اهم اخبار

چالش‌های تولید پسته در ایران بررسی شد

بدون دیدگاه
image_pdfimage_print

 پسته ایران در بازار جهان رقیب سرسختی دارد که طی سال‌های گذشته به روش‌های گوناگون، گوی تولید را با افزایش بهره‌وری این محصول از ایران ربوده است.

به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی(اگروفودنیوز)، به نقل از ایرنا، به همین منظور همایش چالش‌های طلای سبز در کرمان از قطب های بزرگ تولید این محصول روز چهارشنبه در حالی به همت شرکت ملی شیمی کشاورز برگزار شد که ایران و ایالات متحده آمریکا به عنوان ۲ قطب اصلی در تولید و صادرات پسته جهان شناخته می شوند و بیش از ۷۰ درصد تولید سالانه این محصول در اختیار این ۲ کشور است.

ایران در سال ۹۶ گوی رقابت تولید و صادرات پسته را از آمریکا ربود اما پس از آن با افتی شدید روبه رو شد؛ افتی که یک سال و نیم طول کشید که بازارهای جهانی از دست رفته را به ما بازگرداند.

از طرفی دیگر پسته به عنوان محصولی راهبردی و ارزآور در اقتصاد کشور محسوب می شود و استان کرمان بتنهایی تولید بیش از نیمی از این محصول را در اختیار دارد؛ نزدیک به ۲۰۰ هزار هکتار باغ پسته سالانه در استان کرمان به زیر کشت می رود اما کارایی و تولید لازم را در مقابل رقیب جهانی خود، آنچنان که باید ندارد زیرا جای خالی بهره وری مناسب در تولید این محصول بشدت احساس می شود.

برداشت ۳۵۰ تن پسته در هکتار در مقابل تولید بیش از ۲ برابری رقبا، عمق ضعف کشاورزی ما را نشان می دهد که ضرورت افزایش توجه ها و برنامه ریزی برای آن را نمایان تر از همیشه کرده است.

با وجود ضعف ساختاری در کشاورزی ایران، این روزها آمریکا باوجود یک سوم سطح زیر کشت، سه برابر ایران تولید دارد و عمده تولید کننده پسته جهان محسوب می شود و پس از آن ایران است.

پسته که زمانی در انحصار چند استان خاص بویژه کرمان بود، امروزه با استقبال کشاورزان در ۲۷ استان کشور کاشته می شود و در واقع ایران با این سیاست ضمن تضمین تولید پسته خود در سال های آتی به دنبال پس گرفتن جایگاه گذشته خود در بازارهای جهانی نیز است که این بار با قدرت بیشتری پا به میدان بگذارد.

متاسفانه باوجود اینکه عمده باغات پسته بویژه در استان کرمان به عنوان قطب تولید این محصول در گیر و دار  پیری ،  خشکسالی و آفات و بیماری های متنوع شده اند و همین امر نیز کیفیت و میزان تولیدات ما را کاهش داده اما تمامی چشم امید ایران در توسعه تولید و به دست آوردن بازارهای جهانی به کشاورزی مدرن، تامین آب و باغات جدید در ۲۷ استان کشور دوخته شده که با توجه به شرایط جغرافیایی و طبیعی بتواند چشم اندازها را محقق کند.

ضمن آنکه ورود دانش به حوزه کشاورزی با شناسایی آفات و بیماری های باغات و تولید سموم و کود برای کشاورزان روشی در ادامه سیاست دانش بنیان کردن امور کشاورزی و پسته ایران تلقی می شود که بتازگی گام های ارزشمندی برای رشد این حوزه برداشته شده است.

در این زمینه و باتوجه به اهمیت این محصول راهبردی، روز چهارشنبه همایش چالش های پسته با همکاری انجمن ملی پسته و به همت شرکت ملی شیمی در محل هتل پارس کرمان برگزار شد؛ برخی مسئولان شرکت های دانش بنیان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان نیز در این همایش حضور داشتند و راهکارهای برون رفت از چالش های این محصول بررسی و امکان سنجی شد.

تولید بیش از ۵۰ درصد پسته کشور در کرمان

دبیرکل انجمن پسته ایران در این همایش گفت: آمار تولید پسته از سال ۹۲ تا ۱۴۰۰ نشان می دهد که بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد تولید کشور مربوط به استان‌ کرمان است.

حسین رضایی افزود: اکنون ۲۶۷ شهرستان در ۲۷ استان پسته را کشت می کنند و افزایش کشت این محصول در حال توسعه به غرب کشور است.

