این روز بین‌الملی هر سال به عنوان روز جهانی قهوه جشن گرفته می‌شود تا تلاش‌های همه افرادی که با تجارت قهوه مرتبط هستند را به رسمیت بشناسد.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، ۱ اکتبر روز جهانی قهوه است. این روز بین‌الملی هر سال به عنوان روز جهانی قهوه جشن گرفته می‌شود تا تلاش‌های همه افرادی که با تجارت قهوه مرتبط هستند را به رسمیت بشناسد. سازمان بین المللی قهوه (ICO) اولین روز ملی قهوه را در سال ۲۰۱۵ در میلان برگزار و راه اندازی کرد. یک سال قبل، در سال ۲۰۱۴، سازمان بین المللی قهوه تصمیم گرفت هر روز در ۱ اکتبر روز جهانی قهوه را جشن بگیرد. این روز همچنین برای ایجاد آگاهی در مورد مسائل کشاورزان قهوه در سراسر جهان برگزار می‌شود.
روز جهانی قهوه در واقع فرصتی برای تبلیغ و جشن قهوه به عنوان یک نوشیدنی بین‌المللی و دومین نوشیدن پرمصرف دنیا بعد از آب است. اولین تاریخ رسمی ۱ اکتبر به عنوان روز قهوه در سال ۲۰۱۵ بود، که طبق توافق سازمان بین‌المللی قهوه و در میلان راه اندازی شد. این روز همچنین برای تبلیغ تجارت عادلانه قهوه و افزایش آگاهی برای وضعیت تولیدکنندگان قهوه استفاده می‌شود. در این روز، بسیاری از مشاغل فنجان‌های قهوه رایگان یا تخفیف‌دار ارائه می‌دهند. برخی از مشاغل از طریق شبکه‌های اجتماعی کوپن و تخفیفات ویژه را با دنبال‌کنندگان و مشترکان وفادار خود به اشتراک می‌گذارند. برخی از شرکت‌های طراحی کننده کار تبریک و کارت پستال هم کارت تبریک روز قهوه و همچنین کارت الکترونیکی با این عناوین را به صورت رایگان می‌فروشند.
در جلسه ۳ تا ۷ مارس ۲۰۱۴، تصمیم سازمان بین‌المللی قهوه برای راه‌اندازی اولین روز رسمی بین‌المللی قهوه در میلان به عنوان بخشی از نمایشگاه ۲۰۱۵ تصویب شد. رویدادهای مختلفی به نام روز قهوه یا روز ملی قهوه برگزار شده است که بسیاری از آن‌ها در تاریخ ۲۹ سپتامبر یا حوالی آن برگزار شده‌اند. منشأ دقیق روز قهوه مشخص نیست. یک رویداد برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ توسط انجمن قهوه ژاپن (All Japan Coffee Association) در این کشور در قالب یک ایونت برگزار شد. در ایالات متحده «روز ملی قهوه» از اوایل سال ۲۰۰۵ به صورت عمومی معرفی شد.
نام «روز جهانی قهوه» اولین بار توسط موزه غذا و آشامیدنی استفاده شد، که در ۳ اکتبر ۲۰۰۹ یک کنفرانس مطبوعاتی را برای بزرگداشت آن و اعلام اولین جشنواره قهوه نیواورلئان برگزار کرد. این روز در چین توسط سازمان بین‌المللی قهوه تبلیغ شد، اولین بار در سال ۱۹۹۷ جشن گرفته شد و در اوایل آوریل ۲۰۰۱ جشن سالانه برگزار شد. تایوان اولین بار روز ملی قهوه را در سال ۲۰۰۹ جشن گرفت. نپال هم برای اولین بار روز ملی قهوه را در ۱۷ نوامبر ۲۰۰۵ جشن گرفت. اندونزی که اولین بار روز ملی قهوه را در ۱۷ آگوست ۲۰۰۶ جشن گرفت، این روز را حالا در همان روز استقلال اندونزی جشن می‌گیرد.
روز ملی قهوه در کشورهای مختلف دنیا در چه تاریخی جشن گرفته می‌شود؟
در کشورهای مختلف دنیا روز جهانی قهوه در روزهای مختلفی جشن گرفته می‌شود. در کشور مغولستان روز ملی قهوه ۳ ژانویه است. در پرتقال ۱۴ آوریل، دانمارک ۶ می، برزیل ۲۴ می، کلمبیا و کره شمالی ۲۷ ژوئن، پرو ۲۲ آگوست، کاستاریکا دومین جمعه ماه سپتامبر، سوییس ۲۸ سپتامبر روز ملی قهوه است.
