماهنگی برای اتصال به حمل و نقل دریایی و نیز جابه جایی هوایی در دستور کار قرار گیرد.
صحبت درباره اهمیت موضوع تولید و جابه جایی محصولات کشاورزی در جنوب کرمان همین بس که سالانه ۴.۵ میلیون تن انواع محصولات در این منطقه کاشت و برداشت می شود و از ابتدای امسال تاکنون نیز افزون بر ۱۴۷ هزار تن محصول کشاورزی از این خطه بارگیری و جابه جا شده است و این روند با شتاب همچنان ادامه دارد.
باتوجه به اهمیت موضوع و نیز تشریح مشکلات زیرساختی در این زمینه خبرنگار ایرنا مستقر در جیرفت به بررسی وضعیت پرداخته و در گفت و گو با مدیران متولی از جمله نماینده مردم همین منطقه که در کمیسیون کشاورزی مجلس نیز عضویت دارد مسائل را از ابعاد مختلف مورد واکاوی قرار داده است که در ادامه محصول آن را مطالعه می کنید.
حمل و نقل باصرفه برای محصولات کشاورزی
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ضمن تشریح وضعیت و مشکلات زیرساختی در جنوب استان کرمان گریزی هم به مسائل کلان در کشور زد و راهکارها را بیان کرد.
ذبیح ا لله اعظمی نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در جنوب استان کرمان در مجلس شورای اسلامی مقرون به صرفه ترین حمل و نقل محصولات کشاورزی را ریلی و پس از آن در بخش دریایی، جاده ای و هوایی برشمرد و گفت: بخش ریلی نیازمند توجه بیشتر است.
ذبیح الله اعظمی افزود: یکی از مسائلی که باید در حمل و نقل ریلی توجه داشت حمل بار در تمامی فصول است تا توجیه اقتصادی برای مجموعه راه آهن داشته باشد.
انتقاد از توجه بیش از حد به جاده
وی با بیان اینکه عمده حمل و نقل محصولات کشاورزی از طریق حمل و نقل جاده‌ای انجام می شود، از تکیه بیش از حد به این نوع از حمل و نقل انتقاد کرد و گفت: هزینه حمل و نقل ریلی و دریایی نسبت به دیگر بخش های حمل و نقل مقرون به صرفه تر است که متاسفانه کمتر استفاده می شود.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی افزود: در کمیسیون کشاورزی به همه این موارد از جمله رونق بنادر آستارا، بندر انزلی، امیرآباد مازندران و بنادر جنوبی کشور که اغلب برای حمل و نقل واردات استفاده می شود، پرداخته شده و می شود.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط جغرافیایی کشور حمل و نقل دریایی محصولات کشاورزی زمان کمتری را صرف می کند ولی متاسفانه ما هنوز بهره کافی از این موضوع نگرفته ایم.
انتقاد از توقف طرح های مهم ریلی کشور
اعظمی به وضعیت حمل و نقل ریلی در کشور اشاره کرد و گفت: متاسفانه راه آهن بین رشت-انزلی و راه آهن ایران-قزاقستان که اهمیت زیادی دارند، هنوز انجام نشده است.
نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس طرح راه آهن جیرفت به جاسک را برای اتصال به دریا و آب‌های آزاد (دریای عمان) در زمینه حمل محصولات کشاورزی بسیار مهم برای کشور برشمرد و گفت: طبق برآورد و مطالعه شرکت مشاور، طول این مسیر ۶۷۰ کیلومتر است که از شهرستان های جیرفت، عنبرآباد، رودبارجنوب، کهنوج، قلعه گنج و منوجان(استان کرمان) و نیز رودان و میناب (هرمزگان) عبور می کند.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به طرح ملی اتصال خط راه آهن ساحل بندرعباس- چابهار نیز اشاره کرد و افزود: بخشی از این طرح در ساحل دریای عمان قرار می گیرد که بودجه این طرح از صندوق توسعه ملی تامین می شود.
وی ادامه داد: چندین طرح ملی از جمله احداث پالایشگاه نفت، پالایشگاه پتروشیمی و آب شیرین کن برای طرح محرومیت‌زدایی شهرستان جاسک برنامه ریزی شده که بهترین مسیر برای انتقال حمل بار مواد نفتی، پتروشیمی و غیره به تهران و سایر نقاط کشور از مسیر خط ریلی جیرفت قابل توجیه است.
