صنعت غذا و کشاورزی گروه استان ها- جذابیت گل محمدی تنها در گلبرگ‌های صورتی و عطر دل‌انگیز آن نیست و زیبایی آن را نباید تنها محصور به مزرعه‌های چشم نوازی دانست که گاه در شهرهایی چون کاشان گردشگرانی را به سمت خود جذب می‌کند بلکه مهم‌تر از آن رونقی است که این گل خوشبو می‌تواند به حوزه اشتغال بدهد.

گل محمدی به واسطه مقاومت در برابر کم‌آبی گزینه بسیار مناسبی برای استان‌های کویری و کم آب چون خراسان‌جنوبی است و بسیاری از کشاورزان خراسان‌جنوبی نیز به سمت کاشت این محصول رفته‌اند اما نکته مهم این است که چگونه می‌توان از فرصت کاشت این محصول به سودآوری اقتصادی رسید.

ساخت داری ضد افسردگی از گل محمدی

محسن پویان مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی خراسان جنوبی درباره محصولاتی که از گل محمدی تولید می‌شود، بیان کرد: از گل محمدی در ساخت برخی داروهای گیاهی از جمله قطره گل سرخ استفاده می‌شود که دارویی ضد افسردگی است.

وی ادامه داد: در سطح گیاه گل محمدی تیغ‌هایی وجود دارد که منشأ اپیدرمی دارند و گل‌های آن صورتی و معطر است که در تهیه اسانس و گلاب استفاده دارد.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی خراسان جنوبی یادآور شد: با توجه به اینکه از گل محمدی می‌توان محصولات متعددی تهیه کرد فرآوری این گیاه می‌تواند برای خراسان جنوبی سودآوری داشته باشد.

پویان بیان کرد: درباره هر محصول و گیاهی حلقه اول توسعه کاشت است که درباره گل محمدی در ایران و خراسان جنوبی در این زمینه به طور نسبی اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است.

یک کارخانه عطر سازی و اسانس گیری صنعتی در خراسان جنوبی وجود ندارد

وی با اشاره به اینکه در گام بعدی در زمینه فرآوری و اسانس گیری از گل محمدی موفق نبوده‌ایم، ادامه داد: در حالی که کشوری چون فرانسه هر ساله اعلام می‌کند که چند هزار لیتر اسانس گیری دارد و از خریداران عمده این گل در جهان است.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی خراسان جنوبی افزود: در خراسان جنوبی وضعیت نیز همین گونه است و حتی یک کارخانه عطرسازی و اسانس گیری نداریم و همه فعالیت‌ها محدود به عرق‌گیری و گلاب گیری سنتی شده است.

پویان ادامه داد: اگر در عرصه فرآوری اقدام خاصی انجام ندهیم سرمایه‌ای که برای کاشت داشته‌ایم نیز بی‌فایده خواهد بود.

وی با بیان اینکه اسانس گیری از گل محمدی منطبق با استانداردهای اروپا برای صادرات به این کشورها کار دشواری نیست، گفت: اکنون صادرات گل محمدی به پاکستان و برخی کشورهای عربی خلیج فارس داریم که آنان خود فرآوری و به اسم کشورشان صادر می‌کنند.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه صنایع عطر سازی در کشور ما ضعیف است، یادآور شد: در شرایط فعلی چین، ترکیه و حتی افغانستان گل محمدی پرورش می‌دهند و کشوری چون ترکیه در زمینه فرآوری بسیار موفق بوده است.

جهت بررسی بیشتر وضعیت پرورش گل محمدی در خراسان جنوبی به یک مزرعه موقوفه که در آن گل محمدی کاشت و برداشت می‌شود رفته و از متولی آن وضعیت پرورش گل محمدی را پرس و جو کردیم.

محمود نخعی مسئول مزرعه الگویی فدک با اشاره به اینکه در یک هکتار این مزرعه گل محمدی کاشت شده که نیم هکتار آن به بهره‌وری رسیده است، بیان کرد: برداشت در این مزرعه به صورت برداشت گل و غنچه در کنار هم است.

به علت نبود صنایع فرآوری تنها گل خشک را به فروش می‌رسانیم

وی ادامه داد: به علت نبود صنایع فرآوری گل محمدی در خراسان جنوبی ما در این مزرعه گل‌ها را خشک می‌کنیم و بعد به فروش می‌رسانیم.

