دوازدهمین همایش ملی صادرات ماشین آلات و محصولات صنایع غذایی توسط انجمن علوم و صنایع غذایی ایران و با همکاری سازمان توسعه تجارت ایران و شرکت پالار سامانه همزمان با نمایشگاه اگروفود ۹۷ در محل دائمی نمایشگاههای بین المللی تهران برگزار گردید.
به گزارش اگروفودنیوز به نقل از ماهنامه صنعت غذا در این همایش تنی چند از مدیران صنایع غذایی به ایراد سخنرانی با محورهای صادرات محصولات غذایی ، توانمندیها، مشکلات و تنگناها، صادرات ماشین آلات و خدمات فنی مهندسی صنایع غذایی، نقش صنایع تبدیلی در توسعه صادرات محصولات صنایع غذایی و بازار یابی و بررسی بازارهای صادراتی پرداختند.
با حل موانع داخلی و خارجی ، صادرات لبنیات رونق خواهد گرفت
دکتر جودکی مدیر عامل سابق شرکت شیر پاستوریزه پگاه تهران طی سخنانی در همایش صادرات ماشین آلات و محصولات صنایع غذایی، موانع و مشکلات پیش روی صادرات را بیان نمود .
مدیر عامل پگاه تهران یادآور شد آنچه که می تواند باعث توسعه صادرات از کشوری به کشور دیگر گردد اساسا برپایه موضوعاتی همچون وضعیت اقتصادی ، وضعیت فرهنگی و وضعیت سیاسی و قانونی است که برای ورود و یا توسعه صادرات به کشوری باید حتما مد نظر کشور صادرکننده قرارگیرد که هریک از موضوعات فوق دارای مسائل و مشکلات مربوط به خود است ولی آنچه درحال حاضر بیشتر مد نظر است موانع و مشکلات داخلی است .
دکتر جودکی بالا بودن نرخ تسهیلات اعتباری بانک‌ها ، ناتوانی واحدهای تولیدی در دستیابی به فناوری‌های پیشرفته به سبب مشکلات ارزی و کمبود سرمایه ، مشکلات مربوط به انتقال ارز به داخل و خارج از کشور ، گرانی هزینه حمل و نقل ، کمرنگ شدن مشوق‌های صادراتی ، عدم وجود یک سیاست گذاری یکپارچه در خصوص قیمت گذاری محصولات بین شرکتهای داخلی صادرکننده لبنیات به کشورهای هدف ، بالا بودن نرخ تورم به نسبت سایر کشورهای همسایه و به تبع آن بالا رفتن هزینه تمام شده محصول و نهایتا از دست دادن توان رقابتی با سایر شرکتهای رقیب خارجی و بروکراسی پیچیده در خصوص استفاده از تسهیلات ایجاد شده برای صادر کنندگان درخصوص استفاده از ( عبور موقت کالا – قانون استرداد و …. ) را عمده ترین موانع داخلی توصیف نمود و متذکر شد در صورت کمرنگ شدن چالشهای پیش روی شرکتهای لبنی شاهد رشد فزاینده صادرات در آینده ای نزدیک خواهیم بود .
رفع مشکلات اقتصادی با تلاش گروهی
دکتر مهدی کریمی تفرشی رئیس هیئت مدیره گروه مواد غذایی گلها در ابتدا ضمن مقایسه عملکرد کشورهای همسایه در حمایت از تولید داخلی و صادرات با کشورمان گفت: ترکیه با خرد جمعی به کشورهایی مانند روسیه و قطر نفوذ می کند. بعد از تحریم ها محصولات کشور ترکیه در قفسه های فروشگاه های قطر بود در صورتی که ما تا ۱۰ روز جلسات هم اندیشی در صدا و سیما برای نفوذ به بازار قطر داشتیم!
وی افزود : فرصت هایی را که در روسیه داشتیم مثل سنوات گذشته از دست دادیم و نتوانستیم به فرصت طلایی تبدیل کنیم.
کریمی در ادامه گفت: در رابطه با صادرات، بهره برداری سیاسی و اقتصادی و تجاری در بازار قطر را از دست دادیم. قطر جمعیت زیادی ندارد و بازار بزرگی هم ندارد و می توانست سکوی پرتابی برای ورود به دیگر کشورهای عربی باشد که متاسفانه در آنجا هم فرصت سوزی شد.
رئیس هیئت مدیره تعاونی تولیدکنندگان مواد غذایی افزود: مشکلات نقل و انتقال پول و نظام بانکی ، سوآپ و ال سی هم که مطرح است.
