به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، با توجه به اینکه سالانه بیش از ۲ میلیارد و ۷۸ میلیون دلار ارزآوری از محل صادرات ۳۰ قلم محصول باغی بدست می آید؛ صادرات پسته نیز سهم قابل توجهی در ارزآوری کشور دارد به طوری که سال گذشته با صادرات بیش از ۱۸۰ هزار تن پسته ۱٫۵ میلیارد دلار ارز به کشور وارد شد.
طبق نظر کارشناسان، به نظر می رسد امسال با رسیدن تولید به ۲۵۰ هزار تن، ارزآوری از محل صادرات پسته به بیش از ۱٫۶ میلیارد دلار برسد.
با توجه به آمارهای اعلام شده، سالانه بیش از ۲۳۰ هزار تن پسته از ۳۸۰ هزار باغ کشور تولید می شود که از لحاظ سطح زیرکشت و تولید، کرمان دارای رتبه نخست است.
ایران، آمریکا، ترکیه، چین، سوریه، یونان، ایتالیا، افغانستان، استرالیا، تونس از تولیدکنندگان پسته جهان به شمار می روند که در سال های اخیر امریکا گوی سبقت تولید را از ایران ربوده بود، اما با تلاش تولیدکنندگان در افزایش تولید و صادرات محصول کیفی، ایران بار دیگر رتبه نخست تولیدکنندگان پسته جهان را به خود اختصاص داد.
۷۰ کشور جهان به طور مستقیم خریدار پسته ایرانی هستند که بیشترین میزان خرید مربوط به هنگ کنگ و اتحادیه اروپاست.
ایران با سرانه مصرف سالانه ۸۰ هزار تن پسته، بزرگترین صادر کننده جهان به شمار می رود زیرا آمریکا بخش عمده تولیدات خود را به مصرف داخلی می رساند.
پسته، درخت دوپایه ای است که با ارتفاع حدود پنج متر و گل های خوشه ای شکل به حالت خودرو در ایران و افغانستان می روید و دارای مواد مغذی آب، پروتئین، چربی، نشاسته، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، ویتامین آ، ب۱ و ب۱۳ و خواص دارویی برای رفع کم خونی است.
رمضان روئین تن، مدیرکل دفتر امور میوه های سردسیری و خشک وزارت جهادکشاورزی پیش بینی کرد که امسال ۲۵۰ هزار تن پسته از باغات کشور برداشت و عرضه شود.
وی، کل سطح باغات پسته کشور را ۳۸۰ هزار هکتار اعلام کرد و افزود: از مجموع این باغات ۵۰ هزار هکتار آن غیربارور است که امیداریم با اصلاح الگوی مصرف آب، اجرای سامانه های نوین آبیاری، تغذیه، کنترل آفات، استفاده از ارقام مناسب و سرشاخه کاری، اصلاح باغات موجود، افزایش عمیات مکانیزاسیون، ساماندهی فرآوری پسته پس از تولید و انتقال دانش فنی به باغداران در چند سال آینده وارد عرصه تولید شوند.
به گفته وی، در شرایط فعلی، متوسط عملکرد باغات پسته یک تن در هکتار است؛ که با احداث باغات جدید پسته به صورت علمی، عملکردی بیش از باغات قدیمی خواهند داشت؛ به همین دلیل پیش بینی می شود تولید این محصول در ایران در سال های آینده افزایش یابد.
در حال حاضر برخی از باغداران، ۱۰ تن در هکتار پسته برداشت می کنند، بنابراین هدف وزارت کشاورزی افزایش عملکرد تولید پسته در هر هکتار به ۲٫۵ تن است.
گزارش ها حاکی است مشکل کم آبی در دو استان کرمان و یزد حدود ۳۰ هزار هکتار از باغات را تحت تاثیر قرار داده است.
