مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران از برگزاری اولین جلسه هماهنگی با وزارت جهادکشاورزی جهت محاسبه و دریافت آب‌بهای مصرفی کشاورزان در راستای اجرای تکالیف بودجه امسال خبر داد.

به گزارش صنعت غذا و کشاورزی (اگروفودنیوز)، به نقل از وزارت نیرو، محمد حاج رسولی‌ها گفت: با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی که به عنوان منابعی حیاتی در خشکسالی‌های ممتد یا منقطع پشتوانه آبی بسیار مهمی برای تأمین مصارف مختلف کشور به شمار می‌روند و ۶۵ درصد آب شرب و ۵۷ درصد آب مصرفی کشاورزی کشور را تأمین می‌کنند، مصرف درست و بهینه آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است و نمی‌توان این منابع ارزشمند را بدون بها و ارزش اقتصادی در نظر گرفت. حتی اعمال کمترین ارزش ریالی برای منابع مذکور می‌تواند کمک بزرگی در ایجاد فرهنگ مصرف صحیح و افزایش کارایی آب و تغییر رویکرد کنونی به نحوه برداشت آب از آبخوان‌ها شود.

وی افزود: در حالی که کشور ما دارای اقلیم خشک و بیابانی و سرانه آبی نزدیک به آستانه بحرانی است، در اغلب دشت‌های کشور برداشت آب بیش از حجم آب تجدیدپذیر و سالانه حدود ۴۲ میلیارد مترمکعب از طریق چاه‌ها استحصال و در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و بر خلاف سایر بخش‌ها هیچ بهایی بابت آب مصرفی چه از نظر ذاتی و چه از نظر هزینه‌های بازرسی و نظارت تحمیلی به دولت، توسط این بخش پرداخت نمی‌شود.

این مقام مسئول تصریح کرد: برای ایجاد عدالت بین مصرف‌کنندگان و توجه به ارزش ذاتی آب، بهبود فرهنگ مصرف و پیشگیری از بدمصرفی، افزایش بهره‌وری آب در مزرعه، حمایت کشت‌های کم‌آب‌طلب و نیز محصولات استراتژیک، قیمت‌گذاری آب مصرفی کشاورزی اجتناب‌ناپذیر است. البته این موضوع نفی کننده پرداخت یارانه به بخش کشاورزی نیست بلکه یارانه بخش کشاورزی باید از طریق خرید تضمینی مناسب، به این بخش پرداخت شود.

وی گفت: لذا با توجه به وضعیت کنونی منابع آب زیرزمینی کشور و سیر نزولی کمی و کیفی آن‌ها بند ه تبصره ۸ قانون بودجه سال ۹۹ کشور آب بهای پرداختی آب زیرزمینی را تصویب کرده است که هر چند از نظر ریالی نسبت به ارزش واقعی آب مصرفی بسیار اندک و تأثیر آن در درآمد کشاورزان ناچیز و قابل اغماض (حدود نیم درصد درآمد کشاورزان) است اما کمک بزرگی به حفظ منابع ارزشمند آب زیرزمینی به عنوان منبع حیاتی کشاورزان بهره‌مند از آن محسوب می‌شود و باعث ارتقای مدیریت مصرف آب، مشارکت بهره‌برداران در مدیریت منابع آب زیرزمینی، تقویت نظارت و کنترل برداشت از آبخوان‌ها، مدیریت کشت و اصلاح الگوهای پرمصرف، افزایش اطمینان پذیری تأمین آب برای بخش‌های مختلف مصرف، تسریع در اجرای طرح‌های صیانت و حفاظت منابع آب زیرزمینی از جمله طرح تعادل بخشی، بازگشت منافع حاصل از وجوه پرداختی به صاحبان چاه‌ها در قالب حفظ منافع آن‌ها در آبخوان، برقراری عدالت بین مصرف‌کنندگان آب در کشور و تقویت رویکرد افزایش کارایی و تولید ماده خشک به ازای هر مترمکعب در بهره‌برداران می‌شود.

