سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و سازمان جهانی بهداشت در گزارشی با اشاره به این مسئله که دسترسی به غذای ایمن، سالم، و مغذی از جمله حقوق بنیادین بشر است، اعلام کردند که برآوردهای اخیر نشان می‌دهد مصرف مواد غذایی آلوده – به باکتری، ویروس، سموم و مواد شیمیایی – بر سلامت ۱ از هر ۱۲ نفر ساکن کره زمین تاثیر منفی می‌گذارد. به عبارت دیگر، هر سال حدود ۶۰۰ میلیون نفر را بیمار کرده و منجر به مرگ بیش از ۴۲۰ هزار نفر می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی، غذای ناایمن و ناسالم، نه تنها از طریق خطرات مستقیم ناشی از غذا، باعث ایجاد بیش از ۲۰۰ نوع بیماری حاد و مزمن – از عفونت دستگاه گوارشی گرفته تا سرطان – می‌شود، بلکه هزینه‌های تجمیعی آن علاوه بر رنج و درد فردی، در سطح کلان مانعی برای توسعه اقتصادی-اجتماعی بوده، باعث افزایش فشار بر نظام بهداشت و درمان می‌شود،دسترسی به بازارهای جهانی غذا، تجارت، گردشگری را محدود کرده، و نهایتا تحقق رشد اقتصادی را با موانعی روبه‌رو می‌کند.
فائو و سازمان جهانی بهداشت با در نظر گرفتن این واقعیت‌ها از دست‌اندرکاران دخیل در تمامی مراحل تولید، فرآوری، فروش و یا آماده‌سازی مواد غذایی، چه آن‌ها که به صورت انفرادی فعالیت می‌کنندو چه نهادهای تجاری یا دولتی، می‌خواهند تا به تلاش برای حفظ ایمنی و سلامت غذا ادامه دهند. این دو کارگزاری سازمان ملل متحد، به‌طور خاص به دست‌اندرکاران زنجیره تأمین غذا پنج راهکار در این زمینه توصیه می‌کنند که از طریق آن‌ها می‌توان تحولی پایدار در ایمنی و سلامت غذا ایجاد کرد:
- مطمئن شوید که غذا ایمن و سالم است
- محصولات غذایی را با روش‌های ایمن و سالم پرورش دهید
- غذا را ایمن و سالم نگهداری کنید
- ایمنی و سلامت مواد غذایی را بررسی و ارزیابی کنید
- برای تامین ایمنی و سلامت غذا مشارکت و همکاری کنید
- مطمئن شوید که غذا ایمن و سالم است
دولت‌ها نقش حیاتی در تضمین ایمنی، سلامت و مغذی‌بودن مواد غذایی برای همگان دارند. دولت‌ها البته دلایل و انگیزه خوبی برای این کار دارند زیرا براساس گزارش بانک جهانی، غذای ناایمن و ناسالم از طریق کاهش بهره‌وری، سالانه هزینه‌ای بالغ بر ۹۵ میلیارد دلار به کشورهای دارای اقتصاد متوسط و ضعیف تحمیل می‌کند. برای کاهش این میزان خسارت و هزینه، سیاست‌گذاران می‌توانند کشاورزی و نظام پایدار غذایی را ترویج دهند و همکاری و مشارکت بین بخش‌های سلامت همگانی، بهداشت دام ، کشاورزی و دیگر بخش‌ها را تقویت کنند. بدین منظور کشورها می‌بایست از استانداردهای بین‌المللی تعیین شده از سوی کمیسیون مقررات مواد غذایی(Codex Alimentarius Commission) پیروی کنند.
- محصولات غذایی را با روش‌های ایمن و سالم پرورش دهید
تولید‌کنندگان مواد غذایی برای اطمینان از تأمین کافی مواد غذایی ایمن و سالم در سطح جهانی و به‌حداقل رساندن تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها و سازگاری با تغییرات اقلیمی، باید از روش‌های مناسب و بهینه استفاده کنند. با تغییر و تحول نظام‌های غذایی برای سازگاری با تغییرات اقلیمی ، کشاورزان باید برای کاهش خطرات بالقوه موجود و همچنین اطمینان از ایمنی و سلامت مواد غذایی، راه‌های بهینه را به‌دقت مدنظر قرار دهند. برای نمونه، توجه همزمان به دو مسئله سلامت گیاهان و بهداشت دام می‌تواند از ایجاد مقاومت میکروبی جلوگیری کرده و از تعداد ۷۲۰ هزار مرگ سالانه بر اثر عفونت‌های ناشی از مقاومت میکروبی در سراسر جهان جلوگیری کند.
- غذا را ایمن و سالم نگهداری کنید
فعالان عرصه تجارت و کسب‌وکارهای مرتبط با مواد غذایی، با انجام کنترل و روش‌های پیشگیری‌کننده می‌توانند از بیشتر مشکلات مرتبط با ایمنی و سلامت غذایی پیشگیری کنند. هر کسی که در فعالیت‌های مرتبط با تأمین و عرضه مواد غذایی نقش‌آفرینی می‌کند – از تولید تا فرآوری و فروش – باید از انطباق عملکرد خود با معیارهای استاندارد همچون HACCP که سیستمی برای تشخیص، ارزیابی و کنترل خطرات عمده مرتبط با سلامتی و ایمنی مواد غذایی است، اطمینان حاصل کند. شیوه‌های مناسب برای تولید، فرآوری، انبارداری و نگهداری مواد غذایی، علاوه بر کاهش احتمال بیماری، موجب کاهش خسارت‌های احتمالی در فرآیندهای پس از برداشت محصول می‌شود. استفاده از شیوه‌های مناسب به حفظ ارزش غذایی خوراکی‌ها و مواد غذایی و افزایش حداکثری سهم کسب‌وکارها در تجارت جهانی ۱.۶ تریلیون دلاری مواد غذایی کمک می‌کند.