به گفته رویین تن، در حال حاضر ۱۴۰ هزار هکتار از باغات پسته مناطقی همچون کرمان، یزد، خراسان رضوی، دامغان به سامانه های آبیاری نوین، قطره ای و زیرسطحی و دستگاه های مخصوص شیرین سازی آب نیز مجهز شده اند که خود می تواند افزایش عملکرد را در پی داشته باشد.
روئین تن معتقد است: خشکبار ایران در دنیا از ارزش اقتصادی بالایی دارد بنابراین به دلیل مزیت اقتصادی، شرایط اقلیمی و ارزآوری بالا، بیشتر استان های کشور علاقمند به تولید این محصول هستند که می تواند برای بخش کشاورزی، هدف گذاری خوبی باشد.

به گزارش ایرنا پسته یکی از اعضای مهم و ثابت آجیل ایرانی است که میزان پتاسیم آن با این جثه کوچک برابر با پتاسیم پرتقال بوده و به علت داشتن مواد مغذی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
تولید این محصول مهم صادراتی علاوه بر استان های دارای نام و نشان در سیستان و بلوچستان نیز کشت و تولید می شود به طوری که هفت هزار و ۸۰۰ هکتار از باغات استان به کشت این محصول اختصاص دارد اما متاسفانه پسته بسیار با کیفیت استان به دلیل نبود امکانات و کارگاههای فرآوری همچون مسافری ناشناخته با آرم دیگر نقاط کشور به بازارهای داخل و خارج صادر می شود.
یکی از کشاورزان سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: هم اینک حدود ۳۰ هکتار باغ پسته در زاهدان دارم که ۲۰ هکتار آن بارور و بقیه غیربارور است.
عبدالشکور اسماعیل زهی ادامه داد: به طور متوسط از هرهکتار باغ پسته هزار و ۲۰۰ کیلوگرم محصول پسته برداشت می شود.
وی گفت: وجود خشکسالی های پی در پی و کمبود آب در سیستان و بلوچستان ایجاب می کند که محصولاتی با مصرف کم آب کشت و تولید شود به همین سبب پسته یکی از مهمترین محصولات با مصرف کم آب و تولید بالا و سوددهی مناسب برای این استان است.
وی اظهار داشت: پسته تولیدی در سیستان و بلوچستان به دلیل شرایط بسیار مطلوب آب و هوایی منطقه از کیفیت بالایی برخوردار است به طوری که می توان از آن به عنوان محصول ارگانیک نام برد.
وی بیان کرد: کیفیت بالای پسته استان بسیاری از تجار سایر مناطق کشور را در زمان برداشت این محصول به استان جذب می کند و به سبب نبود کارخانه ها و کارگاههای عمل آوری و بسته بندی با برند استان های دیگر بفروش می رسد.
وی گفت: در زاهدان مجوز ترمینال پسته صادر شده اما هنوز در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است.
وی راه اندازی صنایع فرآوری و بسته بندی، رفع مشکل گمرکی در صادرات پسته و ایجاد ترمینال در این زمینه را از مهمترین مطالبات فعالان این بخش ذکر کرد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: هفت هزار و ۸۰۰ هکتار از سطح باغات استان به کشت پسته اختصاص دارد که پنج هزار و ۶۰۰ هکتار آن بارور و بقیه غیر بارور است.
وی ادامه داد: کله قوچی، اوحدی، اکبری، بادامی و احمد آقایی عمده ارقام پسته در استان را تشکیل می دهند که در شهرستان های خاش و زاهدان کشت می شوند.
وی اظهار داشت: سالانه ۶ هزار و ۷۰۰ تن پسته در سیستان و بلوچستان تولید و روانه بازار مصرف داخل و خارج از استان می شود.
وی بیان کرد: خوشبختانه با توجه به اهمیت پسته و جایگاه مناسب آن در درآمدزایی منطقه روز به روز به سطح زیر کشت این محصول در سیستان و بلوچستان افزوده می شود به طوری که پیش بینی می شود در چند سال آینده سطح زیر کشت این محصول به ۱۰ هزار هکتار افزایش یابد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: کشت این محصول زمینه اشتغال ۵۰۰ نفر را در استان فراهم کرده است.