نخعی با بیان اینکه قیمت یک کیلو گل محمدی ۶۰ تا ۸۰ هزار تومان و قیمت هر کیلو غنچه بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ هزار تومان است، افزود: اگر در خراسان جنوبی صنایع فرآوری گل محمدی راه اندازی شود برای استان سود دهی بیشتری خواهد داشت.

مسئول مزرعه الگویی فدک با اشاره به اینکه خام فروشی گل محمدی باعث می‌شود که ارزش افزوده این گیاه از استان خراسان جنوبی خارج شود، اظهار کرد: ایجاد واحدهای اسانس گیری و عرق گیری موجب ایجاد اشتغال می‌شود.

نخعی با بیان اینکه در خراسان‌جنوبی بیشتر گلاب‌گیری‌ها به صورت سنتی صورت می‌گیرد، یادآور شد: با توجه به حجم پرورش گل محمدی در استان تنها راهکار ایجاد واحدهای صنعتی اسانس گیری و عرق گیری است.

وی گفت: سال گذشته از این مزرعه یک تن و ۲۷۰ کیلو گل تر محمدی برداشت شد.

گفتنی است حجت‌الاسلام پرویز بخشی‌پور روز گذشته در بازدید خبرنگاران از مزرعه الگویی فدک بیان کرد که جهت ایجاد واحدهای گلاب‌گیری و اسانس گیری در منطقه برنامه‌ریزی می‌شود.

سطح زیر کشت گل محمدی در سال گذشته ۱۵۸ هکتار بوده است

عبدالرضا رضایی، مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در این زمینه به خبرنگار مهر اظهار کرد: سطح زیر کشت گل محمدی در خراسان جنوبی در سال گذشته ۱۵۸ هکتار بوده که از این میزان ۱۰۲.۵ هکتار بارور و مابقی غیر بارور بوده است.

وی با بیان اینکه پیش بینی می‌شود که در سال ۹۸ میزان ۲۸۰ تن گل محمدی از مزارع گل خراسان جنوبی برداشت کنیم، اظهار کرد: میزان برداشت گل محمدی از مزارع و باغات خراسان جنوبی در سال ۹۶ به میزان ۲۵۸ تن و همچنین در سال ۹۷ به میزان ۲۶۵ تن بوده است.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: ارزش ریالی تولید سال ۱۳۹۶ به مبلغ ۱۶ هزار و ۷۷۶ میلیون ریال (۱۶۷۷۶ میلیون ریال) و سال ۱۳۹۷ به مبلغ ۲۳ هزار و ۸۵۰ میلیون ریال ۲۳۸۵۰( میلیون ریال) بوده است.

رضایی در زمینه موانع افزایش تولید گل محمدی در خراسان جنوبی ادامه داد: شوری منابع آب و خاک، تغییرات اقلیم و مهم‌تر از همه نبود صنایع فرآوری تخصصی از موانع افزایش تولید گل محمدی در خراسان جنوبی است.

عوامل رونق پرورش گل محمدی در خراسان‌جنوبی

وی یادآور شد: بدون شک ایجاد صنایع فرآوری تخصصی، تخصیص تسهیلات کم بهره سرمایه‌ای و سرمایه در گردش و ارتقا دانش فنی بهره برداران جهت افزایش عملکرد از مهمترین عواملی است که می‌تواند زمینه ساز افزایش سود تولید کنندگان گل محمدی و کشاورزان شود.

طبق آنچه کارشناسان و صاحب‌نظران بیان داشتند هنوز به اندازه کافی از ظرفیت پرورش گل محمدی برای سودآوری در خراسان‌جنوبی و اشتغال‌زایی استفاده کافی نشده که این مهم با ایجاد کارگاه‌ها و واحدهای فرآوری، اسانس گیری و گلاب گیری صنعتی محقق می‌شود.

گل محمدی همچنان که شامه انسان را از عطر دل‌انگیزش و گلبرگ‌ها زیبایش چشم‌ها را نوازش می‌دهد می‌تواند رونقی به اقتصاد و وضعیت خراسان‌جنوبی نیز بدهد.