حاج رسولی‌ها افزود: در نهایت، این قانون باید به اصلاح الگوی مصرف و کمک به حفظ و صیانت از آبخوان‌ها به عنوان منابع مستمر تأمین درآمد کشاورزان و تداوم امنیت غذایی بیانجامد و از روند کنونی که منجر به خالی شدن آبخوان‌ها و از دست رفتن امنیت آبی و غذایی کشور می‌شود، جلوگیری کند. ضمن اینکه از منابع حاصل می‌توان درجهت پرداخت کمک‌های فنی، اعتباری برای نصب کنتورهای هوشمند که ابزار مناسب توزیع و عدالت در آب است، استفاده کرد.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران تصریح کرد: در نحوه محاسبه آب‌بها نیز محورهای مهم در محاسبه بهای آب رعایت الگوی کشت و مصرف بهینه آب و تشویق در زمینه بالا بردن راندمان بهره برداری از منابع آب است. از آنجا که این قانون با مشارکت بخش آب و بخش کشاورزی اجرا خواهد شد، دهم فروردین‌ماه جلسه‌ای با حضور مسئولان وزارت کشاورزی در شرکت مدیریت منابع آب ایران، تشکیل و اولین گام برای اجرای آن برداشته شد.

سرویس خبری: کشاورزی

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با اشاره به بهره‌وری پایین عوامل تولید به ویژه آب در اقتصاد کشاورزی ایران گفت: از نظر اقتصادی، ارزش ایجاد شده از هر متر مکعب آب، رقم بالایی نبوده و کارایی واحدهای تولیدی، تکنولوژی به کار گرفته شده در مزرعه، مقیاس مورد استفاده در فرایند تولید بخش کشاورزی می‌تواند به بهره‌وری کمک کند، بطوریکه اقدامات و کارهای موثری در این راستا می‌توان انجام داد.

قائم مقام وزیر نیرو:

بیش از ۸۰ درصد منابع آبی تجدیدپذیر مصرف شده است/عبور کشور از خط قرمز

قائم مقام وزیر نیرو گفت: کشور با مصرف بیش از ۸۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر، از خط قرمز جهانی عبور کرده که بخشی از آن به خاطر محدودیت های اقلیمی و بخشی دیگر نا هماهنگی و جزیره ای عمل کردن متولیان است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، «ستار محمودی» امروز (دوشنبه) در همایش بین المللی «استفاده سالم از پساب» در محل سالن همایش های دانشگاه شهید بهشتی افزود: راهکارهای بسیاری برای کاهش معضلات موجود در زمینه آب در کشور مطرح شده که مهمترین آن، با هم و در کنار هم در نظر گرفتن آب، انرژی، غذا و اقتصاد است.
آب تجدیدپذیر آبی است که در حوزه زمانی معین از طریق چرخه‌های هیدرولوژیک یک منطقه تجدید می‌شود و شامل نهرها، ‌مخازن و سفره‌های آب ناشی از نزولات آسمانی، ‌روان‌آب‌ها و ‌آب‌های زیرزمینی شارژشده است.
این همایش دو روزه با مشارکت انستیتوی مدیریت منابع زیست محیطی دانشگاه، سازمان ملل متحد، دانشگاه شهید بهشتی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و شرکت مهندسی آب و فاضلاب در روزهای ۱۵ و ۱۶ آذرماه برگزار می شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان از کاهش ۷۵ درصدی سطح کشت برنج در استان اصفهان به دلیل استمرار خشکسالی‌ها و تبلیغات منع کشت این محصول آب‌بر خبر داد.

به‌گزارش ایلنا، در نشستی که ۵ تیر ماه، در پنجمین روز از هفته صرفه‌جویی در شرکت آب منطقه ای اصفهان برگزار شد، دکتر “مسعود میرمحمد صادقی” با اشاره به اهمیت طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب به عنوان اولین و بالاترین فعالیت وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای از انسداد ۷۴۰ حلقه چاه غیر مجاز در استان اصفهان در سال گذشته خبر داد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای اصفهان هم چنین به تعامل بیشتر شرکت آب منطقه ای و جهادکشاورزی استان پرداخت و افزود: سازمان جهاد کشاورزی برای جایگزینی کشت‌های پرمصرف آب به‌رغم مشکلات پیش رو، یک برنامه سه ساله دارد.

