مهندس جمال رازقی جهرمی، بنیانگذار و رئیس هیئت مدیره گروه صنایع غذایی ب.آ و رئیس اتاق بازرگانی ایران و عمان، در نظر سنجی صورت گرفته از سوی ماهنامه کارآفرینی و صنعت غذا به عنوان شخصیت سال صنعت غذا در سال ۱۴۰۱ برگزیده شد.
به گزارش پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی”اگروفودنیوز”، داستان ب.آ قصهای است شنیدنی، بویژه که راوی آن خالقِ ب.آ، جناب آقای مهندس رازقی باشد.
داستان ب.آ قصهای است مملو از خاطرات تلخ و شیرین، سرشار از تجربه های گرانبها.
ب.آ از همان روزهای اول تاسیس در گرماگرم تابستان سال ۱۳۸۷ بر اساس تجربیات و آموختههای گروهی منسجم و تحت مدیریت مهندس جمال رازقی جهرمی پا به عرصه صنعت غذایی کشور گذاشت و بعد از اندک زمانی، مهمان سفره خانههایمان شد.
مهندس جمال رازقی جهرمی علاوه بر گذراندن تحصیلات پیشرفته در حوزه صنایع غذایی و کسب مدارج بالای علمی، مدیری تجربهمند و با سابقه در این عرصه بود و توانست با اندیشههای مدیریتی خود و همچنین بهرمندی از نیروی جوانی کارکنان و درایت مدیران با سابقه، گامی موثر در تولید غذای آماده و نیمه آماده بردارد و اینک که بیش از ۱۲ سال از عمر این نام میگذرد، ب.آ در ذهن مخاطبین خود به عنوان تولید کننده غذای سالم و مقوی خوش میدرخشد.
بنیانگذار و رئیس هیئت مدیره گروه صنایع غذایی ب.آ که سابقه مدیرعاملی در شرکتهای بزرگی همچون کاله و یک و یک را دارد، در کار تشکلی نیز همواره در صف اول فعالین اقتصادی بوده است. وی سالهای متمادی است مسئولیت اتاق بازرگانی فارس را بعهده دارد و به تازگی نیز به ریاست اتاق مشترک ایران و عمان درآمده است. این کارآفرین نمونه ملی، کلیه افتخارات ممکن در سطح ملی و استانی را کسب کرده که از جمله میتوان به واحد برتر صنایع غذایی، برند محبوب ازنگاه مصرف کنندگان، واحد تولیدی نمونه اداره کل استاندارد، صادرکننده برتر استانی، واحد برتر روز جهانی غذا، کارآفرین نوآور و استرتژیست در صنایع غذایی و دهها افتخار دیگر را نام برد.
به بهانه انتخاب ایشان به عنوان شخصیت سال صنعت غذا، گفتگویی با این کارآفرین برجسته کشورمان انجام داده ایم که توجه خوانندگان عزیز را به آن جلب میکنیم:
برای مشاهده فیلم مصاحبه روی ویدئوی زیر کلیک کنید.
ب.آ به چه معناست؟
ب.آ به معنی بهترین آماده است، یک عبارتی است که به راحتی در ذهن مینشیند و راحت در ذهن میماند. به همین جهت این اسم را انتخاب کردهایم.
- زمانیکه ب.آ متولد شد، برای اولین بار درکشور محصولات جدید و نوآوری را به بازار عرضه کرد، آیا این مسئله به اهمیت شما به واحد تحقیق و توسعه بر میگردد؟
ب.آ گروه کالایی در قالب convenience food تولید میکند که جز غذای آماده محسوب میشوند ولی فست فود نیستند. این گروه از غذاهای آماده که به بازار عرضه میشوند، خصوصیاتی دارند که مطابق با نیاز مصرفکنندگان است. اینکه این غذاها به سرعت آماده میشوند وغذای سالمی هستند. در مقایسه با غذایی که در رستورانها سرو میشود یا در منزل تهیه میشود غذاهای سالمتری هستند. به علت اینکه حداکثر جذب روغن در این غذاها پس از سرخ کردن از ۷ درصد تجاوز نمیکند. هممچنین این نوع از غذاها بار میکروبی بسیار پایینی دارند زیرا در هنگام فرآیند مرکز محصول را به دمای ۷۵ تا ۸۰ درجه سانتیگراد میرسانیم و بلافاصله در دمای منفی ۱۸ تا منفی ۲۰ درجه سانتیگراد منجمد میکنیم.
