عضو هیات علمی گروه باغبانی دانشگاه بیرجند گفت: خام‌فروشی مشکل اساسی و عمده محصولات مزیت‌دار مانند زرشک و زعفران است و به دلیل نبود و کمبود امکانات و تجهیزات، صنعت فرآوری این محصولات را در خراسان جنوبی نداریم.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایرنا؛ محمدحسین امینی‌فرد در رویداد استارتاپی که همزمان با پنجمین روز جشنواره ملی زرشک با موضوعات توسعه بازار، نکات تغذیه‌ای، فناوری و بهداشت زرشک در دانشگاه بیرجند برگزار شد افزود: حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد زعفران تولیدی خراسان جنوبی به‌صورت فله صادر و ۱۰ تا ۱۵ درصد این محصول فرآوری می‌شود.

وی گفت: در ارتباط با زرشک ۸۵ درصد محصول به‌صورت فله و حدود ۱۵ درصد در قالب کنسانتره، شربت و آب زرشک فرآروی می‌شود.

عضو هیات علمی گروه باغبانی دانشگاه بیرجند بیان کرد: در زمینه فرآوری محصول عناب نیز خیلی عقب هستیم و فقط یک درصد فرآوری می‌شود و مابقی به‌صورت خام در سطح بازار داخل به فروش می‌رسد.

وی افزود: هنوز در خراسان جنوبی نتوانسته‌ایم داروی گیاهی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را تجاری‌سازی کنیم در حالی که استان‌های دیگر در این زمینه فعالیت‌های خوبی دارند.

امینی‌فرد گفت: براساس آمار سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی سطح زیرکشت محصولات آبی و دیم این استان بیش از ۱۵۵ هزار هکتار است که از این میزان ۷۶ هزار هکتار زراعی و ۸۰ هزار باغی است.

وی اضافه کرد: ۹۴ درصد مساحت کل استان را عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل می‌دهد و خراسان جنوبی به لحاظ برخورداری از آب و هوای گرم و خشک، بین ۸۰۰ تا هزار و ۳۰۰ گونه گیاهی شامل ۱۰ درصد گونه‌های موجود در کشور را به خود اختصاص داده که ۶۰ درصد گیاهان خاصیت دارویی و صنعتی دارند.

این استاد دانشگاه گفت: همچنین ۸۰ درصد گونه کمیاب و مزیت‌دار کشور در این استان دیده شده است و خراسان جنوبی جزو پنج استان برتر کشور در فرآیند گیاهان دارویی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه این استان با داشتن عناب، زرشک و زعفران به سرزمین یاقوت‌های سرخ معروف است عنوان کرد: در تولید زرشک و عناب مقام نخست کشور، زعفران رتبه دوم، گل نرگس و پسته مقام پنجم و ششم و انار رتبه ششم کشور را داریم.

امینی‌فرد با بیان اینکه متوسط عملکرد تولید محصولات مزیت‌دار و راهبردی خراسان جنوبی پایین است افزود: باید متوسط عملکرد این محصولات با اقداماتی از قبیل به‌زراعی و به‌نژادی حداقل ۲۰ تا ۵۰ درصد افزایش یابد.

وی گفت: پیشنهاد ما برای افزایش عملکرد تولید این است ارقام و توده‌ها را منطقه‌بندی کرده و با برنامه مشخص سطح زیرکشت را افزایش دهیم.

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند یکی از مشکلات محصول زرشک را سال‌آوری آن دانست و اظهار داشت: روش‌های جدید تولید نهال از طریق قلمه، بذر یا پیوند نیاز به کار دارد تا بهترین رقم زرشک پفکی در استان تولید و برداشت شود.

وی گفت: عملکرد تولید زعفران در هکتار ۳.۸ کیلوگرم بوده و متوسط عملکرد مورد انتظار بین هفت تا ۱۰ کیلوگرم است در حالی که متوسط عملکرد زعفران‌کار نمونه استان ۴۴ کیلوگرم زعفران خشک در هکتار ثبت شده است.

امینی‌فرد گفت: متوسط عملکرد تولید زرشک یک تن و ۲۵۰ کیلوگرم در هکتار است که انتظار از کشاورز تا سه تن هست در حالی که زرشک‌کار نمونه استان در سال‌های اخیر ۱۴ تن برداشت کرده است.

وی افزود: متوسط تولید عناب در هکتار یک تن و ۸۰۰ کیلوگرم است اما حداقل عملکرد کشاورز ۲ تا سه تن برآورد شده و کشاورز نمونه حدود پنج تن در هکتار برداشت داشته است.

عضو هیات علمی گروه باغبانی دانشگاه بیرجند با بیان اینکه خراسان جنوبی ۹۸ درصد تولید زرشک ایران و رتبه نخست تولید این محصول را دارد گفت: ۳۰ درصد محصول تازه خوری و ۷۰ درصد به صورت خشک مصرف می‌شود.

وی با اشاره به مهمترین نقاط قوت و فرصت محصول زرشک خراسان جنوبی گفت: تولید محصول ارگانیک زرشک، ایجاد اشتغال، دارا بودن رتبه اول زرشک بی‌دانه در جهان و داشتن زمین‌های مستعد کشت زرشک از جمله این مزیت‌ها است.

امینی‌فرد با بیان اینکه در زمینه آموزش می‌توان از ظرفیت دانشگاه‌های استان بهره‌ گرفت تصریح کرد: هر سال تورهای گردشگری و بوم‌گری را در استان برگزار می‌کنیم و برگزاری جشنواره ملی زرشک یک فرصت و مزیت عالی در زمینه معرفی این محصول است.

وی پایین بودن عملکرد در واحد سطح را یکی از نقاط ضعف محصولات مزیت‌دار خراسان جنوبی از جمله زرشک دانست و گفت: همچنین سالانه بودن برداشت محصول، آفات، مشکلاتی در زمینه نحوه برداشت و خشک کردن، بالا بودن بار میکروبی که سبب تضعیف صادرات شده و نبود صنایع تبدیلی و دارویی از دیگر نقاط ضعف است.

معاون اداری و مالی دانشگاه بیرجند هم گفت: هدف از برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های مختلف در دانشگاه این است تا اعضای هیات علمی، پژوهشگران و تمامی افرادی که در زمینه‌های مختلف مشغول هستند با یکدیگر تعامل برقرار کرده و درخصوص مسائل مختلف و رفع مشکلات، همفکری و همکاری کنند.

محسن عارفی افزود: یکسری محصولات راهبردی در خراسان جنوبی وجود دارد که اگر در حوزه‌های مختلف آن فعالیت نکنیم موجب می شود استان‌ها و کشورهای مجاور این محصولات را از دسترس استان خارج کنند.

وی با بیان اینکه خام‌فروشی یکی از عمده مشکلات محصولات تولیدی خراسان جنوبی است اظهار داشت: دانشگاه بیرجند نسبت به برگزاری هرگونه استارتاپ، همایش یا جشنواره در ارتباط با این محصولات با همکاری اعضای هیات علمی آمادگی دارد.

سرویس خبری: کشاورزی

منبع: ایرنا