وی اظهار داشت: غیر از چند استان شمالی و جنوبی پای پسته به سایر نقاط کشور نیز باز شده زیرا مردم به تحلیل اقتصادی رسیده اند که این محصول درآمد بیشتری دارد.

هرمترمکعب آب یک دلار ارزآوری

دبیرکل انجمن پسته ایران با اشاره به مقوله مهم تامین آب در باغ های پسته گفت: اصولا آب بی کیفیت برای این محصول درنظر گرفته می شود که خروجی خود را نیز دارد اما اگر کیفیت آب ارتقا یابد، محصول آن نیز بهتر خواهد شد و باید توجه داشت که هر مترمکعب آب برای کشت پسته یک دلار ارز وارد کشور می کند.

وی با بیان اینکه بیشترین ارزآوری باتوجه به مصرف آب گل محمدی، زرشک، زعفران، پسته و هندوانه هستند، گفت: البته به زعم ما، آب بر بودن هندوانه باوجود ارزآوری این محصول گمانی اشتباه است.

رضایی افزود: در شرایط بدترین افت محصول پسته در سال ۹۷ کل تولیدمان ۵۰ هزار تن در سال بود که این کاهش تولید سبب شد نتوانیم بازارهای جهانی را حفظ و یک سال و نیم طول کشید تا بازار قبلیمان را پیدا کنیم.

وی بیان داشت: امسال ۵۳ هزار تن از ۱۳۵ هزار تن تولید پسته کشور مربوط به استان کرمان بود که این میزان محصول از ۲۰۰ هزار هکتار باغ این استان برداشت شده است.

دبیرکل انجمن پسته ایران همچنین گفت: میانگین برداشت‌ پسته کشور ۳۵۰ کیلو در هکتار برآورد شده که در مقابل رقیب اصلی ما آمریکا بسیار ناچیز است.

وی ادامه داد: سال ۲۰۱۵ تولیدمان از آمریکا بیشتر شد اما بالای نیمی از محصول ما به علت برخی آفات و مراقبت نکردن ها پوک شد و آمریکا از سال ۹۷ به بعد بالای ۴۰۰ هزار تن تولید می کند.

دبیرکل انجمن پسته ایران افزود: حضور آمریکا تاکنون در بازار رقابت جهانی برای ما مشکلی ایجاد نکرده و امروز نسبت به زمانی که تولیدمان با آمریکا برابری می کرد، قیمت پسته سه برابر شد.

رضایی یادآور شد: آمریکا از ۱۳۵ هزار هکتار باغ پسته خود ۴۰۰ هزار تن تولید محصول می کند، یعنی یک سوم ما سطح زیرکشت دارد اما سه برابر ما تولید می کند که جای بحث دارد.

دلایل کاهش تولید

وی بیان داشت: کاهش تولید محصول پسته ایران دلایلی از جمله تغییر اقلیم، کاهش کمی و کیفی منابع آبی، خرده مالکی قوانین آب و زمین، شیوه های سنتی آبیاری و باغ‌ریزی های سنتی بدون بسترسازی دارد.

دبیرکل انجمن پسته ایران عنوان کرد: آب را برای صنعت از خلیج فارس می آورند اما به کشاورزی نمی‌دهند و باغدار به این نتیجه رسیده که باید ‌باکاهش آب تولید خود را افزایش‌ دهد.

۳۰ درصد آب کشور برای حفظ مالکیت کشاورزان هدر می‌رود

وی گفت: ضمن اینکه اگر کشاورز ‌چند سال اراضی کشاورزی خود را کشت نکند، دولت می تواند زمین را مصادره کند، ۳۰ درصدآب کشور را هدر می دهیم تا مالکیت کشاورزان حفظ شود.

رضایی خاطرنشان کرد: باغدارانی که در بحث های آموزشی شرکت می کنند ۲۰۰ کیلو تولید بیشتری نسبت به سایر کشاورزان دارند، اعتبارات باید به آبیاری قطره ای اختصاص یابد زیرا باغ ریزی ها بسترسازی نشده و سالانه به سمت کهنسالی می‌رود.

وی ابراز داشت: کیفیت نهاده‌های کشاورزی، کودهای شیمیایی، طغیان آفات و انتقال دانش فنی به باغات از دیگر دلایل کاهش تولید پسته کشور است.

دبیرکل انجمن پسته ایران گفت: سن باغ ها در بسیاری استان ها در حال بالا رفتن و چشممان به باغات‌جدید است زیرا هرگز نباید سهممان در بازار جهانی کوچکتر شود.

