نشست کمیسیون صنایع غذایی اتاق بازرگانی ایران در خصوص موانع و مشکلات صادرات صنایع غذایی کشور و رونمایی از کتاب صادرات صنعت غذا برگزارشد.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، در نشست اعضای کمیسیون صنایع غذایی اتاق بازرگانی ایران با حضور تولیدکنندگان، صادرکنندگان و نمایندگانی از سازمان دامپزشکی و وزارت صمت در محل اتاق بازرگانی ایران به بررسی صادرات صنعت غذایی کشور پرداخته شد.

صادرات ۴٫۹ میلیارد دلاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی کشور در ۱۰ ماهه اول سال ۱۴۰۲

در ابتدای این نشست،ابوالحسن خلیلی رئیس کمیسیون صنایع غذایی اتاق ایران با اشاره به ارتباط بحث صادرات مواد غذایی به امنیت غذایی گفت: طی ده ماه امسال و طبق آمار گمرک ارزش صادرات مواد غذایی و کشاورزی ایران، ۴٫۹ میلیارد دلار به کشورهای هدف از جمله عراق، امارات و روسیه بوده است که ۵۳درصد از ارزش کل صادرات را تشکیل می‌دهند.

رئیس کمیسیون صنایع غذایی اتاق ایران افزود: ۵ کالای پسته، سیب، شیرخشک صنعتی، گوجه فرنگی و هندوانه بیشترین صادرات را در بخش کشاورزی و صنایع غذایی داشته اند.

خلیلی بیان کرد: در مقابل این مقدار صادرات، ۱۳٫۸ میلیارد دلار واردات صورت گرفته است که ذرت، دانه سویا، برنج، روغن آفتابگردان و گندم از جمله کالاهای وارداتی هستند که به عنوان کالای اساسی نیز در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند.

وی عنوان کرد: کشور ترکیه در سال ۲۰۲۳، ۳۵میلیارد دلار صادرات انجام داده است که سهم بخش کشاورزی با رشد ۲٫۸ درصدی ۱۵٫۹میلیارد دلار بوده است و دانه روغنی، سبزی تازه، میوه های خشک، زیتون و روغن از اقلام صادراتی ترکیه می‌باشد.

خلیلی با بیان اینکه عربستان سرمایه گذاری در بخش‌های گوناگون صنعتی را در دستور کار دارد، گفت: باید با نگاه ویژه به بازار عربستان سهمی از بازار صادراتی این کشور داشته باشیم.

این فعال صنعت غذا اظهار کرد: با تمرکز بر روی مقاصد صادراتی خود، متوجه حضور بهتر رقبا در این بازارها می‌شویم که زنگ خطری برای صادرات در سالهای آینده است.

وی گفت: محیط کسب و کار در کشور برای تولید مناسب نیست. دولت در بخش های مرتبط با خود افزایش قیمت را مصوب می‌کند ولی اجازه افزایش قیمت به بخش خصوصی را به بهانه‌های شب عید، ماه رمضان و کاهش قدرت خرید مردم نمی دهد.

رئیس کمیسیون صنایع غذایی اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: شرکت راه آهن برای دومین بار طی یکسال، اجازه افزایش ۲۵درصدی برای حمل بار را دریافت کرده است که در پی آن افزایش قیمت به حمل و نقل جاده ای نیز می رسد ولی قیمت‌گذاری دستوری در بخش خصوصی فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد می‌کند.

سهم ۱۱ درصدی لبنیات از صادرات صنایع غذایی کشور

در ادامه میراسلام تیموری رئیس هیات مدیره انجمن صنایع لبنی گفت: صادرات صنعت لبنیات در ۹ ماه اخیر با رشد ۱۳درصدی در وزن به ۴۰۸ تن و با رشد ۷درصدی در مبلغ به ۵۴۸هزار میلیون دلار رسیده است و ۱۱درصد از سهم صادرات صنعت غذایی و کشاورزی مربوط به صنعت لبنیات می‌باشد.

تیموری بیان کرد: یکی از چالش‌های موجود در صنعت، نرخ ارزی است که دولت در رفع تعهد ارزی از صادرکنندگان دریافت می‌کند که بخش خصوصی باید با پیگیری‌های خود خواستار ارز تک نرخی شود.

وی گفت: دولت با پرداخت ارز ترجیحی و در پی آن اعمال قیمت‌گذاری دستوری باعث دخالت در تمامی شئونات تولیدکننده و صادرکننده می‌شود. صادرکنندگان در شرایط مساوی برای رفع تعهد ارزی به جای تولید داخلی به واردات روی آورده اند که به تولید داخلی صنعتی لطمه وارد می‌کند.

