محققان زیست فناوری کشاورزی کشور موفق به تولید نخستین رقم زیره سبز با به‌نژادی مولکولی در کشور و معرفی ژنوتیپ‌های برتر گلرنگ متحمل به خشکی با تولید روغن بالا شدند.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی، از روابط عمومی چهارمین همایش بین‌المللی و دوازدهمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران، دکتر قاسم محمدی نژاد، رئیس پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی دانشگاه شهید باهنر کرمان با اعلام این مطلب خاطرنشان کرد: زیره سبز به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی اهلی کشور شناخته شده که علاوه بر ارزش اقتصادی در اشتغالزایی جوانان در مناطق کشت نقش قابل توجهی دارد. از آنجا که این گیاه یکی از گیاهان دارویی با ارزش و سازگار به مناطق خشک است و با توجه به بحران خشکسالی‌های اخیر در کشور، تولید و کشت رقم اصلاح شده آن برای تحمل خشکی می‌تواند یک روش اقتصادی و مفید جهت تولید این گیاه باشد.

وی تصریح کرد: محققان پژوهشکده با مطالعه ۱۰ ساله در اصلاح زیره سبز برای تحمل بیشتر به خشکی موفق به تولید رقم اصلاح شده با تحمل بالا به خشکی و عملکرد بالا شده‌اند.
 
استاد ژنتیک و اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان در ادامه از تولید رقم اصلاح شده گلرنگ با بهره گیری از به نژادی مولکولی در پژوهشکده تولیدات گیاهی خبر داد و گفت: گلرنگ با توجه به تحمل نسبی بالا به تنش‌های غیرزیستی از قبیل شوری و خشکی به عنوان یک گیاه روغنی مهم برای نواحی خشک و نیمه‌خشک مورد توجه بسیار است. این گیاه، بومی ایران بوده و دامنه تنوع ژنتیکی وسیعی در ایران دارد.

مدیر قطب علمی  به‌نژادی گیاهان متحمل به کم آبی و شوری با بیان این که روغن گلرنگ به دلیل میزان بالای لینولئیک اسید (در حدود ۷۰ درصد) از روغن‌های خوراکی با کیفیت بالا به شمار می‌ رود، اظهار کرد: با توجه به بحران آب در کشور و ضرورت معرفی ارقام گیاهی مقاوم به کم آبی و دارای عملکرد مناسب جهت بهره‌وری بیشتر آب، محققان پژوهشکده نسبت به معرفی ژنوتیپ‌های برتر گلرنگ متحمل به تنش خشکی با عملکرد بالای روغن اقدام کردند. استفاده از رقم معرفی شده به صرفه‌جویی‌ای معادل ۸۰۰  مترمکعب آب در هکتار منجر می‌شود.

رئیس پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی دانشگاه شهید باهنر در ادامه در معرفی این پژوهشکده گفت: با توجه به اهمیت تولیدات گیاهی کرمان و رتبه اول استان در صادرات غیرنفتی و جایگاه ویژه در تولید برخی محصولات گیاهی از جمله خرما، پسته، گردو، مرکبات، صیفی جات و جالیز، غلات، گیاهان علوفه‌ای، صنعتی و دارویی در سال ۱۳۶۹ انستیتو تحقیقاتی خرما در دانشگاه شهید باهنر کرمان شکل گرفت و ایستگاه تحقیقاتی خرما در بم استقرار یافت. در ادامه در سال ۷۳ پژوهشکده باغبانی با سه گروه گیاهان دارویی، خرما و مرکبات ایجاد شد.

بر اساس اعلام روابط عمومی چهارمین همایش بین‌المللی و دوازدهمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران، وی خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت این پژوهشکده در جنوب شرق ایران و ماموریت آن در خصوص تولید گیاهان مقاوم به کم آبی در جنوب شرق ایران، در سال ۸۸ هیات دولت با تبدیل این پژوهشکده از نوع دو به نوع یک موافقت کرد. با توجه به لزوم انجام تحقیقات در زمینه‌های مختلف تولیدات گیاهی در سال ۹۵ پژوهشکده  باغبانی به پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی با چهار گروه به‌نژادی، تکثیر و زیست فناوری گیاهی – فیزیولوژی، تنش‌های گیاهی – گیاهان دارویی و فرآوری گیاهی تغییر نام داد و هم‌اکنون به عنوان پژوهشکده‌ای عرضه‌محور در حوزه تولیدات گیاهی یکی از موفق‌ترین پژوهشکده‌های کشاورزی در کشور است.

بر اساس این گزارش، چهارمین همایش بین‌المللی و دوازدهمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران به میزبانی انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران و با همکاری دانشگاه یزد و انجمن‌های علمی و موسسات پژوهشی این حوزه از ۳۱ مردادماه تا دوم شهریورماه ۱۴۰۰ با شعار «سده ۱۴۰۰: زیست فناوری برای امنیت غذایی و سلامت» برگزار می‌شود.