از مزیت دیگر این مواد غذایی قیمت فوقالعاده پایین آنها نسبت به غذاهای خانگی و کنسروی و رستورانی است. به سرعت در دسترس هستند و تنوع آنها باعث میشود چند نوع غذا سر سفره باشد.
یک نکته مهم دیگر اینکه در صنعت غذا بالای ۳۰ درصد ضایعات داریم و این کالا ضایعات مواد غذایی را به صفر میرساند.
آنچه در مورد تحقیق و توسعه فرمودید: ما اولین تولیدکننده و شرکتی هستیم که غذاهای ایرانی را در قالب convenience food ارائه دادیم. زمانی که این کار در ب.آ انجام شد در هیچ کارخانه ای در دنیا و حتی ایران سابقه تولید چنین مواد غذایی وجود نداشت و بلد هم نبودند. در آن زمان حتی شرکتهای خارجی هم نتوانستند به ما کمکی بکنند تا غذای ایرانی را در قالب غذای آماده دربیاوریم و واحد تحقیق و توسعه شرکت ما این کار را انجام دادند. در این راه چندین ثبت اختراع داریم و بعد از آن شرکتهایی این کار را تقلید کردند که ما قانونا میتوانستیم جلوی کارشان را به واسطه ثبت اختراع بگیریم ولی این کار را نکردیم. چون معتقدیم هیچ تولیدکننده دیگری قادر نیست این کالا را با کیفیتی که ما محصول را به بازار عرضه میکنیم، تولید کند.
- به چه کشورهایی صادرات می کنید؟
به کشورهای حوزه خلیج فارس، عراق و در مقاطعی نیز محصولات بدون گوشت را به انگلستان نیز صادر کردیم.
- یکی از مشکلاتی که تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم میکنند قیمت گذاری دستوری است. آیا شما با آن مواجه هستید و چه راهکاری برای کم شدن زیان آن داشتید؟
همه تولیدکنندگان با قیمتگذاری دستوری مشکل دارند و این یکی از آفات و بلاهای اقتصاد ما است. روزی که ارز ۴۲۰۰ تومانی را در کشور حذف کردند، اعلام کردند که فقط ۴ قلم کالا افزایش قیمت خواهد داشت در صورتی که این ۴ قلم کالا ماده اولیه بسیاری از محصولات است. ضمن اینکه به هم چسبندگی قسمتها در اقتصاد موضوعی است که سیاستگذار از آن غافل بود . اگر قیمت نرخ تاکسی افزایش پیدا کند، قیمت سبزی هم افزایش پیدا میکند و این اصلی از اقتصاد است. همه این عوامل اثر گذاشته است و متاسفانه آنچه در کشور شاهد هستیم این است که ریل گذاری اقتصاد کشور ریل گذاری صحیحی نیست و فکر میکنیم با شعار و حرف، اقتصاد اداره میشود. ضمن اینکه اقتصاد علم است و مادامی که این ریل گذاری اصلاح نشود، نمیشود نتایج مناسبی را انتظار داشت.
- نوسانات نرخ ارز را چگونه پیش بینی میکنید و نظر شما چیست؟
داستان تورم در کشور موضوع خاصی است. تنها کشوری در دنیا هستیم که بیش از ۴۰ سال است که از تورم دو رقمی رنج میبریم. در کشور تورم ساختاری ۲۰ درصدی داشتیم که در یکی دو سال اخیر به تورم ساختاری ۴۰ درصدی تبدیل شده است.
در نتیجه مهمتر از همه، چاپ و تزریق پول، آنچه سیستم بانکی در کشور انجام میدهد و استقراض دولت از بانک مرکزی و بانکهای کشور میباشد.
نقدینگی در کشور به حدود ۶ هزار هزار میلیارد تومان رسیده است و حدود ۸۰ درصد این نقدینگی سپرده بلند مدت در دست نظام بانکی است و سودی که بانک به سپرده گذار میدهد ۱۲۰۰ هزار هزار میلیارد تومان میشود. مگر تولید ناخالص ملی کشور چقدر است؟ و سودی که از این تولید ناخالص ملی به وجود میآید؟ اگر ۱۰۰۰میلیارد باشد بانک چگونه این سود بانکی را برای سپردهگذاری شناسایی میکند؟ اگر همه بانکها و سپرده را یکی و تسهیلات گیرنده را یک نفر در نظر بگیریم تسهیلات گیرنده چندین برابر سود را به عنوان بهره به نظام بانکی پرداخت میکند. منابع کسری بودجه دولت ۴۰۰ الی ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است که البته خیلی شفاف نیست.
