براساس گزارش اتاق بازرگانی تهران بستنی بعد از پسته، در رده دوم قرار گرفته است. این در حالی است که در سالهای گذشته پسته، زعفران و خرما در ردههای اول اقلام صادراتی قرار داشتند در حالی که در نیمه اول امسال بستنی جای زعفران را گرفته و آنطور که آمارها میگویند؛ در ششماهه ابتدای امسال حدود ٢٧ هزار تُن انواع بستنی به ارزش ١١۴,٨ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است. در این میان عراق بیش از سایر کشورها علاقهمند به مصرف بستنی بوده چراکه این کشور سهم ٩٨.۴درصدی را داشته و بعد از آن کشورهای پاکستان، افغانستان و هند بیشترین گرایش را به مصرف این محصول داشتهاند.
براین اساس، به استثنای زعفران و پسته که جزء کالاهای سنتی صادراتی کشاورزی- غذایی کشور هستند، مهمترین اقلام غذایی با ارزآوری بالا به ترتیب شامل بستنی، شکلات حاوی کاکائو، شیرخشک صنعتی و پنیر است. میانگین قیمت صادراتی این اقلام در مقایسه با میانگین قیمت صادرات کل کالایی کشور به ترتیب ١٢، ١١.۶، ٩.٧ و ٩.۶ برابر است که اگر صادرات تسهیل شود، برآورد میشود حداقل ١.٢ میلیارد دلار به ارزش صادرات سالانه صنایع غذایی کشور فقط از محل این چهار محصول افزوده خواهد شد.
چقدر کالای غذایی صادر شد؟
اتاق بازرگانی تهران در بخش دیگر این گزارش آورده که در نیمه نخست سال ٩۶ بیش از ۶٣۶ هزار تُن محصولات عمده غذایی کشور به ارزش تقریبی ١,٢۴ میلیارد دلار به مقاصد گوناگون جهان صادر شده که سهم صادرات غذایی از کل صادرات کالایی بدون نفت خام کشور حدود شش درصد بوده است. میانگین قیمت صادراتی هر تن کالای غذایی هزارو ٩۴۵ دلار در هر تن بوده که تقریبا ۵.۵ برابر متوسط قیمت کل کالاهای صادراتی کشور است.
بیشترین تعداد مقاصد صادراتی مربوط به محصول خرما با تعداد ٧٩ کشور و کمترین مربوط به محصولات لبنی بستنی و ماست به دلیل مدت ماندگاری کوتاه این محصولات به ١٠ کشور است. بخش عمده صادرات این محصولات یعنی حدود ۴٩ درصد نیز فقط به دو مقصد عراق (٣٧ درصد) و افغانستان (١٢ درصد) بوده است. همچنین صادرات صنایع تبدیلی میوه و سبزیجات عمده شامل رب گوجهفرنگی، کنسانتره آبمیوه و مربا و ژله نیز که از اقلام مهم صادرات غذایی هستند، در ششماهه ابتدایی سال ٩۶ نزدیک به ١٢۵ هزار تن به ارزش ١٧٩ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است.
صادرات چهار محصول برتر صنعت شیرینی و شکلات شامل انواع شکلات (با و بدون کاکائو) بیسکویت و ویفر با میانگین قیمت دوهزارو ۵٠٠ دلار در هر تن (هفت برابر متوسط قیمت صادرات کالایی کشور) در مجموع برابر با ١٧۵ میلیون دلار بوده است. در بخش پایانی این گزارش آمده که بررسی اقلام سنتی صادراتی غذایی- کشاورزی مثل پسته، زعفران، خرما و کشمش نشان میدهد که با وجود سرمایهگذاریهای انجامشده در زمینه ایجاد واحدهای بستهبندی همچنان بخش عمدهای از صادرات برخی از این محصولات به صورت فله بوده که میانگین قیمت صادراتی آن تقریبا یکسوم قیمت صادراتی زعفران بستهبندیشده است. حال اگر مشکلات برطرف شود، ارزش صادرات سالانه فعلی زعفران کشور به بیش از ۶٠٠ میلیون دلار افزایش خواهد یافت.