در کشورهای استرالیا، اتریش، بلژیک، کانادا، اتیوپی، مجارستان، ایسلند، هند، اندونزی، نروژ، فیلیپین، رومانی، اسلواکی، آفریقای جنوبی، سوئد، تایوان، آمریکا، پاکستان و لهستان روز جهانی قهوه در ۲۹ ماه سپتامبر جشن گرفته می‌شود.
۱ اکتبر در این کشورهای آلمان، ایرلند، ژاپن، مالزی، مکزیک، نیوزلند، سنگاپور، سریلانکا و انگلیس و عملا در باقی دنیا روز جهانی قهوه است.
تاریخچه استفاده از قهوه
شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه مردمان اتیوپی و یمن گیاه قهوه را مصرف می‌کرده‌اند. اما نخستین نوشندگان قهوه که مصرف آن‌را به‌عنوان نوشیدنی اجتماعی جا انداختند٬ تا جایی که ما اطلاع داریم٬ صوفیان یمنی قرن پانزدهم بوده‌اند. بنابراین همان روزهایی که پای کریستف کلمب به آمریکا رسید، دنیای اسلام در حال کشف لذت قهوه بوده است.
صوفی‌های یمن برای انجام مناسک شبانه‌شان شب‌زنده‌داری می‌کرده‌اند و قهوه – آن‌طور که امروز بر همه‌ی ما روشن است – نوعی سبُکی ذهنی ایجاد می‌کرده؛ از آن زمان بوده که قهوه به عنوان یاری‌گری برای فعالیت‌های ذهنی به‌ویژه برای کسانی‌که می‌خواهند ساعت بیولوژیک بدن‌شان را باز-تنظیم کنند٬ شناخته می‌شود.
– قهوه در جهان اسلام
یافته‌های تاریخی نشان می‌دهد که قهوه در ابتدای سده‌ی پانزدهم میلادی به شمال دنیای اسلام یعنی حجاز (مکه و عربستان سعودی) رسیده و نوشیدنی محبوب زائران به حساب می‌آمده است. پس از آن راهی قاهره می‌شود که در آن زمان بیشترین جمعیت در بین شهرهای دنیای عرب را داشته (حوالی قرن پانزده). مدتی بعد استانبول – به عنوان مرکز امپراطوری‌ای بزرگ‌تر – از نظر جمعیت از قاهره پیشی می‌گیرد و طبیعی‌ست که قهوه‌ی بیشتری در این شهر مصرف می‌شده است. چند سال بعد اولین قهوه‌خانه‌های دنیا در استانبول پا می‌گیرند.
– قهوه در اروپا
قهوه از دو مسیر به اروپا راه یافت، از طریق تجارت زمینی امپراتوری عثمانی و از طریق تجارت دریایی، از بندرهای یمن و شمال شرقی آفریقا. پس از آغاز قرن ۱۷، گیاه قهوه که با قاچاق دانه‌های بسیار حاصلخیز به کشور هند راه یافته بود، در این کشور هم پرورش یافت. تقریباً در سال ۱۶۵۰ میلادی، قهوه به کشور انگلستان وارد می‌شد و قهوه‌خانه‌ها در شهرهای آکسفورد و لندن تأسیس شدند. کشت گیاه قهوه در انگلستان از همان زمان آغاز گردید، اما آفت‌ها و شرایط نامناسب جوی، گیاهان قهوه را نابود نمود و انگلیسی‌ها مجبور شدند به جای کشت قهوه، به کشت چای روی بیاورند.
در ابتدا در اروپا به قهوه، به عنوان نوشیدنی مسلمانان، با دیده شک نگریسته می‌شد، ولی گفته می‌شود که در حدود سال ۱۶۰۰، پاپ کلمنت هشتم چنان از یک فنجان قهوه لذت برد که انحصار آن در دست مسلمانان را خطایی بزرگ دانست و خواستار “تعمید دادن” آن شد. تا قبل از آغاز قرن ۱۸، استفاده از نوشیدنی قهوه در سراسر اروپا رایج شده بود. کشورهای اروپایی این گیاه را به مناطق گرمسیر معرفی کردند تا این کشورها نسبت به کشت و تولید انبوه گیاه قهوه اقدام نمایند.
– قهوه در ایران
قهوه در زمان صفویه جای خود را در میان نوشیدنی‌های روزانه ایرانیها باز کرد و نمونه‌ای است از ورود ایران به شبکه اقتصادی جهانی آن دوران. تا قرن نوزدهم که چای به نوشیدنی غالب مردم تبدیل شد، همچنان این ماده سیاه و تلخ بسته به منطقه جغرافیایی و طبقه اجتماعی دوستداران خود را داشت. امروزه نوشیدن انواع قهوه از جمله قهوه فرانسه، اسپرسو، کاپوچینو و قهوه فوری و شیرقهوه طرفداران زیادی پیدا کرده است. البته قهوه ترک بخاطر محبوبیت میان ایرانیان ارمنی از گذشته در میان مردم رایج بوده و بواسطه فال قهوه جایگاه خاص خود را داشته است. قهوه از قرن نهم در ایران نوشیده می‌شد.