تلاش برای زیرساخت‌های جنوب کرمان
اعظمی با بیان اینکه پیگیر خط راه آهن دارزین بم – جیرفت نیز هستیم، طول این خط راه آهن را بر اساس مطالعات انجام شده توسط شرکت مشاور ۱۲۰ کیلومتر عنوان کرد و افزود: ۱۱۷ کیلومتر از این طرح در منطقه کوهستانی جبالبارز با شیب تند واقع شده که نیازمند اعتبار پنج هزار میلیاردی است.
وی ادامه داد: دولت تاکنون زیر بار تامین این طرح نرفته ولی پیگیر این طرح به صورت ویژه هستیم.
حمل و نقل بالای جنوب کرمان در فصل برداشت
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به وضعیت حمل و نقل جاده ای در کشور اشاره کرد و بالاترین میزان حمل و نقل محصولات کشاورزی در اسفند تا اردیبهشت ماه کشور را در منطقه جنوب کرمان اعلام کرد.
وی تصریح کرد: اوج حمل ونقل محصولات کشاورزی از اسفندماه آغاز می شود و تا اردیبهشت ماه ادامه دارد که در سایر فصول استان هرمزگان و تهران بالاترین حمل و نقل جاده ای کشو را به خود اختصاص می دهند.
اعظمی ادامه داد: اوج بار محصولات کشاورزی در این سه ماه نشانه از اهمیت حمل و نقل محصولات کشاورزی است که باید به این موضوع توجه ویژه ای شود.
تقاضای بالا، جاده های غیراستاندارد
وی با بیان اینکه بسیاری از جاده های کشور بویژه جنوب کرمان هنوز استانداردهای لازم را ندارند، اظهار داشت: یکی از علت های افزایش تصادفات نبود جاده های ۲ بانده در مسیر حمل و نقل محصولات کشاورزی است.
پیگیری راه از سال ۱۳۵۱
نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی در ادامه به موضوع مهم دیگری اشاره کرد و آن هم تلاش برای ایجاد زیرساخت جاده ای با هدف انتقال محصولات کشاورزی از نیم قرن پیش؛ وی توضیح داد: نامه های مربوط به سال ۱۳۵۱ در خصوص سازمان جهاد کشاورزی این منطقه برای پیگیری راه و حمل و نقل محصولات کشاورزی از منطقه جنوب کرمان انجام شده که پس از گذشت ۵۰ سال هنوز به نقطه مطلوب نرسیده ایم.
وی افزود: همچنان پیگیر رفع مشکل حمل و نقل محصولات کشاورزی جنوب کرمان در زمینه ایجاد خط ریلی و ۲ بانده شدن جاده ای این منطقه هستیم.
تقاضای بازار و فسادپذیربودن محصول
اعظمی اوج حمل محصولات کشاورزی جنوب کرمان را چهار تا ۶ ماه برشمرد و گفت: با توجه به فساد پذیر بودن بخشی از محصولات کشاورزی مانند گوجه فرنگی، خیار، توت فرنگی و غیره، حمل و نقل جاده ای در چنین شرایطی بر حمل و نقل ریلی ارجحیت دارد اما با تجهیز تعدادی واگن به سیستم سرمایشی و انبار سرد حمل و نقل ریلی تولیدات کشاورزی بخصوص برای صادرات رونق می گیرد و کاملا قابل توجیه است.
شرکت های هوایی پای کار نیستند
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: حمل ونقل هوایی در بودجه ۱۴۰۰-۱۴۰۱ برنامه ریزی شده و بهای سوخت حمل و نقل هوایی مشابه مسافر در نظر گرفته شده ولی شرکت های هواپیمایی پای کار نیستند.
فرودگاهی که مجوز ندارد
وی به زیرساخت های فرودگاهی کشور برای حمل ونقل هوایی محصولات کشاورزی نیز اشاره کرد و افزود: بعضی فرودگاه ها بویژه فرودگاه جیرفت می توانند در حمل و نقل هوایی محصولات کشاورزی نقش داشته باشند ولی مجوز های لازم را ندارند.
