1

چگونه از سلامت نان مطمئن شویم/ پیدا و پنهان افزودنی‌های نان

عضو هیات علمی گروه تحقیقات تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره اطمینان از سلامت نان توضیحاتی داد و گفت: عوامل زیادی در ویژگی‌های گندم سالم برای تولید آرد، تاثیر دارند.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از مهر، زهرا یاری، با اشاره به اینکه بر اساس آمارها سالانه میلیون‌ها نفر بر اثر مرگ و میر ناشی از مواد غذایی ناسالم جان خود را از دست می‌دهند، اظهار کرد: تغذیه سالم ضامن سلامت جامعه است و عاملی بسیار مهم در سلامت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه عوامل بهبود دهنده، افزودنی‌های مجاز خوراکی هستند که به آرد یا خمیر افزوده می‌شوند تا کیفیت یا عملکرد پخت نان بهتر شود، ادامه داد: ترکیبات بهبود دهنده که در صنایع پخت استفاده می‌شوند، گسترده‌اند و به طور کلی شامل مواد اکسیدکننده و احیاکننده، آنزیم‌ها، امولسیون‌کننده‌ها و ترکیبات اسیدی‌کننده هستند.

یاری گفت: مواد اکسیدکننده ترکیبات، اکسیداسیون گروه‌های گوگردی هستند که در نتیجه حجم خمیر را زیاد می‌کنند، معمول‌ترین ترکیب اکسیدکننده مورد استفاده ال-اسید آسکوربیک و نمک کلسیم آن است. اسید آسکوربیک یکی از افزودنی‌های قابل قبول برای بهبود خمیر نان است که از زمانی که مصرف برمات پتاسیم ممنوع اعلام شد، در واحدهای صنعتی و نانوایی که از مخلوط کن‌های دور سریع استفاده می‌کنند، مطرح شد، از اثرات افزودن اسید آسکوربیک به آرد می‌توان به تسریع در فرآیند رسیدن آرد، بهبود ویژگی‌های خمیر (افزایش جذب آب آرد و افزایش مقاومت خمیر، کاهش یا جلوگیری از سست شدن خمیر)، اصلاح و بهبود در نگهداری گاز و افزایش حجم محصول و بهبود در ویژگی‌های مغز و بافت داخلی محصول اشاره کرد.

وی با تاکید بر اینکه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، محدودیتی برای مصرف ترکیبات مذکور در نان در نظر نگرفته است، ادامه داد: معمولاً مقدار مصرف آن ppm ۲۰۰-۱۰ بر اساس وزن آرد است.

یاری با اشاره به مواد احیا کننده به عنوان یکی دیگر از افزودنی‌هایی که به گندم اضافه می‌شود، ادامه داد: عوامل احیاکننده با شکستن شبکه پروتئینی به تضعیف آرد کمک می‌کنند و با شکستن پیوندهای دی‌سولفید، آن‌ها را به پیوند سولفیدریل تبدیل می‌کنند، این ترکیبات موجب رسیدن و عمل آوری سریع‌تر خمیر، کاهش زمان مخلوط کردن و کاهش الاستیسیته خمیر می‌شوند، ال-سیستئین متداول‌ترین ترکیب احیاکننده است که افزودن آن به آردهای دارای گلوتن قوی موجب نرم شدن خمیر شده، خمیر راحت تر شکل گرفته و حجم محصول نیز افزایش می‌یابد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره افزودن آنزیم‌ها در نان نیز توضیحاتی داد و گفت: آنزیم‌ها برای نگهداری گاز در خمیر و نرمی بافت مورد استفاده قرار می‌گیرند و مقدار افزوده شده آنها در محصولات نانوایی بسیار کم است و در بسیاری از کشورها، این ترکیبات به عنوان کمک فرآیند محسوب شده و نیازی به درج آنها در روی برچسب محصول وجود ندارد.

وی افزود: بر اساس استاندارد ملی ایران آنزیم‌های مجاز برای افزودن به نان‌ها، آلفا-آمیلاز، گلوکز اکسیداز، پروتئاز و لیپاز هستند که از نظر ایمنی، استفاده از این آنزیم، مشکلی برای سلامت ایجاد نمی‌کند.

عضو هیأت علمی گروه تحقیقات تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: آنزیم‌های پروتئولیتیک نیز به طور معمول در تولید نان و محصولات تخمیر شده، استفاده نمی‌شوند ولی در شیرینی‌ها، بیسکویت و کوکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آنزیم‌ها بر روی پروتئین‌های آرد گندم اثر کرده و موجب کاهش الاستیسیته گلوتن و کاهش چروکیدگی خمیر پس از قالب‌گیری و پهن کردن می‌شوند، طبق قوانین FDA، آنزیم پروتئاز می‌تواند در مقادیر مناسب از نظر تکنولوژیک در آرد استفاده شود و محدودیتی از نظر ایمنی و سلامت ندارد.

یاری با اشاره به کارکرد امولسیون‌کننده‌ها در تهیه و تولید نان، توضیح داد: امولسیفایرها موجب کاهش واکنش سطحی بین فاز آب و چربی می‌شوند و استفاده از آن‌ها موجب کم شدن تورم نشاسته، زیاد شدن دمای ژلاتینه شدن، بهبود بافت، رنگ، حجم و تأخیر در بیاتی می‌شود.

