با توجه به اینکه سالیانه به طور متوسط حدود ۳۵ درصد محصولات کشاورزی تبدیل به ضایعات می شود، محققان موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی نسبت به طراحی و ساخت دستگاه‌های خشک کن حرارتی در صنایع غذایی با قابلیت حفظ بیشتر ارزش غذایی و مصرف کمتر انرژی اقدام کردند.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، از روابط عمومی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی؛ دکتر محسن حیدری، عضو هیأت علمی گروه طراحی ماشین آلات صنایع غذایی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، فرآیند خشک‌شدن محصولات غذایی را فرایندی بسیار پیچیده و بین رشته‌ای دانست که در آن رطوبت محصول با تبخیر شدن کاهش می‌یابد و ادامه داد: در طول خشک شدن به موازات فرایند تبخیر، فرایندهای دیگری نیز رخ می‌دهد که می‌تواند باعث کاهش ارزش غذایی، تغییر رنگ، تخریب ساختار سلولی و ترک برداشتن محصول شود.

وی با بیان اینکه بیشتر شرکت‌های فعال در زمینه ساخت خشک‌کن‌های صنعتی در ایران تنها به واکنش تبخیر رطوبت توجه می‌کنند و سایر واکنش‌ها مورد غفلت قرار می‌گیرد، خاطر نشان کرد: این موضوع باعث تولید محصولات بی‌کیفیت و کاهش کارایی خشک‌کن‌ها شده، ضمن آنکه افزایش عمر ماندگاری محصولات غذایی، حفظ بیشتر ارزش غذایی، کاهش زمان خشک‌شدن، کاهش مصرف انرژی و کاهش قیمت خشک‌کن‌ها از مهمترین مطالبات صنعت غذا در فرایند خشک‌ کردن است.

حیدری اضافه کرد: از این رو گروه طراحی ماشین آلات صنایع غذایی موسسه صنایع غذایی به صورت تخصصی طراحی و ساخت خشک‌کن ها را با در نظر گرفتن این مطالبات در قالب طرح‌های پژوهشی کاربردی مورد مطالعه و بررسی قرار داده است.

عضو هیأت علمی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی بیان کرد: سالیانه به طور متوسط حدود ۳۵ درصد محصولات کشاورزی تبدیل به ضایعات می شود. صنایع تبدیلی با جلوگیری از ضایع شدن محصولات کشاورزی می‌تواند حجم ضایعات کشاورزی در سال را به حدود ۱۰ درصد کاهش دهد و خشک کردن یکی از آسان‌ترین صنایع تبدیلی است که می‌تواند در کاهش ضایعات کشاورزی تاثیر چشمگیری داشته باشد.

به گفته وی این صنعت در بسیاری از زمینه‌ها همانند تولید میوه خشک در مقیاس خانگی قابلیت پیاده سازی دارد، از این رو می تواند به سرعت در بین کشاورزان گسترش یابد. 

مجری طرح با اشاره به هدر رفت حدود ۳۰ درصد از زرشک تولیدی در خراسان جنوبی در طول سال، گفت: این حجم از ضایعات سالانه زرشک در کشور به دلیل استفاده از روش‌های سنتی خشک کردن است. 

حیدری افزود: روش‌های سنتی خشک‌کردن نه تنها باعث ضایع شدن حجم قابل توجهی از زرشک در هر سال می‌شود، بلکه افت کیفیت شدید زرشک‌ در فرآیند خشک شدن یکی از موانع اصلی در مسیر صادرات این محصول ارزشمند به شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه روش های متنوعی برای خشک کردن مورد استفاده قرار گرفته است، اما به دلیل نداشتن کارایی مطلوب مورد استقبال کشاورزان و فعالان صنعت زرشک قرار نگرفته است، گفت: طراحی خشک‌کن های اختصاصی برای محصول استراتژیک زرشک یکی از طرح های جاری در موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی است که باعث کاهش ضایعات و بهبود کیفیت آن می شود.

به نقل از روابط عمومی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، گروه پژوهشی طراحی ماشین آلات صنایع غذایی این موسسه آماده همکاری با کلیه شرکت‌های فعال در این حوزه در زمینه مشاوره، طراحی و ساخت انواع خشک‌کن است.