بسته بندی نامناسب کالاهای ایرانی
دکتر کریمی گفت: بسته بندی نامناسب کالاهای ایرانی تقصیر تولید کننده و کارخانه جات نیست. اکثر ناوگان دستگاه های بسته بندی قدیمی و فرسوده شده و نیاز به تزریق ریالی است که بانک ها باید با تعرفه تولید بدهند اما متاسفانه بانک ها خودشان تجارت می کنند و یکی از مشکلات بانک های ماست و نیت وجود بانک ها فراموش شده که برای چه کاری به وجود آمده اند و چه خدمتی باید ارائه بدهند.
لزوم تزریق نقدینگی ارزان قیمت به بخش خصوصی
علی شریعتی مقدم مدیرعامل گروه بین الملل نوین زعفران در دوازدهمین همایش ملی صادرات صنایع غذایی گفت : تصمیماتی که دولت در موارد اضطراری میگیرد و قوانینی که در این موارد مانند نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی وضع می کند را بخش خصوصی نیز می پذیرد ولی ما که همواره همراه دولت بوده ایم انتظار داریم که این تصمیمات در فاصله چند هفته با واقع بینی و منطبق بر منافع ملی اصلاح شود و حاصل خرد جمعی باشد.
وی افزود : مسئله نقدینگی تشدید شده است و نیاز است در این شرایط نقدینگی ارزان قیمت به بخش صادرات تزریق شود. اگر اکنون با مشکلاتی که ممکن است برای بخش نفتی و سایر قسمتهای وابسته به دولت پیش بیاید ، بخواهیم اشتغال و ارزآوری در صادرات را حفظ کنیم باید این کار را انجام دهیم. پیشنهاد من این است که صد شرکت برتر دارای برند جهانی را در کشور انتخاب کرده و نقدینگی با حداقل هزینه حتی کمتر از ۵ درصد را در اختیارشان بگذارند تا در کمترین زمان بتوانند افزایش صادرات غیر نفتی را رقم زنند.
شریعتی مقدم در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نکته دیگر بحث تسهیل گری و کاهش همه جانبه فشار بر روی بخش خصوصی است که من آن را تنفس برکراتیک می نامم. یعنی الان بروکراسی و سخت گیریها از جانب سازمانهای مالیاتی، تامین اجتماعی و … فشار بی امانی را بر بخش خصوصی تحمیل می کند. باید به بخش خصوصی تنفس و اجازه داده شود تا در شرایط کنونی رکود و تحریم و مشکلات اقتصادی کشور یک مرحله گذار را داشته باشیم.
این صادر کننده نمونه کشور در ادامه گفت : شرایط سخت و رکود فرصتهایی را نیز برای تحقق پیشرفت و رشد به فعالیتهای ما می دهد و می توانیم پویا تر از قبل به خصوص در بخش مدیریت باشیم. همچنین همکاری با مراکز علمی، تحقیقاتی و دانشگاهی را می توان افزایش داد.
حمایت از روستائیان که تامین کننده مواد اولیه ما هستند و نیز تولیدکنندگان کوچک نیز در برنامه ما قرار دارد. همچنین توسعه بازار مصرف از اهداف نوین زعفران است.
نکته آخری که ایشان متذکر شدند توسعه حمایت فعالان صنعت غذا از یکدیگر و ارائه تعریفی جدید از خردجمعی و همکاری درون صنعت بود.
فرصت های صادراتی سال۹۷
مهندس احمد فتح الهی نائب رئیس هیئت مدیره انجمن علوم و صنایع غذایی ایران و رئیس هیئت مدیره شرکت سبزی ایران گفت: همان طورکه می دانید با توجه به وضعیت معیشتی مردم و شرایط اقتصادی سال۹۷ را سال حمایت از کالای ایرانی نامیدند.
پس امسال تولید ملی یکی از محورهای اصلی اقتصاد ایران در نظر گرفته شده است. حال باتوجه به شرایط اقتصادی کشور، برنامه ریزی به گونه ای صورت گرفته است که بسترهای لازم برای تولیدکنندگان به گونه ای فراهم شود تا بتوانند تولید خود را هم برای داخل کشور وهم برای خارج از کشورتامین نمایند. بنابراین فرصت های صادراتی سال۹۷ رو به افزایش است و همین موضوع می تواند به ایجاد اشتغال کمک شایانی کند.
البته برای افزایش فرصت های صادراتی سال۹۷ بانک ها نیز باید از تولیدکنندگان حمایت کنند و این حمایت را می تواند با پرداخت تسهیلات گوناگون به ثمر برسانند. البته باید به این نکته اشاره کرد که افزایش فرصت های صادراتی سال۹۷ تنها به دولت و خدمات آن بستگی ندارد. صادرکنندگان باید به سراغ سرمایه گذاران خوب بروند و پروژه های صادراتی خود را به آنها معرفی کنند.