وی ادامه داد: متداول‌ترین امولسیفایرهای مورد استفاده در محصولات صنایع پخت شامل لسیتین، مونو و دی‌گلیسیریدها، استرهای تارتاریک اسید مونوگلیسریدها، استئارویل، لاکتیلات و سوربیتان هستند که انواع و مقادیر مجاز قابل استفاده در نان در استاندارد ملی ایران ذکر شده است.

یاری با بیان اینکه ترکیبات اسیدی و تنظیم‌کننده pH نیز که شامل اسید استیک، اسیدلاکتیک و اسید سیتریک است به خمیر نان اضافه می‌شود، ادامه داد: پودر مالت و فرآورده‌های آن از قدیمی‌ترین مواد بهبوددهنده پخت به شمار آمده و به منظور تسریع در فرآیند تخمیر به کار می‌روند، از طرفی بر ژلاتینه شدن نشاسته، قهوه‌ای شدن رنگ محصول و ایجاد طعم و بو تأثیر فراوانی دارد، مالت از غلات جوانه‌زده تهیه شده و به‌صورت آرد فعال و غیرفعال از نظر آنزیمی به کار می‌رود همچنین در محصولات صنایع پخت، زمانی از مالت با فعالیت آنزیمی بالا استفاده می‌شود که آرد دارای فعالیت آمیلازی کمی باشد ولی گلوتن در حد ضعیفی نباشد.

وی اضافه کرد: قندهای موجود بهتر تخمیر می‌شوند و بافت، رنگ، طعم، بو و مزه محصول بهبود می‌یابد ضمن اینکه تسریع فرآیند تخمیر به دلیل وجود قندهای مختلف در آرد مالت، علاوه بر آن، فرآورده‌های حاصل از آرد مالت که از نظر آنزیمی فعال هستند، سایر کربوهیدرات‌ها را شکسته و در اختیار مخمر قرار می‌دهند، در نتیجه کیفیت محصول بهبود می‌یابد.

عضو هیأت علمی گروه تحقیقات تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: پودر مالت در لیست GRAS قرار دارد و محدودیتی برای مقدار استفاده از آن در نظر گرفته نشده است، لازم به ذکر است به‌کارگیری فرآیند تخمیر در تولید نان به‌ویژه نان‌های سنتی الزامی و مورد تاکید است و در صورت انجام فرآیند تخمیر، استفاده از بهبود دهنده در این نان‌ها، ضرورتی ندارد.

سرویس خبری: تغذیه و سلامت

منبع: مهر




اولین نشست کمیته فنی بهبود کیفیت و سلامت نان برگزار شد

اولین نشست کمیته فنی بهبود کیفیت و سلامت نان دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، با حضور نمایندگان دستگاه های اجرایی تشکیل شد.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از مهر، محمد اسماعیل مطلق رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، در این نشست اظهار داشت: پس از تصویب سند ملی امنیت غذا و تغذیه در هفدهمین جلسه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، اولین جلسه کمیته فنی بهبود کیفیت و سلامت نان که یکی از برنامه‌های اولویت دار این سند ملی است، در دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با حضور ذی نقشان در زنجیره گندم، آرد و نان برگزار شد.

وی افزود: سند ملی امنیت غذا و تغذیه، به دستور رئیس جمهور در دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با تلفیق ۷ سند ملی که در دستگاه‌های اجرایی تدوین شده بود، در کارگروه تخصصی امنیت غذا و تغذیه با حضور کارشناسان خبره و اساتید دانشگاه و متخصصین در حوزه غذا و تغذیه تلفیق و در هفدهمین جلسه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، مصوب شد.

مطلق خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌های اصلی در سند ۱۰ ساله ملی امنیت غذا و تغذیه، بهبود کیفیت و سلامت نان است. دبیرخانه شورا که وظیفه هماهنگی سیاست‌های غذا و تغذیه با هدف حفظ و ارتقای سلامت مردم را بر عهده دارد، این موضوع را با جدیت در دستور کار قرار داده است.

رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی بر اهمیت همکاری همه دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت، سازمان ملی استاندارد، اتاق بازرگانی، صنایع آرد، اتحادیه نانوایان، مراکز تحقیقاتی، سازمان هدفمندی یارانه‌ها، سازمان تعزیرات و سایر دستگاه‌ها در جهت ارتقای کیفیت و سلامت نان تاکید کرد.

زهرا عبداللهی رئیس گروه هماهنگی سیاست‌های امنیت غذا و تغذیه در دبیرخانه شورا ضمن ارائه گزارشی از چالش‌های فعلی در زنجیره گندم، آرد و نان، گفت: نان به عنوان قوت غالب و غذای اصلی مردم حداقل نیمی از انرژی و پروتئین مورد نیاز روزانه برای حفظ سلامت را تأمین می‌کند و حداقل ۳۰ درصد ریزمغذی‌های کلیدی از جمله آهن، روی و ویتامین‌های گروه ب با مصرف روزانه نان تأمین می‌شود بنابراین عرضه نان سالم و با کیفیت در امنیت غذایی مردم بسیار حائز اهمیت است.