سرویس خبری: کشاورزی

از سوی ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی‌وفناوری ریاست جمهوری بورس زیره راه‌اندازی شد.

به گزارش ایسنا، پس از راه اندازی بورس زعفران با حمایت وزارت جهاد کشاورزی و ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، زیره نیز دارای تالار بورس شد.

کشاورزان فعال در حوزه گیاهان دارویی مانند زعفران، زیره، آنغوزه و دیگر محصولات، هر سال پس از فصل برداشت بر اساس سازوکارهای سنتی داد و ستد، محصولات خود را به صورت غیر علمی به خریداران حضوری عرضه می‌کنند. 

به منظور تکرار این تجربه موفق، وزارت جهاد کشاورزی با همکاری ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، از طرح عرضه محصول زیره کشور در یک تالار اختصاصی بورس حمایت کرد. این طرح به زیره کاران فرصت می‌دهد که بدون دخالت واسطه‌ها، محصول خود را در معرض فروش قرار دهند و به بالاترین قیمت ثبت شده در تابلوی معاملات به فروش برسانند.

کشاورزانی که مایل هستند محصول خود را در قالب اوراق گواهی سپرده کالایی مورد معامله قرار دهند می‌توانند به انبارهایی که در سایت بورس کالای ایران معرفی شده است، مراجعه کنند و محصول خود را به این انبارها بسپارند و قبض انبار یا گواهی سپرده آن را دریافت کنند. در شمال کشور و شهر گنبد کاووس نیز یک بورس تخصصی زیره راه‌اندازی شده است.

ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، طرح مطالعاتی راه اندازی چند بورس تخصصی دیگر در حوزه گیاهان دارویی را در دست بررسی دارد. عرضه بیشتر گیاهان دارویی در بورس، می‌تواند باعث رونق مالی بیشتر این حوزه شود.

سرویس خبری: صنعت غذا

طرح مکانیزه کاشت زیره سبز با هدف ایجاد مزیت رقابتی در این محصول با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اجرایی می‌شود و کاشت مکانیزه زعفران و سیاه دانه در فاز بعدی برنامه این ستاد است.

به گزارش ایسنا، استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات مدرن در کشاورزی می‌تواند باعث ارتقاء کمی و کیفی محصول شود و برای هر تولیدات حوزه کشاورزی، مزیت رقابتی ایجاد کند. در این راستا ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با حمایت از طرح ملی کاشت مکانیزه گیاهان دارویی، قصد دارد تا روش کاشت و برداشت در این حوزه را دگرگون کند.

بر این اساس در مرحله اول از این طرح ملی، حدود ۱۰ هزار هکتار از اراضی زیر کشت “زیره سبز” به صورت مکانیزه و به روش ریز کاشت، انجام گرفت. در حال حاضر در ۲۷ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور، زیره سبز کاشت می‌شود. در مرحله دوم نیز حدود ۸۰ درصد از کل سطح زیر کشت زیره سبز در کشور به صورت مکانیزه و ریز کاشت انجام خواهد شد.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کاشت مکانیزه گیاهان دارویی می‌تواند هزینه‌های کاشت را به شکل قابل توجهی کاهش دهد. این مسئله باعث ایجاد مزیت رقابی در صادرات محصول می‌شود و تجار و صادرکنندگان می‌توانند اجناس را با قیمت رقابتی در بازارهای جهانی عرضه کنند و در مقابل رقبا حرفی برای گفتن داشته باشند. کاشت به صورت مکانیزه و ریز کاشت، همچنین کیفیت محصول را افزایش می دهد و باعث اصلاح تراکم کاشت می‌شود.

در مرحله بعدی، گیاهان دارویی مانند زعفران و سیاه‌دانه نیز به صورت مکانیزه کشت خواهند شد. عبور از روش‌های سنتی و کاشت و برداشت با استفاده از روش‌های مدرن و مکانیزه، می‌تواند باعث افزایش کمی و کیفی محصول شود و هزینه‌های تولید را به شکل محسوسی کاهش دهد.

سرویس خبری: کشاورزی

مجری طرح گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان گفت: توسعه کشت گیاه اقتصادی و کم‌آبر زیره در استان برای ارزش افزوده بیشتر به تقویت صنایع تبدیلی و تکمیلی نیازمند است.

شیما عبدالشاه روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا، ابراز داشت:  استان سمنان در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی زیره سبز دچار ضعف است و برای افزایش بهره‌وری باید این راهبردها بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.

وی ادامه داد: نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی برای زیره سبز موجب شده تا این گیاه دارویی ارزشمند به صورت عمده  و بدون داشتن ارزش افزوده از استان خارج شود.