این کسری بودجه عدد بزرگی است و این استقراض و پولی که تزریق میشود نهایتا بهمنی است که بر سر اقتصاد کشور فرود میآید و این بهمن بر سر دلار فرود میآید و طبیعی است که قیمت دلار به شدت افزایش مییابد. واضح است که درمورد سکه و هر کالای دیگر نیز این بهمن فرود بیاید همین اتفاق رخ میدهد و قیمتها چند برابر و منجر به تورم شدید میشود.
صحبتی که رهبر با فعالان اقتصادی داشتند و تاکید بر تولید و صادرات داشتند. همین بودجه سال آینده را اگر ببینیم و با توجه به تاکید حدود ۱۲ ساله رهبر بر تولید هیچ حمایتی از تولید نمیشود. سئوال اینجاست برای حمایت از تولید و صادرات کشور چه کردیم ؟ متاسفانه هیچ نتیجه عملی نمیبینیم.
- تعامل فروشگاههای زنجیرهای با تولیدکنندگان چگونه است؟ شما هم تعاملی دارید و به چه صورت است؟
جز معدود کشورهایی در دنیا هستیم که نظام توزیع اش دارای اشکالات اساسی است. حدود ۴ میلیون واحد صنفی شناخته شده در کشور وجود دارد و ۲۵ میلیون خانوار داریم و حدودا برای هر ۶ الی ۷ خانوار یک واحد صنفی خرده فروشی داریم. سرویس دهی به این واحد خرده فروشی در نظام توزیع یک ناوگان بسیار بسیار عظیم میخواهد و به همین جهت طی یکی دو دهه اخیر دولت برای ایجاد این فروشگاههای زنجیره ای تلاش کرد و حمایت هم کرد. ولی فروشگاههای زنجیره ای نتوانستند به آن رسالتی که فروشگاههای زنجیرهای در دنیا در حمایت از تولید و مصرفکننده دارند، برسند. یک مدتی این فروشگاهها را رها کردند و اکنون قید و بند را روی این فروشگاهها گذاشته اند.
مثلا سازمان حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده در طول عمر ۵۰ ساله خود چه اقدام موثری به نفع تولید و مصرف کننده انجام داده است؟
قبول کنیم که اقتصاد علم است و بازار مسیر خود را دارد و بر اساس عرضه و تقاضا است. اگر توانستید تولید را تقویت بکنید، تولیدکننده در رقابت با یکدیگر میتوانند هم کیفیت کالا را افزایش بدهند هم قیمت را کاهش بدهند. تولیدکننده میتواند با کیفیت بالاتر و قیمت تمام شده پایین تر کالا را تولید کند. طبیعتا به نفع مصرف کننده نیز عمل کرده است. ولی وقتی به زیرساختهای تولید توجهی نمیکنیم و محدودیتهای ارزی و داستان تحریم وجود دارد و اینکه تولیدکننده با چه مشکلاتی و واردات مواد اولیه و قطعات ماشینآلات و چه موانعی در صادرات مواجه است، چندین صفحه ایراد و اشکال وجود دارد.
وقتی این فضا را برای تولید به وجود نمیآوریم به سازمان حمایت رجوع میکنیم و میگوییم بازرس به بازار بفرست و بر فروشگاهها و خرده فروشی ها نظارت کن. این مسیر باید از مسیر طبیعی خودش بگذرد، اقتصاد با زور هیچکس راه نمیرود و حرف زور هیچکس را گوش نمیدهد.