در این نشست در خصوص موضوعاتی همچون اختصاص گندم مناسب و با کیفیت برای تولید نان، ساماندهی نگهداری گندم در سیلوها برای تثبیت کیفیت گندم، بازنگری استاندارد سبوس آرد و کاهش میزان سبوس گیری، پایش و نظارت جدی برای استفاده از آرد مناسب در نانوایی‌ها، عدم استفاده از جوش شیرین، الزام استفاده از خمیر مایه در نانوایی‌ها، حمایت از تولیدکنندگان در زنجیره گندم، آرد و نان، استمرار و توسعه برنامه ملی غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک در سند مصوب و ملی امنیت غذا و تغذیه مطرح و دستگاه‌های اجرایی موظف شدند گزارش اقدامات انجام شده برای بهبود کیفیت گندم، آرد و نان را به شورای عالی سلامت و امنیت غذایی گزارش دهند.

در نشست کمیته فنی همچنین مصوب شد که در اسرع وقت سه کارگروه تخصصی متشکل از کارشناسان و متخصصین برای بررسی مشکلات و راهکارهای پیشنهادی در حیطه‌های گندم، آرد و نان در دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی تشکیل و این موضوعات تا حصول نتیجه به طور جدی پیگیری شود.

سرویس خبری: صنعت غذا

منبع: مهر




مرغ‌های تریاکی شایعه بود / رسوب ۵۰۰ تن شیرخشک در گمرک

ماجرای مرغ‌های تریاکی، تعلل وزارت جهاد کشاورزی در شناسنامه‌دار کردن مزارع و باغات، چگونگی بررسی وضعیت سلامت آب‌های بسته بندی، نان و لبنیات سنتی، بی‌توجهی صدا و سیما به تذکر چندین باره درباره تبلیغ کالاهای آسیب‌رسانِ سلامت و … از جمله مباحثی است که مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در نشستی خبری در آستانه روز جهانی غذا، به آن‌ها پرداخت.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایسنا، دکتر حسین عزیزی در نشست خبری وزارت بهداشت که به مناسبت روز جهانی غذا برگزار شد، گفت: همه ساله ۱۶ اکتبر از نظر سازمان‌های بین‌المللی یعنی فائو روز جهانی غذا است که در ایران هم ۲۴ یا ۲۵ مهر ماه به عنوان روز جهانی غذا نام‌گذاری شده است. همه کشورهای دنیا روز جهانی غذا را جشن می‌گیرند و برنامه‌هایی را در جهت رفع گرسنگی، تولید غذای سالم و رساندن غذا به همه طبقات به ویژه طبقات و دهک‌هایی که مقداری آسیب‌پذیرتر هستند و ممکن است از نظر تامین غذا با مشکل مواجه باشند، اجرا می‌کنند. ما  هم امسال ۲۴ مهر ماه را مصادف با روز جهانی غذا داریم.

درج “چراغ راهنما” در مواد غذایی

وی افزود: وزارت بهداشت که وظیفه خاصی در زمینه سلامتی غذا دارد، همیشه این روز را گرامی می‌دارد و طبق روال هر ساله برای این روز برنامه داریم. برنامه‌هایی که وجود دارد، در جهت معرفی غذای سالم است تا مردم رژیم سالم را رعایت کرده و به سمت رژیم‌های سالم‌تر روند. در عین حال شعار کاهش مصرف نمک، شکر و روغن انتخاب شده است که چند سال مطرح شده است و اعلام شده که زیاده‌روی در مصرف این مواد، می‌تواند زمینه‌سار بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و … باشد. بر همین اساس سال‌هاست سازمان غذا و دارو روی مواد برچسب غذایی نشانگر رنگی با عنوان چراغ راهنما گذاشته که شامل سبز، زرد و قرمز است. سبز به معنی سالم بودن ماده غذایی است، زرد به معنای متوسط و قرمز  هشدار است که نمک، شکر یا چربی محصول زیاد است. به ویژه افراد در معرض خطر بیشتر باید به این نشانگرهای رنگی توجه کرده و غذایشان را بر اساس این نشانگرها انتخاب کنند.

عزیزی ادامه داد: در سطح کشور حدود ۷۰ دانشگاه علوم پزشکی داریم که در شهرهای خودشان برنامه‌هایی برای روز غذا دارند. برای هر روز هفته برنامه هایی داریم.  

تعلل وزارت جهاد کشاورزی در شناسنامه‌دار کردن مزارع و باغات

عزیزی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت پایش آلاینده‌ها در مزارع و در محصولات کشاورزی و سرانجام شناسنامه ‌دار کردن مزارع، گفت: مساله تولید غذا بسیار مهم است و نظارت باید از مزارع و باغات آغاز شود. بیش از هشت سال قبل تفاهم‌نامه‌ ای بین وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه منعقد شده که وزارت بهداشت وضعیت سموم را در مواد اولیه کشاورزی  بررسی کند. متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی نتوانسته مزارع و باغات را شناسنامه‌دار کند. اگر ما وضعیت سموم را در سبزیجات و صیفی‌جات و سایر مواد اولیه کشاورزی بررسی کنیم و عدم انطباق‌هایی مشاهده شود، این عدم انطباق‌ها باید پیگیری شود و بعد بتوانیم مداخله کنیم، اما متاسفانه از آنجایی که محصولات شناسنامه ندارند و مشخص نیست که از کجا آمده، فقط می‌توانیم وضع موجود را اعلام کنیم که برخی محصولات از نظر نیترات و سموم کشاورزی مشکل دارند، اما پیگیری و مداخله‌ای انجام نمی‌شود.