صوفی‌ها با کمک نوشیدن قهوه می‌توانستند خود را برای انجام مراسم مذهبی بیدار نگه دارند. در دوران صفوی بود که قهوه‌خانه‌ها بعنوان مکانهایی برای تجمع شاعران و هنرمندان در ایران رواج پیدا کرد. در سال ۱۶۶۴ کاشف الدین یک داروشناس صفوی، یک رساله در مورد ارزشها و خصوصیات قهوه به شاه عباس دوم تقدیم کرد.
کشورهای تولیدکننده قهوه
امروزه بزرگترین کشورهای تولید کننده قهوه عبارتند از: پورتو ریکو، برزیل، کلمبیا، ویتنام، اندونزی، مکزیک و هند. البته در هفتاد کشور دیگر هم قهوه تولید می‌شود، ولی میزان تولید آن کشورها کمتر است. اکثر مناطق کشت عمده قهوه بر روی کمربند استوایی و مناطق پر باران قرار دارند. دانه‌های قهوه در هر منطقه عطر و بوی مخصوص به خود را دارد بر این اساس عموماً قهوه تولیدی را به نام کشور یا منطقه تولید کننده می‌شناسند مانند قهوه جاوا، قهوه کلمبیایی، قهوه کنا و…
بزرگترین وارد کنندکان قهوه، ایالات متحده آمریکا، آلمان، ژاپن، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا می‌باشند. بیشترین میزان مصرف سرانه قهوه در کشورهای فنلاند (۱۱ کیلوگرم)، دانمارک (۹٫۷ کیلو گرم)، نروژ (۹٫۵ کیلوگرم)، سوئد (۸٫۶ کیلوگرم) و استرالیا (۷٫۸ کیلوگرم) مشاهده شده‌است. ایالات متحده آمریکا با اینکه بزرگترین وارد کننده قهوه‌است، اما مصرف سرانه آن تنها ۴٫۱ کیلوگرم می‌باشد.
انواع قهوه
مرغوب‌ترین قهوه که طعم و بویی منحصربه‌فرد دارد از بوته‌ای به نام Arabica به دست می‌آید که قدیمی‌ترین نوع قهوه‌است و در ارتفاع ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا رشد می‌کند. حدود ۷۵ ٪ از کل قهوه‌ای که در جهان کشت می‌شود Arabica است. قدیمی‌ترین نوع قهوه Arabica موکا و جاوه هستند که امروزه نامی شناخته‌شده محسوب می‌شوند.
نوع دیگری از قهوه Robusta نام دارد که در بلندی ۲۵۰۰ پایی رشد می‌کند و بیشتر از Arabica تحمل سرما را دارد. میزان کافئین Robusta دو برابر Arabica است، اگرچه بو و طعم آن در رده پایین‌تری قرار دارد و ارزان‌تر است. Robusta حدود ۲۵ ٪ از کشت قهوه جهان را تشکیل می‌دهد. نوع مرغوب آن هم برای تهیه اسپرسو به کار می‌رود. نوع دیگری از قهوه که در آفریقای غربی می‌روید Liberica نام دارد که درصد بسیار اندکی از دانه‌های قهوه از این نوع هستند.
خواص قهوه
۱- قهوه به دلیل خاصیت نشاط بخشی، ضد افسردگی است.
۲- نوشیدن یک فنجان قهوه در بسیاری از مواقع سردرد را برطرف می‌کند.
۳- تحقیقات ۹ ساله دانشمندان ژاپنی نشان می‌دهد مصرف منظم قهوه به دلیل دارا بودن اسید کلروژونیک، خطر ابتلاء به سرطان کبد را تا ۴۹ درصد و مصرف نامنظم قهوه می‌تواند خطر ابتلاء به سرطان کبد را تا ۲۹ درصد کاهش دهد.
۴- محققان هلندی به این نتیجه رسیدند که نوشیدن یک فنجان قهوه در طی روز خطر ابتلاء به دیابت را کاهش می‌دهد. زیرا ترکیبات موجود در قهوه از جمله منیزیم و پتاسیم به سوخت و ساز قند در بدن کمک می‌کند.
۵- تحقیقات نشان داده‌است که بوییدن دانه‌های قوه می‌تواند باعث بازگشت اشتهای از دست رفته پس از آشپزی شود. مولکول‌های قهوه با حرکات جنبشی خاص خود باعث جدا شدن مولکول‌های غذا از گیرنده‌های بویایی بینی و بدین ترتیب باعث بازگشت اشتها می‌شود.