اعظمی ادامه داد: زیرساخت های اولیه در بعضی فرودگاه ها فراهم است لذا امیدوارم این مهم محقق شود.
مشکل کامیون یخچال دار
یکی از کشاورزان نمونه کشوری فعال در جنوب استان کرمان، بزرگترین مشکل حمل و نقل محصولات کشاورزی کشور را نبود کامیون های یخچال دار عنوان کرد و خواستار پیگیری مسئولان برای رفع این مشکل شد.
عباس محمدی فرد افزود: با توجه به وسعت کشور و فاصله بین مبدا(زمین کشاورزی) و مقصد(بازار فروش) وجود کامیون های یخچال دار برای حمل و نقل محصولات کشاورزی نیاز ضروری است.
وی با بیان اینکه صادرات محصولات کشاورزی مستلزم محصولی با کیفیت است، گفت: در صورت فاسدشدن یا کاهش کیفیت محصول کشاورزی در بخش حمل و نقل زمینه صادرات محصولات فراهم نمی شود و چهره کشور در زمینه تولید محصولات با کیفیت تخریب می شود.
محمدی فرد افزود: در برخی نقاط کشاورزی خیز کشور دمای هوا بسیار بالاست لذا با کامیون های یخچال دار از فساد یا کاهش کیفیت محصول بویژه محصولات تازه خوری مانند پیاز، سیب زمینی، سبزیجات، گوجه و غیره جلوگیری می شود.
مشکل کمبود سوخت
این کشاورز نمونه کشوری در ادامه از کمبود سوخت در فصل برداشت محصولات کشاورزی انتقاد کرد و گفت: رانندگان کامیون در صورت تامین نبودن گازوئیل نه تنها حاضر به حمل محصولات کشاورزی نیستند بلکه با رقم خوردن این تجربه تلخ دیگر برای حمل بار به این مناطق نیز عزیمت نخواهند کرد.
محمدی فرد افزود: دولت باید در فصل برداشت محصولات کشاورزی، سوخت مورد نظر کامیون ها را در مناطق کشاورزی خیز کشور بویژه جنوب کرمان بموقع تامین کند.
همزمانی برداشت چند محصول و کمبود کامیون
کشاورز نمونه کشوری یکی دیگر از مشکلات حمل ونقل جاده ای محصولات کشاورزی را همزمانی برداشت چند محصول عنوان کرد و گفت: به طور مثال برداشت همزمان، سیب زمینی، پیاز، هندوانه، گوجه فرنگی و محصولات گلخانه ای سبب شده تا با کمبود کامیون مواجه باشیم که این موضوع نیاز به برنامه ریزی پیش بینی شده دارد.
پای صحبت صادرکننده افغانستانی
صادر کننده افغانستانی محصولات کشاورزی فعال در جنوب کرمان نیز با بیان اینکه نقاط ضعف در تمامی دنیا برای صادرات محصولات کشاورزی بویژه در حوزه حمل و نقل وجود دارد، در مجموع وضعیت حمل و نقل محصولات کشاورزی ایران را مطلوب ارزیابی کرد.
عبدالولی مبین زاده افزود: دولت جمهوری اسلامی ایران حمل و نقل محصولات کشاورزی را خیلی راحت تر از قبل مساعد کرده تا همه مردم به صورت عادی بتوانند بار محصولات کشاورزی را از تمامی گمرکات و مرزها به مقصد انتقال دهند.
وی به صادرات محصول خرما اشاره کرد و گفت: در بخش حمل نقل محصول کشاورزی بویژه خرما انجمن سردخانه داران سهم مهمی در حذف نقاط ضعف این بخش داشتند که جای تشکر دارد.
این صادر کننده اظهار داشت: دولت ایران همیشه صادر کننده خوبی بوده لذا هیچ محدودیتی ما در این زمینه به عنوان تاجر خرما نداشته ام.
جهاد هم از کمبود کامیون و تبعاتش می گوید
رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان نیز زمان برداشت محصولات کشاورزی این منطقه را از اوایل آذر ماه تا اواخر خرداد ماه اعلام کرد و اوج حمل بار محصولات کشاورزی هفت شهرستان جنوبی را از ۱۵ اسفند ماه تا ۱۵ اردیبهشت ماه هر سال برشمرد.
سعید برخوری بیشترین حجم بار محصولات کشاورزی در این بازه زمانی را شامل محصول پیاز، سیب زمینی، هندوانه و گوجه فرنگی اعلام کرد و گفت: سالانه بیش از چهار و نیم میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در هفت شهرستان جنوبی استان کرمان تولید می شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان از پیگیری حمل و نقل ریلی برای محصولات کشاورزی این منطقه خبر داد و گفت: چند نشست با مدیرعامل راه آهن و کشاورزان جنوب کرمانی در این زمینه برگزار شده است.
برخوری با بیان اینکه جنوب کرمان فاقد ایستگاه راه آهن است، نزدیکترین ایستگاه راه آهن به منطقه جنوب کرمان را ایستگاه بم عنوان کرد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان به حمل و نقل هوایی محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: با توجه به هزینه های این بخش، حمل و نقل هوایی مقرون به صرفه نیست لذا باید پیگیر حمل و نقل ریلی و جاده ای بود.
برخوری در ادامه از کمبود کامیون در شهرستان های جیرفت و عنبرآباد انتقاد کرد و علت این کمبود را برداشت محصولات کشاورزی در استان خوزستان برشمرد و گفت: بخشی از ناوگان حمل و نقل جاده ای کشور برای حمل بار محصولات کشاورزی به استان خوزستان رفته از این رو شاهد کمبود کامیون و افزایش قیمت هزینه حمل بار در جنوب کرمان هستیم.
وی تصریح کرد: با توجه به کمبود کامیون کشاورز مجبور بود برای حمل بار محصولات خود هزینه بیشتری به راننده کامیون پیشنهاد کند تا راننده کامیون محصول کشاورز را جابه جا کند.
راهداری می گوید پای کار است
در حالی که فشارهای حمل و نقل محصولات کشاورزی در مناطق کشاورزی خیز بویژه منطقه جنوب کرمان در بخش جاده ای است، راهداری این منطقه می گوید با تمام برای بر زمین نماندن محصولات کشاورزی پای کار بوده تا قشر زحمت کش کشاورز دچار زیان نشود. این سازمان معتقد است که تلاشش را به کار گرفته تا کمبود کامیون شدت نگیرد اما کشاورزان هم باید با هماهنگی شرکت های حمل و نقل اقدام کنند.
ورود ۲ برابری ناوگان حمل
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای جنوب استان کرمان از ورود ۲ برابری ناوگان حمل محصولات کشاورزی در این منطقه نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد و تعداد شرکت حمل و نقل فعال در منطقه جنوب کرمان ۱۰۶ مورد اعلام کرد.
برداشت همزمان در چند استان
مجتبی محمودی گفت: امسال به علت رعایت نشدن زمان کشت برخی محصولات، برداشت همزمان محصولات کشاورزی استان های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و جنوب سیستان و بلوچستان و نیز شرایط آب و هوایی وضعیتی را رقم زد تا روند حمل محصولات جنوب کرمان با این مناطق همزمان شود.
کمبود کامیون یا عملیات روانی؟
وی درباره مساله کمبود کامیون البته نقطه نظر دیگری هم دارد، می گوید: در این شرایط و برخی عملیات روانی سودجویان برای استفاده از فضای موجود سبب می شود در کشاورزان این نگرانی را ابجاد کند که کمبود کامیون وجود دارد.
محمودی تصریح کرد: کشاورزان باید برای تنظیم آهنگ حمل به منظور جلوگیری از افزایش کرایه حمل، قبل از برداشت محصولات خود با شرکت های حمل ونقل منطقه جنوب کرمان هماهنگ باشند و در ارسال محصولات خود عجله نکنند؛ همچنین کشاورزان به جوسازی افراد سودجو که با هدف پایین تاثیرگذاشتن بر قیمت رقم می خورد اعتنا نکنند.
حمل ۱۴۷ هزار تن محصول
محمودی از حمل بیش از ۱۴۷ هزار تن انواع محصولات کشاورزی از ابتدای امسال تاکنون خبر داد و گفت: در این فاصله زمانی بیش از ۱۳ هزار سفر طبق آمار سامانه صدور بارنامه سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور برای حمل بیش از ۱۴۷ هزار تن انواع محصولات کشاورزی جنوب کرمان انجام شده که خود نشان دهنده آهنگ مناسب ورود ناوگان حمل نظیر کامیون به منطقه بوده است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جنوب کرمان گفت: امیدواریم در شرایط پی شرو بتوانیم با همکاری کشاورزان شاهد عبور از پیک(زمان اوج) برداشت و حمل بموقع محصولات کشاورزی جنوب کرمان و رسیدن به بازارهای هدف باشیم.
محمودی افزود: با توجه به میزان برداشت محصولات به صورت روزانه کارکنان راهداری در مجموعه معاونت حمل و نقل و اداره کالا برای گسیل بیشتر ناوگان به منطقه در تلاش هستند و با رصد میدانی و ارتباط با ۱۰۶ شرکت‌حمل و نقلی فعال در منطقه وضعیت حمل و نقل محصولات کشاورزی را به صورت ویژه در دستور کار دارند.
تشدید نظارت ها و تعطیلی ۱۶ شرکت
محمودی همچنین با بیان اینکه همزمان نظارت ها نیز تشدید شده از تعطیلی ۱۶ شرکت حمل و نقلی به دلیل رعایت نکردن حقوق رانندگان و صاحبان کالا از ابتدای امسال تاکنون خبر داد و گفت: بازرسی ها به صورت مستمر جریان دارد و با متخلفان برخورد قانونی می شود.
سیب زمینی و پیاز بیشترین محصول
یوسف دلیری رییس اداره کالای اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای جنوب استان کرمان نیز بیشترین محصول کشاورزی حمل شده این منطقه را توسط ناوگان حمل و جاده ای از یکم تا ۱۴ فروردین ماه سال جاری به ترتیب سیب زمینی، پیاز، هندوانه، خیار سبز، انواع تره بار و سبزی، خرما، بادمجان، گوجه فرنگی، پرتقال، توت فرنگی و سایر محصولات برشمرد.
رودبارجنوب پرترددترین شهرستان
شهرستان رودبارجنوب از جمله شهرستان های جنوب استان کرمان است که شاهد تردد بالایی برای جابه جایی محصولات کشاورزی است؛ فرماندار رودبارجنوب در این زمینه اظهار داشت: این شهرستان در فصل برداشت محصولات کشاورزی بویژه طی فروردین ماه هر سال شاهد اوج شلوغی و نیاز کشاورزان به ناوگان حمل و نقل جاده ای است.
علی پرورش بیشترین محصول شهرستان رودبار جنوب را در این بازه زمانی هندوانه برشمرد و سیب زمینی، پیاز و طی چند روز آینده گوجه فرنگی را از جمله محصولات دیگر این منطقه برای حمل و نقل جاده ای اعلام کرد.
تشکیل تیم های بازرسی و رصد بازار از کشاورزان
فرماندار رودبارجنوب همچنین از تشکیل تیم بازرسی متشکل از فرمانداری این شهرستان و نمایندگانی از سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل حمل و نقل و راهداری جنوب کرمان خبر داد و گفت: این تیم به صورت روزانه وضعیت حمل و نقل محصولات کشاورزی را در این شهرستان رصد می کند.
وی افزود: این تیم مستقیما از طریق کشاورزان به صورت محسوس و نامحسوس وضعیت کامیون را بررسی و گزارش های میدانی را ارسال می کند.
پرورش ادامه داد: با رصد بازار به دنبال رفع مشکلات کشاورزان هستیم تا با مشکلی مواجه نشوند.
وی وضعیت حمل بار محصولات کشاورزی را در شهرستان رودبار جنوب مطلوب ارزیابی کرد و گفت: هر روز شاهد بهبود وضعیت ناوگان حمل و نقل جاده ای در این شهرستان هستیم.
بر اساس این گزارش نباید فراموش کرد که ایجاد زیرساخت های حمل و نقل مناسب برای این خطه مهم از کشور زمینه تامین نیازهای سایر نقاط کشور را نیز در زمان مناسب فراهم می آورد لذا سرمایه گذاری برای توسعه زیرساخت های این منطقه به صورت اصولی، درواقع سرمایه گذاری برای کل کشور محسوب می شود.
سرویس خبری: کشاورزی
منبع: ایرنا