یکی دیگر از چالش هایی که در فرصت های صادراتی سال۹۷ وجود دارد، نوسان نرخ ارز است. البته فعلا دولت نرخ ارز را تعیین کردند که این تنها یک راه حل موقت است. چرا که میزان نرخ تورم در ایران ثابت نیست و اگر قیمت دلار با نرخ تورم تغییر نکند، کشور با مشکلات جدی اقتصادی روبه رو خواهد شد. بنابراین تنها راهی که به افزایش فرصت های صادراتی سال۹۷ کمک می کند، افزایش تولیدملی است. دراین مسیر مردم نیز باید به تولیدکنندگان کمک کرده و همگی تلاش کنیم تا جایگاه ثابتی در زمینه های اقتصادی برای ایران فراهم کنیم.
بهبود روابط بانکی میان کشورها عاملی برای توسعه صادرات
مهندس فتح الهی در ادامه افزود: هر زمانیکه بانک های خارجی توانستند روابط بانکی با کشورها را به طور مستقیم انجام دهند،مشکل وارد کردن ارز صادراتی مرتفع خواهدشد. تا زمانیکه امکان انتقال ارز از طریق بانک ها وجود نداشته باشد،دردی از صادرات دوا نخواهد شد، به همین دلیل باید هرچه سریع تر روابط اقتصادی میان بانک های داخلی و خارجی هماهنگ شود، چرا که این امر عامل موثری در رونق صادرات محصولات کشاورزی خواهد بود.
کمبود هواپیما، گرانی حمل ونقل هوایی و نبود زیرساخت های لازم از دیگرمشکلات پیش روی صادرکنندگان می باشد.
برنامه مدونی در حمل و نقل هوایی، دریایی و جاده ای باید به کار گرفته شود، چراکه در بخش هوایی نبود کارگو و استفاده از کارگوهای اجاره ای منجر به افزایش قیمت تمام شده و کاهش قدرت چانه زنی در بازارهای جهانی می شود. امروزه تمامی نگاه ها به واردات معطوف شده است، درحالیکه نگاه وارداتی ما را به جایی نخواهد رساند.
واردات به معنای خرج کردن است، توسعه تولید و صادرات با افزایش درآمدزایی و اشتغال همراه است.
مهندس فتح الهی گفت: از سوی دیگر با توجه به موقعیت جغرافیایی و اکولوژیکی کشور ایران، امکان دستیابی به محصولات کشاورزی متنوع فضای مناسبی را برای توسعه صنایع تکمیلی کشاورزی در ایران به وجود آورده است از اینرو سرمایه گذاری در تولید محصولات صنایع غذایی بعنوان راهبردی مطمئن برای ورود به بازارهای جهانی مطرح میشود. بازارهای بالقوه موجود در کشورهای اروپایی برای محصولات صنایع غذایی ایران از جمله محصولات غذایی و وجود بالفعل موجود در کشور های عمدتاً مصرف کننده حوزه خلیج فارس در جنوب و دریای مازندران در شمال کشور به دلیل عدم دسترسی به محصولات اولیه کشاورزی و آب و هوای نامناسب مزیت رقابتی مناسبی را برای شرکتهای فعال در صنایع غذایی به وجود آورده که با سرمایه گذاری بهینه و هدفمند در زیرساختهای این شرکتها و انجام مطالعات راهبردی حول شناسایی موانع عملیاتی به منظور صدور محصولات نهایی آنها به کشورهای همسایه میتوان قدمی مناسب برای خروج از وضعیت فعلی کشور و اتکای زیاد به صادرات نفتی را فراهم کرد. از اینرو باید با بررسی راهکارها و ملزومات اساسی برای هموار ساختن مسیر توسعه صادرات غیرنفتی در زمینه صنایع غذایی شاخصهای تاثیرگذار را شناسایی کرده و با اولویت بندی کردن آنها از حیث اهمیت تاثیر بر بهبود وضعیت موجود صادرات کالاهای تولیدی در صنایع غذایی راهبردی را برای مدیران استراتژیک کشور فراهم ساخته تا در برنامه های بلندمدت ایران ۱۴۰۴ به بخش صادرات غیرنفتی و به ویژه صنایع غذایی توجه اساسی داشته و در پی رفع موانع اجرایی آن برآیند.
تحقیقات نشان دادند مشکل به دست آوردن اطلاعات در مورد بازارهای صادرات، یکی از موانع مهم صادراتی برای شرکتهای صادراتی و غیرصادراتی به شمارمیرود.
اثرتحقیق و توسعه داخلی و واردات فناوری بر صادرات صنعت موادغذایی در ایران
رئیس هیئت مدیره شرکت سبزی ایران در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: در صنعت مواد غذایی تحقیق و توسعه داخلی و واردات فناوری خارجی تاثیر مثبت و معنی داری برصادرات مواد غذایی در کشور ایران را دارد. همچنین قیمت محصول نهایی، تأثیر معنی دار و منفی بر صادرات کالاهای مواد غذایی دارد.