سرویس خبری: صنعت غذا

منبع: موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی

استفاده از “باد یونی”(ionic wind) برای خشک کردن میوه‌ها باعث صرفه‌جویی در انرژی و حفظ مواد مغذی میوه‌ها می‌شود و می‌تواند تحول بزرگی در این صنعت ایجاد کند.

به گزارش ایسنا و به نقل از نیواطلس، وقتی به فرآیندهایی فکر می‌کنیم که می‌توانند از پیشرفت تکنولوژی پیشرفته بهره‌مند شوند، خشک کردن میوه اولین چیزی نیست که به ذهن خطور می کند. با این حال، مشخص شده است که استفاده از “باد یونی” برای خشک کردن میوه‌ها باعث صرفه جویی در انرژی و حفظ مواد مغذی میوه‌ها می‌شود.

برای اکثر ما استفاده از گرما ممکن است یک انتخاب آشکار برای خشک کردن میوه‌ها به نظر برسد، اما متأسفانه قرار گرفتن میوه‌ها در معرض دمای بالا، طعم آنها را کم می‌کند و مقدار زیادی از مواد مغذی آنها را نیز از بین می‌برد.

به همین دلیل، تولیدکنندگان مواد غذایی معمولاً از فرآیند “خشک کردن غیر حرارتی” برای این کار استفاده می‌کنند که در آن، پنکه‌ها هوای غیرگرم را از میوه‌ها می‌گذرانند تا رطوبت موجود در آنها را به تدریج تبخیر کنند. این روش تقریبا عطر و طعم و مواد مغذی میوه‌ها را دست نخورده باقی می‌گذارد، اما مدت زمان زیادی طول می‌کشد و از انرژی زیادی نیز استفاده می‌کند.

بنابراین دانشمندان موسسه تحقیقاتی “امپا”(Empa) در سوئیس به دنبال جایگزینی برای این پنکه‌های پرمصرف افتادند و به یک فناوری موسوم به “باد یونی” رسیدند. برای درک نحوه کار این روش، ابتدا باید در نظر بگیرید که هوا از گازهایی مانند اکسیژن، کربن دی اکسید و نیتروژن تشکیل شده است. اتم های تشکیل دهنده هر یک از مولکول‌های گاز به نوبه خود از الکترون‌های دارای بار منفی و پروتون‌های دارای بار مثبت تشکیل شده‌اند.

هنگامی که یک سیم معلق با ولتاژ بالا با بار مثبت باردار می‌شود، الکترون‌ها به سمت آن کشیده می شوند، در حالی که پروتون‌ها دفع می‌شوند. در واقع، الکترون‌ها از مولکول‌های گاز مجاور جدا شده و پروتون‌ها را ترک می‌کنند. در نتیجه، مولکول‌های گاز فقط بار مثبت خواهند داشت. بنابراین از سیم دور می‌شوند و به سمت یک جمع کننده زمینی که در زیر آن قرار دارد، حرکت می‌کنند. در حالی که آنها در حال رفتن به سمت جمع کننده هستند، با مولکول‌های گاز خنثی برخورد می‌کنند و آنها را نیز به همان سمت می‌فرستند و تمام حرکت این مولکول‌های متحرک در نهایت منجر به ایجاد یک باد می‌شود که آن را “باد یونی” می‌نامند.

دانشمندان در مطالعات قبلی با استفاده از فناوری “باد یونی” برای خشک کردن میوه‌ها موفقیت محدودی داشتند. اما این بار، محققان دانشگاه “دالاهوی” کانادا یک قدم اضافی برداشتند و میوه ها را به جای قرار دادن در یک سینی غیرقابل نفوذ، روی یک توری فلزی گذاشتند. این کار تفاوت بزرگی ایجاد کرد، زیرا رطوبت اکنون می‌تواند از همه طرف‌های میوه تبخیر شود و باعث شود دو برابر سریع‌تر و به صورت یکنواخت‌تری خشک شود.

روش “باد یونی تقویت شده با توری” هنگامی که با روش‌های مرسوم خشک کردن غیر حرارتی مقایسه می‌شود، بسیار سریع‌تر است، به علاوه اینکه میوه را به طور مساوی و متعادل خشک می کند و مواد مغذی میوه‌ها را بیشتر حفظ می‌کند و کمتر از نصف روش قبلی انرژی مصرف می‌کند.