شهرکی کمبود واحدهای بسته بندی، فرآوری و ترمینال ضبط پسته را از عمده مشکلات این بخش برشمرد و ابراز امیدواری کرد: با سرمایه گذاری بیشتر بخش خصوصی در این زمینه در آینده نزدیک شاهد برطرف شدن این مشکل باشیم.
مدیر جهاد کشاورزی زاهدان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: هم اینک سه هزار و ۷۷۰ هکتار از باغات این شهرستان به کشت پسته اختصاص دارد که دو هزار و ۴۰۰ هکتار آن بارور و بقیه غیر بارور است.
عباس اشکانی با بیان اینکه سالانه سه میلیون و ۱۲۰ هزار تن پسته مرغوب در زاهدان تولید می شود گفت: پسته تولیدی در این شهرستان به دلیل شرایط مطلوب آب و هوایی و خاک و در نتیجه تولید محصولی ارگانیک از نظر درصد چربی و پروتئین نسبت به کل کشور از بهترین کیفیت برخوردار است.
وی گفت: متاسفانه پسته تولیدی شهرستان به دلیل نبود کارخانه بسته بندی و ترمینال ضبط پسته با برند دیگر نقاط کشور صادر و روانه بازار مصرف می شود که در این راستا با برنامه ریزی های صورت گرفته درصد دیم با مشارکت بخش خصوصی و حمایت های استانی در آینده نزدیک این صنایع را در شهرستان راه اندازی کنیم.
مدیر جهاد کشاورزی خاش نیز گفت: نبود کارگاه های فرآوری و بسته بندی و برندسازی این محصول از مهمترین دغدغه های مسئولان و پسته کاران خاش است که متاسفانه محصول تولیدی آنان با آرم یکی از شهرهای استان کرمان صادر می شود.
امان الله طوقی اظهار داشت: با توجه به ظرفیت خوب شهرستان در تولید پسته، طرح توسعه باغ های مختص به این محصول با هدف رونق بخشیدن به موضوع اشتغال، تولید و توسعه اقتصادی در کنار صرفه جویی بهینه در مصرف آب در منطقه در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: هم اینک پنج هزار و ۵۰ هکتار باغ پسته در شهرستان خاش وجود دارد که هزار و ۵۰۰ هکتار آن غیر بارور و سه هزار و ۵۵۰ هکتار آن بارور است.
وی گفت: متوسط برداشت پسته از هر هکتار باغ شهرستان خاش هزار و ۲۰۰ کیلوگرم است.
مدیر جهاد کشاورزی خاش افزود: برداشت پسته در این شهرستان به صورت مکانیزه در هفت ترمینال ضبط پسته انجام می شود.
طوقی با بیان اینکه افزون بر ۱۰ هزار نفر سالانه در کار تولید و برداشت این محصول در خاش فعالیت دارند، گفت: پسته تولیدی این شهرستان از کیفیت و مرغوبیت بسیار بالایی برخوردار است.
وی افزود: بعد از خرما بیشترین سطح زیر کشت باغات این شهرستان به پسته اختصاص دارد.
وی قدمت کشت محصول پسته در خاش را قبل از سال ۱۳۳۰ عنوان کرد و اظهار داشت: پسته به عنوان یک محصول تجاری و اقتصادی اکنون بیشتر از گذشته در این شهرستان مورد توجه کشاورزان و باغداران قرار دارد.
مدیر جهاد کشاورزی خاش گفت: افزون بر ۵۰۰ هزار اصله نهال پسته امسال بین باغداران شهرستان توزیع شده است.
وی تاکید کرد: با توجه به استقبال خوب کشاورزان سالانه به سطح زیر کشت باغ های پسته خاش افزوده می شود.