وی گفت: طبق آخرین چیزی که وزرات جهاد کشاورزی اعلام کرده است، این است که حدود ۳۰۰ هکتار را ظاهرا شناسنامه‌دار کردند. البته بسیاری از باغات و مزارع پروانه دارند، اما آن‌هایی که گواهی شده باشد و شناسنامه‌دار شده باشد، ۳۰۰ هکتار است که بسیار کم است و تاکنون هم چیزی به سازمان غذا و دارو معرفی نشده است.

اقدام برای ساماندهی لبنیات سنتی

عزیزی در پاسخ به سوالی درباره سلامت فرآورده‌های لبنی به ویژه لبنیات سنتی و تعامل با سازمان دام‌پزشکی، گفت: وزارت بهداشت به طور کلی مسئول ارزیابی سلامتی است و آخر کار و زنجیره را می‌بیند؛ چه در سطح سازمان غذا و دارو که ما محصولات صنعتی و کارخانه‌ها و کارگاه‌ها را نظارت می‌کنیم و چه در سطح معاونت بهداشتی که سطح عرضه را مورد توجه قرار می‌دهند. خوشبختانه تعامل ما با سازمان دامپزشکی خوب است که دامداری‌ها و مرغ‌داری‌ها و مراکزی که پروتئین‌های حیوانی را تولید می‌کنند اعم از شیر، گوشت، مرغ و ماهی را کنترل می‌کنند و در حقیقت مواد اولیه‌ای که به کارگاه‌ها و کارخانه‌ها وارد می‌شود، می‌تواند وضعیت خوبی داشته باشد. البته هنوز مشکلاتی در زمینه لبنیات سنتی وجود دارد. زیرا تعداد مغازه‌ها زیاد است، اما خودشان خوشبختانه داوطلب شدند و به سراغ ما آمدند و دوست دارند که تحت نظارت و کنترل قرار گیرند و هم سازمان غذا و دارو و هم معاونت بهداشتی از این موضوع استقبال کرده و به زودی این حوزه هم سروسامان بهتری پیدا می‌کند. در مجموع اقدامات در این حوزه امیدبخش است.

چگونگی بررسی سلامت نان

عزیزی در پاسخ به سوالی درباره سلامت نان، گفت: امنیت غذا، یعنی تولید و تامین آن بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است. به عنوان مثال این وزارتخانه باید گندم نان را تولید کرده یا با توجه به نیاز کشور وارد کند. بنابراین در بحث تولید و تامین غذا وزارت بهداشت دخالت ندارد، اما ما در بحث سلامت غذا نظارت داریم و هر ماده غذایی که بخواهد وارد شود، از جمله گندم تحت نظارت ما است که قبل از ورود آنالیز می‌گیریم و بعد از ورود هم نمونه‌گیری کرده و آنالیز می‌کنیم و اگر مشکل نداشت ترخیص می‌شود. نان هم از نظر سلامتی زیر نظر ما قرار دارد. ما بر این نظارت داریم که نان از نظر فاکتورهای سلامتی مورد تایید باشد و قیمت و … آن در دست ما نیست.

نمونه‌برداری ادواری از آب‌های معدنی

وی درباره وضعیت پایش سلامت آب‌های معدنی و همچنین تفاوت آن با آب آشامیدنی و درج بر روی بسته‌بندی‌ها، گفت: باید توجه کرد که تمام محصولاتی که به کشور وارد می‌شود یا در داخل کشور تولید می‌شود، از جمله آب معدنی تحت نظارت ما قرار دارند که به صورت ادواری از آن‌ها نمونه‌برداری شده و اگر عدم انطباق داشته باشند، بر اساس آن عدم انطباق با شرکت‌ها برخورد می‌شود. اگر جزئی باشد به آنها تذکر داده می‌شود و اگر نیاز به تغییراتی در خط تولید و … باشد، انجام و نظارت می‌شود. در حال حاضر خوشبختانه مشکلی در زمینه آب‌های معدنی نداریم.

تفاوت آب معدنی با آب آشامیدنی بسته‌بندی

وی افزود: همه اصطلاحا به این بسته‌بندی‌های آب، آب معدنی می‌گویند، اما خیلی از این‌ها آب معدنی نیست و از معادن یا چشمه‌ها برداشت نمی‌شود، بلکه همین آب شرب معمولی است که مجددا تصفیه می‌شود. یعنی آب معمولی را مجددا تصفیه می‌کنند تا از نظر فاکتورهای سلامتی کاملا مورد اطمینان باشد و بعد بسته‌بندی می‌کنند. بر این اساس ما پیگیر بوده‌ایم که آن برندی که آب آشامیدنی است، روی آ “آب آشامیدنی” درج شود تا مصرف‌کننده گمراه نشود و آن که از چشمه‌ها و معادن برداشت شده، “آب معدنی” نوشته شود. البته هر آب معدنی هم به صرف اینکه معدنی است، ممکن است خیلی خوب نباشد و املاحش زیاد باشد و برای مصرف‌گننده به ویژه در درازمدت مشکل ایجاد کند که به آن‌ها اعلام می‌کنیم که باید اصلاح کرده و املاح را تعدیل کنند که قبل از پر شدن بطری، اصلاحات انجام می‌شود. فعلا این موضوع دارد رعایت می‌شود و فکر می‌کنم که مساله آشامیدنی و معدنی را روی برچسب‌ها درج می‌کنند. در عین حال ما برچسب‌ها را هم به صورت ادواری ارزیابی می‌کنیم و اگر برچسبی مشکل داشته باشد به صاحب شرکت تذکر داده می‌شود و مطابق با دستورالعمل با او برخورد می‌کنیم.