تیموری عنوان کرد: به دلیل چند نرخی بودن ارز، تعرفه صادراتی محصولات با تغییر در قیمت جهانی، تغییر نمی‌کند که از مشکلات صادراتی محصولات لبنی مانند شیر خشک می‌باشد.

وی افزود: محصولات لبنی مصرف روزانه دارند و تعطیلات صادرات این محصولات را به بازارهای صادراتی مانند عراق با چالش مواجه می‌کند همچنین محدودیت‌های فصلی کشور عراق برای واردات محصولات لبنی ما را با مشکل مواجه می‌کند.

میراسلام تیموری در پایان سخنان خود خواستار برگزاری جلسات با اتاق های بازرگانی مشترک کشورهای همسایه و غیرهمسایه برای تعامل بیشتر شد.

رشد منفی ۲٫۵ درصدی ارزش صادرات صنایع غذایی در طی ۱۰ سال گذشته

عباس کشاورز وزیر اسبق جهاد کشاورزی و مشاور اتاق بازرگانی ایران در این جلسه گفت: صنایع غذایی از نظر امنیت غذایی، سلامت، ارزش افزوده و ایجاد شغل صنعتی مهم است و تمام دنیا به سمت صادرات صنایع غذایی می‌روند.

وی بیان کرد: طی ۱۰ سال، ارزش صادرات صنایع غذایی بر خلاف میزان صادرات، رشد منفی ۲٫۵ درصدی در سال داشته است و بررسی صادرات در بخش کشاورزی نشان می دهد که اختلاف زیادی در صادرات این دو بخش وجود ندارد.

کشاورز عنوان کرد: رب گوجه فرنگی، شیرینی، شکلات، بیسکویت و ویفر، کمپوت و انواع محصولات نان و محصولات لبنی بیشترین میزان صادرات را در صنعت غذا دارند.

وی اظهار کرد: بررسی آمار و ارقام نشان می‌دهد که در صادرات محصولات غذایی دارای سیاست، بازار و برنامه منسجم و مستمر برای هر محصول نیستیم و تنها در محصولات لبنی و شیرینی و شکلات تا حدودی پایداری وجود داشته است.

سرپرست اسبق وزارت جهاد کشاورزی گفت: جابه جایی بازار و ورود کشورهای رقیب با وجود افزایش میزان صادرات باعث کاهش ارزش صادرات محصولات غذایی شده است.

کشاورز بیان کرد: کیفیت محصولات، وجود رقبا، قیمت تمام شده، دیپلماسی و تغییرات مستمر سیاست‌های صادراتی باعث تغییر مقاصد صادراتی به کشورهای ضعیف مانند عراق، افغانستان و پاکستان شده است.

وی گفت: عدم وجود پایانه های صادراتی مناسب مخصوصا برای محصولات فسادپذیر و عدم مقررات علمی، منطقی و تعریف شده با کشورهای هدف از دیگر آسیب‌های بخش صادرات است.

کشاورز افزود: یک کشور می‌تواند هم صادرات داشته باشد و هم واردات و شاید در مقطعی صادرات کاهش یا متوقف شود ولی مطلب مهم آن است که جایگزینی برای بازار صادراتی از دست رفته کار آسانی نیست.

سردرگمی برنامه های استراتژیک صادراتی با عدم فعالیت رایزن های اقتصادی ایران

در ادامه نشست محسن امینی گفت: از حجم صادرات حدود ۱٫۷ میلیارد دلار ۱٫۳ میلیارد دلار آن مختص به کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان است که صادرات پایدار به حساب نمی آید.

نایب رئیس کمیسیون صنایع غذایی اتاق بازرگانی ایران بیان کرد: در تمام دنیا رایزن‌های اقتصادی سفارتخانه‌ها، فعال هستند ولی این موضوع در خصوص کشور ما صدق نمی‌کند. بیشتر شرکت‌های تولیدی صنایع غذایی در نمایشگاه گلفود دبی مشارکت خواهند کرد ولی به دلیل عدم آگاهی از برنامه های استراتژیک سال آینده شرایط بستن قرارداد صادراتی با کشورهای دیگر را ندارند.

این فعال صنایع غذایی کشور گفت: اگر امروز مشکلات داخلی حل نشود تولیدکنندگان به سمت سرمایه گذاری و تولید برون مرزی سوق داده می‌شوند. به دلیل تحریم‌ها واردات مواد اولیه به سختی انجام می‌شود و هزینه حمل محصولی مانند گندم با افزایش روبه رو بوده است پیمان‌های صادراتی بسته نشده و چالش تعهدهای ارزی از سوی دیگر بر تولیدکنندگان وارد میشود و در نتیجه رقابت پذیری در صنعت از بین رفته است.

امینی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان به عنوان سرمایه های کشور یاد کرد و خواستار شد از تجارب آنها در بخش دولتی و تصمیم‌گیریها استفاده شود.