وی بیان کرد: وسعت کشت گیاهان دارویی در استان سمنان ۲ هزار و ۴۵۹ هکتار است که از این میزان وسعت کشت، یک هزار و ۱۰۰ هکتار مربوط به کشت زیره سبز است.

عبدالشاه یادآور شد: میانگین عملکرد برداشت زیره سبز در هر هکتار در استان سمنان یک تن است و سال گذشته ۹۲۰ تن زیره در استان برداشت شد.

مجری طرح گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان تصریح کرد: در تمام شهرستان‌های استان سمنان به جز شهرستان مهدیشهر، زیره سبز کشت می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: منابع آبی و بازده اقتصادی ناچیز برخی از محصولات در این شرایط موجب شده تا گیاهانی که مقاوم به شرایط کم آبی و دارای ارزش اقتصادی بالایی هستند در این استان کشت شود و زیره سبز با کمترین نیاز آبی یکی از مهمترین انواع گیاهی دارویی کم‌آب‌بر است.

عبدالشاه اضافه کرد: زمان کاشت زیره سبز بهمن و اسفند و زمان برداشت این گیاه دارویی اردیبهشت و خرداد است. از زیره در زمینه تهیه ادویه‌جات و صنایع دارویی استفاده می‌شود.

مجری طرح گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان گفت: توسعه کشت زیره سبز به عنوان گیاه کم آب متناسب با آب و هوای استان در دستور کار قرار دارد و امسال ۴۲۰ هکتار وسعت کشت زیره سبز در استان افزایش یافت.

سه هزار گونه گیاهی در استان سمنان شناسایی شده است که بیش از یکصد گونه این گیاهان از خواص دارویی برخوردار است که کاشت و افزایش سطح زیر کشت این گیاهان علاوه بر توسعه اقتصاد داخلی تاثیر بسزایی در افزایش صادرات غیرنفتی و رهایی از اقتصاد نفتی کشور دارد.
به عقیده کارشناسان در زمان حاضر استان سمنان با دارا بودن ظرفیت های قابل توجه در بخش گیاهان دارویی از نظر بهره وری از این گیاهان در درمان بیماری ها از جایگاه مناسبی برخوردار نیست که این مهم نیازمند شناسایی دقیق عرصه ها و راه اندازی واحدهای فرآوری و بسته بندی اینگونه محصولات فرعی است.

سرویس خبری: کشاورزی

مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با صدور اطلاعیه‌ای، فرآیند تحویل قراردادهای آتی زیره سررسید فروردین ماه ۹۹ را اعلام کرد.

به گزارش صنعت غذا و کشاورزی (اگروفودنیوز)، به نقل از بورس کالا، مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران اعلام کرد که فرایند تحویل قراردادهای آتی زیره سررسید فروردین ماه ۹۹ در روز یکشنبه ۲۴ فروردین ماه و از طریق گواهی سپرده زیره مطابق ضوابط انجام خواهد شد؛ بنابراین کلیه مشتریان فروشنده و خریدار دارای موقعیت تعهدی باز موظفند بر اساس ضوابط اعلام شده جهت انجام فرایند تحویل اقدام کنند.

بر اساس این اطلاعیه، کلیه مشتریان فروشنده موظفند حداکثر تا سه شنبه ۱۹ فروردین برای تبدیل زیره سبز به گواهی سپرده به انبار “دانش” و “کیمیا بذر تربت حیدریه”و “شرکت صادرات و واردات زیره پاک کنی بیهق” و “شرکت مینوبذر گلستان” مراجعه کنند.

علاوه بر این مشتریان فروشنده می‌توانند حداکثر تا ساعت ۱۵:۰۰ آخرین روز معاملاتی در تاریخ ۲۴ فروردین به خرید گواهی سپرده زیره سبز در معاملات روزانه گواهی سپرده زیره سبز در نمادهای زیره سبز ۹۹۰۳ دانش (پ) (زیر ۹۹۰۳پ۰۲) زیره سبز ۹۹۰۳ کیمیابذر (پ) (زیر ۹۹۰۳پ۰۱) زیره سبز ۹۹۰۳ شرکت بیهق (پ) (زیر ۹۹۰۳پ۰۳) زیره سبز ۹۹۰۳ شرکت مینوبذر (پ) (زیر ۹۹۰۳پ ۰۴) اقدام کنند.

یک فعال بازار پسته با تاکید بر لزوم استفاده از تجربه موفق عرضه زعفران در بورس کالا برای پسته گفت: امیدواریم در مهرماه امسال بتوانیم با پذیرش در بورس در آغاز معاملات پسته مشارکت داشته باشیم و از تجربه عرضه زعفران، برای شروع معاملات پسته استفاده کنیم.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی (اگروفودنیوز)؛ چهل و دومین جلسه میز تخصصی کالایی با موضوع هم‌اندیشی در خصوص راه اندازی معاملات گواهی سپرده و قرارداد آتی پسته روز گذشته در بورس کالای ایران برگزار شد.