شاخصهای سرمایه نیروی انسانی، سرمایه سازمانی، سرمایه تکنولوژی، سرمایه اجتماعی و حمایتهای دولتی از جمله عوامل مهم و موثر بر توسعه صادرات در کسب و کارهای کوچک هستند.
یکی از عوامل مهم دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار رونق صادرات است که مهمترین هدف سیاست گذاری در بخش تجارت خارجی کشور را تشکیل می دهد. در اقتصاد ایران با توجه به اهمیت کاهش وابستگی اقتصادی کشور به درآمد های ارزی حاصل از صدور نفت خام و نقش صادرات غیرنفتی در کاهش این وابستگی و نیز جایگاه آن در برنامه های توسعه اقتصادی کشور، بررسی عوامل تعیین کننده صادرات غیرنفتی و ارائه راهکارهای لازم برای توسعه آن از اهمیت ویژه برخوردار است در دهه های اخیر ورود به بازارهای خارجی نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشورها ایفا کرده است لذا در دهه اخیر به دلیل جهانی شدن و رقابت در کسب و کار ها از دهه های قبل متمایز شده است و بازارهای محصولات مصرفی، کالاهای صنعتی وخدمات یا بازارهای منابع همچون سرمایه مواد و تکنولوژی به شدت در سطح جهانی یکپارچه شده اند. از اینرو بطور همزمان، شکل گیری موافقت های تجاری متنوع و استقرار سیاستهای باز تجاری بین کشورها منجر به به القای ابزارهای حمایت گرا و رفع موانع تجاری از جانب دولتمردان این کشورها شده است . در نتیجه، در عمل تقریباً تمامی شرکتها بدون توجه به ریشه ی ملی، اندازه یا نوع صنعت هم اکنون با این واقعیت مواجه شده و دریافته اند که مشارکت نکردن در بازارهای جهانی یک انتخاب طولانی مدت نخواهد بود.
شاخصهای موثر بربهبود روند صادرات موادغذایی
در انتها فتح الهی شاخصهای موثر بربهبود روند صادرات موادغذایی را برشمرد :
۱-کیفیت محصول در رقابت با محصولات مشابه بین المللی
۲-قیمت رقابتی محصول در مقایسه با محصولات مشابه بین المللی
۳-طراحی کاربردهای محصول متناسب نیاز بازار هدف
۴-طراحی موثر محصول برای سهولت بازاریابی سیستماتیک
۵-کسب گواهی های داخلی و استانداردهای بین المللی برای محصول
۶-برندسازی محصول در داخل و خارج کشور
۷-کاهش هزینه های اضافی تولید برای رقابتی کردن قیمت محصول
۸-شناخت بازارهای هدف و مشتریان بالقوه و بالفعل خارجی
۹-ایجاد کارگروه بررسی و تحلیل فرصت های خارجی موجود در بازار
۱۰-ایجاد اتاق فکر وگروه تحقیق و توسعه برای محصول پیشنهادی به بازارهای خارجی
۱۱-شناسایی نیازهای فعلی بازار هدف حول محصول ارسالی و نیازهای آتی مصرف کنند گان
۱۲-ایجاد کار گروهی به منظور تهیه اطلاعات حول فرهنگ مصرف و اطلاعات موجود در بازار
۱۳-ایجاد کار گروهی برای مطالعه بازار حول بسته بندی فیزیکی مناسب با بازار مصرف محصول
۱۴-تعامل دستگاههای اجرایی برای برقراری مالیات به گونه ای رقابتی برای قیمت تمام شده محصول نهایی
۱۵-وجود دیدگاه مناسب حکومتی و سهولت روند صادرات در کشور حمایت دستگاه های اجرایی
۱۶-ایجاد راهکارهای مناسب دولتی به منظور تعاملات بانکی برای سهولت روند صادرات
۱۷-وجود سیاست های حمایتی دولتی برای تشویق صادرات
۱۸-وجاستفاده از اهرم تبلیغات برای شناساندن محصول در بازار هدف
۱۹-برگزاری همایش های سالیانه و تقدیر و تشکر از کارکنان نوآور در زمینه صادرات محصول
۲۰-وجود امکانات پیش بینی شده حمل و نقل به منظور ارسال کالا به دست مصرف کننده خارجی
۲۱-وجود زیرساخت های الکترونیکی ثبت سفارش از مصرف کنندگان نهایی در بازار هدف
۲۲-واردات تکنولوژی و دستگاه های مدرن جهانی برای تولید بهتر و رقابتی محصول نهایی
گفتنی است دکتر عزیزی رئیس هیئات مدیره انجمن علوم و صنایع غذایی ایران، مهندس مجید راهب مدیر عامل گروه صنعتی راهب (ایران گلاب) و صادرکننده برتر کشور، مهندس مودودی قائم مقام سازمان توسعه تجارت از دیگر سخنرانان این همایش بودند.