سیاست‌های پیمان سپاری و رفع تعهد ارزی بلای جان صادرات کشور

مسعود بختیاری رئیس سندیکای صنایع کنسرو ایران و عضو اتاق بازرگانی در این جلسه گفت: اقتصاد در گروگان سیاست است و باید نگرش خود را تغییر دهیم زیرا رویکرد توسعه محور در کشور حاکم نیست.

وی بیان کرد: یکی از مقاصد صادراتی محصولات کشاورزی و مواد غذایی ایران، کشور روسیه است ولی ۴ چالش اصلی در صادرات به این کشور عبارتند از عدم شناخت کافی از بازار روسیه، مشکلات در حوزه ترانزیت و لجستیک و نقل و انتقالات مالی که همگی موارد زیرساختی در بخش حاکمیتی است.

این فعال صنایع غذایی با بیان این مطلب که بخش صادرات نیازمند هماهنگی بین بخشی است و از یک دستگاه اجرایی نمی توان انتظار تحول در صادرات را داشت، افزود: یک سازمان باید متولی هماهنگی بین بخش ها باشد و اداره کل صنایع غذایی وزارت صمت می تواند محوریت تعاملات بین بخشی را فراهم نماید.

رئیس سندیکای صنایع کنسرو ایران عنوان کرد: وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت، سازمان توسعه تجارت، وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی و سایر دستگاههای مرتبط باید با همکاری یکدیگر بازارهای صادراتی را به نحو مطلوب در اختیار ظرفیت بالقوه کشور قرار دهند.

وی اتخاذ تصمیمات بر اساس سیاست‌های تنظیم بازار را یکی از چالشهای صنعت غذا دانست و گفت: این تصمیمات نشان دهنده عدم وجود رویکردهای صادرات محور در کشور است.

بختیاری خاطرنشان کرد: با سیاست‌های پیمان سپاری و رفع تعهد ارزی اندک فرصت موجود در صادرات را از بین می‌بریم.

این عضو اتاق بازرگانی در نهایت گفت: باید برنامه زمانبندی واقعی برای حوزه صادرات در نظر گرفته شود و چالش‌ها بررسی گردد و چشم انداز سال آینده ترسیم شود.

بهبود شرایط صادراتی با دریافت نظرات بخش خصوصی

در ادامه نازنین داراب زاده مدیرکل صنایع غذا و داروی وزارت صمت نیز با اشاره به اهمیت صادرات مواد غذایی از تلاش این اداره کل برای حمایت بیشتر صادرات خبر داد و گفت: ایجاد تحول در مدیریت بخش‌های دولتی به بهبود شرایط کمک خواهد کرد.

داراب زاده ضمن تاکید بر رویکرد وزارت صمت بر صادراتی شدن محصولات افزود: این وزارتخانه آماده دریافت نقطه نظرات و راهکارهای عملیاتی بخش خصوصی درباره صادرات است.

وی در ادامه بیان کرد: شرایط اقتصادی حاکم، شرایطی سختی است ولی یکی از مواردی که پیگیری خواهد شد ارتباط فعال رایزن‌های بازرگانی با بخش خصوصی جهت حضور در بازارهای صادراتی پایدار است.

داراب زاده اظهار کرد: سیاست‌های حمایتی صادراتی در وزارتخانه در حال تدوین است که آماده دریافت نظرات بخش خصوصی هستیم.

این مقام مسئول در وزارت صمت خاطرنشان کرد: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری، تخصیص بودجه بیشتر به بخش خصوصی از دیگر مواردی است که توسط این اداره کل پیگیری خواهد شد.

داراب زاده در پایان صحبت‌های خود وزارت صمت را خانه بخش خصوصی نامید و گفت: مشورت با فعالان اقتصادی پیش از تصمیم‌گیری مخصوصا در مواردی که بر صنعت و صادرات تاثیرگذار است عملیاتی خواهد شد.

رونمایی از کتاب دو زبانه صادرات صنعت غذا

در پایان جلسه از کتاب دو زبانه صادرات صنعت غذا که توسط “اقتصاد سبز” منتشر شده است، رونمایی شد.

محمدرضا جمشیدی مدیر مسئول ماهنامه اقتصاد سبز در خصوص این کتاب گفت: کتاب صادرات صنعت غذا از چهار فصل مقالات، صادرات صنایع غذایی در آئینه آمار، برندهای مطرح صادراتی صنایع غذایی و فصل انگلیسی تشکیل شده است.

گفتنی است کتاب صادرات صنعت غذا به همت رسانه اقتصاد سبز منتشر شد، پیش از این کتاب قرن صنعت غذا توسط این گروه رسانه ای منتشر شده بود.

سرویس خبری: صنعت غذا