در این جلسه که با حضور علیرضا ناصرپور سرپرست معاونت توسعه بازار و مطالعات اقتصادی، جواد فلاح مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک و اکبر میرزاپور سرپرست مدیریت توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران، مهدی زمانی کارشناس مسئول اداره بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار، جلال ناصری مدیرعامل شرکت دیبا پسته مه ولات، حسن زنگی آبادی عضو شورای شهر زنگی آباد و کارشناسان و نمایندگانی از شرکت های فعال در حوزه پسته و انبارها و شرکت های تامین سرمایه برگزار شد، راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی پسته مورد بررسی قرار گرفت.

هدف‌گذاری برای سال نخست معاملات

در ابتدای جلسه میرزاپور سابقه ای از معاملات گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران ارایه کرد و به بررسی وضعیت تولید این محصول در ایران و جهان طی سال های اخیر، شرایط صادرات پسته ایران طی دو سال گذشته و مقایسه کیفیت انواع پسته ایران با پسته دیگر کشورها پرداخت.

سرپرست مدیریت توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران ضمن ارایه آمارهای احتمالی از میزان برداشت محصول در سال جاری اظهار کرد: با راه اندازی معاملات پسته از طریق گواهی سپرده کالایی، با پیش بینی تولید حدود ۲۰۰ هزار تنی در کشور، در صورتی که حدود ۱۰ درصد پسته تولیدی کشور در بورس معامله شود، شاهد معاملات حدود ۲۰ هزار تنی این محصول در بورس خواهیم بود و این هدف گذاری بورس برای آغاز معاملات گواهی سپرده پسته طی سال اول راه اندازی این معاملات است.

وی در خصوص اقدامات صورت گرفته در بورس کالا گفت: پذیرش دو انبار در شهرستان زرند و سیرجان، مذاکره با سایر انبارهای بخش خصوصی و تعاونی در شهرستان های کرمان، زنگی آباد و فیض آباد از جمله این اقدامات است. همچنین انجام اقدامات لازم جهت راه اندازی قراردادهای آتی پسته و برگزاری دوره های آموزشی و توجیهی در شهرستان های مربوطه و شرکت های کارگزاری از دیگر اقداماتی است که در بورس کالا انجام شده است.

این مقام مسئول در خصوص زمینه های گسترش همکاری میان انبارداران و بورس کالا تصریح کرد: همکاری در جهت ارایه آموزش های مقتضی برای فعالان بازار پسته و باغداران محصول، انجام فعالیت بازارگردانی غیر رسمی توسط انباردار جهت توسعه معاملات و هدایت بخشی از معاملات فیزیکی پسته به بازار گواهی سپرده کالایی از مواردی است که می تواند با همکاری بورس کالا و انبارداران صورت گیرد.

میرزاپور گفت: همچنین انبارداران می توانند در زمینه هایی همچون ترغیب صادرکنندگان به خرید از بازار گواهی سپرده کالایی و انجام صادرات، تبلیغ در میان باغداران برای مشارکت در سپردن محصول به انبارها، افزایش ظرفیت انبارها جهت توسعه بازار و بهبود کشف نرخ، ایجاد بسترهای لازم برای نظارت های مستمر بر فعالیت انبارها و همکاری با شرکت‌های کارگزاری دارای مجوز جهت ارتباط بهتر با مشتریان با بورس، مشارکت و تعامل کنند.

صندوق کالایی پس از گواهی سپرده و آتی پسته

در ادامه این نشست، سرپرست مطالعات اقتصادی و توسعه بازار بورس کالای ایران در خصوص زمان احتمالی راه اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی پسته اظهار داشت: چندمین نشست هماهنگی در حوزه راه اندازی معاملات گواهی سپرده پسته در حالی امروز برگزار شد که امیدواریم با هماهنگی و تبادل نظر بتوانیم به زودی معاملات گواهی سپرده پسته را آغاز و همزمان و یا با یک هفته تاخیر، قراردادهای آتی این محصول را راه اندازی کنیم.

ناصرپور در خصوص توسعه نظام انبارداری در حوزه پسته گفت: تاکنون دو انبار در بورس پذیرش شده و انبار دیباپسته مه ولات نیز در مرحله ثبت شرکت و ارایه مدارک جهت پذیرش انبار در بورس است. همچنین انبارهای دیگری درخواست‌های خود را ارایه کرده اند و انتظار داریم به مرور ظرفیت انبارهای بورسی در حوزه معاملات پسته افزایش یابد اما در شروع معاملات حداقل با دو انبار پذیرفته شده معاملات را آغاز خواهیم کرد.

