علیرضا صفاخو- روزنامه نگار
اگر به نمایشگاه به عنوان یک موقعیت نرم افزاری و سخت افزاری برای رونق کسب و کارها در هر زمینه توجه کنیم، مدیریت برگزاری حرفه ای آن از سوی برگزارکنندگان اهمیت خاصی در بهبود کسب و کار و بهره‌وری شرکت‌ها و بازدیدکنندگان حرفه ای خواهد داشت. کما اینکه وقتی نخستین نمایشگاه جهانی به شکل امروزی در سال ۱۸۵۱ میلادی در “هاید پارک” لندن با عنوان نمایشگاه بین‌المللی “کالاهای ملل جهان” برپا شد و بالغ بر ۱۴ هزار غرفه‌دار از سراسر جهان در آن حضور یافتند، چنان مورد توجه قرار گرفت که بالغ بر ۶ میلیون نفر از آن بازدید کردند و پیرو همین اتفاق، آمریکایی‌ها نیز نخستین نمایشگاه بین‌المللی خود را در نیویورک برپا کردند تا از قافله انگلیسی‌ها عقب نمانند. این در حالی است که ایران نیز از سال ۱۳۴۸ تجربه نخستین نمایشگاه آسیایی را رقم زد و تهران را به عنوان یک بازار بین المللی به جهانیان معرفی کرد.
با توجه به گذشت زمان زیادی از آن مقطع و تجارب گسترده برگزاری طی چند دهه گذشته تا امروز، قاعدتا انتظاری زیاد نیست که شرکت‌های برگزارکننده و همچنین مدیران سایت‌های نمایشگاهی به ویژه در سطح بین‌المللی مانند محل دائمی نمایشگاه تهران ( واقع در خیابان سئول) و نمایشگاه تازه تاسیس شهر آفتاب (که با توجیه یا حداقل رویکرد انتقال تمام رویدادهای نمایشگاهی از خیابان سئول به شهر آفتاب تاسیس شده بود) در تمام امور (که حداقل آن رعایت عامل تدوین تقویم منظم وعدم تشابه عناوین در مکان واحد است) خطا کنند. اتفاقی که جدیدترین مورد آن دو نمایشگاه از بخش کشاورزی در تاریخ ۷ تا ۱۰ شهریور ۱۴۰۲ به نام نمایشگاه تخصصی “تکنولوژی آبیاری آبرسانی، ماشین‌های کشاورزی و بازار ملی برای حفظ آب، خاک و حیات” با نام اختصاری ویسل و تاریخ ۲۵ تا ۲۸ مهرماه امسال به نام ” باغبانی، گلخانه، نهاده، سامانه‌های نوین آبیاری، ماشین آلات، ادوات، تجهیزات” به نام اختصاری آی فارم در سایت نمایشگاهی شهر آفتاب تهران بود که در گزارش تفصیلی “ایران اگروفودنیوز” نیز جزییات قابل تاملی از آن مورد واکاوی موشکافانه قرار گرفته است.
بر اساس آنچه مشخص است مدیریت نمایشگاهی شهر آفتاب که با دلیل سوءمدیریت و عدم توجه به روند درست تدوین تقویم برای دو نمایشگاه موجب بروز برخی شبهات و متعاقب آن مناقشه علنی و حتی به ادعای برخی شرکت‌ها تحرکاتی پشت پرده از ماه‌ها پیش در کارزار علنی و غیرعلنی ثبت نام غرفه‌ها شده است، نتوانسته ساده‌ترین مرحله برگزاری یک نمایشگاه را مدیریت کند. و نکته قابل تامل دیگر اینکه صدور عجیب و غافلگیرانه مجوز دومین نمایشگاه به نام “آی فارم” برای مهرماه جاری در همین مکان- در حالی که مجری نمایشگاه شهریورماه به نام “ویسِل” با عنوانی مشابه در حال هزینه اطلاع رسانی، ثبت نام غرفه و تدارکات برگزاری بود – موجب رنجش و خشم مجری نمایشگاه نخست (شهریورماه) و اعلام انصراف معترضانه و عذرخواهی از تمام شرکت‌هایی شد که وجوه خود را به صورت پیش ثبت‌نام واریز کرده بودند و در حال طراحی غرفه و نقل و مکان ماشین‌آلات کشاورزی و آبیاری از شهرستان‌های مبدا به مقصد شهر آفتاب تهران بودند.
فارغ از تبعات منفی سردرگمی رخ داده برای شرکت‌های اجاره کننده غرفه یا شرکت‌های مشتاق و در حال ثبت نام برای حضور و همچنین کشاورزانی که بخش مهمی از خریدهای مورد نیاز فصل زراعی و باغی پیش روی خود را برای شهریورماه برنامه‌ریزی کرده بودند؛ به راستی ایجاد تنگنا برای شرکت‌های مجری به ویژه مجری نمایشگاه شهریورماه (ویسِل) چه توجیه عقلانی، فنی و اقتصادی داشته است؟ در واقع حال شاید مجری نمایشگاه تازه مجوز گرفته در تاریخ ۱۰ تیر ماه ۱۴۰۲ (آی‌‌فارم) خشنود از این باشد که در غیابِ رقیبِ کنار رفته (نمایشگاه ویسِل) متاثر از شرایط بغرنج مدیریتی، برخی شرکت‌ها و کشاورزان را راهی نمایشگاه او می‌سازد و چه بسا از این خوان، نانی بیشتر در توشه خواهد اندوخت؛ اما بر اساس قرائن موجود، شرکت‌های ثبت‌نام کننده در نمایشگاه کشاورزی شهریورماه، قید حضور در نمایشگاه‌های سایت شهر آفتاب را زده اند که این به معنای خسارت اقتصادی به مجموعه شهر آفتاب که با بودجه بیت‌المال نیز تاسیس شده نیز هست! کما اینکه این بدنامی چه بسا موجب انصراف کشاورزان برای بازدید از نمایشگاه مهرماه و چشم انتظاری برای رسیدن موعد نمایشگاه جامع در دی ماه در نمایشگاه بین‌المللی تهران (خیابان سئول) نیز بگردد.
همه این‌ها در حالی است که با توجه به تاثیرات سوءمدیریت در اقتصاد شرکت‌ها و کشاورزان، هرگونه کج سلیقگی در برنامه ریزی با هر نیّت و قصد اقتصادی یا حتی خطایی سهوی در چنین ابعادی عجیب و دور از انتظار از مدیریت نمایشگاه شهر آفتاب ضمن خسارت وارد کردن به بودجه تبلیغاتی شرکت‌های ماشین‌آلات کشاورزی و آبیاری کشورمان در این شرایط خاص اقتصادی، به سرخوردگی از حضور در نمایشگاه توسط کشاورزان نیز منجر خواهد شد. و به همین دلیل نیز شاید بتوان با ارفاق سوء مدیریت فاحش اخیر را به نوعی غروب اعتبار نمایشگاهی در شهر آفتاب نیز برشمرد. زخمی که صرفا با وجود برکناری معاون بازرگانی این مجموعه نمایشگاهی مرهم نخواهد یافت!