تهدید ۶۰۰ عامل خسارت‌زای کشاورزی

کارشناس کشاورزی و معاون پیشین سازمان حفظ نباتات کشور نیز با تشریح عوامل موثر در کاهش تولید و نیز تاثیر سموم در دفع آفات گفت: ۶۰۰ عامل خسارت زا در مزارع و باغات کشور وجود دارد که کشاورزی و محیط زیست ما را تهدید می کند.

محمدجواد سروش افزود: ۵۰ درصد از این میزان آفات حشره، کنه و موش، ۲۷ درصد بیماری ها و ۲۳ درصد علف های هرز هستند.

وی اظهار داشت: دنیایی داریم که بیش از یک میلیارد نفر از سوءتغذیه رنج می‌برند و این بیماری بیداد می کند؛ سازمان فائو (خواروبار جهانی) می گوید ۴۱.۲ درصد از محصولات کشاورزی از بدو کشت تا مصرف دچار خسارت می شود که مدیریت و کنترل آن می تواند غذای این یک میلیارد نفر را تامین کند و این حقیقت را یادآور می‌شود که باید دفع آفات و مبارزه در این حوزه انجام شود.

این کارشناس گفت: دفع ناقص آفات، آفت های ثانویه را به وجود آورده؛ آفت سن از ۳۰ هزار هکتار در گذشته به ۲ و نیم میلیون هکتار رسیده، در این خصوص ابتدا دیدگاه اقتصادی مطرح و سپس منسوخ شد زیرا باید تمامی معیارهای سلامت، اقتصادی و اجتماعی در دفع آفات رعایت شود و باید این حوزه را مدیریت کرد.

وی بیان داشت: کشور ما با وجود شرایط آب و هوایی گرم و خشک آفت زیاد دارد و در این خصوص ۵۰ درصد عوامل خسارت زا در باغات کشاورزی را آفات تشکیل می دهند.

سروش با اشاره به دلایل افزایش جمعیت آفات گفت: به محض مشاهده، سم‌پاشی آغاز می شود و باید برای هر آفتی خسارت اقتصادی را تعریف کنیم؛ برخی آفات ضرر زیادی ندارند اما ما به محض مشاهده هرنوع مبارزه را آغاز می کنیم.

وی ادامه داد: کنگره جهانی هشت درصد حشرات را جزو آفات محسوب کرده و فرایند مدیریت مبارزه با آفات امروز اجازه فعالیت زیاد در این بخش را نمی دهد.

سروش ادامه داد: اصل قضیه براساس مبارزه است و مبارزه بدون شناخت بیولوژیک میسر نمی شود و تا سیکل زندگی آفات را نشناسیم، امکان مبارزه وجود ندارد.

معاون سابق سازمان حفظ نباتات کشور افزود: یکی از کلیدی ترین مسائل مبارزه با آفات این است که بیولوژی و وابستگی آفت را به محیط بخوبی بشناسیم لذا علم بیواکولوژی امروزه حرف اول را در کشاورزی جهان می زند.

وی یادآور شد: درباره بیماری نیز رابطه ارگانیک با گیاه برقرار می شود؛ بیماری تحت تاثیر عامل بیماری زا، میزبان و شرایط محیطی است لذا باید ابتدا چرخه بیماری را بشناسیم و براساس آستانه اقتصادی در مقابله با آن عمل کنیم.

به گفته سروش، در مقابل ۶۰۰ نوع عامل خسارت زا در کشاورزی کشور که تولید پسته ما را تحت تاثیر قرار داده، شرکت های دانش بنیان به این مقوله ورود کرده و با افزایش تولیدات در مبارزه با این عوامل فعال شده اند.

روشنک صداقت مدیر فنی شرکت ملی شیمی کشاورز به عنوان یکی از برنامه ریزان این همایش با تشریح تاریخچه شکل گیری این شرکت از سال ۶۵ که تا سال ۹۵ دولتی بوده و به بخش خصوصی واگذار شده، فعالیت های انجام شده در حوزه تولید سموم و مبارزه با آفات را تشریح کرد.

بر اساس این گزارش، همچنین در این همایش که دلایل و راهکارهای کاهش تولید و ضرورت های برون رفت از وضعیت فعلی مورد آسیب شناسی قرار گرفت، کارشناسان حفظ نباتات و اعضای هیات علمی دانشگاه کارگاه آموزشی برای ارتقای بهره وری در محصولات کشاورزی برگزار کردند.

استان کرمان بویژه شهرستان رفسنجان به عنوان قطب مهم  تولید پسته ایران و جهان به شمار می روند.

سرویس خبری: صنعت غذا

منبع: ایرنا

سمن مجتهدی
بعدی

نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *