راه‌اندازی کارگروه مشترک «صنعت زعفران و بورس کالا»
مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه کشور ما در تولید زعفران دارای مزیتی ارزشمند است، گفت: برای پیشبرد اهداف داخلی و صادراتی در بازار زعفران و ایجاد نگاهی واحد و کارآمد در این صنعت، ضرورت شکل‌گیری کارگروه مشترکی میان فعالان صنعت زعفران و بورس کالای ایران احساس می شود.
به گزارش اگروفودنیوز از روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «سیدجواد جهرمی» در جلسه فوق‌العاده کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی که با محوریت «برنامه‌ریزی و هم‌افزایی انبارهای بورس زعفران» برگزار شد، اظهار داشت: رسالت ما در مجموعه «بورس کالا» خدمات‌رسانی به صنایع مختلف است تا در چارچوب قوانین موجود، جهت عرضه نظام‌مند، اقدام کنند. به همین استناد نیز، پیش از آنکه به دنبال انتفاع خود باشیم، در اندیشه سودآوری آن صنعت هستیم، چرا که در صورت توفیق هر کدام از بخش‌های اقتصادی فعال در بورس کالا، اثرات مثبت آن متوجه ما و کلیت اقتصاد نیز خواهد بود.
وی عرضه موفق یک محصول در بورس کالا را متاثر از سطح همکاری فعالان آن حوزه دانست و متذکر شد: در حال حاضر ۶۰۰ گروه کالایی در بورس کالا عرضه می‌شوند که زعفران یکی از این موارد به شمار می آید. به مثابه روند تولید در بخش کشاورزی که سیر «کاشت و داشت و برداشت» را باید طی کند؛ هر محصولی که ابتدا وارد بورس کالا می‌شود، به نوعی در فاز کاشت قرار دارد و پس از آن باید حفظ و نگهداری شود(و مرحله داشت را طی کند) تا نهایتا به سوددهی و فاز «برداشت» برسد. کالایی همچون «زعفران» با توجه به تجربه کوتاهی که از حضور در بورس کالا داشته، از مرحله کاشت عبور کرده و در فاز حفظ و تقویت قرار دارد و باید با حمایت و همگرایی فعالان این حوزه، حرکت سریع‌تری به سمت «برداشت» و بهره‌وری انجام دهد.
جهرمی با تاکید بر اینکه، اقدامات و تلاش‌های بسیاری برای بورسی شدن محصول زعفران انجام گرفته است، خاطرنشان کرد: پیشنهاد داریم تا با هدف تبیین اقدامات و پیگیری‌های انجام شده، مستندی با موضوع سیر ورود زعفران به بورس و حتی وضعیت آن پیش از این اقدام، تهیه شود. این اقدام، یک تصویر شفاف‌تر نسبت به تلاش‌های انجام گرفته و اثرات آن، ایجاد می‌نماید.
وی به دغدغه‌هایی اشاره کرد که پیرامون رعایت استاندارهای بورس کالا از سوی زنجیره تامین زعفران مطرح می‌شود و افزود: در بازدیدهایی که از انبارهای زعفران داشتیم و همچنین براساس مذاکرات و گفتگوهایی که با فعالان این حوزه انجام گرفت، به این اطمینان رسیدیم که استانداردها در این بخش رعایت می‌شود و این محصول که حدود ۷ سال است وارد بورس کالا شده، باید مورد حمایت جدی قرار بگیرد تا بتواند از ظرفیت بورس کالا برای ساماندهی بازار خود، بهره‌مند شود.
به گفته جهرمی، یکی از مزیت‌های صنعت «زعفران» حضور پُرقدرت بخش خصوصی توانمند در این حوزه است که این موضوع، هماهنگی و همگرایی میان ارکان فعال در زنجیره ارزش آن را تسهیل می‌کند.
وی در ادامه از ضرورت شکل‌گیری کارگروه مشترکی میان فعالان صنعت زعفران و بورس کالای ایران سخن گفت و بیان کرد: در کارگروه مذکور باید جلسات منظمی پیرامون بررسی روند بازار این محصول برگزار شود و در آن اقدامات و تصمیمات لازم اخذ گردد تا هدفی که از عرضه زعفران در بورس کالا در حوزه داخلی و صادراتی دنبال می‌شده به مدد این پیگیری‌ها و اقدامات محقق گردد.