وی در خصوص برنامه های آموزشی و اقدامات بورس کالا در حوزه فرهنگ سازی گفت: در این راستا تاکنون برنامه هایی از جمله برگزاری جلسه توجیهی با کارگزاران و معامله گران انجام شده و بورس کالا برنامه هایی از جمله ساخت برنامه‌های آموزشی تلویزیونی در سطح استان کرمان و برگزاری دوره های آموزشی نیز در نظر گرفته است.

ناصرپور در خصوص ضرورت حضور بازارگردان در معاملات گواهی سپرده پسته اظهار داشت: بازار پسته بازاری بزرگ و با عمقی به مراتب بیشتر از زعفران است و حضور بازارگردانان رسمی می تواند در آن بسیار مفید و موثر باشد.

وی به برنامه راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری کالایی نیز اشاره و تاکید کرد: بورس کالا با جدیت پیگیر راه اندازی این ابزار مالی است و امیدواریم با راه اندازی معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی پسته، صندوق های سرمایه گذاری کالایی بر پایه سه محصول زعفران، زیره سبز و پسته راه اندازی شود که در این زمینه منتظر اعلام نظر و موافقت سازمان بورس و اوراق بهادار هستیم.

استفاده از تجربه موفق زعفران برای پسته

ناصری فعال بازار پسته نیز در این جلسه از پیگیری برای ثبت شرکت دیبا پسته مه ولات و پذیرش انبار پسته آن در بورس با ظرفیت ۶۰۰۰ تن سخن گفت و تصریح کرد: امیدواریم تا مهر ماه جاری بتوانیم با پذیرش در بورس در آغاز معاملات پسته مشارکت داشته باشیم و از تجربه عرضه زعفران، برای شروع معاملات پسته استفاده کنیم.

زنگی آبادی عضو شورای شهر زنگی آباد نیز از انجام پیگیری ها برای پذیرش انباری در زنگی آباد سخن گفت و افزود: درخواست های لازم به بورس ارایه شده و بازدید نماینده بورس نیز انجام شده است. در حال حاضر در مرحله تکمیل مستندات و مدارک درخواستی هستیم.

در پایان این نشست نیز نمایندگان دو تامین سرمایه سپهر و لوتوس پارسیان آمادگی خود را به منظور بازارگردانی معاملات گواهی سپرده پسته در بورس کالا اعلام کردند.

براساس این گزارش، معاملات گواهی سپرده پسته پس از معاملات موفق گواهی سپرده و قرارداد آتی زعفران و زیره سبز به زودی در بورس کالای ایران راه اندازی می شود و پس از آن قرارداد آتی پسته نیز بر تابلوی بورس کالا نقش می بندد.

سرویس خبری: صنعت غذا

مسئولان وزارت جهاد کشاورزی با استقبال از آغاز معاملات گواهی سپرده زیره سبز بر لزوم عرضه سایر محصولات کشاورزی در بورس تاکید کردند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، میز کالایی سی و هشتمین با حضور علیرضا ناصرپور، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی، جواد فلاح، مدیر مطالعات اقتصادی و اکبر میرزاپور، سرپرست توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران، میرعرب معاون طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی، احمدی مدیر گروه زنجیره عرضه و تولید محصولات کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، محمدعلی اکبری مطلق مدیرعامل شرکت کیمیا بذر تربت حیدریه به همراه جمعی از فعالان بازار زیره، انبارداران، مدیران و کارشناسانی از وزارت جهاد کشاورزی، شرکت های تامین سرمایه و کارگزاری ها برگزار شد.

توسعه اقدامات آموزشی و فرهنگ سازی

در ابتدای این نشست، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران توضیحاتی در خصوص نحوه انجام معاملات و مزایای عرضه زیره سبز در قالب گواهی سپرده کالایی ارایه کرد و به جزییات و استانداردهای تعریف شده برای محصول قابل پذیرش در انبارهای مورد تایید بورس کالا پرداخت.

ناصرپور در خصوص توجه به جنبه های آموزشی و فرهنگ سازی در میان کشاورزان و زیره کاران برای ورود به بورس گفت: در راستای آشنایی فعالان بخش کشاورزی با کارکردهای بورس کالا، طی چند سال گذشته انواع آموزش های لازم به علاقه مندان و کشاورزان ارایه شده و بورس کالا اعلام می کند که در هر شهر و استانی در کشور آماده ارایه آموزش در حوزه بورس کالاست.

وی اظهار داشت: البته به دلیل ساختار سنتی بخش کشاورزی، آموزش و فرهنگ سازی برای ورود کالاها و بازیگران به بورس باید با وسعت بیشتری انجام شود که استفاده از ظرفیت های وزارت جهاد کشاورزی در این حوزه راهگشا خواهد بود.

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران همچنین از درخواست چند انبار در گلستان و تایباد برای پذیرش زیره سبز و توسعه معاملات گواهی سپرده این محصول خبر داد و گفت: با پذیرش انبارها در مناطق مختلف کشور، شاهد فرهنگ سازی و آموزش موثرتر در میان کشاورزان خواهیم بود که این اتفاق به مرور اثر مطلوبی در ورود فعالان بخش کشاورزی به معاملات بورس خواهد داشت.