- نقش تشکلها برای اینکه مشکلات را به گوش مسئولین برسانند و به نتیجهای برسند چقدر است؟ و آیا مشورتی با تشکلها میشود؟
در مسائلی که باید مشورت بشود، نمیشود. در سیاستگذاریهای کلان اقتصادی و تدوین بودجه، نقش اتاق بازرگانی به عنوان بزرگترین تشکل بخش خصوصی هیچ چیز نبوده است. ولی اتاق بر اشکالات بودجه عکس العمل نشان داده است یا الان در برنامه هفتم توسعه، اتاق کار کارشناسی انجام داده و ارائه کرده است ولی اینکه به آن توجهی میشود یا عمل میشود، به گمانم خیلی اثرگذار نیست. چون اگر بود، معضلات فعلی کشور را نداشتیم. زمانی که بحث هدفمندسازی یارانهها مطرح شد، کلی مصاحبه و صحبت انجام دادیم که این کار درستی است به شرطی که با محوریت تولید انجام شود خب عمل نکردند، سهم تولید را ندادند، حرف تشکلها رو گوش نکردند. در بحث ارز ۴۲۰۰ نظر تشکلها این بود که ارز ۴۲۰۰ موجب رانت و فساد شده است ولی اینکه چگونه ارز ۴۲۰۰ حذف شود نظری از بخش خصوصی نگرفتهاند و همه را در مقابل یک کار انجام شده قرار داده اند. اگر این نقش را برای بخش خصوصی و تشکلها قائل بودند این همه گرفتاری برای اقتصاد کشور را نداشتیم.
- به عنوان رئیس اتاق مشترک ایران و عمان، تحریمها تاثیری بر روابط داشته است یا خیر؟
البته من حدود چند هفته است که مسئولیت اتاق مشترک را به عهده گرفته ام. قبلا آقای مهندس ضرابی تلاش همهجانبه ای را انجام میدادند و ازشون ممنونیم . اتاق مشترک ایران و عمان بدون شک یکی از بهترین اتاقهای مشترک است. یکی ارتباط سیاسی ایران و عمان زمینه ساز این حرکت بوده است و دیگری تلاشی که اتاق مشترک ایران و عمان انجام داده است به نحوی که در همین سال جاری صادرات ایران به عمان تقریبا ۱۰۰ درصد افزایشی بوده است و از حدود ۶۰۰میلیون دلار به ۱میلیارد و دویست میلیون دلار میرسیم و حجم روابط تجاری به دو میلیارد دلار میرسد. گرچه با مقایسه با امارات عدد کوچکی است ولی بالاخره باید تلاش شود تا این عدد به سطح امارات برسد.
- تشکیل سازمان بازرگانی را چگونه ارزیابی میکنید؟
مثلی هست که می گوید: ” یکی شیره دهانش را میسوزاند، به ماست فوت میکند!”
ما میگوییم بدنه دولت را کوچک کنید. دوستان فکر میکنند برای رهایی از مشکلات اقتصادی باید هر روز داستان جدیدی را باب کنند.
ایجاد سازمان یا وزارت بازرگانی مشکلی را حل نمیکند که هیچ، مشکلی بر مشکلات اضافه میکند. چون بدنه دولت را سنگین تر میکند. آیا این سازمان قصد حل مشکل تورم و ارز را دارد؟ تا ریشههای اصلی مشکلات اقتصاد کشور را حل نکنیم مگر ممکن است با ایجاد سازمان و وزارتخانه این مشکلات حل شود؟ به نظرم مشکلی که حل نمیکند هیچ بر مشکلات میافزاید. و بار مالی جدیدی را دولت اضافه میکند.
- بحث مالیات بر ارزش افزوده چگونه است؟ آیا معافیت وجود دارد یا خیر؟
تعدادی از محصولات از مالیات بر ارزش افزوده معاف شده اند. در راستای حمایت از مصرفکننده اقدام خوبی بود که دولت پیشنهاد داد و مجلس مصوب کرد. به خصوص در تامین پروتئین مردم، که بشود با قیمت پایین به مصرفکننده عرضه شود. ولی مالیات بر ارزش افزوده در همه جا رایج است و این اقدامی که دولت در راستای حمایت از تغذیه مصرفکننده و امنیت غذایی انجام داده خیلی خوب و موثری است.
