علی زنداکبری

 مدیر و مدرس تشریفات و فعال صنعت نمایشگاهی

سوم الی ششم اسفند ماه سال جاری سومین کنفرانس و نمایشگاه بین المللی صنعت نمایشگاهی در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار می گردد. این صنعت پدیده ای چند لایه است که در هر کدام از سطوح خود تأثیری وسیع بر تعاملات اقتصادی، روابط اجتماعی و فرهنگی، روابط بین الملل و دیپلماتیک، علوم انسانی و… می گذارد.

هر کشور بنا بر قابلیتها و پتانسیلهای بالفعل و بالقوه خود با اقتدا به صنعت نمایشگاهی ویترینی از توانائی های مدیریتی خود را در قالبهای مختلف به نمایش می گذارد. بالطبع نمایش این توانائیها با محتوای مناسب از سوی برگزارکنندگان نمایشگاهی برنامه ریزی گشته و به دست توانای غرفه سازان صنعت نمایشگاهی عینیت می یابد تا به بهترین نحو جلوه گر داشته های یک صنعت در یک سرزمین باشد.

در صنعت نمایشگاهی حوزه های مختلف کاری از طراح و گرافیست تا نقاش و نجار و برقکار و آهنگر و … حضوری فعال دارند. ورود این صنعت به عصر دیجیتال و هوش مصنوعی نیز پیام آور تحولی نزدیک در این صنعت است.

صنعت نمایشگاهی و اقتصاد

مهمترین نقش صنعت نمایشگاهی کمک به رشد و پیشرفت اقتصادی است. جایی که متخصصین هر صنعت فرصتی دارند برای آشنایی و ملاقاتهای رو در رو در معرفی توانمندیهای حوزه فعالیتشان با یکدیگر، صنعت نمایشگاهی کانونی است برای گفتگو و مبادله اطلاعات به روز در خصوص مشکلات و موانع کاری، شناسایی و معرفی نقاط ضعف و قدرت صنعت مربوطه و تبیین سیاستهای کاری براساس روند حرکت اقتصاد جهانی. از سوی دیگر باید به این نکته مهم باور داشت که نمایشگاه ها برای معرفی قابلیتهای بومی یک محل، یک منطقه و یا یک کشور فرصت سازی می نمایند. برپایی بیش از سی و پنج هزار نمایشگاه مهم بین المللی در دنیا و گردش مالی بیش از هشتصد میلیارد دلار در سال به تنهایی مشخص کننده نقش پر رنگ این صنعت در میان صنایع جهانی است.

نمایشگاه و اشتغال زایی

یکی ازنقشهای مهم اقتصادی صنعت نمایشگاهی ایجاد اشتغال و به وجود آوردن فرصتهای شغلی در هر نمایشگاه است که علاوه بر کاهش نرخ بیکاری، طیف گسترده ای از افراد یک جامعه را تحت پوشش خود قرار می دهد، از ساده ترین کارها که نیاز به تخصص کمتری داشته و تحصیلات چندانی را نمی طلبد ( همچون خدمات پذیرائی و باربری) تا امور تخصصی کارشناسان، متخصصان و صاحبان کسب و کار که تا رده های بالای دانشگاهی را نیز تجربه کرده اند.

نقش اجتماعی صنعت نمایشگاهی

همه می دانیم که تأثیر یک نمایشگاه موفق در جلب توجه و تبلیغات و اشاعه فرهنگی یک موضوع چه تحولاتی را می تواند در یک نمایشگاه ایجاد نماید. بطور مثال برگزاری سالانه نمایشگاه اکسپو برای نشان دادن توانائی های کشورهای مختلف بنابر انتخاب دفتر نمایشگاه های بین المللی، هر دو یا سه سال  بر اساس یک موضوع، علاوه بر بخش های مختلف بیزینسی به طراوت اجتماعی از طریق حضور مردم در رویدادهای متفاوت اجرا شده در آن نمایشگاه، کمک شایانی می نماید بطور مثال اکسپوی دبی در سال ۲۰۲۰ با شعار “پیوند ذهن ها- آفرینش آینده ” برگزار شد و یا اکسپوی آرژانتین در سال ۲۰۲۳ با شعار “صنایع نوآور در همگرآئی دیجیتال” برگزار گردید و نمایشگاه بعدی نیز با شعار “طراحی جامعه آینده برای زندگی های ما”، در سال ۲۰۲۵ و در شهر اوزاکا، در ژاپن برگزار خواهد شد.

به طور حتم برگزاری نمایشگاه های مهم علاوه بر دستاوردهای اقتصادی برای ارتقاء سطح دیدگاه افراد یک جامعه در مبحث آینده نگری و آمادگی برای تربیت نسلی چابک و پویا در جهت ساخت جامعه ای پیشرفته نقش ویژه ای دارد.

صنعت نمایشگاهی، کارگران و اتحادیه های صنفی و کارگری

در حوزه های اجتماعی نیز وجود همبستگی کاری جهت رسیدن به توان حداکثری و به منظور رفع مشکلات کارگران موجب تولد و رشد بسیاری از اتحادیه ها، انجمن ها و صنوف کاری قدرتمند در جهان گردیده است، کما اینکه بسیاری از اتحادیه های کارگری اولین جرقه های تشکیل خود را از صنعت نمایشگاهی زده اند و یا آنکه با بهره برداری از ویژه گی نمایشی نمایشگاه ها به معرفی توانائیهای خود پرداخته اند. به یاد داشته باشیم نقش کارگران در تولید، یکی از شاخصه حیاتی پویایی هر صنعت به شمار می رود.

