مهندس محمدرضا مودودی، رئیس کل سابق سازمان توسعه تجارت گفت: برای جهش تولید نمی شود تمام انتظارات را متوجه بخش کارآفرین کشور و فعالان اقتصادی دانست.

سرپرست سابق سازمان توسعه تجارت در گفتگو با پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی (اگروفودنیوز)اول اینکه برای جهش تولید نمی شود تمام انتظارات را متوجه بخش کارآفرین کشور و فعالان اقتصادی دانست به دلیل اینکه هر کارآفرین و سرمایه گذاری با هدف حداکثر سود از سرمایه گذاری شروع می‌کند و بنابراین نگاه اول استفاده حداکثری از امکانات و ظرفیت‌هایی است که در واحد صنعتی شان موجود است و علاقمند هم هستند که توسعه بدهند. اما برای توسعه محصول، توسعه بازار و توسعه تولیدشان نیازمند بستری هستند که این فضای کسب و کار را تشکیل میدهد.

مودودی افزود : مهمترین نکته در این بخش این است که برای توسعه و جهش تولید نیاز به این است که حتماً بازار را توسعه بدهند و ما شاهد توسعه بازار باشیم. برای توسعه بازار هم حتماً باید کالا رقابت پذیر و دارای شاخص هایی باشد که بتواند تقاضا را تحریک کند. ما در اینجا شاهد این هستیم که هیچکدام از بخشهای حمایتگر و پشتیبان تولید به هیچ عنوان رقابتی نیستند. ما نه بانک‌هایی را داریم که بتوانند توان مالی لازم را برای تزریق سرمایه مورد نیاز واحدهای تولیدی داشته باشند و این اعتبارات به موقع در اختیارشان قرار بگیرد، نه نرخ بهره بانکی منطقی هست و نه شرایط به گونه ایست که بخش تولید کننده ما دسترسی راحتی به منابع پولی مورد نیاز داشته باشد.

مهندس مودودی ادامه داد : نکته دومی که هست خدمات لجستیک و سیستم توزیع ما به هیچ عنوان منطقی نیست و این هزینه های سربار سنگینی را بر تولیدکنندگان تحمیل می کند. این چه در بخش کامیون و چه در بخش جاده ، چه در بخش ریل و چه در بخش هواپیما و کشتی در همه بخش ها می بینیم که ما خدمات ارائه شده از سوی بنادر، راه آهن، کامیون داران و … همه اینها تناسبی با نرخ جهانی لجستیک ندارد و در نتیجه همه اینها عامل اصلی در گران شدن کالاها خواهند بود.

وی افزود: از طرف دیگر ما پیمانهای تجاری با کشورهای مختلف که بازارهای هدف ما را تشکیل می دهند نداریم. عدم دسترسی به این پیمانهای تجاری تعرفه کالاهای ما را که از ایران صادر میشود افزایش می‌دهند در نتیجه همین عامل رقابت ناپذیری محصولات ایرانی خواهد شد.

اما در کنار این مسائل ما یک موارد دیگر را هم داریم. الان بیماری کرونا باعث شده است که اقتصاد جهان به شدت آسیب ببیند و پیش بینی ها حاکی از این است که واقعا یک دوره وحشتناکی را از شکست بازارها در کل دنیا تجربه خواهیم کرد. قیمت نفت به پایین ترین میزان خود در طول چند دهه اخیر رسیده است و شرایط به گونه ای است که فکر می‌کنم بایستی منتظر یک سونامی اقتصادی دیگر در دنیا باشیم که این باعث میشود که تقاضا برای خرید مواد اولیه که ما بزرگترین صادر کننده اش هستیم به شدت کاهش پیدا کند و از آن طرف هم درآمد کم کشورها که باید حتماً در مسیر خرید و فروش و معامله کالای اساسی صورت بگیرد کمتر متوجه محصولاتی خواهد شد که ما هم در آن صادرات داریم. در نتیجه فکر می کنم ما دچار یک انقباض بازار هم در خارج از مرزها خواهیم بود که تاثیر خودش را روی تولید داخلی خواهد گذاشت و از طرفی با توجه به تعدد واحدهای تولیدی که در داخل کشور داریم که بیش از ظرفیت مصرف داخلی تولید می کنند بنابراین من فکر نمی کنم که اساساً فضا و بستر مساعد باشد که بخواهد جهش تولید صورت بگیرد. چون برای جهش تولید حتما باید ظرفیت بازار افزایش پیدا بکند.

مودودی افزود :در کنار اینها مسائلی مانند تحریم هم به آن اضافه میشود. تحریم‌ هم هر روز کمربند خود را سفت تر حول محور مرزهای ایران میبندد بنابراین فکر می‌کنم که این بخش هم با مشکلات جدی مواجهیم و اگر قرار باشد بیماری کرونا ادامه دار باشد و آسیب جدی به پیکر اقتصاد جهانی وارد کند قطعا خیلی از کشورها از تحریم‌ها حمایت می‌کنند و همین باعث خواهد شد که ما بیشتر منزوی باشیم. از آنجایی که دولت هم دسترسی به منابع ارزی نخواهد داشت به دلیل افت قیمت نفت و از طرفی هم نمی تواند خودش به عنوان راهبر ساختار اقتصادی کشور کمک کند به اینکه ما در بعضی از قسمت ها بتوانیم به سرعت فضاسازی کنیم و یا پروژه های صادراتی یا مگا پروژه های تولیدی را تعریف کنیم اینها همه کمک خواهد کرد به اینکه این اتفاقی که قرار بود در سال ۹۹ بیفتد اتفاق نیافتد.

وی گفت : به اینها این نکته را هم اضافه کنیم که متاسفانه در سال‌های اخیر دولت نشان داده است که آن حرفه ای گری و شایسته سالاری را هم رعایت نکرده است. در بسیاری از بخش ها افرادی روی کار هستند که به لحاظ راهبری نظام صنعتی و اقتصادی کشور در کار خودشان خیلی نه متعهد هستند است و نه متبحر و نه چشم اندازی دارند و دارند فقط روزمرگی می‌کنند و آثارش را ما در قیمت گذاری ها، در سیاست‌های ارزی، در سیاست‌های تجاری می بینیم و به نظر نمی رسد که اگر قرار باشد این سال واقعاً سال جهش تولید باشد هیچ کدام از این ارکان و این الزاماتش محقق شده باشد که ما بعد بر اساس این اتفاقات مبارک که رخ داده باشد انتظار داشته باشیم که جهش تولید در داخل کشور رخ بدهد.