مدیرعامل بورس کالای ایران نسبت به فراهم کردن مقدمات ایجاد این کارگروه اعلام آمادگی و خاطر نشان کرد: با این وجود بسیار مهم است هر تصمیمی که در این کارگروه مشترک اخذ می‌شود، یک تصمیم جمعی باشد. اگر پذیرفتیم که اقدامی براساس منافع بازار شکل بگیرد، تمامی فعالان حوزه زعفران در این رابطه همراهی لازم را داشته باشند و ما نیز در مجموعه بورس کالا از آن حمایت لازم را به عمل خواهیم آورد.
*تاکید بر توسعه همکاری و هم‌افزایی میان ارکان زنجیره تامین زعفران
«فرهاد سحرخیز»، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در این جلسه با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته در راستای توسعه همکاری و هم‌افزایی میان ارکان زنجیره تامین زعفران در راستای حضور موثر این بخش در بورس کالا، اظهار داشت: پیوندی که میان محصول زعفران با بازار سرمایه شکل گرفته، این امید را ایجاد کرد تا مقوله عرضه این کالا، از رویکردهای سنتی به روش‌های نوین تغییر جهت پیدا کند و ساماندهی موثری در بازار زعفران به مدد این موضوع انجام بگیرد.
وی با بیان اینکه امروز مالکان و دارندگان انبارهای زعفران به دنبال شفافیت در این حوزه هستند، تاکید کرد: از آنجایی ورود به بازار سرمایه اقدامی جدید در صنعت زعفران به شمار می‌آید، لذا طی سال‌های گذشته در مقاطعی شاهد بروز خطاهایی از سوی ذی‌نفعان و بازیگران این بازار بوده‌ایم که به لطف تعامل سازنده با بورس کالا و آموزش و آشنایی بیشتر بازیگران بازار سرمایه، امروز این مسائل تا حد بسیار زیادی کاهش یافته و موضوع حضور زعفران در بازار سرمایه آماده جهش به گام بعدی و حمایت هرچه بیشتر از همه ارکان زنجیره ارزش زعفران به‌ویژه کشاورزان است. در حال حاضر فعالان حوزه زعفران خواهان همکاری هرچه بیشتر با بورس کالا به منظور اصلاح نقایص گذشته و همچنین فعالیت و شفافیت هرچه بیشتر در این عرصه هستند.
سحرخیز با ذکر این توضیح که امروز بازار زعفران به دو بخش «زعفران بورسی» و «زعفران غیر بورسی» تقسیم شده، توضیح داد: فعلا بخشی از روند تعیین قیمت زعفران در بورس کالا انجام می‌گیرد و چنانچه حضور این محصول در این بورس افزایش یابد، عملیات کشف قیمت نیز شفاف‌تر شده و توامان روند جذب سرمایه از طریق این بازار و ورود به بحث روش‌های نوین تامین مالی تسریع می‌شود.
وی شکل‌گیری ارتباط میان زنجیره تامین زعفران با بورس کالا را اتفاقی مبارک برشمرد و یادآور شد: بر این اساس در گام بعدی نیازمند تعمیق معاملات زعفران در بورس کالا و هم‌گامی انبارهای زعفران با بخش صادرات این محصول هستیم. آماده‌ایم تا از تمام ظرفیت‌های بورس کالا جهت انتفاع حداکثری زنجیره تأمین زعفران بهره بگیریم و از این طریق، آینده‌ای روشن را رقم بزنیم.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آسیب‌شناسی‌های انجام شده در موضوع عرضه زعفران در بورس، بیان کرد: یکی از عواملی که باعث می‌شود تا استقبال کمتری برای تهیه زعفران صادراتی از انبارهای بورسی وجود داشته باشد، امکان خرید غیرنقدی این کالا، خارج از روند بورس است، در حالی‌که خرید از انبارهای بورسی حتما باید به صورت نقد انجام بگیرد. البته روش‌هایی همچون استفاده از اوراق گام در این خصوص پیشنهاد شده، اما کارآمدی لازم را نداشته است.
سحرخیز در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به لزوم همکاری و کار جمعی در جهت پیشبرد منافع مشترک زنجیره تامین زعفران، متذکر شد: در حال حاضر ۱۷ انبار بورسی زعفران فعال هستند که «هم‌نماد» شدن آنها در بورس کالا می‌تواند ما را به یک کار جمعی نزدیک‌تر کرده و اثرات بهتری را برای این بخش رقم بزند.