 صنعت نمایشگاهی، فرصتی برای معرفی محصولات و پیدا نمودن بازارهای جدید

حضور شرکت های بزرگ و کوچک در نمایشگاه های مختلف فرصتی مناسب است تا کسب و کارها ضمن آشنائی با محصولات جدید و به روز، با تعامل رو دررو با شرکت های حاضر، مشارکت کنندگان و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی، بازار های جدیدی را برای فروش محصولات خود پیدا نمایند.

شاید هیچ فضائی مناسب تر از فضای نمایشگاهی برای نشان دادن محصولات تازه و به صرفه به مشتریان وجود نداشته باشد لذا کسب و کارهای مختلف به طرقی نوآورانه از محصولات خود در نمایشگاه های اختصاصی رونمائی می نمایند.

صنعت نمایشگاهی و فرصت استثنائی برای برند سازی

کسب و کارهای نوپا و یا کسب و کارهائی که خواهان تحول در رویه خود بوده و در حال گذر از سیستم های کوچک  به تولیدات خاص و بزرگ هستند هیچ فضائی را بهتر از فضای نمایشگاهی برای نشان دادن جهش کاری خود مناسب نمی بینند. آنها با تعیین استراتژی های پیشرو و ساخت غرفه هائی که بیانگر قدرت تولید و یا خدمات آنها می باشند، پتانسیل های خود را به رخ بازار محصولات خود کشیده و کالای خود را به صورت محکم وعلنی به مشتریان و رقبا معرفی می نمایند. بسیاری از کالاها و محصولات با استفاده از فرصت فضای نمایشگاهی، ورودی هوشمندانه به فضای کسب و کار خود دارند. بی شک امری بدیهی است که رویکرد مناسب در بخش برندسازی محصول و یا کسب و کار موجبات فروش بهتر کالاها را فراهم می نماید.

صنعت نمایشگاهی مولد رویدادهای جانبی

وقتی نمایشگاهی برگزار می گردد، رویدادهای جانبی نیز در کنار آن تشکیل می گردد این رویدادها می توانند با موضوعی در خصوص شرایط حال، کنونی یا آینده آن صنعت باشد. بسیاری، کارگاه های آموزشی در خصوص نحوه استفاده از یک کالا برگزار می کنند. بعضی از نشست ها نیز مختص شرکت هائی هستند که به تشریح فعالیت های خود می پردازند و از این طریق علاوه بر معرفی کالاهای خود، مشتریان جدیدی نیز جذب می نمایند. تعدادی از برگزارکنندگان برای جلب مخاطب نمایشگاهی برنامه های مخصوص به کودکان، نوجوانان و دانشجویان اجرا می نمایند و یا برای ایجاد فضائی شاد کنسرت ها و یا مینی کنسرت هائی برای بازدیدکنندگان تدارک می بینند. تمامی این رویدادها در کنار رویداد اصلی نمایشگاه علاوه بر ایجاد اشتغال برای قشر کثیری از مردم به پویائی اجتماعی جامعه نیز کمک شایانی می نمایند.

صنعت نمایشگاهی و عصر دیجیتال

نمایشگاه های مجازی یکی از اقسام جدید صنعت نمایشگاهی است. این نوع نمایشگاه با هزینه کمتر و عدم نیاز به سفر و طی مسافت های طولانی فرصتی عمومی را برای استفاده همه افراد به وجود آورده تا هم دانشجویان و هم افرادی که امکان سفر ندارند و هم اقشار کم درآمد اما علاقه مند به نمایشگاه ها، برنامه های نمایشگاهی مورد علاقه شان را نظاره گر باشند. این مهم به خصوص پس از بحران بیماری کرونا بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت و البته مورد استقبال نیز قرار گرفت.

در عین حال بسیاری از تبلیغات نمایشگاهی تحت تأثیر عصر دیجیتال به تبلیغات نوین و جذابی برای اثرگذاری بر مشتریان و جلب نظر آنها به فعالیت های نوآورانه ای همچون تابلوهای سه بعدی و یا بیلبوردهای حجمی و ماکتی بر اساس اسکن های چند لایه روی آورده اند. این نوع بیلبوردها در کنار طراحی های مکانیکی، قابلیتهای جذابی برای معرفی کالاها در سطح نمایشگاهی دارند.

طراحی نرم افزارهای آموزشی و یا نرم افزارهای تبلیغاتی برای معرفی محصولات و یا شرح شیوه کار با یک نوع محصول برای اعلان کارآئی یک کالا نیز پدیده ای رایج در صنعت نمایشگاهی شده است که ایده های نوینی نیز برای آنها طراحی گردیده است.

سخن آخر

در جهان نوین قرن ۲۱ صنعت نمایشگاهی به عنوان پلی ارتباطی میان صنایع، فضاهای کاری و اجتماعی، تشویق رقابت سالم تخصصی بین کسب و کارها، نشان دادن قدرت تولید و ارائه خدمات مختلف در جامعه، فرآهم آوردن فرصت های شغلی، کمک به رشد اقتصادی، ایجاد نشاط اجتماعی، درآمدزائی و ارز آوری و… توانائی های مضاعفی برای جامعه دارد، حال اینکه توجه در خوری به آن نمی شود.

با توجه به بستر مناسب رشد صنعت نمایشگاهی و تمامی فرصت هائی که از سوی این صنعت در اختیار کشور قرار می گیرد، امید آن می رود با ساخت سایت های قوی نمایشگاهی که دارای زیر ساخت های مناسبی نیز می باشند. بهره برداری مناسب از این صنعت کلیدی اما مورد غفلت واقع شده، در پهنه کشور عزیزمان به وجود آید.