میرمحمد صادقی، خاطر نشان کرد: با توجه به آمار موجود، سطح زیرکشت برنج در استان درحال حاضر به دلیل استمرارخشکسالی‌ها و تبلیغات منع کشت، از ۱۸ هزار هکتار تنها به حدود ۴۵۰۰ هکتار رسیده است.

در این نشست، مدیر حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب سطحی و زیر زمینی آب منطقه ای اصفهان و مجری طرح احیاوتعادل بخشی، نیز با تأکید بر عناوین روزهای هفته صرفه جویی، به منظور اطلاع رسانی پیشرفت و بررسی مسائل مربوط به طرح احیاوتعادل بخشی منابع آب استان با اولویت آب‌های زیرزمینی گفت: در اثر اجرای طرح احیا و تعادل بخشی شاهد بوده‌ایم میزان افت سطح آب در دشت باد-خالد آب واقع در اردستان اصفهان به طور چشمگیری بهبود یافته است، به طوری که میزان افت سالانه این دشت متوقف شده است.

مهندس “غلامرضا نعمتی” با اشاره به اقلیم خشک استان به عنوان یک واقعیت و نیز وضعیت نامساعد وبحرانی منابع آب زیرزمینی استان، گفت: پیامدهای سوء خشکسالی ها و برداشت زیاد از حد توسط چاه‌های موتوری دردهه های اخیر منجر به پدیده‌های مخربی مانند فرونشست زمین در برخی دشت‌های استان از جمله مهیار شهرضا و دامنه داران و نیز شور شدن آب زیرزمینی مصرفی در دشت‌هایی مانند کاشان و اردستان شده است.

مدیر دفترحفاظت منابع آب و مجری طرح به معرفی پروژه‌های ۱۵ گانه طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی پرداخت و افزود: حدود ۴۰۰۰ کنتورهوشمند آب و برق برروی چاههای استان نصب شده است که از این تعداد ۱۲۰۰ کنتور درسال ۹۴ نصب شده است.

وی به تکلیف شرکت آب منطقه ای اصفهان برای نصب ۵۰۰۰ کنتور و انسداد ۳۰۰۰ حلقه چاه غیر مجاز در سال ۹۵ که مصداق تحقق و عمل به اقتصاد مقاومتی است؛ اشاره و خاطر نشان کرد: انسداد ۷۴۰ حلقه چاه فاقد پروانه مضر به مصالح عموم در سال ۹۴ که فراتر از تکلیف بود صرفه جویی ۳۱ میلیون مترمکعب آب در آبخوان‌های استان را به همراه داشت.

وی تصریح کرد: استان اصفهان درخصوص نصب GPS روی دستگاه‌ها و ساماندهی شرکت‌های حفار پیشرو و دارای رتبه اول کشوری می‌باشد و تا کنون ۳۰۰ دستگاه حفاری متخلف چاه توقیف شده است.

نعمتی هم چنین در بخش‌های دیگر صحبت‌های خود به بحث اطلاع‌رسانی پرداخت و گفت: هفت گروه اثرگذار بر آب مشخص شده است و سعی در ایجاد الگوی مشارکتی مدیریت منابع آب دربرخی دشت‌های نمونه بوده که دردست پیگیری است.

اعداد و ارقامی که هر روز از وضعیت آبی کشور منتشر می شود نگران‌کننده‌تر از روز قبل است و این موضوع را در ذهن تداعی می‌کند که به روز های سخت آبی ایران نزدیک می‌شویم.

به گزارش ایسنا، ۴۰ سال قبل هر ایرانی بیش از ۷ هزار و پانصد متر مکعب در سال آب تجدیدشونده در اختیار داشت اما امروز این میزان به کمتر از یک هزار و چهارصد مترمکعب رسیده است.