پس از زیره سبز نوبت سیاه دانه است

در ادامه این نشست، میرعرب معاون طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی به آمار سطح زیر کشت زیره سبز در کشور اشاره کرد و گفت: آمار سال ۱۳۹۷ که از کل استان ها جمع آوری شده حاکی است که ۱۸ هزار هکتار زمین زراعی زیر کشت زیره سبز رفته که از این میزان حدود ۱۲هزار هکتار آن تنها مربوط به استان خراسان بوده است.

وی با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی از تنوع عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا استقبال می کند، گفت: امیدواریم به کمک بورس کالا این روند رو به رشدی که در تولید زیره سبز ایجاد شده در سال های آتی نیز ادامه یابد؛ زیرا کشاورزان نسبت به تولید این محصول با درآمد بالاتر رویکرد مثبتی دارند.

میرعرب افزود: علاوه بر منطقه خراسان، کشاورزان استان گلستان نیز به کشت زیره سبز روی آورده اند اما باید بررسی کرد بازار چقدر کشش دارد که بورس کالا با راه اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی زیره سبز می تواند در فرآیند کشف قیمت و برنامه ریزی برای کشت آتی به کشاورزان کمک موثری کند. در این میان پس از معاملات گواهی سپرده اگر قراردادهای آتی زیره سبز نیز در بورس راه اندازی شود، قیمت های آینده این محصول نیز برای فعالان بازار مشخص می شود که این اتفاق باعث می شود کشاورزان در سایر بخش های تولیدی گیاهان دارویی برای ورود به بورس ترغیب شوند.

معاون طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: ما به عنوان سیاست گذار علاقه مند هستیم که محصولاتی بیشتر تولید شوند که مصرف آب کمتر و ارزش افزوده و درآمد بالاتری داشته باشند؛ در همین راستا، در سال جاری افزایش تولید محصول سیاه دانه را کلید زدیم و پیشنهاد می کنیم بعد از زیره سبز، معاملات سیاه دانه در بورس کالا آغاز شود.

توجه به فرآیند تامین مالی

احمدی مدیر گروه زنجیره عرضه و تولید محصولات کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی نیز طی این نشست با بیان اینکه در دنیا  بخش اعظمی از معاملات کشاورزی در بورس های کالایی انجام می شود، اظهار کرد: متاسفانه در این زمینه کشور ما هنوز خیلی عقب است اما می توان مشکلات تامین منابع مالی تولیدکنندگان بخش کشاورزی را به فرصتی برای ورود آنها به بورس کالا و رفع مشکلات تبدیل کرد.

به گفته احمدی، تولیدکننده ها چه در خصوص زعفران و چه برای سایر کالاها برای تامین منابع مالی و نقدینگی موردنیاز تولید، سال ها با مشکلاتی مواجه بوده اند. در حال حاضر نیز از ابتدای یک سال زراعی تا پایان آن تولیدکننده و کشاورز هزینه های زیادی را متحمل می شود و گاهی این هزینه ها چندین برابر درآمدی است که به دست می آورد که این امر ضرورت توجه به فرآیند تامین مالی را گوشزد می کند.

وی بر لزوم آشنایی کشاورزان با سازوکار و ابزارهای مالی بورس کالا تاکید کرد و گفت: در این حوزه آموزش بهره برداران و تولیدکنندگان و کشاورزان از بحث های حائز اهمیت است زیرا در بخش کشاورزی بیشتر فعالیت ها معیشتی بوده و نه صنعتی که در تلاش هستیم با فراهم شدن زمینه ورود محصولات مختلف کشاورزی به بورس کالا، بسیاری از ساختارهای سنتی این بخش اصلاح شود.

کشاورز، اطمینان می خواهد

در ادامه، مدیرعامل شرکت کیمیا بذر تربت حیدریه که نخستین انبار پذیرفته شده زیره سبز در بورس کالا متعلق به این شرکت است، اظهار کرد: زیره محصولی است که کشت آن از نظر میزان آب مصرفی بسیار کم توقع بوده و در مناطق دارای آب و هوای خشک عمل می آید. اما در دوره هایی به دلیل قیمت اندک آن در خراسان رضوی کشاورزان به کشت گندم روی آوردند اما از سال گذشته دوباره سطح زیرکشت زیره توسعه پیدا کرد.