ماجرای مرغ‌های تریاکی، شایعه بود

مدیر کل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو درباره اضافه کردن مواد غیرمجاز به آب آشامیدنی مرغ‌ها و بحث مرغ‌های تریاکی نیز، گفت: این موضوع را مدیر دفتر سلامت وزارت جهاد کشاورزی مطرح کرد که البته قبلا رییس سازمان دامپزشکی بوده است، اما رییس فعلی سازمان دامپزشکی این موضوع را تکذیب و اعلام کرد که چنین چیزی نیست. ما هم طبق بررسی‌هایی که انجام دادیم و با آزمایش گوشت مرغ، اثری از این قضیه ندیدیم. فکر می‌کنم که این موضوع بیشتر جنبه شایعه دارد و شاید خیلی کار کارشناسی روی آن انجام نشده و فردی که این موضوع را مطرح کرده، بهتر بود که ابتدا بررسی‌ها را انجام می‌داد و با مدارک و مستندات اعلام می‌کرد.

وی افزود: این مباحث مقداری منجر به تشویش اذهان عمومی می‌شود و ما دوست نداریم که به هیچ عنوان مطالبی مطرح شود که قبل از اینکه ثابت شده باشد، منجر به تشویش اذهان عمومی شود. بنابراین ما این موضوع را تکذیب می‌کنیم. هورمون‌ها هم که سال‌هاست مطرح شده، چنین چیزی اصلا نیست و به مرغ‌ها هورمون یا تریاک داده نمی‌شود. تنها چیزی که به مرغ‌ها داده می‌شود، آنتی‌بیوتیک است که بیمار نشوند. زیرا رشدشان بسیار سریع است و باید به همراه غذا آنتی بیوتیک بخورند که وجود آنتی‌بیوتیک را هم در گوشت مرغ در چندین طرح تحقیقاتی بررسی کردیم و در هیچ موردی باقی‌مانده‌ای در گوشت مرغ وجود نداشته است. اگر هم بوده در حد مجاز بوده است. درباره افزودنی‌ها و سموم شاید فرآورده‌ای را پیدا نکنیم که اصلا در آن‌ها وجود نداشته باشد، بلکه هر یک از این‌ها حد مجاز دارند. در این مورد هیچکدام از حد مجاز خارج نبوده و از نظر سلامتی مورد تایید است و مشکلی ندارد.

وضعیت سلامت یکی از برندهای ایرانی کلوچه و چرایی توقف فروش آن در آلمان

عزیزی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره توقف فروش کلوچه نادری در آلمان با ادعای داشتن مواد غیرمجاز و سرطان‌زا و وضعیت بررسی آن در بازار ایران، گفت: این کلوچه بررسی شد و دو مورد درباره آن مطرح بود؛ یکی اینکه روی برچسب آن نوشته نشده بود که حاوی بادام زمینی است. زیرا بادام زمینی از مواد غذایی است که ممکن است برای برخی آلرژی‌زا باشد و زمانیکه مصرف کنند دچار آلرژی شوند که این موضوع روی برچسب درج نشده بود که این تخلف را انجام داده بود که ما به آنها تذکر دادیم. زیرا طبق قوانین و ضوابط اگر یک ماده غذایی دارای یک ماده آلرژی‌زا باشد، باید روی آن درج شود.

وی ادامه داد: نکته دوم این بود که MPCD و GE که دو ترکیبی هستند که در جریان حرارت دادن روغن ایجاد می‌شود، این‌ها را جدیدا سازمان‌های جهانی وارد ویژگی‌هایی کردند که باید اندازه‌گیری شود. تا سال ۲۰۲۰ این موارد در ویژگی‌ها نبوده و از سال ۲۰۲۱ این موارد در ویژگی‌هایی آمده که باید در فرآورده‌هایی که حاوی روغن هستند و حرارت بالا می‌بینند، مانند کلوچه، بیسکوییت و ….اندازه‌گیری شود. حال از آنجایی که این موارد در استاندارد اروپا هم نیامده بود، ما مکاتبه کردیم که این موارد هنوز در استاندارد نبوده و اندازه‌گیری آن اجباری نشده بود و هر زمان که اجباری شود آن‌ها را وارد استاندارد ایران می‌کنیم. پیگیریم که امسال یا سال آینده این موارد در استاندرد ایران قرار گیرد. زیرا باید مقدمات اندازه‌گیری آن و دستگاه‌ها و تجهیزات لازم آن برای اندازه‌گیری این ترکیبات فراهم شود. حال گفته می‌شود که این ترکیبات در درازمدت و به طور مکرر باید استفاده شود تا اثر سرطان‌زا داشته باشد. بنابراین این دو ترکیب، دو ترکیب جدید هستند که به استانداردها اضافه شده و به تازگی دارد وارد استانداردهای اجباری می‌شود.