 کاهش حدود ۸۰ درصدی سرانه مصرف هر ایرانی از آب های تجدید شونده شاید در نگاه اول بیانگر فاجعه پیش روی کشور نباشد اما واقعیت است که منابع آبی ایران روند کاهشی دارد و اگر روال به همین طریق پیش برود نمی توان شاهد آینده ای پر آب بود.

بر اساس گفته های مسوولان آبی در شرایط فعلی ایران با ۲۵ درصد فاصله از مصر رتبه اول تنش آبی را در برداشت از آب های زیر زمینی به خود اختصاص داده که به نظر می رسد این آمار بسیار نگران کننده است.

به عبارتی باید گفت زنگ خطر آب‌های زیرزمینی در حالی به صدا در آمده که بیش از ۹۰ درصد مصارف آب کشور در حوزه کشاورزی صرف می‌شود که شاید همین مساله نیز موجب اشاعه شیوه‌های نوین آبیاری برای خروج از برون رفت آبی شده است تا جایی که تاکنون بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی به سیستم‌های نوین آبیاری مجهز شدند.

اما مشکل اصلی که در حوزه آبی کشور به ویژه بخش کشاورزی وجود دارد مربوط به برداشت بیش از حد آب از چاه‌های مجاز و غیر مجاز است که افت سطح آب‌های زیرزمینی را در پی داشته به طوری که بر اساس آمارهای موجود بیش از ۱۱ میلیارد متر مکعب آب از دشت‌های کشاورزی بیش از ظرفیت مجاز برداشت می شود.

این موضوع تا جایی بحرانی شده که به گفته ابتکار معاون رییس جمهور کشاورز برای اینکه بتواند کشاورزی کند ابتدا باید نسبت به حفظ منابع آب و خاک مسوولیت پذیر باشد لذا باید رویکرد کشاورزان تغییر یابد و کاری کنیم که همه در این مسئله سهیم شده و به یک باور و درک مشترک برسند به طوری که بتوانیم کشاورزی پایدار با ملاحظات زیست محیطی در کشور داشته باشیم.

وی با بیان اینکه حفظ کیفی منابع آب هم در بخش صنعت و هم کشاورزی امری بسیار مهم است اظهار کرد: متاسفانه نمونه‌های خوبی در آلایندگی آب های صنعتی نداریم. این آلودگی ها و مصرف سموم می‌تواند مشکلات آبی ما را حادتر کند.

ابتکار با بیان اینکه در خیلی از موضوعات زمان را از دست داده ایم افزود: در حال حاضر فرصت محدودی برای انجام کار داریم و دیگر نمی‌توانیم زمان را از دست بدهیم زیرا تغییر اقلیم، کاهش نزولات آسمانی و … به شکلی است که شرایط ما را دشوارتر می کند و لازمه آن نشان دادن واکنش مناسب است.

علاوه بر این در سال های گذشته ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب استحصالی در کشور وجود داشته اما در شرایط فعلی این رقم به ۸۸ میلیارد مترمکعب کاهش یافته که این موضوع بیانگر کاهش ۲۵ درصدی میزان آب استحصالی کشوراست.

به علت تغییر اقلیم، کاهش بارندگی و فرسایش خاک و از بین رفتن مراتع، کاهش روان آب در کشور رخ داده که در این شرایط سهم بخش کشاورزی از ۸۸ میلیارد مترمکعب روان آب موجود در کشور ۶۴ میلیارد مترمکعب است.

باید گفت در حال حاضر ۱۲۰ میلیارد مترمکعب کسری مخزن در کشور وجود دارد که قرار است طی برنامه ۲۰ ساله این عدد به صفر برسد که انسداد چاه‌های غیرمجاز، نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌های کشاورزی و کاهش دبی خروجی آب چاه‌های مجاز از جمله اقدامات در راستای جبران کسری مخزن آب تدوین شده است.

این موضوع که ایران در بین ۱۸۰ کشور دنیا از لحاظ برخورداری از منابع آب در رتبه ۵۰ و  در بین این کشورها از لحاظ سرانه منابع آب در جایگاه ۱۱۲ دنیا قرار دارد، بیانگر این است که وضعیت کشور در حوزه منابع آبی خوب نیست و باید فکر اساسی برای ایت بحران کرد.