محمدعلی اکبری افزود: با توجه به مزیت اقتصادی که کشت این محصول نسبت به سایر محصولات کشاورزی دارد، اگر بتوان تضمینی ایجاد کرد تا کشاورز بابت فروش محصول و قیمت آن اطمینان داشته باشد، تولید زیره سبز در کشور روند رو به رشد خود را که از سال گذشته دوباره از سر گرفته شده، ادامه خواهد داد. از این رو، امیدواریم با ورود محصول و آغاز معاملات گواهی سپرده زیره سبز در بورس بتوانیم انگیزه مضاعفی را برای کشاورزان ایجاد کنیم.

به گفته اکبری، اگر کشاورزان این اطمینان را حاصل کنند که با ورود به بورس، محصول خود را در شرایط استاندارد نگهداری کرده و به قیمت های مطلوب به فروش می رسانند، تحولی مثبت در این حوزه اتفاق می افتد.

این فعال بازار زیره تاکید کرد: با تجربه موفقی که از سال گذشته در عرضه محصول زعفران در بورس کالا داشتیم، این نتیجه حاصل شد که برای ایجاد شفافیت قیمتی روی محصول زیره سبز و با هدف کمک به اقتصاد بخش کشاورزی از طریق فروش این محصول سودآور، زیره سبز را در قالب اوراق گواهی سپرده کالایی در بورس عرضه کنیم.

معاملات آزمایشی، چراغ سبز رونق بازار

زمانی کارشناس مسئول اداره بورس ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار نیز با اشاره به تجربه موفق عرضه زعفران در بورس کالا از تلاش سازمان بورس برای راه اندازی معاملات آتی، آپشن و صندوق های کالایی محصولات کشاورزی سخن گفت و اظهار کرد: هیات پذیرش سازمان بورس با جدیت پذیرش کالاهای جدید را در بورس کالا پیگیری می کند و امیدوار است عرضه محصولاتی همچون زیره سبز، پسته و سیاه دانه در بورس کالا نیز همانند زعفران موفقیت آمیز و اثربخش باشد.

وی تاکید کرد: تجربه نشان داده به هر میزان همبستگی و ارتباط بیشتری بین بورس کالا و فعالان بازار یک محصول بیشتر باشد، معاملات آن محصول جدی تر و خوش آتیه تر خواهد بود. امیدواریم معاملات زیره سبز نیز همانند چراغ سبزی که در شروع معاملات آزمایشی گواهی سپرده آن روشن شد، ادامه یابد.

بازارگردانی گواهی سپرده زیره سبز

در پایان این نشست نیز مهدی آسیما، مدیر سرمایه گذاری شرکت تامین سرمایه سپهر از تلاش این مجموعه برای اخذ مجوزهای بازارگردانی گواهی سپرده زیره سبز سخن گفت و اظهار کرد: این مجموعه تمام تلاش خود را برای افزایش نقدشوندگی و بهبود روند معاملات کالاهای کشاورزی از طریق ابزارهای مالی اعمال می کند. از این رو، امیدواریم هر چه زودتر فرآیند مشتقات مالی زیره سبز نیز راه اندازی شود زیرا زنجیره ارزش گواهی سپرده در کنار سایر مشتقات مالی تکمیل می شود. ضمن اینکه انگیزه نهادهای مالی با راه اندازی ابزارهای مشتقه روی محصولات مختلف، افزایش می یابد.

مدیر جهاد کشاورزی بشرویه، نبود متولی خرید تضمینی، نداشتن ثبات قیمتی و کارگاه‌های فرآوری و بسته‌بندی را از مشکلات پیش روی محصول زیره سبز برشمرد.

زیره یکی از مهمترین انواع گیاهان دارویی کشور است که به سبب اهمیت و خواص دارویی، درمانی و نقشی که در ارزآوری دارد به عنوان «طلای سبز» شناخته می شود.

از خواص این گیاه می توان به ضد سرطان، باکتری، میکروب؛ آنتی اکسیدان و مفید بودن آن برای گرفتگی قلب، تقویت کننده قوای جسمی و جنسی، اشتها آور و شیر افزا بودن اشاره کرد و به طور کلی کاربرد زیره در تولید دارو نشان از اهمیت و نقش آن در تامین سلامت و درمان دارد.
میزان تجارت بین المللی گیاهان دارویی سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده می شود اما ایران با وجود قدمت هفت هزار ساله در طب سنتی و داشتن هزاران نوع گیاه دارویی آن چنان که باید نتوانسته از گنجینه غنی و ارزشمند خود در این عرصه بهره های اقتصادی لازم را ببرد.
تاکنون حدود هفت هزار نوع گیاه دارویی در جهان شناخته شده که به احتمال زیاد تمام آنها در ایران وجود دارد اما تاکنون فقط حدود سه هزار گونه آن در کشور شناسایی شده است.
این در حالی است که سودآوری گیاهان دارویی در طب سنتی بسیار زیاد و برای مردم نیز بی ضرر و نافع است و در این میان زیره به عنوان یکی از ارزشمندترین انواع گیاهان دارویی مطرح است و به علت تاثیرات درمانی در بازارهای خارج کشور طرفداران فراوانی دارد.