وی همچنین تشکیل کارگروهی مشترک میان فعالان صنعت زعفران و بورس کالا را اقدامی ارزشمند با اثرات خوب توصیف کرد و ابراز امیدواری نمود: گام‌هایی که به مدد این همگرایی برداشته می‌شود، ظرفیت حضور زعفران ایران را در بازارهای صادراتی، به حداکثر خواهد رساند.
*لزوم حفظ کیفیت زعفران عرضه شده در بورس کالا، به عنوان یک مزیت صادراتی
«علی محمد شریعتی‌مقدم»، عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران نیز در ادامه این نشست، از مسائلی سخن گفت که این محصول مهم و مزیت‌دار ایران را در بازارهای جهانی با چالش مواجه می‌سازد و توضیح داد: امروزه رقبایی برای این محصول در سطح دنیا به وجود آمده‌اند که زعفران را با حجم بالا تولید کرده و به مدد یک برنامه‌ریزی دقیق به فروش می‌رسانند. با ادامه این شرایط بیم آن می‌رود که این محصول نیز به سرنوشت خاویار یا فرش ایرانی دچار شود و جایگاه کشورمان در بازار جهانی زعفران، از دست برود.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی و اقدامات جدی کشورهایی همچون چین در حوزه تولید و ورود به بازار زعفران از یکسو و مشکلات داخلی موجود برای صنعتی که به این محصول وابسته است، گفت: در شرایطی که کشت زعفران در حدود ۳۰ کشور انجام می‌شود، به منظور حفظ و حتی گسترش جایگاه جهانی زعفران ایران، باید گام‌های موثری در جهت پایدارسازی کشت و تولید آن برداریم. ارتقای کیفیت و در عین حال حفظ شرایط رقابتی در کنار همگرایی فعالان این حوزه، اقتصاد زعفران را گسترش و سامان می‌دهد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی همچنین بر لزوم حفظ کیفیت زعفران عرضه شده در بورس کالا به عنوان یک مزیت رقابتی و صادراتی تأکید کرد و افزود: در مجموع باید سازوکارهایی برای ایجاد رینگ صادراتی زعفران در بورس کالا تعریف نماییم و این مهم تنها با همگرایی ارکان مختلف زنجیره تولید و صادرات و بخش تامین، میسر می‌گردد.
*ایجاد گروه تک نمادی زعفران در بورس، چگونه انجام خواهد شد؟
«محمد حسین رحمتی»، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران نیز در بخش دیگری از این نشست به ارائه توضیحاتی در خصوص چگونگی ایجاد گروه تک‌نمادی برای یک کالا در بورس پرداخت و گفت: در این روش چند انبار مستقل وجود دارد، اما برای همه این انبارها یک نماد واحد به نام «زعفران» در بورس وجود خواهد داشت. هر انبار برند خود را دارد و ثبت می‌شود، اما همه معاملات بر روی یک نماد انجام می‌شود و بورس نظارت خود را بر روی معاملات انجام می‌دهد.
وی ادامه داد: از مزایای مهم این روش، امکان حضور انبارهای کوچک است. در واقع، تعدد نمادها چالش چگونگی قیمت‌گذاری و تعیین قیمت آتی را به وجود می‌آورد و با تک‌نماد شدن، این جنس مسائل حل و فصل می‌شود.
معاون بورس کالای ایران در خصوص چگونگی تحویل محصول به خریدار از میان انبارهای موجود، بیان کرد: بورس کالا با سازوکاری که دارد به صورت تصادفی انتخاب را انجام می‌دهد و این‌گونه تعیین می‌کند که محصول خریداری شده از کدام انبار تامین شده و به دست خریدار برسد.
وی همچنین از امکان ایجاد رینگ صادراتی برای محصول زعفران در بورس کالا خبر داد.
در ادامه این جلسه، جواد فلاح، مدیر بازارهای مالی بورس کالای ایران نیز توضیحاتی در خصوص ظرفیت اوراق گام در بورس کالا، ارائه نمود و آن را ظرفیتی برای جایگزینی خرید زعفران با پول نقد عنوان کرد.
*تک نمادی شدن؛ راهکاری برای افزایش اقبال به زعفران در بورس کالا
«اکبر میرزاپور»، مشاور کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در ادامه با اشاره به روند ورود زعفران به بورس کالا، اظهار داشت: در گذشته در حوزه زعفران با یک بازار سنتی مواجه بودیم که مدیریت آن به دشواری انجام می‌گرفت اما با ظرفیتی که بورس کالا ایجاد کرده، تحولات ارزشمندی در موضوع زعفران رقم خواهد خورد.
وی ادامه داد: در حال حاضر بورس کالا یکی از کانال‌های قیمت‌دهی و جهت‌دهی به بازار زعفران است و امیدواریم در آینده با توسعه این صنعت، شاهد عرضه این محصول در بورس‌های بین المللی باشیم.
میرزاپور استانداردسازی کیفی و توامان استانداردسازی نگهداری کالا را دو اتفاقی برشمرد که با استقرار انبارهای بورسی و توسعه آنها محقق شده و تاکید کرد: عمق بازار زعفران در بورس کالا موضوع مهمی است که باید به آن توجه شود. در حال حاضر ۱۷ نماد زعفرانی در بورس کالا وجود دارد که اقبال عمومی به برخی نمادها کمتر است و یکی از راهکارها به منظور افزایش اقبال به زعفران در بورس کالا این است که به سمت ایجاد یک نماد معاملاتی(حفظ استقلال انبارها) برویم.
*لزوم جذب سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه زعفران
«احسان مصطفوی»، رئیس هیات مدیره شرکت زعفران مصطفوی، نیز در این جمع با بیان اینکه در موضوع تجمیع اسامی برندها با حفظ استقلال انبارها تابع نظر جمع هستیم، متذکر شد: در این میان پرسشی که مطرح می‌شود این است که چه کسی این زعفران را خریداری خواهد کرد، چراکه پیش از این صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه ورود کردند اما عملکردهای موجود، نارضایتی آنها را موجب شد.
وی ادامه داد: پیشنهاد ما استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاری خارجی در این بخش است. با توجه به اینکه در حال حاضر شرایط جذب سرمایه‌گذار خارجی فراهم نیست، با رایزنی‌های انجام شده می‌توانیم این سرمایه را از طریق مناطق آزاد و توسط ایرانیان خارج از کشور جذب کنیم.
«عبداللهی»، مدیرعامل شرکت بازرگانی زعفران اسفدان نیز فعالیت زنجیره تامین زعفران به صورت یک نماد مشترک را پیشنهاد مناسبی برشمرد و عنوان کرد: در صورتی که صادرات زعفران بتواند از طریق انبارهای بورسی انجام شود، دستاورد ارزشمندی برای این بخش حاصل می‌آید.
* باید از تمامی ابزارهای موجود برای تقویت جایگاه و بازار زعفران ایران بهره بگیریم
«پیام عسگری»، مدیرعامل شرکت زعفران وحدت خراسان در این جمع براهمیت همگرایی تاکید کرد و گفت: ظرفیت بورس کالا باید برای محصول زعفران فعال بماند و اگر افرادی مرتکب خطای سهوی یا عمدی شده اند، نباید تمامی فعالان این حوزه، بهای آن را بپردازند. باید از هر ابزار موجود برای تقویت جایگاه و بازار زعفران ایران بهره بگیریم و مسئولان بورس کالا نیز در این رابطه با ما همراهی لازم را داشته باشند.
«محمد رمضان‌زاده»، مدیرعامل شرکت زرین زعفران مشرق زمین نیز به سیر توسعه حضور زعفران در بورس کالا و توفیقات حاصل از آن پرداخت و بیان کرد: ما به عنوان نخستین شرکت بورسی زعفران فعالیت در بورس را به کشاورزان در روستاها آموزش دادیم و ۱۰ هزار کد بورسی برای کشاورزان ایجاد کردیم و امروز کشاورز از خانه‌اش می‌تواند زعفران خود را برای ۶ ماه آینده بفروشد.
گفتنی است در ادامه این جلسه جمعی از فعالان حوزه تامین زعفران، به بیان دیدگاه‌ها و دغدغه‌های خود در موضوع عرضه زعفران در بورس کالا و انجام این عمیات در چهارچوب تک‌نمادی شدن پرداختند.