چند نکته درباره مواد غذایی تراریخته

وی همچنین درباره وضعیت تولید محصولات تراریخته نیز گفت: روی برچسب‌ فرآورده‌هایی که تراریخته باشد، ذکر می‌شود تا مصرف‌کننده آگاهی داشته باشد اگر تمایلی ندارد، این فرآورده را استفاده نکند. البته در سطح دنیا درباره تراریخته سه نظر وجود دارد؛ یکی اینکه تراریخته با غیرتراریخته فرقی ندارد. مانند کشورهایی چون آمریکا و کانادا و ژاپن این نظر را دارند. البته اصلاح ژنتیکی هم چند مدل دارد که یکی اصلاح ژنتیکی سنتی است که تقریبا کسی روی آن نظر مخالف ندارد و دیگری اصلاح ژنتیکی جدید است که ژن‌ها را از یک فرآورده دیگر به محصول دیگری منتقل می‌کند. طبق وظیفه‌ای که برعهده وزارت بهداشت گذاشته شده، روی برچسب این محصولات ذکر می‌کنیم که تراریخته است. در عین حال اروپایی‌ها می‌گویند، وقتی فرآورده‌ای تراریخته است، هرچه از آن تولید شود هم تراریخته است، اما بسیاری از کشورهای دیگر می‌گویند ما باید محصول را کنترل کنیم. مثلا اگر از ذرت تراریخته روغن می‌گیریم، اگر ژنی در آن پیدا نکردیم، غیرتراریخته محسوب می‌شود. ما فعلا از استاندارد اروپا پیروی می‌کنیم که از همه سختگیرانه‌تر است و منبع اولیه را ملاک قرار می‌دهد. به همین دلیل است که روی روغن‌ها اصطلاح تراریخته را درج می‌کنیم.

بی‌توجهی صدا و سیما به تذکر چندین باره درباره تبلیغ کالاهای آسیب‌رسانِ سلامت

عزیزی همچنین درباره تبلیغات کالاهای مضر بر سلامت و همچنین ادعاهای دروغین آن‌ها، گفت: این مشکلی است که سال‌ها با آن مواجهیم. وزارت بهداشت سال‌هاست که لیست کالاهای آسیب‌رسان را به صدا و سیما اعلام می‌کند و صدا و سیما هم متاسفانه تقریبا به این لیست اعتنایی نکرده و به دلیل مسائل مالی آن را نادیده می‌گیردهمچنین تبلیغات را بدون اینکه از سازمان‌های  مسئولی مانند وزارت بهداشت حداقل تاییدیه محتوایی بگیرد، مورد تبلیغ قرار می‌دهد. چندین بار در این زمینه مذاکره کردیم و حتی اعلام کردیم که حاضریم قبل از پخش محتواها آن‌ها را اصلاح کنیم، اما متاسفانه توجه نکردند. اخیرا رییس جمهور هم به این موضوع اشاره کرد که باید به تبلیغات سروسامان داده شود و مواردی که ممکن است منجر به گمراهی مردم شود، پخش نشود که بسیار خوب است و امیدواریم این موضوع با قدرت ادامه یابد و ما هم حاضریم که نهایت همکاری را انجام دهیم که نه تنها مقدار تبلیغات کم نشود، بلکه بیشتر هم شود اما محتوای پخش شده، محتوای درستی باشد.

“پالم” در لبنیات سال‌هاست که ممنوع شده است

عزیزی در زمینه وجود پالم در لبنیات نیز گفت: مساله روغن پالم موضوعی قدیمی است که سال‌هاست که مطرح شده است. البته مقداری ذهنیتی که درباره روغن پالم ایجاد شده، خیلی درست نیست. روغن پالم در همه کشورهای دنیا مصرف می‌شود. اینطور نیست که یک روغن مضر باشد و کسی مصرف نکند و مباحثی که در این زمینه مطرح شده، کارشناسی نیست. به هر حال سال‌هاست که این موضوع مطرح می‌شود. کاربرد روغن پالم در لبنیات سال‌هاست که ممنوع شده و این موضوع مورد نظارت قرار می‌گیرد. بنابراین روغن پالم در لبنیات مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. در تنها چیزی که فعلا روغن پالم از فرآورده‌های لبنی استفاده می‌شود، در برخی پنیر پیتزاهاست که البته پنیر پیتزا دو مدل معمولی و با روغن گیاهی است که البته روغن گیاهی هم تمامش پالم نیست و ممکن است ۳۰ درصدش پالم باشد که این بر رویش درج می‌شود.

وی افزود:  برخلاف ذهنیت عمومی روغن‌های گیاهی از روغن‌های حیوانی بهتر است و این موضوع در سطح بین‌المللی و جهانی مطرح است. حتی کره گیاهی بهتر از کره حیوانی است و چربی‌های گیاهی بهتر از چربی شیر هستند. به ویژه به تازگی خیلی با چربی حیوانی که در لبنیات است در سطح بین‌المللی مخالفت شده است. بنابراین چربی گیاهی سالم‌تر است، اما از آنجایی که قیمتش کمتر است، ممکن است در آن تقلب رخ دهد. بنابراین ما این موارد را تحت نظارت داریم. در روکش بستنی هم روغن پالم استفاده می‌شود.