- ایمنی و سلامت مواد غذایی را بررسی و ارزیابی کنید
مصرف‌کنندگان حق دارند متقاضی غذای ایمن و سالم باشند. با توجه به پیچیدگی‌های موجود در زمینه ایمنی مواد غذایی، مصرف‌کنندگان باید به اطلاعات به‌هنگام، واضح و معتبر در خصوص ارزش غذایی و خطر بیماری‌هایی که با انتخاب‌های غذایی آن‌ها مرتبط است دسترسی داشته باشند. سرمایه‌گذاری برای آموزش مصرف‌کنندگان در زمینه ایمنی و سلامت مواد غذایی می‌تواند به صورت بالقوه موجب کاهش بیماری‌های ناشی از مواد غذایی و در مجموع موجب صرفه‌جویی ۱۰ برابری در هزینه‌های صرف‌شده در این بخش می شود. بر این اساس، مصرف‌کنندگان باید این امکان را داشته باشند تا ضمن انتخاب گزینه‌های سالم غذایی برای خود، از نظام‌های پایدار غذایی نیز حمایت کنند.
- برای تامین ایمنی و سلامت غذا مشارکت و همکاری کنید
در نهایت امر، ایمنی و سلامت غذا یک مسئولیت مشترک است. دولت‌ها، نهادهای اقتصادی منطقه‌ای، کارگزاری‌های سازمان ملل متحد، آژانس‌های توسعه، سازمان‌های تجاری، مصرف‌کنندگان، و تولید‌کنندگان، مؤسسات دانشگاهی و پژوهشی و بخش خصوصی باید درمورد موضوعاتی که بر سلامت همه ما تاثیرگذار است با یکدیگر همکاری کنند. همکاری در سطوح جهانی، منطقه‌ای، و محلی، بین بخش‌های مختلف دولتی و همچنین ورای مرزها خصوصا هنگام مبارزه جهانی برای کاهش شیوع بیماری‌های ناشی از مواد غذایی ضروری است.
بر این اساس، فائو و سازمان جهانی بهداشت به عنوان آژانس‌های پیشروی سازمان ملل متحد در ترویج و پیشبرد تلاش‌های جهانی برای ارتقای ایمنی و امنیت غذایی و سلامت همگانی، از تمامی طرف‌ها و دست‌اندرکاران می‌خواهد تا در این مسائل حیاتی که اکنون و در آینده زندگی همه ما را تحت تآثیر قرار می‌دهد، همکاری کنند.
While the ready access to safe and nutritious food is a basic human right, the recent estimations indicate that consuming contaminated food – with bacteria, viruses, toxins or chemicals – affects one out of 12 inhabitants of the earth, making almost 600 million people sick and leading to over 420,000 deaths per annum, the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and the World Health Organization (WHO) report.
Unsafe food does not only causes through foodborne hazards over ۲۰۰ acute and chronic diseases – from digestive tract infections to cancer – but its accumulated costs go far beyond human suffering, hampering socio-economic development, overloading healthcare systems and compromising the access to global food markets, trade, tourism and economic growth.
Considering these facts, FAO and WHO call on all the engaged stakeholders in production, process, sell or preparation of food, either being individual practitioners or corporate or government-level entities, to put continuous efforts in keeping the food safe. In this regards, the two UN agencies, particularly, recommend the below five ways in which stakeholders can make a sustained difference in food safety:
۱٫ Ensure food is safe
National governments are critical in guaranteeing food is safe and nutritious for all. They have good reason to because unsafe food costs low-and middle-income economies alone about US$95 billion in lost productivity annually according to the World Bank. To reduce these costs, policy-makers can promote sustainable agriculture and food systems, fostering collaboration among public health, animal health, agriculture and other sectors. Countries should follow the international standards established by the Codex Alimentarius Commission.
۲٫ Grow food safely
To ensure a sufficient supply of safe food at global level while also minimizing their environmental impact and adapting to climate change, food producers need to adopt good practices. As food production systems transform and adapt to changing conditions, farmers must carefully consider optimal ways to address potential risks and ensure that food is safe. Integrating the plant and animal health, for example, can help to counter antimicrobial resistance and cut down on the 700,000 people worldwide who die from antimicrobial-resistant infections each year.
۳٫ Keep food safe
For business operators, preventive controls can address most food safety problems. Everyone involved in food operations – from processing to retail – must ensure compliance with programmes like Hazard Analysis and Critical Control Points (HACCP), a system that identifies, evaluates and controls for significant food-safety hazards. Beyond reducing the possibility of sickness, good practices for processing, storage and preservation can also cut post-harvest losses and help food retain its nutritional value as well as help business maximize their participation in a USD 1.6 trillion global food trade.
۴٫ Check that food is safe
Consumers have the power to demand safe and healthy food. Given the complexity of food safety, consumers need access to timely, clear and reliable information about the nutritional and disease risks associated with their food choices. Investments in educating consumers about food safety have the potential to reduce foodborne disease and return savings of up to ten times of each dollar invested. Consumers need to be empowered to make healthy food choices for themselves and support sustainable food systems for the planet.
۵٫ Team up for safety
Ultimately, food safety is a shared responsibility. Governments, regional economic bodies, UN organizations, development agencies, trade organizations, consumer and producer groups, academic and research institutions and private sector entities must all work together on issues that affect us. Collaboration is needed globally, regionally and locally – across sectors within governments and across borders when combatting outbreaks of foodborne illness globally.
FAO and WHO, being the lead UN agencies in promoting global efforts to enhance food safety and security and public health, calls on all involved parties to work together on these critical issues that affect all of us, now and in the future.