* خراسان رضوی رتبه نخست در تولید زیره کشور
خراسان رضوی در میان استان های کشور گرچه پیشتاز و رتبه دار در عرصه تولید زعفران به عنوان گل سر سبد گیاهان دارویی است اما در زمینه تولید زیره نیز رتبه نخست کشور را دار امری که به آن کمتر توجه شده است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: ۶۰ درصد سطح زیر کشت گیاهان دارویی در این استان معادل ۱۱ هزار ۵۰۰ هکتار به کشت زیره اختصاص دارد.
هاشم نقیبی افزود: از این سطح بیش از شش هزار تن محصول خشک تولید می شود که از نظر سطح زیر کشت و میزان تولید محصول این استان در رتبه نخست کشور قرار دارد.
وی مساحت کل زمین های زیر کشت انواع گیاهان دارویی در خراسان رضوی را ۱۹ هزار و ۵۰۰ هکتار اعلام و بیان کرد: در هشت هزار و ۱۰۰ هکتار از این سطح، زیره آبی و در بیش از سه هزار هکتار آن زیره به صورت دیم کاشت می شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: شهرستانهای داورزن، بردسکن، سبزوار، خوشاب، کلات، بجستان، تایباد، تربت جام، جغتای، مشهد و گناباد از مراکز عمده تولید گیاهان دارویی در این استان هستند.
نقیبی به درآمد زایی گونه های صادراتی گیاهان دارویی اشاره کرد و افزود: در این میان زیره یکی از مهمترین اقلام صادراتی گیاهان دارویی و مورد توجه بازارهای خارجی است.
وی با اشاره به اینکه زیره سبز بعد از زعفران بیشترین میزان صادرات را به خود اختصاص داده است افزود: مهمترین اقلام گیاهان دارویی تولیدی در استان زیره سبز، تخم شربتی، خاکشیر، ختمی خبازی و رازیانه هستند.

* کشت ۲۰ گونه گیاه دارویی در خراسان ‌رضوی
سرپرست جهاد کشاورزی خراسان ‌رضوی هم گفت: هم اکنون بیش از ۲۰ گونه گیاه دارویی در خراسان ‌رضوی کشت می ‌شود و در این زمینه موفقیت خوبی در این استان حاصل شده است.
نجفقلی صالحی افزود: ساز و کارهای تدوین استاندارد برای صادرات گیاهان دارویی در وزارت جهاد کشاورزی انجام می شود و خراسان رضوی به رغم ورود دیر هنگام به این حوزه هم اکنون جایگاه خوبی در این عرصه دارد.

* صادرات سالانه سه هزار تن زیره
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به صادرات گیاهان دارویی خراسان رضوی به ۵۰ کشور گفت: از جمله این کشورها می توان به فرانسه، آلمان، استرالیا، اسپانیا، ژاپن، آمریکا، سوئد، دانمارک، ایتالیا، لهستان، نیوزیلند، جمهوری چک، چین، سنگاپور، فیلیپین، مالزی، صربستان، هند، ترکیه، جمهوری آذربایجان، پاکستان و امارات اشاره کرد.
نقیبی افزود: هم اکنون پنج کارخانه در زمینه فرآوری گیاهان دارویی در خراسان رضوی فعالیت می ‌کند که سه کارخانه از این تعداد جزء پیشرفته‌ ترین کارخانه ‌های کشور است.
وی ادامه داد: وضعیت بازار گیاهان دارویی تولیدی خراسان رضوی در کشورهای خارجی بسیار خوب و مورد قبول است و هم اکنون در این زمینه تمرکز بر روی تقویت فرآوری بهداشتی گیاهان دارویی است که کشورهای اروپایی به این مساله بسیار توجه دارند.
وی با بیان اینکه سالانه سه هزار تن زیره از خراسان رضوی صادر می شود توسعه کشت گیاهان دارویی در قالب توسعه گیاهان کم آب بر را از اولویت‌های این استان دانست.

* خوشاب، قطب تولید زیره سبز در خراسان رضوی
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: شهرستان خوشاب با بیش از ۲۰ درصد سطح زیر کشت زیره سبز، یکی از قطب های تولید این محصول در خراسان رضوی است.
نقیبی با بیان اینکه از هزار و ۵۰۰ هکتار سطح زیر کشت زیره در خوشاب ۶۰۰ تن محصول برداشت می شود افزود:کشت محصول زیره در خوشاب برای سه هزار نفر به طور ثابت و برای ۱۵هزار نفر به صورت فصلی اشتغال ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: زیره، گیاهی مقاوم در برابر آفات است و شرایط اقلیمی مناسب شهرستان، خنکی هوا، نیاز اندک زیره به آب، دوره رشد کوتاه و خواص دارویی زیره از مهمترین عوامل رغبت کشاورزان خوشاب به کشت این محصول است.