رسوب ۵۰۰ تن شیرخشک نوزادان در گمرک

وی در پاسخ به سوالی درباره ایجاد مشکل در ترخیص مواد اولیه تولید شیر خشک میان وزارت بهداشت و وزارت صمت، گفت: مواد اولیه‌ای که برای تهیه شیر خشک نوزادان استفاده می‌شود، شامل املاح و ویتامین‌ها و پودر شیر خشک بدون چربی است. البته شیر خشک در ایران تولید می‌شود، منتها شیر خشکی که برای نوزادان است باید ویژگی‌های بهتری داشته باشد و به همین دلیل مقداری پودر شیر خشک بدون چربی هم وارد می‌شود. البته کارخانه‌ای در ایران شیر خشک بدون چربی نوزادان را تولید می‌کند. مشکلی که ایجاد شده این است که کارخانه به وزارت صمت اعلام کرده که من می‌توانم مواد اولیه همه کارخانجاتی که شیر خشک نوزاد تولید می‌کنند را تامین کنم و وزارت صمت هم روز این قول، تعرفه شیر خشک وارداتی را تغییر داده است. یعنی شیر خشک که جزو ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی بوده است را از ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج کرده و روی ارز نیمایی که تقریبا ارز آزاد است، برده است. در این فاصله مقداری شیر خشک حدود ۵۰۰ تن وارد شده بوده که اکنون در گمرک است و برای ترخیص این محموله دچار مشکل شده‌اند. یعنی وقتی رفتند محموله را ترخیص کنند، اعلام شده که بجای ۴۲۰۰ تومان باید ۳۰ هزار تومان بپردازید. بنابراین قیمت پنج تا شش برابر شده است.

عزیزی ادامه داد: برای حل این مشکل سازمان غذا و دارو با وزارت صمت وارد مذاکره شد و اعلام کردیم که حداقل این ۵۰۰ تن را با همان تعرفه قبلی ۴۲۰۰ تومان ترخیص کنید و اگر قرار بر تغییر نرخ است، در آینده اگر قرار بر واردات محموله‌ای بود، مشمول این تغییر نرخ شود. از نظر سازمان غذا و دارو مشکلی ندارد اما وزارت صمت هنوز نپذیرفته و شیرها در گمرک مانده است. در عین حال اگر مدت طولانی هم بماند، فاسد می‌شود و ویژگی های آن تغییر می‌کند و قابل استفاده نیست.

وی درباره پرداخت یارانه به دهک‌های پایین که وضعیت غذایی مناسبی ندارند نیز، گفت: پرداخت یارانه بر عهده وزارت بهداشت نیست و در جای دیگری انجام می‌شود که البته وزارت بهداشت عضو آنجاست و نظراتش را مطرح می‌کند. درباره کاهش مصرف یکسری مواد غذایی مانند لبنیات، مرغ، گوشت و …. وزارت بهداشت هشدارهای لازم را ارائه داده است. منتها دولت با توجه به وضعیتی که دارد از نظر میزان درآمد و مقدار یارانه‌ای که باید تخصیص دهد، بررسی کرده و در صورت نیاز برنامه هایی را اجرا می‌کند، سبدهایی را در نظر گرفته یا یارانه غیرمستقیم به برخی محصولات می‌دهد تا قیمت‌شان پایین آید. به عنوان مثال اکنون به نان یارانه قابل توجهی پرداخت می شود. شنیدم که برنامه‌هایی در دست اقدام است که یارانه ها را افزایش دهند. با توجه به اینکه قیمت‌ها بالا رفته، بتواند برای گروه‌های آسیب پذیر وضعیت بهتر شود و بتوانند مواد غذایی را تامین کنند.

وی درباره نظارت بر کیفیت و قیمت محصولات با توجه به روند خشکسالی، گفت: البته این موضوع بیشتر به وزارت جهاد کشاورزی بازمی‌گردد ما مشتری مواد اولیه هستیم. یعنی اعلام می‌کنیم که گندم یا برنج و… با این ویژگی‌ها می‌خواهیم که باید این محصولات را با این ویژگی‌ها و استانداردها به ما تحویل دهند.

تا کنون هیچ محصول تراریخته‌ای برای کشت در کشور مجوز نگرفته است

نظرمان درباره محصولات تراریخته ممتنع است

عزیزی درباره موضع سازمان غذا و دارو در زمینه محصولات تراریخته، گفت: تراریخته سه جنبه دارد، یکی کاشت محصولات تراریخته است که این قسمت در حوزه وزارت جهاد کشاورزی است و تاکنون هیچ محصول تراریخته‌ای در کشور کشت نشده و اجازه کشت پیدا نکرده است. بنابراین ما تولید هیچ محصول تراریخته‌ای را نداریم. فقط درباره واردات است که محصولات تراریخته ممکن است وارد شوند که عمدتا دو نوع است؛ یکی ذرت برای خوراک دام و طیور و یکی هم سویاست که عمدتا روغنش وارد می‌شود. محصولاتی مانند کلزا  هم هستند که وارداتش بسیار کم است. ما وظیفه نظارت بر سلامت این محصولات را از نظر نمونه برداری بر عهده داریم. وظیفه ای در زمینه کاشت و ترویج و توسعه آن نداریم و در این زمینه تابع شواری عالی ایمنی زیستی هستیم و فقط نظارت بر سلامت و مطابقت بر استانداردهای بین‌المللی بر اساس استانداردهای اروپا را انجام می‌دهیم. نظر وزارت بهداشت درباره این محصولات ممتنع است و نه می‌گوییم خوب است و نه می‌گوییم بد است. چیزی است که در کل دنیا وجود دارد و ما نظارت بر سلامتش را برعهده داریم و وضعیت سلامتش را کنترل می‌کنیم که بهترین وضعیت را داشته باشد و استانداردهای ما در این زمینه بر اساس سختگیرانه‌ترین استانداردهاست.

موضوع “فود تسترها” سامان یابد

وی درباره موضع وزارت بهداشت در زمینه فود تسترها که در فضای مجازی فعالیت می‌کنند، گفت: در این زمینه ما دخالتی نداریم. فعالیت هایی است که از سوی رستوران ها و فست فودها برای تبلیغ انجام می‌شود که البته این را تایید نمی‌کنیم. زیرا معمولا غذاهایی که خوشمزه‌اند، مضرند و چربی و نمک یا شکر و ادویه زیادی دارند و در مجموع برای سلامتی خوب نیست و تایید نمی‌کنیم، اما فعلا دستورالعملی برای برخورد با این افراد نداریم. شاید این وظیفه وزارت ارشاد و سایر بخش‌ها باشد که بتوانند با این موضوع برخورد کنند. ما پیگیریم که این موضوع سامان یابد و در مجموع مورد تایید ما نیست.

مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو درباره سند امنیت غذایی نیز گفت: سندهای زیادی در ادوار گذشته تدوین شده است. اخیرا هم سندی از سوی مجلس پیشنهاد شده بود که نقدهایی از سوی سازمان ها و انجمن های مختلف روی آن شده است. به هر حال امنیت غذایی بیشتر برعهده وزارت جهاد کشاورزی است که مساله مهمش تولید و تامین غذاست، اما مساله ایمنی غذا و سلامت آن برعهده وزارت بهداشت که هم بر محصولات تولید داخلی هم بر واردات از نظر سلامتی نظارت می‌کنیم.

عزیزی درباره کوچک شدن سفره غذایی مردم ناشی از گرانی و مشکلات اقتصادی به ویژه در دوران کرونا و جایگزینی مواد غذایی اصلی، گفت: متاسفانه وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو امکانات کمی برای آگاهی‌رسانی دارند و ما از طریق سایت سازمان غذا ودارو و وزارت بهداشت می‌توانیم اطلاع‌رسانی کنیم، اما اطلاع‌رسانی وسیع به وسیله صدا و سیما صورت می‌گیرد که اگر از ما دعوت کنند، کارشناسان ما آماده اند که در زمینه موارد مرتبط با غذا، آگاهی‌رسانی کنند.

برنج گران شده و مردم سراغ نان و ماکارونی رفته‌اند

می‌توان تخم‌مرغ و حبوبات را جایگزین گوشت کرد

عزیزی ادامه داد: برخی جایگزینی‌ها خودبه خود انجام می‌شود. به عنوان مثال برنج گران شده است و مردم سراغ نان و ماکارونی رفته‌اند که ارزانتر است و خوشبختانه جایگزین بهتری هم هست و ارزش تغذیه‌ای بالاتری دارد. همچنین می‌توان تخم مرغ و حبوبات را جایگزین گوشت کرد. وزارت بهداشت به دنبال آن است که موادغذایی ارزان‌تر  به دست مردم برسد. زیرا غذا می‌تواند از بسیاری بیماری‌ها پیشگیری کند و اگر غذای سالم در اختیار مردم قرار گیرد، هزینه‌های درمان کاهش پیدا می‌کند.

دولت در تخصیص یارانه به مواد غذایی فعال‌تر عمل کند

وی افزود: بنابراین لازم است که دولت به غذا توجه بیشتری داشته باشد و در تخصیص یارانه و مالیات که می‌تواند قیمت موادغذایی را کاهش دهد، فعال‌تر عمل کند تا موادغذایی ارزان‌تر و بهتر در دسترس آحاد جامعه قرار گیرد.

مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در پایان گفت: تمام غذاهایی که تولید می‌کنیم تابع استانداردهای ملی و بین المللی هستند. در موادغذایی صنعتی استانداردهای ملی ما بر اساس استانداردهای بین المللی است. البته ممکن است برخی از این موادغذایی نمک، چربی یا شکر بیشتری داشته باشند که در این زمینه ما هشدارهای لازم را می‌دهیم و برچسب‌گذاری می‌کنیم تا مردم کمتر مصرف کنند. باید توجه داشت که هیچ غذایی به خودی خود سم نیست و مصرف دراز مدت و تداوم آن، مساله است. حتی اگر موادغذایی مفید مانند شیر به میزان زیاد مصرف شوند و در آن زیاده‌روی شود، می‌تواند مضر باشد.

سرویس خبری: صنعت غذا

منبع: ایسنا