- به عنوان یک کارآفرین به نظر شما افزایش دستمزدهای کارگران باعث تورم میشود؟ یا راه حل دیگری دارید؟
در سالهای متمادی به عنوان یکی از سه نماینده کارفرما در جلسات شورای عالی کار حاضر بودم . به گمانم حدود ۲ سالی است که شرکت نمیکنم، علت اصلی آن هم این است که تصمیمگیری در شورای عالی کار برای حداقل دستمزد کار بسیار سختی است. چون عددی که برای افزایش دستمزد قصد دفاع از آن را دارید، هم مشکل معیشت کارگر را حل نمیکند و هم تولیدکننده را دچار مشکلات میکند. طبیعی است در وضعیت اقتصاد کشور رقمی که برای افزایش دستمزد در نظر میگیرند نمیتواند از یک درصد معقولی بالاتر برود که همین عدد معیشت کارگر را تامین نمیکند و بر تولیدکننده فشار وارد میکند. این مشکل صرفا با رونق اقتصادی رفع میشود. یعنی در سیاستگذاریهای کلان کشور، تولید را سودآور کنیم تا کارفرما، معیشت کارگرش را بهتر تامین کند. پایمان را بر روی گلوی بخش خصوصی گذاشته ایم. همانطور که در بودجه سال آینده میبینید درصد افزایش مالیات بر شرکتهای خصوصی حدود ۱۲۰ تا ۱۸۰ درصد است. آیا سازمان مالیاتی به دنبال فرار مالیاتی بوده است؟ یا این فشار به جاهای اسم و رسم دار که همه ساله اظهار نامه میدهند و حساب و کتابشان مشخص است میآید؟ طبیعتا فشار اصلی به صنایع کوچک و متوسط میآید. صنایع بزرگ چون عمدتا صادراتی هستند، معافیت مالیاتی دارند. بار عمده مالیات کشور بر دوش تولیدکنندگان کوچک و متوسط کشور است. اصناف کشور حدود ۱۲ درصد از مالیات کشور را تامین میکنند، در صورتی که همین صنایع کوچک و متوسط تولید میکنند و آنچه واردات قانونی انجام میشود در همین شبکه تولید و توزیع میشود ولی ۶۵درصد مالیات کشور را همین صنایع کوچک پرداخت میکنند که جای سوال است که نظام عادلانه مالیاتی کجاست؟ و چرا به دوش صنایع کوچک و متوسط کشور قرار میگیرد؟ و طبیعتا این فشار بیش از پیش این صنایع را تضعیف میکند.
- و سخن پایانی …
با توجه به نزدیک شدن به سال نو، امیدوارم سال آینده پر از خوبی و خوشی و سلامتی و سالی پر برکت برای کشور و مخصوصا سالی پر رونق برای تولید به ویژه در صنایع کوچک و متوسط کشور باشد.
گفتنی است، ماهنامه کارآفرینی و صنت غذا از سال ۱۳۸۹ هر ساله با رای گیری از خوانندگان خود و علاقمندان در پایان هر سال، شخصیت سال صنعت غذا را معرفی می کند.
بر اساس این گزارش، سال ۱۳۸۹ غلامعلی سلیمانی بنیانگذار گروه صنایع غذایی کاله، سال ۱۳۹۰ مرتضی سلطانی بنیانگذار گروه صنعتی زر، سال ۱۳۹۱ رئیس هیئت مدیره گروه صنعتی عالیفرد (سن ایچ) ، سال ۱۳۹۲ احمد فتح الهی بنیانگذار شرکت سبزی ایران (سبزان) ، سال ۱۳۹۳ احمد صادقیان رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل سابق شرکت تک ماکارون و دراژه، سال ۱۳۹۴ دکتر مهدی کریمی تفرشی مدیر عامل شرکت گلها، سال ۱۳۹۵ مهندس علی شریعتی مقدم مدیر عالی گروه بین الملل نوین زعفران، سال ۱۳۹۶ مهندس بزرگمهر دادگر مدیر عامل شرکت دوشه آمل (هراز)، سال ۱۳۹۷ صمد رسولوی بنیس مدیر عامل شرکت درنا، سال ۱۳۹۸ مهندس عبدالله قدوسی مدیر عامل سابق شرکت صنایع شیر ایران (پگاه)، سال ۱۳۹۹ حسین مصطفیزاده مدیر هلدینگ بیژن و سال ۱۴۰۰ خانم دکتر مریم تاج آبادی ابراهیمی مدیرعامل شرکت تک ژن زیست بر اساس انتخاب خوانندگان ماهنامه شخصیت برتر سالهای ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۰ معرفی شدند. امسال نیز با بررسی فرمهای پرشده شخصیت سال صنعت غذا و شمردن آراء، شخصیت صنعت غذا انتخاب و سپس این انتخاب توسط شورای سیاستگذاری نشریه کارآفرینی و صنعت غذا مورد تائید قرار گرفت.