طوقی ادامه داد: در چند سال گذشته بخش عمده ای از نهال قابل کشت پسته از استان های دیگر به این شهرستان وارد می شد که مشکلاتی را به همراه داشت اما هم اینک خاش بخش زیادی از نهال مورد نیاز کشاورزان خود و حتی دیگر شهرستان های استان را نیز تأمین می کند.
وی تاکید کرد: چند سالی است که در کنار باغ های پسته شهرستان واحدهای پوست کنی ایجاد شده است.
وی ادامه داد: در گذشته این واحدها وجود نداشت و کشاورزان خاش مجبور بودند محصول خود را حتی برای پوست کنی به رفسنجان بفرستند که این امر مشکلات زیادی را برای آنان به همراه داشت به طوری که بخش زیادی از محصول در این مسیر از بین می رفت و متحمل ضررهای زیادی می شدند.
مدیرجهاد کشاورزی خاش یکی از اساسی ترین مشکلات باغداران پسته در این شهرستان را نبود کارخانه های بسته بندی و فرآوری عنوان کرد.
بخشدار مرکزی خاش نیز با اشاره به اینکه دو سوم باغ های پسته شهرستان در این بخش واقع شده است، تلاش برای برندسازی، بسته بندی و فرآوری محصول پسته را از اولویت های مهم دولت عنوان کرد.
مجتبی شجاعی در کنار این موضوع برپایی جشنواره های پسته را برای معرفی توانمندی های کشاورزان شهرستان خاش مهم برشمرد.
وی افزود: کشاورزان شهرستان مجبور هستند پسته خود را که به لحاظ کیفیت به مراتب بهتر و بالاتر از پسته رفسنجان است به دلیل استقبال کم و نبود کارخانه بسته بندی به رفسنجان ارسال کنند، به همین دلیل پسته خاش با نام پسته رفسنجان وارد بازار می شود.
بخشدار مرکزی خاش ادامه داد: توجه خاص به تولیدکنندگان پسته در این شهرستان ضمن اینکه زمینه رقابت سالم در تولیدات داخلی را فراهم می کند موجب افزایش صادرات این محصول و ارز آوری مناسب برای کشور خواهد شد.
وی اظهار داشت: چنانچه صادرات پسته از انحصار شرکت پسته رفسنجان خارج و به تولید کنندگان پسته خاش اجازه صادرات داده شود بخشی از درآمدهای حاصله که هم اینک به جیب شرکت پسته رفسنجان سرازیر می شود به پسته کاران شهرستان تعلق می گیرد و عاملی برای تشویق آنان به توسعه باغ های پسته خواهد شد.
به گفته وی تولیدکنندگان پسته این شهرستان اجازه صدور محصول خود به صورت مستقیم را ندارند زیرا دولت اجازه صدور پسته را فقط به شرکت پسته رفسنجان داده است به همین سبب تولید کنندگان خاش باید با هزینه بسیار گزاف پسته خود را در رفسنجان تحویل این شرکت دهند و بهای آن را در مدت حدود یک سال آن هم در چند نوبت دریافت کنند.
مهدی جمشیدزهی بخشدار نوک آباد خاش نیز گفت: افزون بر هزار هکتار باغ پسته تنها در مجموعه شرکت کشت و صنعت گوهرکوه و تمپ وجود دارد و با همت این شرکت در سالجاری بالای ۶۰۰ هکتار به سطح زیر کشت این محصول افزوده می شود.
وی ادامه داد: همه ساله هزار تن محصول با کیفیت پسته از باغات منطقه گوهرکوه برداشت و به بازار مصرف عرضه می شود.
وی ابراز امیدواری کرد: با تلاش و همتی که در سطح شهرستان وجود دارد و حمایتی که دولت انجام خواهد داد، تولید محصول با کیفیت و مهم پسته در منطقه ارتقا یابد.